Privékliniek
omstreden
'Ik ken een geval van een thorax-chirurg in Maastricht die in een Belgische
privékliniek borstvergrotingen uitvoertBerend van der Lei, hoogleraar en cosmetisch chirurg.
PZC Donderdag 19 april 2007 I 1 3
De markt van privéklinieken
is een schimmige. De
politiek vraagt om een
duidelijke, verplichte
registratie. De branche sluit
zich daar bij aan.
door Niek Opten en Joep Trommelen
Hoeveel privéklinie
ken Nederland pre
cies telt, is onbe
kend, omdat ze niet
verplicht zijn zich te
laten registreren. Branchevereni
ging Zelfstandige Klinieken Neder
land (ZKN) schat het aantal op
tweehonderd. „Daarvan zijn er
zo'n 120 zelfstandige behandelcen
tra, klinieken waar meerdere art
sen werkzaam zijn en waar meer
daagse behandelingen plaatsvin
den. Ik schat dat er zo'n tachtig
eenmansklinieken zijn", aldus
Thijs Udo, secretaris van ZKN. Hij
schat dat tussen de tien en dertig
klinieken zich alleen bezig houden
met cosmetische chirurgie, ingre
pen die meestal niet vergoed wor
den door de zorgverzekeraars. Bij
de ZKN zijn 35 klinieken aangeslo
ten.
Het aantal privéklinieken is sinds
het begin van de privatiseringsgolf
van de zorg in de jaren tachtig
enorm toegenomen. De Inspectie
voor de Gezondheidszorg beschik
te in oktober vorig jaar over een
(incomplete) lijst met 84 klinie
ken. Een jaar eerder schatte die
het aantal op honderd. Uit onder
zoek van de inspectie bleek des
tijds dat meer dan de helft van de
45 onderzochte klinieken niet aan
de eisen voldeed.
De ZKN is bezig met een keur
merk voor privéklinieken. „Er is
heel veel behoefte in onze branche
om het kaf van het koren te kun
nen scheiden."
De chirurg die de maandag overle
den vrouw behandelde is geen lid
van de ZKN, benadrukt Udo. Vol
gens de Inspectie voor de Gezond
heidszorg staat zijn kliniek niet ge
registreerd.
De T\veede Kamer vroeg vorig jaar
om een registratiesysteem. Sinds
2005 vallen de klinieken onder de
Kwaliteitswet, waarmee ze onder
het toezicht van de inspectie val
len. Maar ook de nieuwe minister
van Volksgezondheid Ab Klink
wil nog geen verplichte registratie.
Tot groot verdriet van ZKN. „Dat
zou de oplossing zijn om beunha
zen buiten te sluiten." Klink ant
woordde vorige maand op Kamer
vragen dat dat met de huidige wet
juridisch niet mogelijk is. De mi
nister verwacht dat vrijwillige re
gistratie afdoende is, omdat patiën
ten die ook zullen gebruiken.
Ook Berend van der Lei, cosme
tisch chirurg, hoogleraar én voor
zitter van de Nederlandse Vereni
ging voor Esthetische Plastische
Chirurgie, hekelt het feit dat er
nog steeds geen verplichte registra
tie van privéklinieken is. Later de
ze maand verschijnt op de website
van de inspectie een overzicht van
klinieken, die zich daarvoor op
vrijwillige basis konden aanmel
den.
Volgens Van der Lei, zelf ook werk
zaam in een privékliniek in Hee
renveen en in het Medisch cen
trum Leeuwarden, gaat het niet al
leen om de registratie. In zijn ogen
verzuimt de overheid ook 'voorbe
houden handelingen' wettelijk
vast te leggen. De meeste cosmeti
sche ingrepen worden weliswaar
gedaan door geschoolde plastisch
chirurgen maar het komt volgens
hem voor dat basisartsen liposuc-
ties doen. „Hoe vaak dat gebeurt
weet ik niet maar wettelijk mag
dat. Er is sprake van allerlei wild
groei. Ik ken een geval van een tho
rax-chirurg in Maastricht die in
een Belgische privékliniek borst
vergrotingen uitvoert. Onder het
mom van dat dat toch ook iets in
het borstgebied is. Dat is toch
schandalig? Die man doet dat al
leen voor het geld.In het nieuwe
zorgstelsel wordt het oprichten
van privéklinieken zelfs gestimu
leerd omdat er meer concurrentie
in de zorg moet komen. Dan be
grijp ik niet dat het toezicht door
de overheid niet goed geregeld is."
Dat heeft volgens hem allerlei
wildgroei tot gevolg. „Niet alleen
door het niet registreren van klinie
ken maar ook door de opkomst
van de 'lunchbehandelingen', in
grepen door basisartsen die tussen
de middag als bijverdienste snel
even wat spuitjes zetten om de
huid glad te trekken, met botox of
andere vulmiddelen. Vaak met be
twistbare resultaten of niet reële
verwachtingen. Daar zijn wij als
cosmetische chirurgen niet blij
mee."
Michel Cromheecke van de
overkoepelende Neder
landse Vereniging voor
Plastische Chirurgie, waar ook Van
der Lei zijn club onder valt, waar
schuwde vorig jaar al voor misstan
den. De klandizie zou afnemen
omdat de hype die een paar jaar ge
leden toen de tv begon met reality-
programma's over cosmetische
plastische chirurgie over zijn hoog
tepunt heen zou zijn. Als gevolg
daarvan ontstonden de door Van
der Lei eveneens gehekelde 'lunch
behandelingen'.
Klinieken wilden de verliezen vol
gens Cromheecke goedmaken
door sneller en minder zorgvuldig
te opereren en kwamen met stun
taanbiedingen om de zaak draaien
de te houden.
Hij wil nog niet oordelen over wat
er nu is gebeurd. „Maar de esthe
tische chirurgie is explosief ge
groeid. Het zijn meestal veilige in
grepen, vooral ook omdat ze bij
meestal gezonde mensen worden
gedaan, zonder onderliggende ge
zondheidsproblemen. Maar omdat
het commercieel aantrekkelijk is,
zijn er veel weliswaar bevoegde
maar niet bekwame mensen ac
tief Er zijn te veel ondeskundige
dokters op de markt," zegt hij.
brengen.
liposuctie?
lei eenmansbedrijfjes de grond uit,
zoals in het geval van Aestheticare,
de Utrechtse kliniek waar de fatale
ingreep plaats vond. Voor de ope
ratie had de arts die deze kliniek
runt een ruimte gehuurd van pri
vékliniek Medisch Centrum Bilt-
straat.
Op zijn website zegt de arts tien
jaar ervaring te hebben als plas
tisch chirurg. Toch zegt de inspec
tie Gezondheidszorg het bedrijf
niet te kennen. Volgens de inspec
tie wordt toezicht steeds lastiger
door het almaar uitdijende aantal
klinieken.
Berend van der Lei, voorzit
ter van de Nederlandse
Vereniging voor Esthe
tische Plastische Chirur
gie en hoogleraar esthetische plas
tische chirurgie, spreekt van een
'dramatisch ongeval, dat net zo
goed in een ziekenhuis had kun
nen gebeuren'.
Toch verdient de liposuctie vol
gens hem veel meer aandacht.
„Met commerciële klinieken is op
zich niets mis. Het Universitair Me
disch Centrum Groningen gaat er
ook één beginnen.
Het probleem is echter dat ook on
voldoende gekwalificeerde artsen
in deze klinieken cosmetische ope
raties zijn gaan uitvoeren, zoals
dermatologen. Dat is zorgelijk. Li
posuctie is namelijk niet altijd no
dig. Een plastisch chirurg weet dat,
omdat die zich in het vak heeft be
kwaamd."
Van der Lei vindt dat plastische
chirurgen reële verwachtingen
moeten wekken. „Je kunt niet zeg
gen: het wordt fantastisch. Door
vet weg te zuigen wordt iemand
weliswaar slanker, maar daardoor
krijgt hij niet altijd een strakke
buik. Het kan ook een maanland
schap worden."
Ook de voorlichting over risico's
moet beter, aldus Van der Lei. Elke
complicatie die vaker dan één op
de duizend keer voorkomt, moet
aan de patiënt worden gemeld.
Verder moet de specialist volgens
hem zelf vooraf een gesprek voe
ren met de patiënt, altijd bereik
baar zijn en moet de patiënt in de
kliniek kunnen overnachten. „Het
moet afgelopen zijn met de derma
toloog die in een achterkamertje
op drie hoog een liposuctie uit
voert."
