Noorse groene stroom
in ruil voor
overschot Nederland
g-
m
'Windenergie is nu al twintig keer goedkoper dan toen we er twintig jaar geleden
mee begonnen Gijs van Kuik, hoogleraar windenergie
PZC Dinsdag 17 april 2007 1 1
NorNed-kabel stuurt
als het moet stroom
twee richtingen op.
door onze correspondent
Windy Kester
FEDA - In een rots in het
Zuid-Noorse gehucht Feda is met
dynamiet een zwart gat geblazen.
De ingang van een tunnel die 1300
meter schuin naar de bodem van
de Fedafjord loopt. Daar gaat de
tunnel over in een buis die 580 ki
lometer over de Noordzeebodem
naar Eemshaven slingert. In de
buis ligt 's werelds langste onder
zeese elektriciteitskabel.
Deze zogeheten NorNed-kabel is
slechts 15 centimeter dik, maar
transporteert genoeg elektriciteit
om half Amsterdam te bedienen.
Als het nodig is, kunnen de Neder
landers omgekeerd in bijna heel
Oslo het licht laten branden.
De kabel moet er vanaf eind dit
jaar voor zorgen dat de twee lan
den elektriciteit kunnen uitwisse
len. tiet principe is simpel: Neder
land kan 's nachts zijn overschot
kwijt en krijgt daar op piekuren
groene stroom voor terug.
Noorwegen verzekert zich ook in
droge jaren van elektriciteit,
„in Noorwegen wordt 99 procent
van de elektriciteit opgewekt door
waterkracht", vertelt Kare Heske-
stad van de Noorse energienetbe
heerder Statnett. In natte jaren is
dat geen probleem, maar als de
stuwmeren droogstaan, komt de
produktie in gevaar. Dan is het
handig om terug te kunnen vallen
op stroom uit Nederland."
In Nederland komt energie over
wegend van fossiele brandstoffen
zoals gas en kolen. Ons land produ
ceert 's nachts meer elektriciteit
dan het gebruikt. Daar is op dat
tijdstip in Noorwegen behoefte
aan, omdat de meeste huizen met
elektriciteit worden verwarmd.
Heskestad: „Stroom opslaan en be
waren voor later is niet mogelijk.
Maar wij kunnen in Noorwegen
de waterkrachtcentrales eenvoudig
op lagere snelheid laten draaien."
Dit spaart de stuwmeren en dus
elektriciteit die Noorwegen dan la
ter weer naar behoefte naar Neder
land kan exporteren.
Statnett en de Nederlandse netbe
heerder TenneT voorspellen dat
de kabel de energiemarkt stabieler
maakt. Wat de consument van
NorNed gaat merken, weet nog
niemand: de Amsterdam Power
Exchange en de Scandinavische
energiebeurs NordPooI praten nog
over het koppelen van de markt.
Onderzeese hoogspanningskabel
De Noorse Statnett en Nederlandse
TenneT leggen gezamenlijk een
onderzeese hoogspanningskabel aan
tussen Noorwegen en Nederland. Via
deze langste onderzeese hoogspan
ningskabel ter wereld zijn vanaf 2008
de Noorse en Nederlandse elektrici
teitsnetten met elkaar verbonden.
Windparken Noordzee
Windpark Q7 I r Wndpark
„.mm*,***»*-... Egmond aan Zee
12-mijlszone
Egmond
aan Zee
IJmuiden
Offshore Windpark Q7 omvat 60
windmolens met een totale capaciteit
van 120 Megawatt en zal op jaarbasis
zo'n 125.000 huishoudens van stroom
kunnen voorzien.
Offshore Windpark Egmond aan Zee
omvat 36 windmolens met een totale
capaciteit van 108 Megawatt. Met deze
molens kunnen meer dan 100.000
Nederlandse huishoudens van schone
stroom worden voorzien.
NOORWEC
EN
Onderzeese kabel
Lengte: 580 km
Capaciteit:
700 Megawatt
NOORDZEE
Eemshaven I
V NEDERL
LAND
de
mee
lijk te hard waait."
Mede door de hype rond
Al Gore's klimaatfilm
heeft duurzame energie
weer de wind mee. Schafte
het vorige kabinet de subsi
die voor wind op zee nog
helemaal af, het nieuwe kabi
net belooft weer echt werk
van alternatieve energie te ma
ken en de Nederlandse ener
gievoorziening 'een van de
duurzaamste' van Europa om
te smeden.
Het kabinet Balkenende IV wil
een energiebesparing van 2 pro
cent per jaar, een verhoging van
het aandeel duurzame energie tot
20 procent in 2020 en een reduc
tie van de uitstoot van broeikas
gassen, bij voorkeur in Europees
verband, van 30 procent in 2020
ten opzichte van 1990.
Jepma twijfelt over de rol die
wind hierin kan spelen: „Winde
nergie kun je niet opslaan. Er zijn
weliswaar allerlei technieken in
ontwikkeling, je zou het bijvoor
beeld ook kunnen gebruiken
voor het produceren van water
stof, maar of dit ooit commercieel
verantwoord mogelijk wordt is
nog sterk de vraag. Als laatste be
zwaar geldt dat het Europese
stroomnet gevaar loopt als er te
veel windmolens komen. Het 'ba
lanceren' van het net wordt dan
steeds moeilijker, met het gevaar
dat het net overbelast raakt en de
stroom uitvalt. In Duitsland is
dat al mis gegaan toen er een plot
se 'piek' in de productie kwam.
Het ene land schuift die piek dan
af op het andere. Ie krijgt dan een
kettingreactie die niet zo eenvou
dig op te lossen is."
Van Kuik denkt dat ook dit pro
bleem op te lossen is. De
ling met Noorwegen via de
over de zeebodem maakt het vol
gens hem makkelijker het stroom
net bij pieken en dalen in de pro
ductie toch in balans te houden.
„En ook het argument dat Neder
land niks meer aan windenergie
kan verdienen, is niet waar. Het
gaat niet alleen om de ontwik
keling van techniek. Al die mo
lens moeten in zee geplaatst
worden. Nederland heeft van
oudsher een grote offsho
re-industrie die daar een gro
te rol in kan spelen, ook in
ternationaal."
Tussen Noorwegen en Nederland wordt hard gewerkt aan de NorNed-kabel. foto Norned
In Nederland opgewekte duurzame energie
infographic. JD, CN bronnen TenneT. EnergieNed
3.000
2.000
1.000
0
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Stortgas is het methaan dat vrijkomt uit een stortplaats.
6.000 -
C igawatt
5.000
4.000
K Water
H Biomassa
Stortgas*
H Wind
Zon
