De ontdekkingsreis
van Niek Knol
Zaterdag 14 april 2007 PZC
Op het dak van zijn fourwheeldrive staat een grijs kistje.
Fysiotherapie, staat er in zwarte letters voorzichtig op geschilderd.
Maar ook: coaching aan zee. En verder: hardlopen, meditatie en: dromen....duruen....doen.
Het kistje is het uithangbord van Niek Knol.
door Koen de Vries
foto Mechteid Jansen
Bijna een leven lang houdt de
58-jarige inwoner van Dishoek
zich bezig met het menselijk
lichaam. Aanvankelijk dacht
hij na over sportblessures. Met
het groeien der jaren boeit de menselijke
geest hem meer. Knol probeert zich daar
om, naast het werken in zijn praktijk voor
fysiotherapie, te vestigen als personal
trainer/coach. Lopen was en is de rode
draad in alles. „Mijn leven bestaat uit sport
en spiritualiteit, oftewel lichaam en geest.
Ze zijn steeds meer naast elkaar komen te
staan."
Op tafel liggen wel twintig boeken. Niek
Knol heeft ze even snel uit de kast gehaald
omdat ze iets over zijn evolutie zeggen.
Over de spiritualiteit van het lopen, Op weg
naar de energetische mens, Inspannings- en
sportfysiologie, Running within, Hardlopen
zonder blessures, Mediteren aan de Noordzee,
Biologie van de overtuiging, Pelgrimage en
niet te vergeten Jonathan Livingston Zee
meeuw.
Een kleine veertig jaar geleden werd Rot
terdammer Niek Knol met een simpele
handtekening in Zeeland geplant. Hij wil
de als sportinstructeur zijn militaire dienst
plicht in Utrecht vervullen maar iets of ie
mand vond hem in Middelburg beter op
zijn plaats. Knol schoot hier wortel en ging
nooit meer weg. Hij maakte naam in de
sport, als trainer van atleten. Irma Heeren
werd twee keer wereldkampioen duatlon.
Sebastiën Schletterer en Danielle van Cads-
and werden Nederlands jeugdkampioen
800 meter. Niels en Floris Jan Koole en Mi-
quel van Tongeren zijn groot geworden
door de gedrevenheid van Knol. Willy de
Nooijer werd bij de veteranen wereldkam
pioen duatlon en Karin Bastian Neder
lands crosskampioen bij de jeugd. Ook was
Knol fysiotherapeut bij verschillende sport
clubs, onder meer de voetbalclubs Middel
burg en de profs van VCV Zeeland.
Zijn praktijk voor fysiotherapie in een
voormalig gymnastiekgebouw in Koude-
kerke groeit nog steeds. Een verbouwing
staat voor de deur. Straks moeten zeker
zes fysiotherapeuten werkzaam zijn voor
revalidatie-, sport- en bewegingsproblema-
tiek.
Desondanks wil Knol zijn activiteiten voor
een deel verplaatsen naar de verbouwde
paardenstal achter zijn huis, bij de duinen
van Dishoek. Waar die tafel vol boeken
ook staat. Vele gaan even door zijn han
den, maar die dikke pil met de titel Pelgri
mage, fascinerende fotoreportages, krijgt een
apart plekje. Fascinerend inderdaad, al die
foto's van hindoe-pelgrims op bedevaart
naar Varanasi, van Tibetaanse boeddhisten
met eeuwige gebedsmolens in Llhasa, van
joden aan de klaagmuur in Jeruzalem en
van allerlei andere godsdienstige rituelen
waar ook ter wereld. Knol kan er uren
naar kijken maar draait er zijn hand niet
voor om verre bedevaartplaatsen ook daad
werkelijk te bekijken. Zijn reizen maken
uiteenlopende gevoelens in hem los. Ge
voelens van ontzag maar ook van beper
king.
Knol gebruikt de cirkel van de zon als me
tafoor voor godsdienst. „Stel de zon heeft
360 stralen en elke straal stelt een geloof
voor. Ik kan niet snappen dat aanhangers
van bijvoorbeeld straal 161 denken dat al
leen zij gelijk hebben. Dat alleen zij de zon
vertegenwoordigen. Dat ze het beter we
ten dan bijvoorbeeld de mensen die in
straal 322 geloven of in straal 18."
Het gaat hem dan ook niet om al die 360
stralen, het gaat hem om de kern, het mid
delpunt waaruit alles ontstaat. Om datge
ne wat mensen gemeenschappelijk heb
ben. Hij noemt dit het OER. De verschil
len tussen de geloven kunnen groot zijn,
maar ze hebben ook een overeenkomst.
Dat is de overtuiging. Die geeft kracht, zo
veel zelfs dat een geloof bergen kan verzet
ten. „Tegen cliënten met een chronisch ge
brek aan energie zeg ik wel eens: 'Je kunt
beter een ideaal hebben in plaats van vita
minepreparaten! Geloof in jezelf, geloof
dat je iets kan'!"
Knol is net terug uit de oerwou
den van Oeganda waar hij op
jungletocht naar chimpansees
en gorilla's ging. Eerder was
hij in Kalimantan (Maleisië)
op zoek naar neusapen en orang-oetangs.
Het waren oer-ervaringen. „Vandaar ook
mijn fascinatie voor wandelen en hardlo
pen. Je komt bij je oorspronkelijkheid uit,
bij dat wat er is. Ik denk dat daarom het lo
pen van de Zeeuwse Kustmarathon zo'n
succes is. Die geeft door zijn rijkdom aan
natuur een intensere beleving dan bij ande
re marathons."
„Een groot deel van mijn gedrevenheid
komt voort uit mijn jeugd", zegt Knol. Hij
komt uit een zwaar gereformeerd gezin uit
Rotterdam. Het geloof van zijn ouders riep
veel vragen op en gaf weinig antwoorden.
Daarom droomde hij vaak weg in boeken
als De scheepsjongens van Bontekoe. En
hij stortte zich met zijn hele ziel en zalig
heid op voetbal. Door veel te lezen en te
sporten ontworstelde hij zich langzaam
aan het geloof dat het zijne niet was. „Ons
kerkblad heette De schaapskooi. Daar hoor
de ik dus niet in. Als je uit het geloof weg
gaat, kom je in een grote leegte. Dat was
moeilijk. Er kwam een grote angst over
me. Later heb ik gezien dat angst voor een
groot deel de wereld regeert. Heel veel
mensen zijn bang! Bang om alleen te zijn,
bang om ziek te worden, bang om afgewe
zen te worden. Als er grote angst is en als
je denkt dat er niets meer is, wat heeft het
leven dan nog voor zin? Voor mij was dit
besef het startmoment van mijn verdere
ontwikkeling. Het bewuste begin van een
ontdekkingsreis."
Die reis brengt Knol langs allerlei overtui
gingen en inzichten. Naast vele sportieve
opleidingen deed hij cursussen NLP (Neu-
ro Linguïstisch Programmeren), transper
soonlijk counselen, enneagram en
coachen. Knol versleet honderden boeken
uit het besef dat in iedere overtuiging wel
een waarheid schuilt. Er zijn ook beperkin
gen. „Mensen boren vaak hun eigen krach
ten niet aan", zegt Knol. „Ze geven het
weg aan een leger hulpverleners."
De hersenen bestaan uit een
linker- en een rechterhelft
en uit een jong en een oud
(=oer)gedeelte. Globaal kun
je zeggen dat aan de ene
kant je verstand, je analytisch vermogen
zit en aan de andere kant je gevoel en emo
tie. Als het goed is, werken die twee sa
men. Ze vormen een eenheid. Dan ben je
vrij goed in balans. Als je dan ook nog
goed geaard bent, maak je een perfecte ver
binding tussen lichaam en geest. Hier
komt weer de heilzame werking van het
lopen om de hoek kijken. Te voet naar Ro
me of Santiago de Compostella kan men
sen helpen. Of de Zeeuwse Kustmarathon!
Knol: „Probleem is dat veel mensen in on
ze prestatiemaatschappij niet of nauwe
lijks meer loskomen uit de verstandelijke
hersenhelft terwijl ze het geloof, de kracht,
de mogelijkheden van de gevoels- en emo
tiehelft niet aanspreken." Hij denkt dat at
leten beter presteren als ze in balans zijn,
als ze plezier, vertrouwen en kracht uitstra
len.
„Maar ja, we geven het tegenwoordig lie
ver weg aan een hartslagmeter, die moet
bepalen hoe en wat wij presteren. De gro
te drive komt toch echt uit de rechterher-
senhelft. Een voorbeeld: In de sport zie je
dat verliefde mensen topprestaties leveren.
Verliefdheid werkt in dit voorbeeld als een
soort placebo, maar het werkt wel."
Toppunt van fout gedrag bij het hardlopen
is volgens Knol het fenomeen business-
loop. „Er worden tegenwoordig
loopjes/trainingen georganiseerd door ban
ken, waar je al joggend kunt netwerken.
Dat moet je nu net niet doen. Je komt niet
meer tot ontspanning, je blijft in je analyti
sche helft zitten. Lopen is er juist voor om
uit die helft te komen. De setting is dus he
lemaal verkeerd. Maar ja, de commercie
denkt overal te moeten toeslaan."
'Wat zit er toch in dat kistje?', vragen veel
mensen wanneer ze Knol bij zijn auto
zien. „Niets", is dan het antwoord. Waarna
hij zich vaak corrigeert „Nee, eigenlijk al
les." In dat kistje op die Landrover Defen
der zit Knols geestelijke bagage. Zijn hele
hebben en houen. Dat kistje is er niet voor
niets, maar de Defender ook niet. Hij ziet
er bijna net zo uit als het eerste model van
r948, hetzelfde bouwjaar als dat van Niek
Knol. Het is een oer-achtige object, net als
Knol zelf „Hij komt uit een tijd waarin ik
me ondanks de vooruitgang vaak beter
thuisvoelde", zegt hij. „Ik heb niks met
hartslagmeters en stappentellers. Ik heb
ook niks met voedingsupplementen en fit
ness-industrie, waarvan ze zeggen dat het
goed voor je is. De markt voor welzijn en
geluk wordt steeds groter. Het is echter de
vraag of je daar moet shoppen. Word eens
stil en luister naar wat diep in jezelf zit.
laag je eigen dromen na, ga naar je eigen
oer.... Dan ga je vanzelf bewegen en ge
zond eten. Niet omdat dat opgelegd
wordt, maar omdat je het zelf graag wil."
„Ik wil met die oerauto de wereld rond.
Naar Azië (Peking) en naar Afrika (Kaap
stad). Het zal nog wel een paar jaar duren
voor het zo ver is. Eerst ga ik mijn fysiothe-
rapiepraktijk verbouwen en uitbreiden tot
een loop- en outdoorcentrum. Dat houdt
me nog tegen. Maar als dat eenmaal staat
en goed functioneert, ben ik weg."
Niek Knol
Geboren: 6 augustus 1948 te Rotterdam
Woonplaats: Dishoek
Opleiding: Gereformeerd lyceum (4 jaar), di
verse opleidingen op het gebied van lichaam
en geest.
Burgerlijke staat: gescheiden. Vader van één
zoon (Lennard) en twee dochters (Esther en
Christine). Inmiddels ook opa.
Werk: fysiotherapeut en persona! trainer
Hobby's: (hard)lopen, zijn hond, zijn werk, rei
zen.
'Je kunt beter een ideaal hebben dan vitaminepreparaten! Geloof in
jezelf Geloof datje iets kan.'
