Consument
Topculinaire bouillon
24 Zaterdag 14 april 2007 PZC
KOOP
door Wouter Klootwijk
De bouillon van alleen
koppen had de rijkste
en mooiste smaak
In Stadskanaal is een droom van een smaak gevangen alsof
het een vlinder was. De Kleinste Soepfabriek van Neder
land trok een kreeftenbouillon die zijn weerga niet kent.
Een jaar geleden kreeg ik een paar jampotjes toegestuurd, ge
vuld met soepen. T\vee dingen vielen meteen op. De naam
van de maker en de ingrediënten. Zuiver spul, geen smaakver
sterkers, geen gistextract, geen suiker zoals in alle fabriekssoe-
pen zit, maar alleen wat het zijn moest. En geweldig lekker.
Ik schreef over de soepen van de Kleinste Soepfabriek. Of het
iets uithaalt wat je schrijft, is altijd ongewis. Maar het een
mansbedrijfje verzoop bijkans in de orders. Michel Jansen,
soepkoker in Groningen, had er hulp bij nodig. Die vond hij in
Valkenswaard, waar nu zijn potten worden gevuld. En in
Stadskanaal, van een toegewijde bouillonkoker.
Jansen had ontdekt dat in Den Oever langoustines - kreeftjes
uit de Noordzee - worden aangevoerd. Hele kreeftjes, maar
ook alleen de vlezige staarten. Waar zijn de koppen dan geble
ven, vroeg Jansen zich af Aan
boord van de viskotter die op
langoustines vist, worden veel
koppen en staarten gescheiden.
De koppen gaan overboord. Een
van de smakelijkste soepen, ge
prezen door mondaine culi's, is
bisque van garnalen of nog hoger aangeschreven, van kreeft.
Zo'n bisque zat niet in het assortiment van de kleine soepfabri
kant, maar hij had er wel vraag naar.
Jansen ging aan het koken. Niet meteen een bisque, wie weet
komt die nog, maar basisbouillons van Noordzeekreeft en gar
nalen, van hele kreeftjes zonder garnalen, van alleen de kreef
tenstaartjes en van alleen de kreeftenkoppen. Zo kon hij vast
stellen dat de bouillon van alleen koppen, van het afval eigen
lijk, de rijkste, mooiste, eigenste smaak had.
Maar daarmee was hij nog niet tevreden. Hij kookt zijn soe
pen in gasgestookte ketels. Dat gaat goed, maar bij subtiele ko
kerij, zoals die van schaaldierenbouillon, is een andere manier
van verhitten beter. Een bouillonkokerijtje in Stadskanaal
heeft kookketels waarvan de inhoud wordt verhit door stoom
die door leidingen om de wand van de ketels stroomt. Deze
wijze van verwarmen is ideaal voor kreeftenbouillon, bleek uit
proeven. In de veenkoloniën wordt aldus nieuwe culinaire we
reldgeschiedenis geschreven, maar hoe zeg je Stadskanaal in
het Frans? In deze Wieringer langoustinebouillon (Den Oever
ligt in Wieringen) zit niets anders dan wat er in moet. Subtie
le bijsmaken komen van groente en kruiden en er zit zout in.
De bouillon wordt getrokken in een ketel van honderd liter
waar 70 liter water in gaat met 30 kilo kreeftenkoppen.
Ik kocht in supermarkten ter vergelijk andere kreeftensoepen.
Ze halen het niet bij de smaak van de bouillon uit Stadskanaal
en de etiketten zijn onthullend. Van bedrog kun je niet spre
ken, want het staat er op, zij het in piepkleine lettertjes: in
kreeftensoep zit van alles en nog wat, tot wel meet dan 25 in
grediënten, ook keukenstroop en suiker. Maar nauwelijks
kreeft. Grote rode kreeftenscharen zijn afgebeeld op het etiket
op het blik van Albert Heijn Excellent kreeftensoep. Maar de
smaak uit de zee komt van garnalen-visbouillon met drie
smaakversterkers en maar een schamele 2 procent kreeft. Ook
in de kreeftenbouillon van Struik zitten drie smaakversterkers
en volgens de kleine lettertjes maar 3 procent kreeft. In de
Lobster Soup van Lidl - weliswaar maar 79 cent - zit 3,8 pro
cent kreeft en nog iets van het beest dat kreeftenpasta wordt
genoemd.
Soepman lansen wilde in zijn nieuwe bouillon twee hele
kreeftjes doen, maar Zijn vriendinnen in het eerste proefpanel
slaakten gilletjes van schrik toen ze de dode kreeftenoogjes
door het glas naar buiten zagen staren. Groningen! Dan maar
alleen twee staartjes, voor de versiering. Op de zaterdagse ver
se vismarkt in Den Oever zal de langoustinebouillon onder ei
gen merknaam van de visveiling worden verkocht. Andere ver
koopadressen staan op
www. kleinstesoepfa-
briek.nl.
Veel natuurvoedings
winkels, in Gronin
gen ook een Super de
Boer en in Maastricht
verkoopt
zelfs modear
tikelenwinkel
Sissy Boy de
,.JM soepen. In
-■'ijs Maastricht
fgf hadden ze er
wel tegen ge
kund, die oog
jes.
D
e nieuwste hype in
Nederland is een feit.
Let er maar eens op,
de bedelarmband en
-ketting zijn terug.
En hoe. Wie in 2007 nog een beet
je mee wil doen, heeft niet één
zelfgemaakte bedelarmband aan
de pols, maar minimaal drie. En
met een 'neppert' van een paar eu
ro doe je iets verkeerd.
De echte merken, zoals Pandora
en Trollbeads, leveren de bekend
ste en naar het schijnt kwalitatief
beste bedels: Pandora en Trollbea
ds - beide Deense bedrijven die
veelal via internet verkopen - zijn
de grootste. Maar ook een wat ex
clusiever sieradenmerk als het Itali
aanse Bacio doet mee. Met voor
elk seizoen een andere collectie.
Volgens ondernemer Casper Ass-
mann uit Schijndel begon de be-
delrage zo'n twee jaar geleden, na
dat jongeren creatief puzzelden
met de zogenaamde schakelarm
bandjes. Met die armbandjes
maakt elke tiener zijn eigen
statement door een persoon
lijk sieraad samen te stellen.
Assmann: „Houd je van Mickey
Mouse, dan hang je die eraan. Ben
je kreeft en wil je dat laten zien?
Dan bestel je een schakeltje met je
horoscoop erop." Uit die rage
kwam de uiteindelijke bedelpopu-
lariteit voort. Na de schakeltjes
werden kralen van glas en zilveren
bedels geïntroduceerd door de gro
te sieradenmerken.
Op internet vallen bedelaanbie-
ders ondertussen over elkaar heen.
De meeste bedels zijn nog steeds
afkomstig uit Denemarken, maar
worden hier verkocht door Neder
landse importeurs. Na Nederland,
Duitsland en België zijn de bedels
sinds kort ook niet meer aan te sle
pen in de Verenigde Staten, Cana
da en Australië.
Het principe van de bedelarm
band is simpel: Ie begint met een
lege armband met een simpele
clipsluiting. De zilveren armband
bestaat uit verschillende segmen
ten die worden opgevuld met kra
len en bedels. Ook hier geldt de
eenvoudige redenering: wat bij je
past, hang je eraan. Zo heeft nie
mand dezelfde bedelarmband en
is er altijd wel iets om over te pra
ten. De bedels van de verschillen
de merken zijn niet zonder meer
uitwisselbaar. Zo passen de bedels
van Pandora en Bacio wel aan een
Trollbeads-armband, maar anders
om niet.
Ondernemer Assmann zag twee
jaar geleden het gat in de markt en
sprong erin. Hij werd Pandora-im-
porteur en opende zijn eigen web
winkel pandorashop.nl Ondertus
sen heeft hij daarop minimaal dui
zend bestellingen per maand. In
een bedrijfspand in het Brabantse
Schijndel verzenden zijn medewer-
Zonder rinkelende bedels van Pandora, Bacio of
Trollbeads aan je arm hoor je er niet meer bij. Kies wel
voor het echte werk, want met een goedkopere 'neppert'
sta je voor gek.
door Maartje van Hoek
illustratie Ronald Visser
