De Nawajah-clan leeft altijd in angst
Gebrekkig Duits kost Nederlandse
ondernemers miljarden per jaar
Puntenrijbewijs Spanje ter discussie
na Pasen met 106 doden op de weg
8 Woensdag 11 april 2007 PZC
Grotbewoners voeren
ongelijke strijd met
Israëlische kolonisten.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
KHIRBET SUSYA - Haj Khalil Nawa-
jah (78) laat zijn blik over het bij
belse landschap gaan. Hij wijst in
de verte. „Dat is ons land, tot aan
die heuvel daarginds. En aan de an
dere kant tot aan de weg. De kolo
nisten proberen het ons af te ne
men, maar ze krijgen het pas als
we allemaal dood zijn."
Als Khalil en zijn vrouw Wadjah
(64) er niet meer zijn, zal de vol
gende generatie van de Nawa-
jah-clan proberen het familiebezit
in stand houden. Tenminste, dat
hopen ze. Moe van de strijd tegen
de Israëlische overmacht zijn tien
tallen Palestijnse boeren al defini
tief vertrokken. Daardoor dreigt
het einde van een unieke samenle
ving.
In Masafer Yatta, een gebied in het
zuiden van de bezette Westelijke
Jordaanoever, hoeden Palestijnse
grotbewoners al zeker 170 jaar hun
schapen. Niet als nomaden, maar
als gevestigde veehouders en klei
ne landbouwers.
Ooit moet het gebied achtduizend
bewoners hebben geteld, nu zijn
het er minder dan duizend. In het
vroege voorjaar bieden de rotsige
heuvels een nog bijna lieflijke aan
blik, maar over een maand of wat
zal het laatste groen zijn verdwe
nen en schroeit de zon boven een
bruin-gele wildernis. De schapen
van Khalil en zijn buren zullen het
moeilijk krijgen, maar het klimaat
is het minste waar de bewoners
van Masafer Yatta zich zorgen over
maken.
Op de heuvel naast Khirbet Susya,
het gehucht waar de Nawajah's
wonen, is in het begin van de ja
ren tachtig de Israëlische nederzet
ting van dezelfde naam verrezen.
Een van een reeks van vier aan de
hoofdweg die van Hebron naar
het zuiden leidt. Joden die zich er
willen vestigen zijn meer dan wel
kom. Een koophuis met ruime
tuin in Susya doet tachtigduizend
euro. Een hypotheek voor het hele
bedrag is beschikbaar tegen absurd
gunstige voorwaarden.
Khalil en zijn buren wonen naast
hun schapen in zelfgebouwde on
derkomens, half boven en half on
der de rotsige grond. Sinds de vesti
ging van de nederzettingen leven
ze in de voortdurende angst zelfs
dit bescheiden wooncomfort te
zullen verliezen. Een deel van hun
weidegronden en waterbronnen
zijn ze al kwijtgeraakt. Het Israëli
sche leger heeft hekken in het
landschap geplaatst en wegen afge
sloten voor de autochtone bevol
king. Wadi's waar generaties Pales-
tijnen hun schapen lieten grazen,
werden 'verboden militaire zones'.
Het kost Khalil en Wadja nu drie
kwartier in plaats van tien minu
ten om melk en kaas naar de
markt in de nabijgelegen stad Yat
ta te brengen, of er het ziekenhuis
te bezoeken. In 2001, toen een Pa
lestijn een kolonist van Susya ver
moordde, strafte het leger de bevol
king van Khirbet Susya en de ande
re gehuchten van Masafer Yatta.
Bulldozers veranderden hun on
derkomens in ruïnes. De boeren
hadden niets met de moord te ma
ken en het Israëlische Hoogge
rechtshof bepaalde uiteindelijk dat
de gevluchte grotbewoners voorlo
pig konden terugkeren, zolang ze
hun woningen maar niet zouden
herbouwen. Maar velen bleven uit
angst weg. Khalil en zijn buren
hebben hun ruïnes provisorisch
hersteld en er tenten bij gezet.
Maar hun leven is er niet gemakke
lijker op geworden. Khalil toont
de littekens die hij vorig jaar op
liep bij een aanval door kolonis
ten. „Ze sloegen met ijzeren sta
ven tegen mijn benen en mijn ach
terste", zegt hij. „Sindsdien kan ik
niet meer behoorlijk zitten."
Ook Wadjah is al eens in het zie
kenhuis beland, nadat ze door ko
lonisten was gemolesteerd bij het
bewerken van hun kleine akker.
„Als bezettende macht moet Israël
ervoor zorgen dat deze mensen
een normaal bestaan kunnen lei
den. Maar de agressie van de kolo
nisten maakt hun leven tot een
hel", zegt Xavier Godefroid, een
Belgische vertegenwoordiger van
het Internationale Comité van het
Rode Kruis. Hij stelt vast dat Is-
raëls leger en politie het laten afwe
ten. Soms lukt het het Rode Kruis
de verwoesting van een huis te
voorkomen of een door bulldozers
opgeworpen wegversperring te la
ten slechten. Maar zolang het cen
trale probleem - Israëls kolonisatie
politiek - blijft bestaan zijn het
druppels op een gloeiende plaat.
De 50 beste websites
*x"
Op het internet is alles voor het
■p.
interieur en exterieur te vinden.
Bekijk de 50 beste Wonen- en
Tuinenwebsites.
1»!
GA NAAR DE WEBSITE VAN DEZE KRANT
EN KLIK OP WONEN
door onze correspondent
Henk van den Boom
BARCELONA - De invoering van het
puntenrijbewijs in Spanje vorig
jaar juli heeft vrijwel geen effect ge
had op het aantal verkeersdoden.
Tijdens de afgelopen paasweek ver
loren 106 Spanjaarden het leven
op de weg. Vorig jaar waren het er
108.
Volgens algemeen directeur van
het ministerie van Verkeer Pere
Navarro 'is er duidelijk iets mis'
met het rijgedrag van de Spanjaar
den. Voor hem was de paasperio-
de, de Semana Santa, een testcase.
Traditioneel is het de week waarin
de meeste Spanjaarden tegelijk op
vakantie gaan. Miljoenen trekken
vanuit de grote steden naar de
kust en de bergen. Na de invoe
ring van het puntenrijbewijs ging
het aantal doden drastisch omlaag.
Maar nu de nieuwigheid eraf is,
lijkt het effect tot nul gereduceerd,
erkent de politie. Opvallend is het
aantal ongelukken dat door jeugdi
ge automobilisten wordt veroor
zaakt. Vooral in de weekenden ko
men veel jongeren om het leven.
In veel gevallen is alcohol de oor
zaak.
Bedrijf dupeert zichzelf
met slechte kennis van
Duitse taal en cultuur.
door Chris van Alem
NIJMEGEN - 'Help, een Duitser aan
de lijn!' Paniekreacties klinken in
veel Nederlandse bedrijven zodra
Duits uit de telefoonhoorn klinkt.
De steeds belabberder kennis van
het Duits bij Nederlandse onderne
mers plus onwetenheid over de za
kelijke mores kosten handenvol
geld. Acht miljard euro per jaar
aan inkomsten, schat de Duits-Ne
derlandse Kamer van Koophandel.
De Kamer eist dat Nederland
meer aandacht geeft aan Duits on
derwijs op de scholen. Want Duits
land is voor Nederland sinds jaar
en dag met afstand de belangrijk
ste exportmarkt. „Kennelijk is de
aandacht er niet meer voor", stelt
Peter Strick, advocaat in het Duit
se grensstadje Kleef Hij heeft tien
tallen Nederlandse bedrijven on
der zijn klanten.
Strick: „Onze praktijk draait ge
deeltelijk dankzij de communica
tieproblemen. Jullie hadden de
naam goed Duits te spreken, maar
dat is niet meer het geval." Behal
ve de uiterst gebrekkige kennis
van schriftelijk Duits bereiden Ne
derlandse ondernemers zich vaak
slecht voor, zijn ze joviaal waar
vormelijkheid wordt verlangd en
praten ze schwammig, zegt Erika
Poettgens, docente Duits aan de
Radboud Universiteit in Nijme
gen, die al vijftien jaar cursussen
geeft aan Nederlandse onderne
mers die zaken doen in Duitsland.
Poettgens: „Ze komen soms moei
lijk terzake."
'Nederlander is joviaal waar
vormelijkheid wordt vereist
en hij komt niet terzake'
Maar de taalarmoede is het groot
ste probleem. Een voorbeeld: Wir
haben Ihr Schreiben in Guter Lage
empfangen. Vielleicht kan Ihre Man-
datin den Betrag in Terminen über-
w eisen.
En zo gaat het nog een regel of
wat verder voordat de brief met
Hochachtungsvoll wordt besloten.
„Dit is heel erg verschrikkelijk",
zeg John Mazeland van de Busi
ness Alliance Nederland-Duits-
land uit Oosterhout. „Dit soort
brieven is in dermate slecht Duits
gesteld dat de Duitse geadresseer
de zich niet serieus genomen
voelt. In guter Lage empfangen be
staat niet. Terminen zijn afspraken
wanneer je elkaar zakelijk treft.
Hier worden Vereinbarungen be
doeld. De Duitsers denken nu dus
aan een zakelijke meeting en vra
gen zich af wanneer de Nederlan
ders langskomen. Hochachtungs
voll is negentiende-eeuws en
wordt niet meer gebruikt. Dit lijkt
dus nergens op. Deze zakenman
kan zich maar beter uit Duitsland
terugtrekken."
De Kleefse advocaat Peter Strick,
uit wiens archieven dit voorbeeld
komt, kijkt er nauwelijks meer van
op. Het dossier dat Strick aanlegt
van het koeterwaals dat Nederland
se zakenlieden aan hun Duitse
klanten schrijven, groeit als kool.
De advocaat: „Misschien kan ie
mand er nog eens op afstuderen.
Het is vaak zó belabberd opge
schreven dat je behoorlijk goed Ne
derlands moet kunnen om te we
ten wat er ongeveer in het Duits
staat."
Haj Khalil Nawajah voor de ingang van zijn rotswoning in Khirbet Susya. „De kolonisten proberen ons land te ste
len, maar ze krijgen het pas als we allemaal dood zijn." foto Ad Bloemendaal/GPD