v12
Zaterdag 7 april 2007 PZC
De Republiek kiest
een nieuwe monarch
De Franse kiezer maakt de
komende maand uit wie de
nieuwe president wordt. De
nieuwe man of vrouw behoort
tot de kleine groep van
belangrijkste democratische
staatshoofden. Dat draagt bij aan
de betrokkenheid van de Fransen
bij de verkiezing, maar roept ook
vraagtekens op.
door Olivier van Beemen
foto's Michel Spingler/AP
Parijs baadt in een
fraai lentezonne
tje. In een parkje
aan de Cham-
ps-Elysées geniet
een koppel languit in het
gras van de prille warmte,
terwijl toeristen foto's ma
ken bij een bed van violen.
Een statige, bronzen oud-
president Georges Pom
pidou (1969-1974) schouwt
het aan. Op de achtergrond
klinkt het gezoem van de
constante stroom auto's op
de tienbaansweg, die de
mooiste boulevard ter we
reld ook is.
Aan de overzijde van het
park is achter een hoge
muur net een topje zicht
baar van het centrum van
de Franse macht: het Ely-
sée, woon- en werkpaleis
van de president van Frank
rijk. De politie maant naïe
ve wandelaars niet over het
trottoir langs de omheining
te lopen, maar netjes over
te steken.
Het Elysée krijgt over een
maand een nieuwe hoofd
bewoner. Na twaalf jaar pre
sidentschap heeft Jacques
Chirac van de rechtse partij
UMP besloten de hand
doek in de ring te gooien.
Op 22 april mag de Franse
kiezer naar de stembus om
een nieuw staatshoofd te
kiezen. Twee weken later
volgt de tweede ronde,
waarin de keuze beperkt is
tot de twee populairste kan
didaten van de eerste ron
de.
„De Franse presidentsver
kiezing heeft meer impact
dan de Nederlandse parle
mentsverkiezingen", zegt
Bernard ('Willem') Holt-
rop, een Nederlandse car
toonist die al bijna veertig De socialistische presidentskandidate Ségolène Royal,
jaar succes kent in Frank
rijk. Hij siert de linkse krant Libération ie- c;ois Bayrou gebakken lucht of een goed al-
dere dag op met een karikatuur. tentatief? Of kan de extreme nationalist
In zijn atelier aan de voet van de heuvel Jean-Marie Le Pen nog een keer verrassen?
van Montmartre is Willem juist bezig met Politiek verkoopt in Frankrijk. Zoals dat in
een tekening van Ségolène Royal, de socia- Nederland vooral gebeurt bij voetbaltoer-
listische presidentskandidate. „De Fransen nooien, passen Franse bedrijven hun recla-
kiezen in een directe verkiezing hun staats- meslogans aan. „Zeg ja tegen een dyna-
hoofd, dat veel meer macht heeft dan de misch Frankrijk, stem Ikea", roept de
Nederlandse koningin. Dat leeft heel erg Zweedse meubelgigant op.
onder de bevolking", zegt hij. Ook tijdschriften en kranten schrijven al
Dat is in Parijs goed merkbaar. Het thema maandenlang over niets anders. Boekwin-
overheerst gesprekken in cafés en bistro's. kels hebben stapels liggen met titels als:
Het weerklinkt in de metro, op straat en Wie kent Madame Royal?, Sarkozy of de
op de werkvloer. honger naar macht en De keukens van het
Terugkomende kwesties zijn: is de rechtse Elysée: van De Gaulle tot Chirac, de bakker
kandidaat Nicolas Sarkozy te autoritair en vertelt.
heeft hij wel de allure van een staatsman? Willem vindt de term republikeinse mo-
Is Frankrijk klaar voor een vrouw als presi- narchie, die de Fransen zelf vaak gebrui-
dent? Mocht dat zo zijn, weet Royal wat ken voor hun staatsvorm, gerechtvaardigd,
ze wil? Is kansrijke middenkandidaat Fran- „Je ziet dat de presidenten naarmate ze lan
ger zitten, op elkaar gaan lijken. Chirac
heeft steeds meer weg van zijn linkse voor
ganger Francois Mitterrand. De functie
maakt ze hetzelfde, en ze zijn natuurlijk
ongelooflijk machtig."
Steeds vaker gaan er stemmen op daar ver
andering in te brengen, maar Willem ziet
de noodzaak niet in van een nieuw staats
bestel, dat zou kunnen leiden tot de Zesde
Republiek. „Zeker niet als Sarkozy dat zou
doen", zegt hij. „Wat krijg je ervoor in de
plaats?"
Sinds 1958 kent Frankrijk de Vijfde Repu
bliek. Een ingrijpende wijziging in de
Grondwet op initiatief van generaal Char
les de Gaulle, verzetsheld uit de Tweede
Wereldoorlog, maakte destijds een einde
aan de Vierde Republiek. Daarin kwam de
ene na de andere regering ten val, omdat
het lastig was coalities te vormen die leun-
