v18
Zaterdag 7 april 2007 PZC
Nederland
moet
Jaap Dirkmaat. Boomlange krijger, voor de
duvel niet bang. Verketterd door bestuur
ders én milieulieden. „Pfff.. Wanneer zijn
de tijger en de pandabeer nou eindelijk ge
red? Het Wereldnatuurfonds bestaat 46
jaar maar het blijft maar dooretteren. On
begrijpelijk. Er gaan miljoenen om in na
tuur- en milieuorganisaties maar ik schrik
er steeds weer van hoe slecht ze zijn voor
bereid.
„Dat milieuclubs gaan jeremiëren dat het
milieu uit is, ja zeg, daar ben je toch zelf
bij? Als je dan toch zoveel miljoenen hebt,
dan koop je toch zendtijd? Ie kunt toch
niet zo'n grote bek hebben als je geen op
lossingen of visie hebt? Als Vereniging Das
en Boom hebben wij ons destijds als doel
gesteld dat de das in vijftien jaar gered
moest zijn. Dat is gebeurd en de vereni
ging kon zich opheffen. Landschaps-, na
tuur- en milieuorganisaties zouden helde
re doelen moeten stellen en werken met
afrekenbare termijnen. Net als derde
wereldorganisaties hebben zij de neiging
om zichzelf in stand te houden in plaats
van de problemen op te lossen. Zij sissen
met druppels op een gloeiende plaat. Wij
willen een emmer vullen! Leuk initiatief
hoor, klimaatbosjes, maar met vierduizend
notenbomen red je het klimaat niet.
„Ons deltaplan levert alleen al dertien mil
joen bomen op, de 370 miljoen struiken
die worden geplant even buiten beschou
wing gelaten. De tijd van kleine beetjes is
voorbij. Het is qua klimaat vijf over twaalf.
In de komende tien jaar moet worden ge
handeld, dan breekt de pleuris hoe dan
ook uit."
Dirkmaat kreeg in 2000 als voorzitter van
de Vereniging Das en Boom de Prins Bern-
hard Cultuurfondsprijs. Volgens het jury
rapport maakte de vereniging korte met
ten met het voortdurend gemarchandeer
met beschermde diersoorten en hun leefge
bieden. Hij legde kostbare bouwprojecten
stil voor het behoud van de korenwolf en
stortte een diepvrieslading aangereden das
sen op het bordes van het Gelderse provin
ciehuis. De ingewanden hingen eruit. Zijn
'meedogenloze' aanpak werkte. De das trip
pelt inmiddels veilig door tunnels en is
Bijna alle geriefbosjes zijn in de loop der
jaren geruimd. Net als ontelbare kilome
ters hagen, heggen en houtwallen. Ze zijn
weggevaagd tijdens de ruilverkavelingen
vorige eeuw.
Grote efficiënte boerenbedrijven moesten
er komen met onmetelijke akkers, be
grensd door prikkeldraad. Bijna alle beeklo
pen werden rechtgetrokken, 35.000 kilome
ter aan veldwegen, lanen en kerkenpaden
verdween. Sinds de ruilverkaveling kun
nen we het landschap niet meer in terwijl
wegen, woonwijken en bedrijventerreinen
oprukken.
Uit wanhoop hebben mensen de neiging
om elke boom heilig te verklaren. Zoals
aan de slootkant in Bodegraven. „Plant lie
ver bomen in plaats van die laatste te kap
pen en terug te zagen", verzucht de buurt
bewoonster. „We kijken van 's ochtends
vroeg tot 's avonds laat
naar het verkeer op de
N12."
Op een afstandje slaat Jaap
Dirkmaat de scène gade.
Hij is directeur van de Vere
niging Nederlands Cultuur
landschap. „Er is zoveel ge
kapt en gerooid dat men
sen niet meer met natuur
om weten te gaan." Hij
wijst naar een scheve popu
lier in het geriefhoutbosje.
„Die is broos, gevaarlijk en
uitheems. Hier hoort eigen
lijk een es of een els, maar
als er gekapt moet worden,
denken mensen kortzich
tig. Ze denken aan zichzelf.
Als je nu ingrijpt, staat er
over twintig jaar een mooie
boom voor je kinderen."
Hij is al lang blij dat hij de
overheid zover heeft kun
nen krijgen dat ze eindelijk de zorg voor
het cultuurhistorisch landschap serieus
neemt. „Schaam je, hebben wij tegen over
heden gezegd. Ons erfgoed verpietert en
het is jullie plicht dat te onderhouden! Dat
keihard aanspreken heeft tot nu toe nog
geen landschapsorganisatie durven doen."
Jaap Dirkmaat, directeur van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap:
„God schiep de wereld, de Hollanders hun eigen land."
Net als de wethouder de zaag
wil zetten in een dikke wil-
gentak, komen twee buurt
bewoners aanlopen. De
man in overall schudt zijn
hoofd, de vrouw met bemodderde schoe
nen foetert. Commotie bij een stukje
grond van amper tien bij tien meter.
Het is een van de drie geriefhoutbosjes in
Boskoop die een opknapbeurt krijgen. Een
zwakke populier moet worden gekapt. De
rest van het geboomte moet worden terug-
gezaagd zodat de lagere struiken en plant
jes weer licht krijgen. Boeren hebben eeu
wenlang niet anders gedaan. De bosjes be
zorgden hen hout voor warmte, bezemste
len of palen. Het waren de hotels op de
route van otters.
Hooguit enkele honderden meters lagen
ze uit elkaar, nu soms zestien kilometer.
jaap Dirkmaat redde de das en
de korenwolf. Hij is vastbesloten
Nederland weer mooi te maken
en Nederlanders hun trots en
eigenwaarde terug te geven. Met
houtwallen, hagen, miljoenen
bomen en een vakantiepark in de
vorm van duizend Oudhollandse
molens. „De tijd van kleine
beetjes is voorbij."
door Monique de Knegt
foto's Valentijn te Plate/GPD
