Aanslag werpt schaduw over einde gijzeling
'Turkije houdt zijn onderdanen bewust dom'
PZC Vrijdag 6 april 2007 7
Premier Blair maakt na
thuiskomst Britten
een vuist naar Iran.
door onze correspondent
Esther Gotink
londen - Terwijl de vijftien Britse
marinemensen huiswaarts keren
na twaalf dagen gevangenschap in
Teheran, uit premier Tony Blair on
verminderd harde taal over Iran.
„Elementen van de Iraanse rege
ring steunen, financieren en bewa
penen terrorisme in Irak."
Blair reageert daarmee op een zelf
moordaanslag eerder op de dag in
het Zuid-Iraakse Basra waarbij
vier Britse militairen omkwamen.
Blair vindt het nog te vroeg om te
zeggen dat deze aanslag het werk
was van door Iran gesponsorde mi
litanten. Maar hij maakte wel van
de gelegenheid gebruik opnieuw
druk uit te oefenen op Teheran:
„Enerzijds zijn we blij dat onze
mensen veilig en ongedeerd zijn te
ruggekeerd uit hun gevangen
schap, maar anderzijds worden we
geconfronteerd met de naakte reali
teit van wat er gaande is in Irak.
De internationale gemeenschap
moet vastbesloten zijn bij het for
muleren van haar eisen, of het nu
gaat om kernwapens of om perso
nen binnen de Iraanse regering
die het terrorisme steunen."
De thuiskomst van de vijftien Brit
se matrozen en mariniers is door
de terreuraanslag in Basra een stuk
minder feestelijk dan verwacht. Er
is geen regeringsdelegatie en geen
feestelijk welkom in de aankomst
hal van vliegveld Heathrow.
Daar poseren ze even voor de ca
mera's waarna ze met twee heli
kopters naar een marinebasis vlie
gen. Daar wacht een emotioneel
weerzien met hun familie, een me
disch onderzoek en een debrie
fing.
Bij het verlaten van Teheran heb
ben de soldaten ieder een tas vol
Perzische souvenirs en snoepgoed
ontvangen, een cadeau van presi
dent Ahmadinejad. Op de staatste
levisie zwaaien twee Britten en
zeggen 'teshakkor', Perzisch voor
'dank u wel'.
Faye Turney, de enige vrouw on
der de vijftien vrijgelaten marine
mensen, zegt: „Ik voel me gewel
dig, erg gelukkig dat ik naar huis
mag. We zijn hier goed behandeld
maar het zal fijn zijn om terug
naar huis te mogen en mijn fami
lie te zien."
Zowel Iran als Groot-Brittannië
menen in het gijzelingsdrama een
morele overwinning te hebben be
haald. Premier Blair zegt dat de
vrijlating is bewerkstelligd 'zonder
enige deals'.
Conservatief woordvoerder Ber
nard Jenkin noemt de gebeurtenis
echter een 'enorme terugval' voor
de Britse regering. „President
Ahmadinejad heeft zich erg popu
lair gemaakt onder moslims. Hij
noemde de vrijlating van de solda
ten een cadeau aan de Britse bevol
king, maar het was een ziek ca
deau. Terwijl wij Saddam Hussein
ophingen aan de vooravond van
het Offerfeest, liet hij onze solda
ten vrij aan de vooravond van Pa
sen. Welke boodschap denk je dat
dat overbrengt op de mensen in
het Midden-Oosten? Het is t-o
voor het Iraanse regime."
De vijftien hebben gisteravond in
een gezamenlijke verklaring laten
weten de tijd in Iran als 'zeer
zwaar' te hebben ervaren. „De af
gelopen twee weken zijn zeer
zwaar geweest, maar door samen
te blijven als een team wisten we
de moed erin te houden", aldus de
verklaring die werd voorgelezen
door een officier op een militaire
basis in Devon in het zuidwesten
van Groot-Brittannië.
Premier Blair roept de wereld op
vastbesloten te blijven tegenover
Iran. De gegijzelde marinemen
sen laten weten het 'zeer zwaar'
te hebben gehad.
De vijftien Britse mariniers die twaalf dagen hebben vastgeze
ten in Iran, poseerden gisteren kort na terugkomst in Londen.
In een gezamenlijke verklaring lieten de mariniers weten de
tijd in Iran als 'zeer zwaar' te hebben ervaren. „De afgelopen
twee weken zijn zeer zwaar geweest, maar door samen te blij
ven als een team wisten we de moed erin te houden", aldus
de verklaring die werd voorgelezen door een officier op een
militaire basis in Devon in het zuidwesten van Groot-Brittan
nië. foto Alastair Grant/AP
'zMilliyet
Turkse kranten bij een kiosk in Istanboel. Zelfs de dagbladen openen tegen
woordig met de laatste aflevering van een popularie tv-serie.
foto Juan Vrijdag/ANP
Niveau van educatieve
programma's en
journaal flink gedaald.
door onze correspondent
Fidan Ekiz
istanboel - 'Jong, dynamisch en
opgeleid'. Zo prijst de Turkse rege
ring het eigen land binnen de Eu
ropese Unie aan. Dat positieve zelf
beeld laat in de praktijk veel te
wensen over, vinden de Turken
zelf De kritiek is vooral gericht op
gebrek aan voldoende onderwijs.
In het land waar het opleidingsni
veau laag is en dertien procent van
de bevolking analfabeet, konden
de mensen voorheen nog wat op
steken van televisie, radio of kran
ten. Sinds twee jaar is het aanbod
aan educatieve programma's ech
ter gedaald tot het nulpunt, tot
groot ongenoegen van de bevol
king. Niemand weet precies wan
neer de neergang is ingezet. Wa
ren het de eerste entertainment-
shows met een hoog roddelgehal
te, of de televisiesoaps die de se
rieuze programma's verdrongen?
Plotseling was het helemaal ge
daan met de documentaires en an
dere educatieve programma's.
Op de Turkse televisie begon een
ware kijkcijferoorlog. Meer enter
tainment betekent meer kijkers.
En dus gingen zelfs de nieuwsbul
letins eraan. Het journaal begint
nu met een zielig verhaal over een
arme burger die iets vreselijks
heeft meegemaakt en gaat daar
tien minuten op door. Daarna wor
den alleen onderwerpen met veel
actie behandeld: berovingen, op
lichtingen, vechtpartijen of een
dronken automobilist die niet mee
wil naar het politiebureau. Alles
wordt snel en met veel bombasti
sche muziek gepresenteerd. De kij
kers krijgen oud of helemaal geen
nieuws voorgeschoteld. Aandacht
voor wat zich elders in de wereld
afspeelt is er niet. Tenzij het
nieuws direct of indirect betrek
king heeft op Turkije. Het journaal
wordt afgesloten met bloopers, ge
filmd met verborgen camera's.
„Bloopers in het nieuws, het is
schandalig", reageert sociologe
Leyla Güngoren. Van het journaal
moeten de mensen het juist heb
ben, benadrukt zij. Naast talloze
entertaintmentshows kunnen de
mensen alleen nog soapseries vol
gen. Güngoren: „In het begin geno
ten de mensen er nog van, nu zijn
velen ze spuugzat." De Turke me
dia denken er echter anders over.
Zelfs kranten openen tegenwoor
dig met de laatste aflevering van
een populaire tv-serie. Dat de Tur
ken nu in opstand komen, juicht
de sociologe toe, al hadden ze dat
wat haar betreft wel eerder mogen
doen. Güngoren meent dat het op
de scholen al fout gaat. „Kinderen
leren op de basisschool alleen
maar over het leven van Atatürk
(de stichter van het moderne Tur
kije). Het is niet zo gek dat Turkije
zo lang in zichzelf gekeerd is ge
weest." Om je los te maken van de
oppervlakkige eenvormigheid is
geld nodig. Geld om boeken te
kunnen kopen of naar een interna
tionale school te kunnen gaan,
stelt Güngoren. „Je kunt een scho
tel-antenne kopen voor buiten
landse tv-zenders. Maar dat is voor
veel mensen een luxe. De over
heid en de media weten dat, maar
houden de mensen liever bewust
dom."
Faye Turney herenigd met dochter Molly and echtgenoot Adam. foto AP
