Familie
van de klassieke strategieën om
met impulsiviteit van kinderen om
te gaan. Het werkt ongeveer als het
stop-denk-doenparadigma dat
wordt toegepast bij kinderen met
ADHD." Zij leren bij opkomende
woede eerst stil te staan en te over
denken hoe ze kunnen reageren.
Ook Van Geert wijst erop dat het
als ouder goed is je eigen emoties
te checken. „Boosheid is functio
neel als het is om kinderen af te le
ren bepaalde grenzen te overschrij
den. Maar als je uit frustratie een
kind in de trapkast stopt om je au
toriteit af te dwingen, escaleert de
boel. Je moet proberen bij de oor
zaak te blijven. Wat was er ook al
weer aan de hand? Na een ti-
me-out moet je weer goede vrien
den worden."
In haar boek Het ongedwongen
kind waarschuwt schrijfster en ont
wikkelingspsycholoog Aletha Sol
ter dat een time-out schadelijk kan
zijn. „Geen kind met gevoel voor
eigenwaarde laat zich zomaar in de
hoek zetten tenzij het bang is voor
iets ergers." Achter een time-out
schuilt volgens haar dreiging met
geweld. Zij stelt dat het onthouden
van liefde en aandacht kinderen
schaadt. „Onaanvaardbaar gedrag
is een smeekbede om hulp. Op zul
ke momenten hebben kinderen
juist meer in plaats van minder lief
de nodig."
Solter oppert het kind tijdens een
driftbui liefdevol maar stevig vast
Het is beter de explosie
vóór te zijn door frustraties
van het kind te omzeilen
te houden totdat de bui over is.
Ook gezinscoach Van der Put geeft
aan dat er alternatieven zijn. „Het
gaat erom dat de stortvloed aan
emoties eruit komt. Dus in een
kussen rammen, kan ook helpen.
Of een lekker potje schelden op de
eigen kamer. Maar zorg ervoor dat
je niet hoort wat het razende kind
zegt. Als ouder ben je kwetsbaar."
Van Geert ziet niet in waarom een
afkoelingsperiode schadelijk is.
„Het is natuurlijk heel anders dan
het kolenhok uit vroegere tijden."
Ouders die denken door de ti-
me-out voor altijd van de drift
buien af te zijn, moet hij teleurstel
len. „Dit soort temperamentfacto
ren is heel moeilijk te veranderen.
Misschien dat een kind op de lan
gere duur als hij wat ouder wordt
zich beter leert beheersen, maar
het effect is elke keer een beetje."
Een afkoelingsperiode is vooral ge
schikt voor kinderen tussen de 2,5
en 5 jaar, aldus orthopedagoog
Thérèse Albert van pedagogisch ad
viesbureau Hakketak. „Daarvoor
snappen kinderen helemaal niet
dat ze iets fout doen als zij overal
aanzitten en daarna kun je met ze
praten over waarom je bepaald ge
drag niet tolereert."
In de opvoedcursussen die zij ver
zorgt, komt de time-out wel aan
bod, maar als laatste redmiddel.
„Het is natuurlijk beter om de ex
plosie voor te zijn door frustraties
van een kind te omzeilen. Geef bij
voorbeeld ruim van tevoren aan
wanneer je weg moet zodat een
kind niet ruw uit zijn spel wordt
gehaald. Neem de tijd voor dingen:
denk niet vlug vlug even wat te
doen. Hoe meer haast, hoe dwar
ser. Als er een nieuw kindje bij
komt, laat het oudere kind dan hel
pen. Dat kan jaloerse driftbuien
voorkomen." Wanneer is een ti
me-out ongeschikt? „Als een kind
echt gekwetst is of stikt in een ge
voel van onrechtvaardigheid moet
je het geduld opbrengen om te blij
ven troosten en niet als het te lang
duurt hup naar de gang. Laat mer
ken dat je het begrijpt."
Verder meent Albert dat veel men
sen baat kunnen hebben bij een
voorzichtig gebruik van time-out.
„Iedereen komt tot rust en kan be
denken wat er nu eigenlijk aan de
hand is. Maar maak er geen dage
lijkse gebruik van. Kinderen zijn
slim. Zodra ze te ver gaan, roepen
ze dan 'gang gang'. Dan werkt het
natuurlijk niet meer."
0 tl u- jr ttr"<
yoor kinderen
veelt me zo dat ik ervan in slaap
val'. Zeg het eerst in woorden. Zeg
het dan in lichaamstaal. Gooi het
nu door elkaar en zeg: 'Ik vind je
hartstikke interessant' met woor
den en 'Je verveelt me' in lichaams
taal, en andersom. Hoe voelt dat?
Wat gebeurt er met je boodschap
als je woorden en lichaamstaal ver
wisselt?'
„Nou, dit is wel een heel abstracte
opdracht", zegt dr. Gerrit Breeuws-
ma. Hij is als ontwikkelingspsycho
loog verbonden aan de Universi
teit van Groningen. „Het zou beter
zijn als je het concreter maakt: kijk
eens boos terwijl je iets vriende
lijks zegt. Wat betekent het als het
niet klopt tussen wat je zegt en
wat je laat zien?"
Breeuwsma, hoewel psycholoog,
zal de eerste zijn om toe te geven
dat echte zelfkennis onmogelijk is.
Ons gedrag wordt immers mede
bepaald door neurologische en fy
siologische processen waar we nau
welijks invloed op hebben. „Het
kan geen kwaad om kinderen dit
soort dingen voor te leggen", zegt
hij. „Maar de manier waarop dit
boek is opgezet klinkt wel een
beetje gekunsteld. Dit boek sugge
reert dat kinderen naar hun eigen
gedrag, en onderdelen daarvan,
kunnen leren kijken. Daar ben ik
eerlijk gezegd wel sceptisch over.
Misschien dat hier oefeningen in
staan waar trainers in sociale vaar
digheden iets hebben. Of waar kin
deren die gepest worden, inzicht
mee kunnen krijgen in hun eigen
gedrag, zodat ze misschien een
minder makkelijk slachtoffer wor
den."
Een ander punt van bezwaar heeft
Breeuwsma tegen de vormgeving
van Ontdek wie je bent. „Het is op
gezet als een schoolboek en dan
kun je je afvragen of kinderen er
spontaan mee aan de slag zullen
gaan. Het zou leuk zijn als je er op
internet ook iets mee zou kunnen,
een programmaatje waarmee je op
een speelse manier vragen kunt
oplossen. Maar dat is er niet bij ge
maakt. Op deze manier lijkt het
meer op een slechte Citotoets.
Kortom: is het realistisch om te
verwachten dat kinderen hier op
afkomen?"
Ontdek wie je bent, uitgeverij SWP,
180 pagina's, 19,90 euro.
PZC Vrijdag 6 april 2007 25
Rokers verzuimen meer
en presteren minder
Rokers verzuimen jaarlijks gemid
deld acht dagen meer van hun
werk dan hun niet-rokende colle
ga's. Bovendien presteren rokers
gemiddeld minder goed op hun
werk en maken zij minder snel
promotie. Dit concluderen respec
tievelijk P. Lundborg (VU Medisch
Centrum, Amsterdam) en T. Con
way (San Diego State University)
in twee artikelen in het vakblad To
bacco Control. Lundborg baseert
zijn conclusie op onderzoek onder
ruim 14.000 Zweden, Conway on
derzocht het functioneren van
ruim 5500 vrouwelijke soldaten.
Afleiding van geheugen
uitbannen is lastig
Mensen kunnen van alles onthou
den, zelfs als er veel afleiding is.
Toch gaat er ook wel eens wat mis
en vergeten we als we naar de keu
ken lopen wat we daar ook al
weer wilden pakken.
Sociaalpsycholoog Harm Veling
wilde weten hoe we in staat zijn
om veel zaken wél goed te onthou
den. Hij stelde vast dat het tijdelijk
wegdrukken van afleiding uit het
geheugen helpt bij het uitvoeren
van intenties, maar dat het wel
moeite kost. (Universiteit van Nij-
megen.)
Shoppen en chips eten
maken je gelukkig
foto ANP
Je eens laten verleiden door een
zak chips terwijl je wilt afvallen,
of door een nieuwe jas terwijl je
wilt bezuinigen, is zo slecht nog
niet. Dat stelt de marketingecono-
me Rita Coelho do Vale. Op grond
van experimenten en vragenlijst
onderzoeken toont ze aan dat het
bereiken van een doel beter gaat
als je daar af en toe van afwijkt.
Mensen die wel eens impulsaanko
pen doen, lijken bovendien geluk
kiger te zijn dan mensen die
steeds keurig hun plannen uitvoe
ren. (Universiteit van Tilburg)
Studenten RU hekelen
kledingkeuze docenten
De studenten van de RU Nijme
gen vinden gedrag en uitdossing
van docenten en examencommis
sies steeds irritanter. Joas Duister,
studentenvoorzitter bij manage-
mentwetenschappen: „De klach
ten betreffen de soms wat sjofele
kleding en ook dat docenten met
een na afloop van de plechtigheid
weer vertrekken." Decaan Hans
Mastop vindt dat medewerkers
van zijn faculteit 'goed voorbereid
ter zitting (moeten) verschijnen
en deze met hun aanwezigheid
luister bijzetten'. (Science Guide)
