onder Mugabe
v19
PZC Zaterdag 31 maart 2007
President
Robert
Mugabe.
foto EPA
kaanse zon een ware marteling vormt
voor zijn pigmentloze huid.
„Het is duur en bovendien nauwelijks te
krijgen", merkt hij op. Toch is hij voorzich
tig optimistisch. „De economische janboel
waarvoor Mugabe verantwoordelijk is en
het groeiende aantal tegenstanders binnen
zijn eigen ZANU-PF-partij, zullen de presi
dent op de knieën dwingen."
Binnen de regeringspartij ZANU-PF zijn
twee facties ontstaan die op voorzichtige
wijze proberen Robert Mugabe voor de
presidentsverkiezingen van volgend jaar
met pensioen te sturen. Eén groep is ge
vormd rond vice-president Joyce Mujuru,
de andere rond zakenman Emmerson
Mnangagwa. Beiden hebben ambities om
Mugabe op te volgen en bovendien lijdt
hun persoonlijke rijkdom onder de desas
treuze staat van de economie.
Armoede is niet de enige last die de bevol
king te verduren heeft. De veiligheidstroe
pen van Mugabe maken de wet uit. Hope
heeft nare ervaringen opgedaan met de po
litie in de straten van de hoofdstad Harare.
„Het is heel vervelend als je laat van je
werk komt en het donker begint te wor
den. De politie houdt dan willekeurig men
sen aan. Ze beweren dat er een uitgaans
verbod bestaat en afhankelijk van hun bui
intimideren ze je of slaan ze je in elkaar.
Als het donker is, duurt mijn wandeling
naar huis langer, omdat ik om de politie te
ontwijken omwegen maak door achteraf-
straatjes."
Vooral in Harare is de onderdrukking over
al voelbaar. Mensen lopen met gebogen
hoofd over straat. Zelden is er een lach te
horen. Armoede heerst, in de sloppenwij
ken en achter de gevels van de hoge gebou
wen en huizen langs lommerrijke lanen.
Dit was eens één van Afrika's meest welva
rende hoofdsteden. Tegenwoordig zitten
in de scholen kinderen en leraren met
knorrende magen. Van het maandsalaris
van een onderwijzer kun je slechts 30 bro
den kopen.
In Bulawayo, de tweede grootste stad,
heerst een meer ontspannen sfeer. Hier
wonen voornamelijk leden van de Ndebe-
le stam, van oudsher politieke rivalen van
het Shona-volk waartoe Mugabe behoort.
Mugabe's ordetroepen durven er daar min
der makkelijk op los te slaan dan in Hara
re.
„Hier lopen mensen nog rechtop. De angst
is niet zo voelbaar als in de hoofdstad. Ie
hoort mensen nog lachen", vertelt een stu
dent. Ook op het uitgestrekte platteland
zijn minder ordetroepen aanwezig. „Ieder
een kent hier iedereen. We.weten alles
•over elkaar, waardoor het werk voor ver
klikkers eenvoudiger wordt. We moeten
op onze hoede zijn", aldus een inwoner
van Murewa, zo'n honderd kilometer ten
oosten van Harare.
John Makumbe is in de afgelopen zeven
jaren herhaaldelijk gearresteerd, maar
niets weerhoudt hem ervan zijn mening
ongezouten te verkondigen in binnen- en
buitenland. Zijn opmerkingen over de pre
sident, die hij steevast kameraad Bob
noemt, zijn inmiddels legendarisch.
„Bob is zo dronken van geweld dat hij niet
langer te kwalificeren is als een normaal
mens, laat staan een legitiem staatshoofd.
Ik denk dat met alle ontwikkelingen bin
nen zijn eigen partij, de enorme druk uit
het buitenland en de morrende bevolking
dit jaar het proces begint dat er uiteinde
lijk in uitmondt, dat we volgend jaar van
hem af zijn."
De vakbonden hebben voor volgende
week een landelijke staking afgekondigd.
Ook de katholieke kerk heeft de bevolking
opgeroepen de straat op te gaan om het af
treden van Mugabe te eisen. Makumbe
voorspelt dat de bevolking daar massaal ge
hoor aan zal geven. „Mensen zijn de wurg
greep zo zat, dat ze steeds onverschrokke-
ner worden."
Afrikaanse landen die Mugabe lange tijd
de hand boven het hoofd hielden, zoeken
nu ook naarstig naar manieren om van
hem af te komen. Zuid-Afrika had hem al
lang op de knieën kunnen dwingen, om
dat Zimbabwe volledig afhankelijk is van
elektriciteit uit het buurland en de reke
ning ervan niet kan betalen.
Als Zuid-Afrika de stroom afsnijdt, bete
kent dat een snel einde van Mugabe. De
Zuid-Afrikaanse regeringspartij ANC voelt
echter nog altijd dankbaarheid voor gast
vrijheid die Mugabe verleende aan
ANC-strijders tijdens het apartheidsregi
me.
Toch raakt ook in Pretoria het geduld op,
vooral omdat de Zuid-Afrikaanse econo
mie te lijden heeft onder de miljoenen ge
vluchte Zimbabwanen. Eerder deze
maand raakten Zimbabwaanse oppositiele
den ernstig gewond - onder wie oppositie
leider Morgan Tsvangirai die een schedel
fractuur in het politiebureau opliep - toen
de politie hard op ze insloeg.
Tegelijkertijd voerden Zuid-Afrikaanse re
geringsleden besprekingen met de Zimbab
waanse vice-president Mujuru. Haar echt
genoot, één van de rijkste mensen in Zim
babwe, praat de laatste weken intensief
met Amerikaanse en Britse regeringsverte
genwoordigers.
De Ghanese president John Kufuor, mo
menteel voorzitter van de Afrikaanse
Unie, merkt op dat de crisis in Zimbabwe
beschamend is voor de organisatie en er
snel een oplossing moet worden gevon
den. John Makumbe gelooft dat de tijd rijp.
is. „Het is duidelijk dat de kwaadaardige
maniak steeds meer geïsoleerd komt te
staan. Het begin van het einde is gena
derd."
