Forensisch onderzoek
Dubieus bewijsmateriaal in bekende moordzaken
1 4 Vrijdag 30 maart 2007 PZC
DNA als bewijs
leder mens beschikt over een
uniek DNA-profiel, een soort
persoonlijke streepjescode.
DNA is de chemische stof in de
kern van een cel die uit chro
mosomen en genen bestaat.
DNA is de drager van de gene
tische informatie in alles wat
op aarde leeft, ledereen laat
overal waar hij of zij verblijft
DNA-sporen achter: speeksel,
bloed, haren of vingerafdruk
ken.
DNA lijkt keihard bewijs maar
toch worden DNA-profielen
van sporen verschillend geïnter
preteerd. De verdeeldheid ont
staat, doordat er vaak moet
worden gewerkt met minuscu
le sporen die bovendien vaak
beschadigd zijn doordat ze heb
ben blootgestaan aan zon
licht en vocht.
Het NFI kan van uiterst geringe
sporen een DNA-profiel ma
ken door de lengte te bepalen
van tien gestandaardiseerde
bouwstenen van het DNA. Die
stukjes worden van elkaar ge
scheiden en zichtbaar ge
maakt. Zo ontstaat een soort
streepjescode, waarin meerde
re streepjes kunnen ontbreken
als het DNA is beschadigd. Er
kunnen ook 'te veel' streepjes
zijn als er DNA van meer perso
nen op het sporenmateriaal zit.
Om het gevonden DNA-spoor
te vergelijken met dat van de
verdachte, neemt het NFI bij
hem of haar wangslijm af. De
twee DNA-profielen worden
met elkaar vergeleken.
De vergelijking van de twee
DNA-profielen kan tot uiteen
lopende interpretaties leiden.
De ene deskundige vindt het
onaanvaardbaar dat er een be
paald streepje ontbreekt, de an
der wijst op mogelijke verklarin
gen hiervoor.
De politie mag van een vermoe
delijke dader via DNA-studie
het ras en de sekse laten uit
zoeken bij misdrijven waarop
minimaal vier jaar cel staat.
Verdachten van dergelijke ver
grijpen (zoals moord, inbraak,
overval, brandstichting, ge-
welds- en zedenmisdrijven) zijn
sinds 2001 verplicht mee te
werken aan DNA-onderzoek.
Het DNA blijft minimaal twin
tig jaar bewaard.
NIET BETREDEN ,fcLJU' NIET BETREDEN i*ut» NIET BETREDEN NIET BETREDEN NIET BETREDEN .#im.
Moord op Jessica Richel in 1991
Er werd een haar gevonden van de 18-jarige studente Jessica die
volgens het NFI 'mogelijk' van de stiefvader zou kunnen zijn.
NFI-onderzoekers benadrukten, dat er nog duizenden anderen
waren van wie de haar zou kunnen zijn. Op basis van de match
met het haar werd de stiefvader door de politie als verdachte be
titeld. Met verbeterde kennis op het gebied van DNA werd de da
der dertien jaar na de moord alsnog gevonden. Zijn DNA kwam
overeen met sperma en huidschilfers op het elastiek waarmee
de zak om haar hoofd was gesloten. Hij kreeg 12 jaar cel.
Puttense moordzaak in 1995
Herman Du Bois en Wilco Viets werden in 2002 door de rechter
vrijgesproken van de verkrachting van en moord op Christel Am-
brosius, in 1994 in Putten. Zij hadden toen zeven jaar onschuldig
in de cel gezeten. Er werd sperma gevonden, dat volgens NFI-on
derzoekers niet van de verdachten kon zijn. Van een schaamhaar,
gevonden op de trui van het slachtoffer, was volgens het NFI
'niet uitgesloten' dat deze van Viets was, of van een 'onbekend
aantal andere personen'. Het NFI kwam onder druk doordat het
ontlastend bewijs zou hebben achtergehouden.
Deventer-moordzaak in 1999
De 60-jarige weduwe Wittenberg uit Deventer werd in 1999 ver
moord. Haar belastingadviseur Ernst Louwes is veroordeeld tot
twaalf jaar celstraf. Het NFI heeft op de blouse van de weduwe
een bloedspat aangetroffen. DNA-profielen zouden in meer of
mindere mate zijn terug te brengen op Louwes. Ook een aanra-
kingsspoor zou op hem wijzen. Er zijn geen andere genetische
sporen gevonden. Een groep mensen, onder wie Maurice de
Hond, trekt het bewijsmateriaal in twijfel. Het NFI zou onzorgvul
dig zijn geweest met de blouse, waardoor de sporen 'vervuild'
zijn.
Van Theo van Cogh, Pim Fortuyn en Nienke
Kleiss tot de weduwe Wittenberg en Louis
Sévèke. ledereen die onder verdachte
omstandigheden overlijdt, komt bij het
Nederlands Forensisch Instituut terecht. En van
iedereen die een misdrijf pleegt waar een straf op
staat van minstens vier jaar, verzamelt het NFI
DNA-materiaal. Vandaag presenteert het NFI het
eerste jaarverslag van de DNA-databank. Precies
op een moment dat het NFI zwaar onder druk
ligt. „Het instituut loopt aan het Handje van
politie en justitie."
door Monique Prins
foto Rick Nederstigt/ANF
