Zeeland
Het brieventasje van Michiel
36 Vrijdag 23 maart 2007 PZC
Schilderij over de slag bij Bellevois.
foto's Ruben Oreel
Expositie over Gouden
Eeuw, door de ogen van
Michiel de Ruyter.
door Wendy van den Hurk
vlissingen - Pfiew. Eindelijk eens
niet een opeenstapeling van bio
grafieën en portretten. Het Muzee-
um doet niet aan persoonsverheer
lijking. Het maritieme museum in
Vlissingen gooit het over een ande
re boeg: een expositie over de we
reld van Michiel de Ruyter, en niet
alleen over de zeeheld zelf
Een dag voordat de tentoonstelling
start, lijkt de opening nog mijlen
ver. Bij de museumstukken ontbre
ken nog tekstbordjes, plasmascher
men zitten nog in de doos, het gor
dijn moet nog onder de naaimachi
ne. En zoals altijd is directeur Wil-
bert Weber verwikkeld in vier ge
sprekken tegelijk. Maar alles komt
goed, verzekert voorlichter Daniel
le Otten. „Die hectiek hoort erbij."
Vier zalen heeft het Muzeeum ge
vuld met schilderijen, gravures en
gebruiksvoorwerpen die herinne
ren aan de Gouden Eeuw. Echte
topstukken mocht het Muzeeum
lenen van particulieren, en grote
broers als het Scheepvaartmu
seum, het Rijksmuseum en het Na
tional Maritime Museum Green
wich.
Michiel de Ruyter werd geboren in
een glorierijke tijd, waarin Vlissin
gen gold als wereldmacht. Zeker
op zee, en dat is te zien ook. Op
het ene schilderij zijn de schepen
nog groter dan op het andere. Met
als klapstuk natuurlijk het schip
de Zeven Provinciën, waarvan Wil
lem van de Velde de Oudere rond
1670 het beraad op de vooravond
van de Vierdaagse Zeeslag vastleg
de. De Leidse schilder annex oor
logsverslaggever was even tevoren
nog aan boord geweest; vandaar
de perfecte details. Handig voor de
modelbouwer, die de Zeven Pro
vinciën namaakte. Ook dat mooie
model staat in het Muzeeum.
Hoe de Zeeuwen zoveel geld kon
den verdienen? Kaapvaart, walvis
vaart. Een schilderij van Abraham
Storck toont hoe rijk de Noordelij
ke IJszee was aan walvissen en hoe
rijk de ijsschotsen aan ijsberen.
Francois Rijckhals heeft de tijd ge
nomen om een spartelende kabel
jauw minutieus af te beelden.
Kennelijk raakten mensen in de ze
ventiende eeuw nieuwsgierig naar
Verwacht in de brieven
van De Ruyter geen ick mis
je soo.
de wereld om hen heen. In Middel
burg werd de verrekijker uitgevon
den. Een van de eerste exemplaren
ligt op de tentoonstelling. Weten
schappers deden ontdekkingen.
Dat een vlinder vroeger een rups
was, bijvoorbeeld, en dat een vlieg
begint als made. De nieuwsgierig
heid prikkelde een zekere verza-
meldrang; ineens legde iedere wel
gestelde een rariteitenkabinet van
exotische voorwerpen aan. De bur
gemeester van Delft stond er des
tijds bekend om.
Dus toen Michiel de Ruyter tij
dens een verveelmoment in Messi
na, op Sicilië, een zeepaardje opvis
te, liet hij dat opsturen naar Delft.
Twee dagen later stierf De Ruyter.
Maar het zeepaardje kwam aan en
de burgemeester maakte er een te
kening van. Die tekening, met een
zeventiende-eeuws zeepaardje (he
laas niet-dat van De Ruyter), lig
gen achter Muzeeum-glas.
Net als een leren brieventasje, dat
Michiel de Ruyter op reis altijd bij
zich had. Ook de brieven aan en
van echtgenote Anna van Gelder
zijn tentoongesteld. Verwacht ech
ter geen ick mis je soo of erotisch
getinte teksten; de corresponden
tie was vaak puur zakelijk. Aange
zien vrouwen de bevoorrading aan
wal regelden, schreef De Ruyter
vooral welk voedsel hij behoefde.
Een dure gravure laat zien hoe gi
gantisch de staatsbegrafenis was,
die De Ruyter als laatste admiraal
van Nederland kreeg. Als symbool
droeg iemand een harnas, dat hem
volgens Wilbert Weber de volgen
de dag nog het leven heeft gekost.
Zo zwaar was het. Ook dat harnas
heeft de museumdirecteur binnen
gehaald. Het staat onder het toe
ziend oog van jongste zoon Engel
de Ruyter, die door ]an Andrea Lie-
vens de Jonge is geportretteerd.
Want ja, natuurlijk zijn er ook por
tretten. Zeker ook van Michiel.
Wel meer dan een zelfs.
De tentoonstelling De Trots van Zee
land is te zien tot en met 30 oktober.
Het Muzeeum heeft een extra zaal
ingericht met beeldmateriaal van de
De Ruyter-herdenking van 1957.
Het oudste portret van Michiel de Op zijn reizen nam Michiel altijd zijn brieventasje mee. Dat is nu te zien in Een model van het schip de Zeven Het beroemde 'wiel van Michiel', vei-
Ruyter. het Muzeeum. Provinciën. lig achter glas.
Een model van het schip de Zeven
Provinciën.
