Superjumbo
'K!
Van buiten 'angstaai
10 I Woensdag 21 maart 2007 PZC
Airbus geen luchtkasteel
Geschiedenis van een Europees luchtvaartbedrijf
Airbus SAS ontstond in 1970 als samenwerkingsver-
band tussen Aerospatiale (Frankrijk) en Deutscher
Aerospace (Duitsland). Het Spaanse CASA trad in
1971 toe en British Aerospace in 1979. Die laatste
heeft in april 2006 te kennen gegeven zijn aandeel
weer te willen verkopen. Het doel van de samenwer
king was tegenwicht te kunnen bieden aan de Ameri
kaanse concurrenten.
Het eerste vliegtuig van Airbus was de A300 die in
1972 klaar was.
Airbus introduceerde als eerste vliegtuigbouwer een
reeks passagierstoestellen die uitgerust waren met het
zogenaamde 'Fly-by-wire' systeem; elektronische in
plaats van mechanische besturing.
In 2005 had Airbus het eerste prototype van de A380
af. Airbus heeft minstens twee jaar vertraging opgelo
pen wegens problemen met de bekabeling.
Dit leidde tot een winstwaarschuwing voor moeder
bedrijf EADS. Airbus wil het eerste toestel nu in okto
ber afleveren aan Singapore Airlines.
De A380 is dan het grootste passagiersvliegtuig ter we
reld. In de standaarduitvoering passen 550 personen.
Meerdere luchthavens hebben voor dit model hun lan
dings- en taxibanen en gates aangepast.
In 1998 verkocht Airbus voor het eerst meer vliegtui
gen dan de Amerikaanse concurrent Boeing.
Tot 2000 hadden Aerospatiale en Deutsche Aerospace
ieder 38 procent van de aandelen, British Aerospace
20 procent en CASA 4 procent. In dat jaar werd het
vroegere losse consortium verder samengevoegd als
European Aeronautic, Defence and Space Company
(EADS), met uitzondering van British Aerospace.
Airbus werd een zelfstandig bedrijf (Airbus SAS), ge
vestigd te Parijs. Airbus SAS is voor 80 procent eigen
dom van EADS en voor 20 procent eigendom van Bri
tish Aerospace.
Duizenden Franse, Duitse en Spaanse werknemers van
Airbus hebben vorige week vrijdag geprotesteerd te
gen saneringsplannen, waarin tienduizend banen ver
loren gaan. De vakbonden dreigen met hardere acties.
Airbus heeft last van de zwakke dollar, de valuta die in
de vliegtuigbouw wordt gebruikt, en loopt 5 miljard
euro winst mis doordat de A380 vertraagd is.
Het concern sleepte vorige week donderdag wel twee
mega-orders van in totaal 23 miljard euro binnen.
Het Russische Aeroflot wil 22 A350-toestellen en Qa
tar Airways wil tachtig A350's kopen. Dit is één van de
grootste bestellingen in de Airbusgeschiedenis.
Het megavliegtuig A380 van
Airbus maakte maandag zijn
eerste transatlantische
vlucht, van Frankfurt naar
New York.
door Olivier van Beemen
ijk aan uw rechterhand",
zegt de co-piloot van de
Lufthansavlucht zondag
middag van Parijs naar Frankfurt.
„Daar staat de A380, het nieuwe
vliegtuig van Airbus. Morgenoch
tend maakt het de eerste vlucht
naar New York." Vol bewondering
staren de passagiers door de raam
pjes.
De A380 van de Europese fabri
kant Airbus is meer dan een vlieg
tuig, het is een ware attractie. Op
het balkon van het luchthavenge
bouw komen tientallen belangstel
lenden samen. Trots torent de
A380 uit boven kleinere modellen
Airbus, enkele Boeings en een
Wit-Russische Toepolev.
Maandagmorgen. Spanning en op
winding overheersen bij de 492 ge
lukkigen die mee mogen op de eer
ste transatlantische vlucht van de
A380, uitgevoerd door de Duitse
maatschappij Lufthansa. De mees
ten zijn werkzaam in de vliegtuig
industrie of hebben er direct mee
te maken. Met champagne worden
ze ontvangen.
Tijd om aan boord te gaan. Met
liefst drie vertrekslurven is het toe-
Ziet Veldhuis markttechnisch ge
zien een zonnige toekomst voor
de superjumbo, iets anders ligt
het bij de logistiek op de grond.
,In de A380 passen maximaal liefst acht
honderd stoelen. Hoe krijg je al die passa
giers en hun bagage snel erin en eruit?
Dat gaat de economische marges bij
Ondanks een fikse vertraging bij de
bouw van de A380 en onrust
wegens tienduizend ontslagen die
dreigen, was het deze week mi l
feest bij vliegtuigbouwer Airbus.
door James McGonigal
infografic: Grafie News
Het meest ambitieuze project
uit de luchtvaartgeschiedenis
is nu echt van de grond geko
men. De A380, de nieuwe
dubbeldekker van Airbus,
vloog met liefst 492 passagiers succesvol de
Atlantische Oceaan over. Er kunnen nog
veel meer mensen in het supervliegtuig,
maar de vraag is: zitten toeristen en de
luchtvaartindustrie wel op dit bulkver-
voer te wachten?
Volgens luchtvaarteconoom Jan Veldhuis
is er zeker een markt voor de superjum
bo. Dat tot dusver geen enkele Amerikaan
se luchtvaartmaatschappij een order heeft
geplaats bij het kwakkelende Airbus, zegt
volgens hem nog niets.
„Denk aan de routes tussen Azië en Europa,
waar het nu al erg druk is. Die markt groeit
met dubbele cijfers. Bovendien zijn er in Eu
ropa knooppunten waar capaciteitsgebrek
is. Daar zai dit grote toestel ook welkom
zijn."
Jan Veldhuis is verbonden aan SEO Econo
misch Onderzoek, afdeling Amsterdam Avia
tion. Het instituut is gelieerd aan de Univer
siteit van Amsterdam. Airbus heeft goed na
gedacht toen het jaren geleden de A380 in
ontwikkeling nam, meent hij. „De lucht
vaartmarkt groeit nog steeds. Vooral in Chi
na. Bovendien zijn er internationale knoop
punten in opkomst, zoals Dubai en Qatar.
Deze landen willen de draaischijf worden
tussen Azië en Europa."
Dat nog geen Amerikaanse maatschappijen
de A380 hebben besteld, vindt hij niet gek.
„Die hebben traditioneel een veel grotere
binnenlandse markt. Daar is de behoefte
aan zo'n groot toestel minder dringend."
Veldhuis is niet bang dat de maatschap
pijen die voor de superjumbo A380 kie
zen, zich uitleveren aan het 'hub and
spoke'- systeem, waarbij passagiers in
een kleiner vliegtuig moeten overstap
pen op een knooppunt. Het andere sys
teem is 'point to point', waarbij de eindbe
stemming rechtstreeks wordt bereikt. Op
dit laatste zet Boeing in met zijn nieuwe 787
Dreamliner (maximaal 250 passa
giers) omdat de Amerikaanse con
current van Airbus denkt dat passa
giers liever niet overstappen.
Veldhuis: „Er is in de luchtvaart
wereld genoeg ruimte voor bei
de systemen. Maatschappijen
vliegen al heel lang met
succes met kleinere in
tercontinentale vlieg
tuigen, naast het
tot nu toe groot
ste toestel, de
Hij voorziet dat in China de komende jaren
zo'n enorme vraag naar vliegtuigstoelen zal
ontstaan, dat hele grote toestellen ook ge
bruikt zullen worden voor regionale vluch
ten. „Zo is het twintig jaar geleden ook ge
gaan met de 747. In Japan werd dit intercon
tinentale toestel al snel ingezet voor vluch
ten van één of anderhalf uur."
Hij heeft zelf wel eens zo'n vlucht gehad.
„Het vliegtuig wordt volgepropt met stoe
len. Er zijn geen keukens aan boord en am
per toiletten. Het is net een afgeladen bio
scoopzaal die de lucht in gaat," herinnert
hij zich.
het gebruik van dit toestel bepalen: hoe kort
kan de grondtijd zijn?"
Luchthavens belanden volgens Veldhuis in
een 'nachtmerrie' als enkele superjumbo's
tegelijk zouden vertrekken of landen. „De af
handeling op de grond moet anders. Daar
lopen nu al experimenten mee, zo kun je
bijvoorbeeld thuis via internet je instap-
kaart printen, dat scheelt tijd met in
checken. Je ziet dat vliegmaatschappijen al
les proberen om de wachtrijen te beper
ken." Ook voor het verwerken van de
enorme stroom bagage bij landen of ver
trek moet nog veel werk verricht wor
den. Want niemand vindt het leuk om
na een vlotte vlucht uren op zijn kof
fer te wachten.