technisch vernuft
met een prijskaartje
Revival van de roomklopper
24 Zaterdag 17 maart 20Q7 PZC
KOOP
door Wouter Klootwijk
Na 1980 nam gemak
de macht over in de
Europese keukens
Soldaatgroene mayonaise. Ziet er niet aantrekkelijk uit.
Waarom dan niet? Omdat je het mayonaise noemt.
Moet niet groen zijn maar geel. Goed. Zelfde kleur, zelf
de goedje, andere naam. Dressing. Dan is het lekker.
In het culinaire Nederlands wemelt het van Franse uitdrukkin
gen. Engelse woorden hoor je weinig. Maar dressing is een be
grip. Voorheen noemden we het gewoon slasaus. Dressing is
daar boven verheven, ook de slasausfabriek zet het op de fles.
Legeruniformgroene dressing is nergens te koop. Die maak je
zelf Per ongeluk. En dat gebeurt nog maar spijtig weinig. We
hebben ons laten verleiden door kant en klare Calvé en Gou
da's Glorie. Er is veel plezier in de keukenla blijven liggen en
op den duur uit huis verdwenen, na de revolutie van het grote
gemak.
Een spuitbus met slagroom. Niemand bekommert zich er om
dat er lachgas in zit, E 942. Naar men zegt een kwalijk broeikas
gas. Wie zelf room wil kloppen, omdat het zo'n leuke bezig
heid is, wordt voor gek versle
ten. Niks doen op de bank moet
je, de hele verjaardag. Doe niet
zo ongezellig man, helemaal
room gaan staan kloppen in de
keuken. Ik doe het toch. Met
twee vorken, een garde of met
een droom van een mechanische roomklopper.
Het Duitse heimweewarenhuis Manufactum, dat ook postor-
dert, duikelt spullen op die in de vergetelheid waren geraakt.
Als ze er niet meer zijn laat Manufactum ze opnieuw maken.
Zoals de Zena Rahmschlager. Misschien wel de beste handaan-
gedreven room- en sausklopper ter wereld. Hij werd tweeën
dertig jaar lang gemaakt in Zwitserland. Tot 1980. Toen nam
het gemak de macht over in de Europese keukens. Mayonaise
uit een potje en slagroom uit een spuitbus. Zena in Zwitser
land bestaat nog wel, maar maakt nu alleen dunschillers.
Het verlangen is gebleven. Er waren Duitsers die zich de Zena
bleven herinneren, waarmee ze moeder hielpen met de Sahne
voor op de Apfelstrudel. Ze gingen er om vragen en Manufac
tum besloot hem opnieuw te laten maken. Nu in roestvrij
staal. Een verticaal wiel met een slingertje draait een tandwiel-
tje rond op een as. Onderaan de as zit een vaste horizontale
schijf met gleufjes. Daarboven een geribbelde schijf, ook met
gleuven, die ronddraait.
Wat meteen opvalt is dat de klopper niet spat. De schijf werkt
veel beter dan een klopper met een slinger die twee gardes te
gen elkaar in laat draaien. Die spat. In mooi Duits: Anders als
bei den iiblichen Varianten mit zwei gegenldufig rotierenden Quirl-
besen dreht sich bei ihm eine mit kleinen Schlitzen versehene Schei-
be iiber einem feststehenden gleichfórmigen Gegenstück. Das Jührt
zu einem Effekt, der vielleicht mit dem Bild einer arbeitenden Tur
bine am besten zu beschreiben ist: Die Drehung bewirkt, daji das
Rührgut durch die Öffnungen hindurch geprefit und dabei höchst
effektiv verrührt und gleichzeitig mit Lufi vermischt wird.
Het warenhuis liet een klein boekje opnieuw drukken dat van
af 1948 bij de oorspronkelijke Zwitserse klopper werd meegele
verd, met gebruiksaanwijzing en recepten. Kun je zien dat
mayonaise niet alleen met eidooiers, maar ook met een heel
rauw ei goed lukt. Een 'aansterkmiddel' voor een zieke staat er
in: rauw ei, rode wijn, suiker en sinaasappelsap door elkaar
klutsen.
De Rahmschlager is in Duitsland te bestellen (www.manufac-
tum.de) en kost 32 euro. Veel geld misschien, maar bedenk dat
het ding het over honderd jaar nog doet. Alleen komen er ver
zendkosten bij en die zijn verraderlijk hoog. Daar is aan te ont
komen. De roomklopper is
ontdekt door de meest ei
gengereide kookspullenwin-
kelier van Nederland, Frank
van Laar in Utrecht. Hij
kon er een partij van bestel
len, nota bene in dozen
waarop de naam staat van
het Duitse warenhuis, Ma
nufactum. Ook Van Laar
postordert (www.pan-
nen.nl) en ook hij vraagt 32
euro voor de klopper, maar
geen verzendkosten.
En legeruniformgroene
mayonaise? Ik gebruikte kof
fiebruine balsamico-azijn.
Die blijkt de mayonaise ca-
mouflagegroen te kleuren.
Wie weet een nieuwe
trend: patatje oorlog met
schutkleurmayo.
Opnieuw wordt kiezen
wat moeilijker in de
wereld van de spelcom
puters. Wordt het de
Xbox 360 van Microsoft, wordt het
het buitenbeentje Nintendo Wii
of toch de Playstation 3? Het is een
keuze met haken en ogen. Wie
voor de laagste prijs gaat, kiest de
Wii, maar meteen ook voor een
spelcomputer die qua beeldkwali
teit beperkt is. Wie recente spellen
en uitstekend ogende beeldkwali
teit onontkoombaar vindt, kan in
zee met de Xbox 360.
Maar de gamer die met minder
dan het beste geen genoegen
neemt, kan niet om de Playsta
tion 3 heen. Sony heeft het appa
raat volgestouwd met de allerlaat
ste technologie. Nadeel is wel dat
zowel de fabrikant als de koper
daar de prijs voor moet betalen.
Sony moest de introductie in Euro
pa maanden uitstellen vanwege
een tekort aan onderdelen. Op 23
maart belooft Sony voor de Bene
lux vijftigduizend exemplaren be
schikbaar te hebben.
De keuze voor geavanceerde tech
niek heeft de ontwikkeling en de
introductie van de Playstation 3 op
het randje van het aanvaardbare ge
bracht. Het apparaat wordt be
stuurd door een computerchip die
37 games a zeventig euro
De nieuwste generatie PlayStations komt eraan. Fabrikant
Sony staat voor het eerst op achterstand, de PS3 moet de
strijd aan met Microsofts Xbox360 en de Wii van Nintendo.
door Herman Stil foto's Roland de Bruin en Frouwkje Bijlstra
compleet nieuw is: een hoofdpro
cessor en acht gelijkwaardige com
puterchips ineen. Die nieuwe pro
cessor maakt het mogelijk dat alle
elementen in een spel ter plekke
worden aangemaakt. Waar achter
gronden van spelletjes tot nu toe
bestonden uit statische beelden,
genereert de Cellchip van de
Playstation het hele beeld terwijl
wordt gespeeld. Wie in racespel
Gran Turismo over de bergwegen
knalt, kan links en rechts de bo
men in de wind zien bewegen. Pu
bliek langs de kant volgt de ra
ceauto als die voorbijkomt. „Het
zijn niet allemaal dingen die je di
rect zal zien, maar bij elkaar opge
teld geeft het een veel realistischer
beeld", aldus Folkert Langeveld
van Sony Computer Entertain
ment Benelux. De PS3 heeft ook
geen gewone dvd-speler aan
boord, maar een bluray-speler. Die
slikt niet alleen spelschijfjes maar
ook bluray-speelfilms. De schijfjes
kunnen tien keer zoveel informa
tie bevatten als een gewone dvd.
Dat wordt opgesoupeerd door de
extra informatie die nodig is voor
de scherpere beelden. „Maar spel
makers kunnen er ook meer levels
opzetten of bij een racegame meer
circuits, meer auto's, en meer om
geving." Het apparaat kan volledig
hdtv-beeld aanmaken.
Langeveld verklaart daaruit ook de
stevige prijs die Sony voor het ap
paraat vraagt: 599 euro. „Waar
vind je voor die prijs een blu-
rayspeler die geschikt is voor
hdtv?" Vooralsnog nergens.
Voor een spelcomputer is
de Sony wel erg potent.
Bewust, zegt Langeveld.
Sony gaat uit van een le
vensduur van tien jaar voordat het
apparaat definitief door nieuwlich
terij is ingehaald. Opvallend, want
Elke introductie van een spelcomputer staat of valt
bij het aantal spelletjes dat direct verkrijgbaar is. So
ny verwacht dat de 37 spellen die bij de lancering
van de Playstation 3 verkrijgbaar zijn, voldoende zul
len zijn. Acht van die spellen zijn niet op schijfje ver
krijgbaar, maar kunnen tegen betaling worden ge-
download in de speciale Sonyshop die bereikbaar is
via het menu van de PS3.
Meest in het oog springend is de titel die er niet bij
zit: Gran Turismo 3. Het racespel is de absolute hit
van de vorige generatie en zou een flinke trekker
kunnen zijn voor de nieuweling. Maar Sony kan nog
niet eens zeggen wanneer het spel wel verkrijgbaar
komt. Om de pijn enigszins te verzachten heeft de
fabrikant als cadeautje een volledig level van GT3
gratis online gezet - met een beperkte keuze uit au
to's en circuits. Racefans moeten het doen met de
2006-editie van het officiële Formule 1 spel. Wie
zonder Schumacher wil racen, kan beter nog even
wachten op de meest recente editie van het spel.
Daarnaast is er een nieuwe versie van het fantasiera-
cespel Ridge Racer en een offroadspel Motorstorm. De
overige sportspellen zijn vooral op Angelsaksische
leest geschoeid: basketbal, golf, snooker. Sega komt
met Virtua Tennis, maar een voetbalspel ontbreekt
nog. Schiet- en strategiespellen vormen de ruggen
graat van elke spelcomputer. Met ondermeer Re
sistance: Fall of man, F.E.A.R. en Bbzing Angels paait So
ny vooral de hardcore gamers.
PS3-spellen worden gemiddeld de duurste op de
markt. Per spel moet circa zeventig euro worden be
taald. De online-spelletjes, zoals Sudoku of arcade-
spel Blast Factor kosten maximaal tien euro.
