Plastisch chirurgen zetten
Zeeland op de kaart
balans
Woensdag 14 maart 2007
U denkt bij plastische chirurgie aan siliconenborsten, bilimplantaten en tv-programma's
als Make Me Beautiful en Xtreme Makeover? Dan is het de hoogste tijd voor een kennismaking met
de reconstructieve plastische chirurgie.
Het is zeven uur 's avonds en nog altijd is de
wachtkamer van de polikliniek plastische chi
rurgie in het Goese Oosterschelde Ziekenhuis
niet leeg. In de - naar moderne maatstaven verba
zingwekkend onpraktische - spreekkamer buffelt
plastisch chirurg Hans Pieter (H.P. voor intimi) van Not
door, tussen de bedrijven door happend van zijn
broodje kaas. Niet alleen zit Van Nots spreekuur zoals
gewoonlijk volledig dichtgetimmerd, ook vandaag
kwamen er weer verschillende spoedeisende gevallen
en tientallen telefoontjes tussendoor. In een paar uur
tijd passeren er tientallen patiënten. Met huidtumo
ren. Met wijnvlekken. Met een na amputatie prachtig
gereconstrueerde borst of een bijna volledig afgeruk
te onderarm die wonderwel weer praktisch normaal
functioneert. En handkwetsuren, heel veel handkwet
suren. Verrassend feit: landelijk gezien zijn de
Zeeuwse plastisch chirurgen toonaangevend in de
vervanging van vingergewrichten.
Gevarieerd vakgebied
"De reconstructieve plastische chirurgie, het woord
zegt het al, richt zich op het herstel van een lichaams
deel dat door ziekte of een ongeval is beschadigd.
Mijn vak is een fraaie combinatie van theoretische
kennis en een hoge mate van handvaardigheid", ver
telt een bevlogen Van Not. "Het vakgebied is uitge
sproken gevarieerd, omdat het zich niet beperkt tot
een bepaald deel van het lichaam. Steeds doen zich
weer nieuwe problemen voor waarop een antwoord
moet worden gevonden, en dat is precies het leuke
eraan. Uitsluitend borsten, billen, buiken en neuzen
corrigeren - wat we ook doen, hoor - gaat uiteindelijk
toch ten koste van de behendigheid en flexibiliteit.
Juist de grote variatie in patiënten leidt tot een voort
durende verdieping van onze kennis. Alleen in heel
complexe gevallen, zoals zeer ernstige brandwonden,
volledig afgerukte ledematen of bij aandoeningen die
in Zeeland relatief weinig voorkomen, zoals gespleten
gehemeltes, verwijzen we door naar academische zie
kenhuizen. Wat bij erg bewerkelijke patiënten zeker
meespeelt, is dat de Zeeuwse ziekenhuizen vaak sim
pelweg niet genoeg handen aan het bed kunnen
organiseren. Ze zijn er logistiek niet op ingericht."
Toekomstvisie
Alsof ze het nog niet druk genoeg hebben, hebben
Van Not en zijn collega's voor de nabije toekomst nog
een aantal noten op hun zang. Uitbreiding van de
mogelijkheden voor microchirurgie bijvoorbeeld, met
name bij kankerpatiënten en in de hoofd-halschirugie.
Of de oprichting van een traumatologieafdeling,
waarin alle specialisten hun krachten bundelen. De
juiste inschatting van de ernst van een (hand) letsel in
een zo vroeg mogelijk stadium is namelijk de belang
rijkste stap in de behandeling. Sinds een jaar of twee
draait er een voor Nederland uniek patiëntenregistra
tiesysteem bij de Zeeuwse plastisch chirurgen. Het
meet systematisch de resultaten van alle ingrepen,
iets waarvoor met name de handchirurgie zich uitste
kend leent, legt Van Not uit. "We kijken naar aspecten
als kracht, beweeglijkheid, gevoel, functie en tevre
denheid van de patiënt. Dit alles met het oog op kwa
liteitscontrole en -verbetering. Want, zo vindt Van
Not, "de ziekenhuizen zelf zijn vaak te veel gefocust
op het financiële plaatje. De zorg voor de patiënt
moet in het middelpunt staan, niet de centen."
Medische fotografie, een vak apart
Peter Wijkhuys is als medisch fotograaf verbonden
aan het Goese Oosterschelde Ziekenhuis,
Ziekenhuis Walcheren in Vlissingen en het Rode
Kruis Ziekenhuis in Zierikzee. Bij zijn aantreden in
1990 was de medische fotografie een in Zeeland
nog onbekend fenomeen, maar daar is dankzij
Wijkhuys - overigens nog altijd de enige medisch
fotograaf in de provincie - verandering in geko
men. Jaarlijks zet hij talloze patiënten op de foto
in opdracht van alle medisch specialisten, waaron
der de plastisch chirurgen. "Met foto's van voor,
tijdens en na de behandeling leg je de behandel-
geschiedenis vast. Dat is belangrijk voor de arts en
de patiënt, die de nieuwe situatie willen vergelij
ken met de oude, om een duidelijk beeld te krijgen
van de behandelresultaten. Maar ook de zorgver
zekeraar wil foto's zien, om te kunnen beoordelen
of hij een ingreep wel of niet zal vergoeden.
Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen
esthetische en medisch noodzakelijke ingrepen.
Het is het bekende grijze gebied binnen de plasti
sche chirurgie. Toch kan een ogenschijnlijk estheti
sche ingreep wel degelijk medisch noodzakelijk
zijn. Extreem hangende oogleden bijvoorbeeld
kunnen het zicht van de patiënt belemmeren."
Wijkhuys is daarnaast gespecialiseerd in het maken
van foto's van het vaatsysteem binnen het oog,
een belangrijke bron van informatie voor de oog
arts. En dan is er nog de fotografie voor pr-doel-
einden van de Zeeuwse ziekenhuizen. "Mijn job is
heel dynamisch, geen dag is gelijk. De medische
fotografie is een vak apart en je komt er uiteraard
van alles in tegen. Sommige patiënten gaan zon
der schroom op de foto, anderen zien er toch wel
tegenop. Dat vraagt om een stuk invoelingsver
mogen en een integere aanpak. Meestal zijn mijn
'modellen' na de ingreep erg dankbaar en dat is
toch waar je het voor doet."
