H
Guitige show in Ghana
v30 I
Zaterdag 10 maart 2007 PZC
v*
REIZEN
door Derk Bolt
Het is vijf uur rijden van Accra naar Obuasi in de Ashan-
tiprovincie van Ghana. Onze chauffeur en gids Gideon
rijdt ons er veilig heen. Het plaatsje waar we uitko
men, is niet meer dan een kruispunt in een stoffig landschap.
Hier zou de man geboren zijn die we zoeken. Het is al laat dus
we beginnen snel met filmen. Op zoek naar een dorpshuis.
Na korte tijd worden we benaderd door een druk bewegende
man. Hoe kunnen we nou aan het filmen slaan terwijl de loka
le Chief er nog niet eens van op de hoogte is dat er gasten in
de stad zijn? Dat gaat zomaar niet.
We worden meegetroond naar een groot huis met een binnen
plaats waar we moeten wachten. Ik zie met lede ogen aan, dat
het snel donkerder worden. Het licht verdwijnt en daarmee
ook de tijd dat we nog kunnen werken. Onze Gideon legt uit
dat dit nu eenmaal de Ashantiregels zijn. We moeten wachten
op de Chief voor we verder kunnen gaan.
Na een poosje gaat de deur van de binnenplaats open. Er ko
men vijf mannen met trommels binnen. Korte tijd later mel
den zich vier jonge dames in witte jurken. Zij gaan voor de
trommelaars zitten. De Chief is nog in geen velden of wegen
te zien. Ik begin mij een voorstelling te maken van de grote lei
der van het dorp. Idi Amin en Robert Mugabe passeren de re
vue. Strenge mannen die geen tegenspraak dulden.
Na zeer lang wachten lijkt het dan eindelijk zover. Er komt
een slungelige man binnen met een fles Hooghoudt-jenever
en een paar schoteltjes met het
een of ander er in. Vervolgens
haalt hij een stoel en zet die
naast de attributen. Op zijn te
ken beginnen de trommelaars te
spelen, zodat horen en zien je
vergaat. Ook de danseressen
schrikken wakker en vertonen hun opzwepende kunsten op
passende wijze.
Wanneer de voorstelling abrupt stilvalt, schrijdt er een gedron
gen man binnen, gehuld in een oranjekleurig gordijn. De
Chief, fluistert onze chauffeur. Na nog een riedeltje muziek
neemt de Chief het woord. Via zijn tolk heet hij ons van harte
welkom. Hij spreekt slechts de Ashantitaal, dus hij kan zich
niet rechtstreeks tot ons richten. Vervolgens dringt hij er op
aan toch vooral de ceremonie te filmen, want dat zullen de
mensen in Nederland maar al te interessant vinden. In het uur
dat volgt, zijn we getuige van een afwisselend programma. Er
zijn muziek en dans, lange toespraken en wat rituelen.
Daarna moeten we stuk voor stuk een buiging maken waarbij
de Chief een hand op ons hoofd legt en een vreemde kreet
slaakt. Dit laatste betekent dat we welkom zijn en dat er in dit
dorp altijd een bed voor ons zal klaarstaan. De zon is bijna on
der, de ceremonie is voorbij. Gelukkig hebben we het gefilmd,
dus is het oponthoud niet helemaal voor niets geweest. We
moeten even wachten wanneer we afscheid willen nemen van
de Chief
Nou moet ik zeggen dat ik de hele tijd al een guitige blik in 's
mans ogen meende te zien. Nu begrijp ik waarom. Wanneer
hij zijn oranje kleed aflegt komt er een keurig pak tevoor
schijn. In perfect Engels vraagt hij wat we van de voorstelling
vonden. Lachend legt hij uit dat hij altijd van de gelegenheid
gebruik maakt wanneer er buitenlanders gesignaleerd worden.
Het komt niet zo vaak voor dat hij z'rt Ashantishow kan opvoe
ren, maar hij vindt het heerlijk om te doen. De Chief wenst
ons veel succes. Hij kent de man die we zoeken trouwens niet.
Maar zijn assistent zal ons morgen zo goed mogelijk helpen.
Ja, hij is echt de Chief van het dorp, maar nu moet hij er van
door. Even later start een achtcilinder. De zwarte Landcruiser
schiet voorbij. Sprakeloos staar ik de auto na.
Voor ons zal in dit
dorp altijd een bed
klaarstaan
Ijskoude
Het vliegtuig verlaat Otta
wa en vliegt gedurende
zes uur noordwaarts.
Reikhalzend turen we
door het ruitje: als het
zicht op de plaats van bestemming
onvoldoende is, moet het vliegtuig
terugkeren en is de lange zit voor
niets geweest.
De landingsstrip van Nanisivik
heeft veel weg van een tennis
baan: geen strak beton maar een
lange lap bezaaid met dieprood
steengruis. Baanverlichting en na-
vigatiebakens ontbreken. Het zicht
is gelukkig voldoende, we kunnen
landen en stappen opgelucht uit.
Een grote shovel gaat met onze ba
gage aan de haal en brengt die
naar de 'terminal', een klein ge
bouwtje van acht bij vier meter.
Nanisivik herbergt een van de
grootste lood- en zinkmijnen ter
wereld. Het gehele jaar door wordt
er klokje rond gedolven. Het enige
zichtbare teken van de aanwezig
heid van de mijn is een kronkelige
weg die leidt naar een gat in de
bergwand. Het omliggende terrein
bestaat louter uit steen en stof.
Centraal in het schamele plaatsje
staat een ietwat merkwaardige wit
te koepel: de cafetaria, waar ieder
een de dagelijkse maaltijden nut
tigt. Om deze dome heen staat een
hoekig complex dat als 'het cen
trum' bekend staat. Het huisvest
de supermarkt, de huisartsenprak
tijk, een sportcomplex met klein
zwembad en een postkantoortje.
Dieren en planten zijn er
weinig, het is er duur en het
is er koud. Maar de grootse
verlatenheid in het uiterste
noorden van Canada is een
bijzondere bestemming.
tekst en foto's Lex Wagenaar
Leidinggevenden en gezinnen wo
nen hier in gekleurde miniatuur-
huisjes. De meerderheid echter, in
clusief passanten, is aangewezen
op een stapelbed in een barak.
Binnen enkele jaren raakt de mijn
uitgeput, schat men, dus Nanisivik
is een spookstadje in wording. Re
den te meer om de uitnodiging
voor een rondleiding door het
berghol met beide handen aan te
grijpen. Maar we worden reeds el
ders verwacht en dus spoeden we
ons naar het aan de pier afgemeer
de bevoorradingsschip. Het achter
dek staat vol met houten kisten,
olievaten, bouwmateriaal, sneeuw
scooters en een auto. Ook kratten
levensmiddelen, waaronder zes
enorme pallets met blikjes fris
drank, staan klaar voor versche
ping. De goederen zijn bestemd
voor Pelly Bay, een Inuit-nederzet-
ting op twee dagen varen. Zodra
het plaatsje in zicht komt, wordt
begonnen met lossen. Er is geen
kade. In plaats daarvan worden de
goederen met een landingsvaar
tuig, zo'n ding uit een oorlogsfilm,
aan de wal gebracht.
Zoals de meeste nederzettingen in
het poolgebied oogt Pelly Bay wat
rommelig. Vanwege de permanent
bevroren bodem lopen alle leidin
gen boven de grond. Liggend of
hangend 'vlechten' ze eenvoudige
houten woningen en metalen lood
sen aan elkaar. Verharde wegen
zijn er niet. Wel een klein hotelle
tje waar we dankbaar een collect
call naar huis maken.
Het territoriale landsdeel Nunavut
bestrijkt met bijna twee miljoen
vierkante kilometer het leeuwen
deel van het Canadese poolgebied.
Het praktisch geheel boven de
boomgrens gelegen landschap be
staat uit onmetelijke toendra's, on
stuimige rivieren, barre kliffen en
ijzige wateren. Gedurende de korte
zomer komt het kwik maar net bo
ven nul, in de winter bevriest alles
wat los en vast zit en ontdoet een
dik pak sneeuw het terrein negen
maanden lang van elke geologi
sche variatie.
De dienstregelingen van
First Air en Canadian
North fungeren als navel
streng met de rest van Ca
nada. Toeristische voorzieningen
zijn hier dungezaaid. Een goede
reisvoorbereiding voorkomt een
hoop gedoe. Zo wil het ter plaatse
een dak boven je hoofd vinden of
een stoel op de doorgaans drukbe
zette lokale vluchten bemachtigen
Lezers kunnen voor informatie
over (scheeps-)reizen in dit ge
bied terecht bij: Royai Hansa,
Tel. 020 - 398 93 89
http://www.royalhansa.nl
ifographic. FS van Dijk
