Spaarlamp
straalt nog niet
>:''-<sïvA v47
PZC Zaterdag 10 maart 2007
De ouderwetse gloeilamp, dat energievretende kreng,
heeft zijn langste tijd gehad. Daar is een groeiend
aantal politici het over eens en ook lichtproducent
Philips deelt die mening. Maar is er voor elke bestaande
armatuur wel een spaarlamp, kun je het licht dimmen
en de gezellige sfeer in huis behouden?
men en het nog nauwelijks voorkomen van
(inbouw)spotjes en lampen met sfeertinten.
Mensen met een kroonluchter of de mo
menteel zo populaire vintagelampen en de-
signklassiekers van bijvoorbeeld Achille Cas-_
tiglioni of Arne Jacobsen in huis, zijn daar
door nog steeds aangewezen op de oude
gloeilampjes.
Er zijn wel ontwikkelingen waarmee de ge
noemde problemen kunnen worden aange
pakt, maar die gaan langzaam, weet Bonga.
Led-verlichting wordt vaak genoemd, maar
het is vooral een belofte voor de toekomst.
Volgens de lichtdeskundige zijn mensen die
daarover beginnen meer op de hoogte van
wat maatschappelijk goed ligt, dan van ont
wikkelingen in de branche. „Led is momen
teel niet ver genoeg om er een huis mee te
verlichten. Daarvoor geven ze nog te weinig
licht. Het is hooguit geschikt als oriëntatie-
bron, laag bij de grond of in stoplichten,
maar nog niet algemeen in de huiskamer.
De goedkope energieleverancier Oxxio le
vert sinds kort zo'n licht led-lampje aan zijn
klanten, maar dat stelt allemaal niet zo veel
voor."
Als het gaat om besparing wijst de deskundi
ge op de waarde van een goed lichtplan, ze
ker voor ondernemingen en grote wonin
gen. Daar valt flink mee te besparen. Ook
meent hij dat Nederlanders zich al heel
goed bewust zijn van de noodzaak zuinig te
zijn met energie. „We zijn echter maar een
klein landje. Veel meer dan wat we nu doen
is lastiger dan je denkt."
Bonga vindt het in dit verband be-
langrijk te wijzen op de kromheid
van politiek beleid. „Politici die op
roepen om spaarlampen aan te
schaffen, hebben het nooit over wat er met
die spaarlampen moet gebeuren als ze ka
pot gaan.
Ze gaan dan wel lang mee, maar eens gaan
ze stuk en dan gooi je ze gewoon bij het af
val, terwijl die dingen toch vol zitten met
printplaatjes en allerlei rare gassen. Daar is
nu niets voor geregeld, ook geen verwij
deringsbijdrage. Alsof dat zo goed is voor -
het milieu."
door André Keikes foto's CPD
Volgens Philips is het snel gedaan
met de aloude gloeilamp, waar
van er jaarlijks alleen al in Euro
pa twee miljard worden ver
kocht. De techniek is achter
haald, waardoor de lamp te veel stroom ver
bruikt. Van de energie gaat 95 procent verlo
ren door afgifte van warmte in plaats van
licht. Dat valt in dit tijdvak van smeltende
poolkappen niet meer te verdedigen zonder
een rood hoofd te krijgen.
Ook in de Verenigde Staten, met name in
het 'verlichte' Californië, maken mensen en
bedrijven zich zorgen over het milieu. Be
gin dit jaar lieten Californische parlementa
riërs weten de energieverslindende gloei
lamp zelfs geheel te willen verbieden. De
Amerikaanse staat zou met een ban op de
gloeilamp een wereldprimeur hebben.
Maar dan de praktijk voor een huishouden:
heel veel mensen hebben in de loop van de
jaren mooie, zelfs prachtige en prijzige arma
turen aangeschaft, ontworpen door grote de
signers en daterend uit tijden dat er van
spaarlampen nog geen sprake was. Ook van
daag de dag worden de meeste prachtarma-
turen niet getekend met een spaarlamp in
gedachten.
Lichtdeskundige Gerhard Bonga van
Lucente in Heerenveen weet wel ze
ker dat (beroemde) ontwerpers zich
daar het hoofd niet over breken.
„Wij verkopen veel Italiaanse designverlich
ting en in Italië geldt maar één motto: licht.
Dat betekent gewoon een felle gloeilamp.
Veel armaturen uit collecties als van Foscari-
ni zijn zelfs zo gemaakt dat er niet eens
ruimte genoeg is voor een spaarlamp. Al
zijn er de laatste tijd wel al meer modelle
tjes bijgekomen. Voor een tafelarmatuur als
de Lumière van Rodolfo Dordoni bijvoor
beeld bestaat sinds kort een spaarlampje."
Volgens Bonga spelen er meer kwesties.
„Het licht dat spaarlampen momenteel ver
spreiden is lang niet zo mooi als van een
gloeilamp, toch niet onbelangrijk als je je
huis sfeervol wilt verlichten."
Andere problemen zijn de nog zeer beperk
te mogelijkheden om spaarlampen te dim-
