Zeeland
De liefde voor een oude
brommer gaat soms ver
Middelburgse Boksschool
ligt zwaar onder vuur
Veel spijt dat
Strandtent Panta Rhei in
Vlissingen verwoest door brand
14 I Maandag 26 februari 2007 PZC
B.O.L.U.Z. beijvert zich
voor het behoud van
de bejaarde bromfiets.
door Willem van Dam
's-HEER ARENDSKERKE - De kuiven
reden op een Kreidler, de progres-
sievelingen op een Puch en de
meisjes van de mms op een Moby-
lette. De kantoorbediende en de fa
brieksarbeider bezaten een Berini
en de bejaarde sukkelde kalmpjes
voort op een Solex. Zó ging dat,
ongeveer veertig jaar geleden.
Gisteren leek het of die jaren even
waren teruggekeerd in 's-Heer
Arendskerke, waar in het Heer
Arendhuis een hobbybeurs werd
gehouden voor liefhebbers van be
legen bromfietsen.
B. O. L. U. Z. luidt de naam van de
organiserende vereniging. Ze heb
ben er destijds, bekent voorzitter
Christiaan Matthee, lang over ge
daan ('We hebben er heel wat bier
tjes voor moeten drinken') om tot
die naam te komen; B.O.L.U.Z.:
Bromfiets Oldtimer Liefhebbers
Uit Zeeland. Twee jaar geleden
werd de vereniging opgericht en
ze telt iets meer dan zestig leden.
De doelstelling van de vereniging
luidt, zo staat plechtig in de statu
ten geschreven, 'het bevorderen
van behoud, gebruik en kennis
van oldtimer bromfietsen'.
En hoe gebeurt dat? Via de Boluz
Bode bijvoorbeeld (met daarin on
der meer wetenswaardigheden
over de vliegwiel-magneet-ontste
king); door het organiseren van
oldtimertochten en natuurlijk - zo
als gisteren in 's-Heer Arendskerke
- door het houden van beurzen.
Het ruikt er, in het Heer Arend
huis, naar benzine en olie. Vele
tientallen bejaarde brommers
staan er. Puchjes natuurlijk, Beri
ni's, Solexen, Zundapps, NSU'tjes
en DKW'tjes. Jonge jongens lopen
er rond, maar ook mannen die de
[Jl De prijs van een oude Puch loopt
nogal uiteen. Afhankelijk van de
staat van onderhoud varieert de
prijs van zeshonderd euro tot
ruim drieduizend euro.
Initiatiefnemer erkent
dat programma voor
jongeren nog niet loopt.
door Nadia Berkelder
MIDDELBURG - Boksschool De
Stadsring in Middelburg ligt onder
vuur. Adviseurs van de school heb
ben het vertrouwen opgezegd in
initiatiefnemer H. Samson. Als
voornaamste reden noemen ze dat
het programma om probleemjon
geren te helpen niet van de grond
komt. De adviseurs waren betrok
ken bij het maken van het beleid
voor de boksschool. TVvee van de
zes ondertekenaars zijn professio
neel werkzaam in de jeugdhulpver
lening.
Samson erkent dat het programma
nog niet loopt. Volgens hem wa
ren de adviseurs juist ingehuurd
om dat op te zetten. Het probleem
is dat de Stadsring geen geld heeft
om een professionele kracht in te
huren, stelt hij. „Dat zou het beste
zijn. Maar we kunnen ook zelf
mensen opleiden. Daar is geld
voor beschikbaar. De groep zou ge
schikte mensen zoeken om op te
leiden,"
De boksschool is met steun van de
gemeente opgezet. Het was de be
doeling om een programma voor
agressiebeheersing bij jongeren
aan te bieden. Het plan was om te
werken volgens een methode die
ook door de stichting Chu Sin in
Zeewolde wordt gebruikt. Die
stichting zou betrokken worden
bij de Stadsring. Die samenwer
king is verbroken. Volgens Samson
omdat Chu Sin tegen de afspraken
in een gepeperde offerte stuurde.
Dat bedrag was bedoeld om mede
werkers van de Stadsring op te lei
den. Volgens W. Keijl van Chu Sin
is de samenwerking verbroken,
omdat hij nooit meer iets hoorde
middelbare leeftijd reeds ruim
schoots gepasseerd zijn.
Wat is dat eigenlijk, een oldti
mer-bromfiets? Binnen de vereni
ging wordt daar verschillend over
gedacht. De één rekent een brom
mer die ouder is dan twintig jaar
al tot een klassieker, de ander legt
de grens bij vijfentwintig jaar.
Voorzitter Matthee (23 jaar, Goes)
rekent zich tot de Puch-fanaten.
De prijs van een oude Puch loopt
zeer uiteen: van zeshonderd euro
tot een dikke drieduizend euro;
hangt helemaal af van de staat van
onderhoud.
De liefde voor een bejaarde brom
mer kan ver gaan. In een hoek van
het zaaltje verwisselt een 40 jaar
oude Berini voor driehonderd eu
ro van eigenaar. De koper is er
zeer verguld mee. „Ik zet 'm op zol
der, bij mijn al mijn andere brom
mertjes." Ongeveer zestig heeft hij
er al staan. En wat-ie er mee doet?
Gewoon, naar kijken. „En zodra ik
met pensioen ga, haal ik ze naar
beneden; lekker een beetje poet
sen en een beetje rijden."
uit Middelburg. De adviseurs van
de Stadsring zetten hun grieven
uiteen in een brief Die is behalve
naar Samson ook naar wethouder
A. de Vries en de gemeenteraad ge
stuurd. In de brief worden beden
kingen geplaast bij het functione
ren van Samson.
Eind vorig jaar is een anonieme
brief over de boksschool aan het
gemeentebestuur van Middelburg
verstuurd. Daarin staan persoonlij
ke beschuldigingen aan Samsons
adres, klachten over zijn functione
ren en aantijgingen over de beste
ding van gemeenschapsgeld.
Samson zou op zijn beurt één van
de werkgroepleden ervan beschul
digd hebben de brief te hebben op
gesteld. Verder verwijten de advi
seurs Samson dat hij in een rappor
tage aan de gemeente spreekt over
samenwerkingsverbanden met al
lerlei instanties. De groep ontkent
dat van samenwerking sprake is.
Ruim zestig Souburgers
nemen deel aan stille
tocht naar begraafplaats.
door Maurits Sep
OOST-SOUBURG - Ruim twintig jaar
geleden overleed Ko Kaljouw bij
een brand in het Witte Huis in
Vlissingen. Het leven van broer
Jan ging verder. Nu Jan sinds kort
weer in Oost-Souburg woont, wil
hij goedmaken wat hij zo lang niet
had gedaan: het graf van Ko bezoe
ken. Maar dat is er niet meer.
Verdwenen bij de herinrichting
van de begraafplaats, die eind vo
rig jaar is begonnen. Net als veel
andere nabestaanden schrok Jan
enorm. En met ruim zestig nabe
staanden - maar zonder vertegen
woordigers van het gemeentebe
stuur - liep Jan Kaljouw zaterdag
mee in een stille tocht van het
Oranjeplein naar de begraafplaats
om, zoals het lint op de krans ver
telt die er is gelegd, 'een laatste
groet' te brengen aan de overlede
nen.
Onder het klokgelui van de kerk
op het Oranjeplein, vertrekt de
stoet om stipt één uur. Motoragen
ten rijden vooruit om kruispunten
af te zetten, agenten lopen achter
aan om verkeer op afstand te hou
den. Vlakbij de begraafplaats
neemt de kerk van de Molukse ge
meenschap het klokgelui over. Er
liggen immers ook veel Molukkers
begraven en ook van hen zijn zer
ken en stenen verdwenen.
In stilte, maar ook eikaars verha
len aanhorend en elkaar troos
tend, gaat de stoet voort. Het initia
tief van Souburger Ko Filius voor
ziet duidelijk in de behoefte van
velen. Sommigen vechten de volle
dige tocht tegen de tranen, ande
ren breken wanneer ze voor de
berg aarde staan die bovenop de
graven van hun geliefden is 'gestort
en waarin rustplaatsen gemaakt
zullen worden.
Ook de broer van Jan Kaljouw lag
daar. „Ik wist wel dat ze de begraaf
plaats gingen veranderen. Dat had
ik gelezen in de krant en gehoord
op de radio. Ik had alleen niet ge
dacht dat het dit stuk zou zijn. Er
zijn graven die veel ouder zijn."
Dus toen hij in december zijn
broer zocht maar hem niet kon
vinden, twijfelde hij aan zichzelf.
Stond hij wel op de goede plaats?
„Ik durfde het mijn ouders bijna
niet te vragen." Zij omschreven
exact de plek waar hij had ge
zocht. „Ik kon gewoon mijn ogen
niet geloven, alles was weg. Ik
weet dat er mensen zijn die nog
naar het sloopbedrijf Sturm en
Dekker zijn gegaan. Daar lagen de
verwijderde grafstenen. Ze hebben
geprobeerd stukjes van stenen te
rug te vinden. Wij niet. Het is ge
beurd. Klaar. We hebben niks
meer. Zelfs geen foto's. Tegenwoor
dig wordt alles gefotografeerd en
gefilmd, maar dat deden wij des
tijds niet."
De ouders van Jan lopen ook mee
in de tocht, vertelt zijn vrouw To-
nia. Voor hen moet het nog erger
zijn, vermoedt zij. „Hun zóón ligt
onder die berg zand."
Jan heeft het nog met zijn vader
gehad over de mogelijkheid van
'Alles is weg. De graven én
de wethouder. Dat voelt wel
als genoegdoening'
een proces tegen de gemeente.
„Maar dan moeten we dat als nabe
staanden allemaal samen doen. En
ach, wat heeft het ook nog voor
zin. Alles is al weg. De graven én
de wethouder. Dat voelt wel als
een vorm van genoegdoening, dat
zij weg is. Ze is onmenselijk bezig
geweest. Ach, laat ook maar. Ieder
een maakt fouten. We zijn alle
maal mensen."
En toch, vindt Tonia, had de ge
meente meer kunnen doen. „De
rekeningen komen ook aan."
Jan is in ieder geval blij dat Filius
de tocht heeft georganiseerd. „Het
is fijn dat ik daaraan heb kunnen
deelnemen. Het is toch een blijk
van waardering voor de mensen
die hier begraven zijn. Ook voor
de anderen."
Meelopen is het laatste dat Jan
voor broer Ko heeft kunnen doen.
En daar heeft hij spijt van. Veel
spijt. „Ko was twintig, geloof ik,
toen hij overleed. Ik ben een paar
jaar ouder. Ik zal 24 zijn geweest.
Natuurlijk was dat toen verschrik
kelijk. Maar ja, op die leeftijd ga je
vervolgens verder met je eigen le
ven. Ik heb er nu wel spijt van dat
ik de afgelopen jaren niet meer be
langstelling heb getoond. Niet va
ker bij zijn graf ben geweest. Dat
had ik nu zo graag willen goedma
ken."
door Maurits Sep
VLISSINGEN - Eigenaar Willem-Jan
Buijs van de zaterdag afgebrande
strandtent Panta Rhei overlegt
vandaag met de gemeente Vlissin
gen en zijn verzekeraar over de
mogelijkheid een tijdelijk pavil
joen te openen. „Ik heb verschil
lende scenario's in mijn hoofd, die
ik met de gemeente ga bespreken.
Ik kan me niet voorstellen dat ze
deze zomer geen faciliteiten op
het strand willen."
De politie sluit na onderzoek een
technisch mankement uit en
houdt het op brandstichting, ver
moedelijk in de kliko's die tegen
het paviljoen stonden. Buijs hield
er een dubbel gevoel aan over. „Ik
ben blij dat ik zelf in ieder geval
niks fout heb gedaan, maar kenne
lijk loopt er iemand rond die mijn
tent in de fik wilde steken."
Van Panta Rhei is niets meer over.
De keuken is volledig verwoest,
het restaurant zwaar beschadigd
door rook, roet en water. „De elek
triciteitsdraden lijken wel spaghet
ti, alle apparatuur is kapot, de in
boedel kan ik weggooien en er
hangt een verschrikkelijke stank",
vatte Buijs de ellende samen.
Strandtent Panta Rhei in Vlissin
gen is in vlammen opgegaan. De
politie sluit een technisch manke
ment uit en denkt aan brand
stichting.
Zaterdag heeft hij het paviljoen la
ten dichttimmeren en een hek la
ten plaatsen. Zondag is hij maar
thuis gebleven. „Er is toch niks te
doen. Je krijgt ook iedere keer een
klap als je het ziet. Ik heb als kind
nog op die plek gewoond, in de
tijd dat mijn ouders die tent had
den. Dat was vanaf 1983. Elf jaar ge
leden heb ik het overgenomen van
mijn vader. Het is dus veel meer
dan alleen mijn bedrijf"
Buijs probeert al jaren toestem
ming te krijgen voor een nieuw pa
viljoen. „Ik had de boel graag afge
broken, maar dan in een andere ge
moedstoestand. Als je het ziet
branden, word je ineens een heel
klein ventje."
Eigenaar Willem-Jan Buijs (midden) krijgt morele steun van de brandweer.
Zijn strandpaviljoen is in vlammen opgegaan. foto Lex de Meester
