Familie
door denken?
PZC Vrijdag 23 februari 2007 1 9
Spek. „Mits zij een gemeenschap
pelijk doel voor ogen hebben. Als
je toe bent aan huisje-boompje
beestje moet je je partner niet uit
de kroeg halen. Maar als je beiden
een zeifile soort leven zoekt, kan
het heel praktisch zijn als je op
een tegenpool valt. De een is goed
in administratie, de ander in sfeer
maken. Ieder krijgt zijn rol en het
wordt niet snel saai."
En inderdaad. Uiteindelijk hebben
Suzanne en Freddy geleerd te pro
fiteren van eikaars sterke punten:
zij doet de financiën en hij kookt.
Toch kan ze het soms niet laten
haar irritatie te laten blijken. „Zo-
vind ik je niet aantrekkelijk, zeg ik
dan. Of ik ruim zijn spullen zo
goed op dat niemand ze meer te
rug vindt", grinnikt Suzanne. En
die sokken op de vloer? „Die raap
ik gewoon op. Dat heb ik opgege
ven."
Waarom zijn ze bij elkaar geble
ven? „Ik vind hem leuk in zijn stil
te, zijn teruggetrokkenheid, zijn
creativiteit, zijn droomwereld, zijn
geduld. Daarin kan ik van hem le
ren", zegt Suzanne. „We zijn bei
Het almaar blijven terug
denken aan een stress
volle gebeurtenis speelt
mogelijk een rol bij het
ontstaan van een depressie. Dr. Jef
frey Roelofs (31) is psycholoog bij
de vakgroep medische, klinische
en experimentele psychologie van
de Universiteit Maastricht. Hij gaat
de relatie tussen denken en het
ontstaan of in stand houden van
een depressie de komende jaren
onderzoeken. Bij kinderen en jon
geren, om precies te zijn.
Uit Amerikaans onderzoek blijkt
dat volwassenen die in een dip zit
ten daar langer in blijven naarma
te zij hun nare gevoelens langer
blijven herkauwen. Mensen die af
leiding zoeken, komen sneller uit
hun dip. Maar is dit bij kinderen
en jongeren ook zo? Met behulp
van een prestigieuze Veni-subsidie
van het bureau voor nationaal we
tenschappelijk onderzoek NWO,
bedoeld voor 'talentvolle, pas ge
promoveerde onderzoekers', kan
Roelofs zich de komende drie jaar
op dit onderwerp storten. Hij ver
wacht voor de zomervakantie een
eerste meting te kunnen doen.
Roelofs, ook werkzaam als thera
peut bij het Ggz-centrum voor kin
deren en jeugdigen in Maastricht,
gaat met name het 'herkauwen'
van nare emoties en gedachten on
der de loep nemen. In vaktermen
heet dit rumineren. „Het heeft veel
weg van piekeren, hoewel dat voor
al op de toekomst is gericht: wat
kan er allemaal gebeuren? Het her
kauwen zoals bedoeld bij rumine
ren, grijpt vooral terug op nare ge
voelens en gedachten die er waren
en die maar niet weggaan." De on
derzoeker wil weten in hoeverre
het herkauwen van nare gedach
ten over stressvolle gebeurtenissen
het ontstaan van een depressie
kan voorspellen.
Daarnaast wil hij weten in hoever
re het steeds opnieuw herbeleven
van depressieve gevoelens na een
nare gebeurtenis kan voorspellen
of een depressie in stand wordt ge
houden. Hij geeft een voorbeeld.
Stel, een kind haalt een slecht cij
fer voor een toets op school. Daar
naast heeft het ruzie met een
vriendje gehad en loopt het thuis
ook niet soepel. „Als zo'n kind
over al die dingen heel erg gaat ma
len, maakt dat hem kwetsbaarder
voor het krijgen van depressieve
symptomen. Al hangt het er ook
vanaf hoe een kind doorgaans op
een negatieve gebeurtenis reageert.
Bij het halen van een slecht cijfer
kan het kind zeggen: de toets was
te moeilijk, volgende keer beter.
Of het kan de schuld bij zichzelf
zoeken en zichzelf een beetje de
put in praten: ik heb niet genoeg
mijn best gedaan."
Via scholen willen Roelofs
en zijn team ten minste
achthonderd kinderen en
jongeren verzamelen die mee wil
len doen.
Ze worden drie jaar lang gevolgd.
In die tijd is het eventuele ont
staan en verloop van een depressie
goed te bestuderen. Een deel van
het onderzoek, met name het in
vullen van vragenlijsten, zal via in
ternet verlopen. De deelnemers
worden verdeeld in twee leeftijds
groepen, 10 tot t2 jaar en 13 tot 15
jaar. Bij de jongere kinderen wordt
ook gekeken naar de rol van de
ouders: helpen zij hun kind bij het
oplossen van een puzzel, zijn ze
Doodsangst arts speelt
rol bij stervensbesluit
Artsen die zelf weinig angst voe
len voor de dood zijn minder snel
bereid om de dood te bespoedigen
van een pasgeborene bij wie be
handeling medisch gezien zinloos
is, dan artsen die zelf wel bang
zijn voor de dood.
Dat blijkt uit een enquête die P.
Barr (Children's hospital, West-
mead) hield onder 78 neonatolo
gen in Australië.
Ontwapenend boekje
'Baby' van Aukje
Aukje van Ginneken (1982, bekend
van Goede tijden, slechte tijdenis
op 17 december in Breda bevallen
van haar eerste kind. Zo'n beetje
tegelijkertijd met de foetus moet
het idee zijn gaan leven om van
haar zwangerschap een boek te
maken. Aukje heeft Baby in dag
boekvorm geschreven, op een ma
nier die helemaal bij haar past:
open en eerlijk. 'Het ongecensu
reerde verhaal', luidt dan ook de
ondertitel van het ontwapenende
boekje.
Ze geeft ook tips, zoals: 'Ga nooit
lijnen tijdens je zwangerschap, dat
is heel erg slecht. Zorg wel dat je
gezond eet, zolang je niet door
slaat natuurlijk!'
Het boekje heeft een vrolijke en ei
gentijdse toon, zonder de minder
aantrekkelijke kanten van de perio
de te ontzien, en eindigt zoals een
zwangerschap móet eindigen: met
een wolk van een baby, Fedde.
Baby. Het zwangerschapsdagboek
van Aukje van Ginneken. Uitgeverij
Truth&Dare, 112 blz., 14,90 euro
den gevoelsmensen. Dat is sterker
dan al die verschillen", vult Freddy
aan. Ze zoeken nu een koophuis
met iets meer ruimte. En... er is
een kind.
Suzanne: „Als ik thuiskom na zijn
papadag, is het een zootje en heeft
Gavi een vies rompertje aan. Maar
dan hebben ze wél een heleboel
lol gehad."
controlerend of juist afwijzend?
En kan een bepaalde opvoedstijl
een kind tot malen en piekeren
aanzetten, zodanig dat het depres
sief wordt? Roelofs wil verder on
derzoeken of een kind dat (veel)
vervelende dingen meemaakt,
daar zichzelf de schuld van geeft
én daarover blijft malen inderdaad
een grotere kans maakt op het krij
gen van een depressie. „Met ande
re woorden: is het herkauwen van
gedachten aan een negatieve ge
beurtenis een goede voorspeller
voor depressie? Als je dat weet,
kun je preventie daaraan aanpas
sen. En suggesties doen voor pre
ventie- of behandelprogramma's
die al bestaan." Mindfullness - het
toelaten van (nare) gedachten en
gevoelens, ze onderzoeken en losla
ten - is op dit moment hot, zegt
Roelofs. „Je leert daarmee afstand
te nemen van negatieve gedach
ten. En je leert accepteren dat die
er nu eenmaal zijn. Het geringe
aantal studies naar deze methode
is alleen gericht op volwassenen.
Maar misschien zou het ook iets
zijn om kinderen te leren uit die
'herkauw-trein' te stappen.'
Patiënten met infarct
sneller aan te wijzen
Op de Eerste Hulp van ziekenhui
zen is het onderscheid tussen een
paniekaanval en een hartaanval
voor artsen moeilijk te maken.
Onderzoeker M. van Duinen (Uni
versiteit van Maastricht) werkt aan
een inhalatietest met 35 procent
kooldioxide. Wie een paniekaan
val heeft, reageert heftiger op dit
mengsel dan mensen met een hart
aanval. Ongeveer 4 procent van de
Nederlanders heeft een paniek
stoornis. (Kennislink)
Zwaar gokken na
slikken van medicijnen
Zwaar en overmoedig gokgedrag is
soms een bijwerking van de behan
deling van ernstige gevallen van
het rusteloze benensyndroom,
waarbij de patiënt voortdurend de
benen wil bewegen. De zogeheten
dopamine-agonisten, ook voorge
schreven tegen de ziekte van Par
kinson, kunnen gevallen gokge
drag opwekken, constateert M.
Tippmann-Peikert in het vakblad
Neurology. Na het stoppen van de
medicatie verdwijnt het gedrag.
