Erudiete filmmaker schuwde trends
Amerika staat er helemaal alleen
voor in door geweld verscheurd Irak
PZC Vrijdag 23 februari 2007 1 1
Gerespecteerd cineast Fons
Rademakers (86) overleden.
Fons Rademakers was onge
twijfeld de belangrijkste Ne
derlandse speelfilmmaker
van na 1945. De TNveede Wereld
oorlog vormde het thema van zijn
oeuvre, waarvan de meest gedenk
waardige fdms stoelden op werk
van de schrijvers Hermans, Claus
en Mulisch. Pas na het winnen
van een Golden Globe en een Os
car met De Aanslag, precies twin
tig jaar geleden, verdween de Bra
bantse acteur-regisseur naar de
achtergrond.
Rademakers effende het pad voor
de generatie van Paul Verhoeven -
met eveneens de Tweede Wereld
oorlog als belangrijkste inspiratie
bron. Verhoeven werd een luid
ruchtiger en technisch behendiger
cineast dan Rademakers was, maar
de Hollandse Hollywood-cineast
kon met Soldaat Van Oranje en
Zwartboek toch niet de oorlogs
films overtreffen van de meer Eu
ropees georiënteerde Rademakers:
Als Twee Druppels Water (1963),
De Aanslag (1986), The Rose Gar
den (1989).
In 1958 haalde Rademakers met
zijn debuutfilm Dorp aan de Rivier
voor het eerst een nominatie voor
de Oscar. Geen enkele Nederland
se speelfilm veroverde sinds 1975
meer een plek in de competitie
van het Festival van Cannes, maar
Rademakers lukte het drie keer:
met Het Mes (1961), Als Twee Drup
pels Water (1963) en Mira (1971).
Tussendoor won hij op het Festi
val van Berlijn een Zilveren Beer
met Makkers Staakt Uw Wild Ge
raas "(i960).
Fons Rademakers werd 9 septem
ber 1920 geboren in Roosendaal.
Hij bezocht de Toneelschool in
Amsterdam, maar in 1943 werd hij
gezocht wegens hulp aan joodse
onderduikers. Hij vluchtte naar
Zwitserland en ging in Genève ac
teren met grootheden als Michel
Simon en Jacques Feyder. In 1945
werd hem in Parijs een contract
aangeboden door Jean Louis Ba-
rault, maar omdat hij geen werk
vergunning kreeg, keerde Radema
kers terug naar het inmiddels be
vrijde Nederland. In 1955 drong
tot hem door dat hij toch meer
met film had dan met toneel en
ging hij stages lopen bij Jean Re
noir in Frankrijk, bij Charles
Crichton in Engeland en Vittorio
de Sica in Italië. In Rome leerde
hij ook Fellini persoonlijk kennen
en maakte hij diens Nederlandse
assistente Lili Veenman het hof, la
ter Lili Rademakers.
„Ik hou van Kubrick, Fellini meest
al en de Bunuel van bijvoorbeeld
Viridiana", zei Rademakers eens,
„maar de meeste bewondering
heb ik altijd gehad voor Jean Re
noir." Desondanks was de Zweed
Ingmar Bergman degene die het
grootste stempel drukte op zijn
eerste films. Rademakers ontwik
kelde een innige vriendschap met
Hugo Claus, die de scenario's zou
schrijven voor maar liefst vijf van
zijn films, waaronder zijn debuut
Dorp aan de Rivier, gebaseerd op
Antoon Coolens roman over de le
gendarische dokter Wiegersma en
diens noncorformistische optre
den in een schilderachtig Brabants
dorp aan de Maas.
Rademakers is nooit 'avant-garde'
geweest en spiegelde zich altijd
aan filmers die al gearriveerd wa
ren. Maar in het besef dat films be
stemd zijn voor een breed publiek,
maakte hij ze toch met volop ka
rakter. Hij liet zich weinig gelegen
liggen aan modes of trends. Echt
artistiek temperament, eruditie, in
telligentie en goede smaak, die
combinatie heeft geen enkele Ne
derlandse speelfilmmaker zo zeer
bezeten als Fons Rademakers.
NECROLOGIE
Fons Rademakers
1920-2007
door Pieter van Lierop
Scene uit de film Als twee druppels water van Fons Rademakers.
UW MENING
Vijfde act Concert at Sea?
Vier acts voor Concert at Sea 2007 zijn bekend. Een vijfde moet zorgen voor het
evenwicht tussen mainstream- en meer alternatieve muziek. Wie moet de vijfde act
worden? De Dijk, Trijntje Oosterhuis, Blof en als talent VanVelzen. Welke act past
hierbij? Geef uw mening.
Dit is een selectie van de reacties via www.pzc.nl
Veel lezers spraken hun voorkeur uit voor Racoon. „Ik vind dat Racoon
er wel goed bij past", schrijft Bastiaansen.
Ook Bad Hair Day is populair. De band moet een optreden gegund wor
den, schreven de fans. De Schouwse band is 'de leukste coverband van
Zeeland', vonden ze.
„Wat dachten jullie van Bad Hair Day? Deze band zorgt voor de juiste
sfeer en speelt te gekke nummers", meldde Sonja Jansen.
En opnieuw: „Bad Hair Day mag van ons als vijfde act op Concert at the
Seal", Marielle en Rasih Ayaz.
Misty Basement dook op. De tienkoppige reggaeband van Zeeuwse bo
dem kreeg steun van E. Reinhoudt. „Ze stonden eerder op het bevrij
dingsfestival Wageningen, op de Markt in Middelburg en Goes. Ze kun
nen het."
De PZC gaf 500 gratis toegangsbewijzen weg voor het concert op de
Brouwersdam op 30 juni. Om kwart over tien gisterochtend waren alle
kaarten al vergeven.
De organisatie van Concert at Sea weegt de Zeeuwse stem mee in haar
keuze voor de vijfde act. Via www.pzc.nl is het forum te bereiken en
staat voor dat doel nog enige tijd open.
Aankondiging vertrek
Britse troepen is einde
as Washington-Londen.
door Frank Hendrickx
WASHINGTON - De alliantie in Irak
is altijd al veel 'Amerika' geweest,
en weinig 'alliantie'. Op dit mo
ment is zo'n negentig procent van
de troepen Amerikaans. Als
Groot-Brittannië en Denemarken
straks hun militairen geheel of
gedeeltelijk terugtrekken, zoals de
ze week werd aangekondigd, blijft
die verhouding ongeveer hetzelf
de. De internationale troepen
macht zal dan voor 92 procent uit
Amerikanen bestaan.
Het Witte Huis vindt de terugtrek
king van de Britse troepen zelfs
'een goed teken'. Het zou aanto
nen dat de situatie rond de stad
Basra, in het zuiden van Irak, ge
normaliseerd is. Iraakse troepen
kunnen nu de rol van de Britten
en Denen overnemen. „Dat is pre
cies waar we naartoe willen", al
dus een woordvoerder van presi
dent George Bush.
Die uitleg overtuigt niemand in
Washington. Zelfs de Republikei
nen menen dat het Witte Huis
zich gedraagt als 'Alice
in Wonderland'. De situatie in de
'Het besluit van Blair
bevestigt dat niemand
gelooft in plannen van Bush'
Britse 'bezettingszone' in Irak is
niet 'genormaliseerd'. In Basra is
het aantal aanslagen de afgelopen
weken juist toegenomen. Boven
dien had de Britse premier Tony
Blair zijn troepen ook naar Bagdad
kunnen sturen, waar het geweld
steeds gruwelijker vormen aan
neemt. De opstandelingen gebrui
ken daar inmiddels tankwagens
vol met chloor als autobommen.
De Britten schieten niet te hulp.
Integendeel, straks moeten de
Amerikanen in Basra bijspringen
als het geweld daar verder oplaait.
De aftocht van de belangrijkste
bondgenoot accentueert dat de
Amerikanen er nu echt alleen
voorstaan: de as Washington-Lon
den stelt niet veel meer voor. Ooit
hadden de Britten 40.000 soldaten
in Irak, straks nog maar 5500.
Het zullen er alleen maar
minder worden. Voor de regering
Bush is het moeilijk om uit te leg
gen waarom de VS juist 12.500 mi
litairen extra sturen, terwijl de rest
van de wereld kiest voor een tegen
overgestelde strategie: terugtrek
ken. De Democraten menen dat
het besluit van Blair bevestigt dat
niemand gelooft in de plannen
van Bush.
