Energiebesparing
Is de gloeilamp
opgebrand?
Philips: meer geld uit 'groen'
Bijna duizend spaarlampei^
10 Woensdag 21 februari 2007 PZC
De dagen van de klassieke gloeilamp zijn
geteld. Tenminste, als het aan Greenpeace
en Philips ligt. Maar ook het gedrag van de
consument zal moeten veranderen. In
Australië wacht de regering daar niet op.
De beleidsmakers maakten gisteren bekend
in de strijd tegen het broeikaseffect de ruim
125 jaar oude energievreter te verbieden.
door Thomas Olivier en Maurice Wilbrink
Zelfs Philips-topman Gerard Kleisterlee is
er klaar voor: het einde van de gloei
lamp. Het elektronicaconcern pleit voor
een massale overstap naar de spaarlamp.
Ooit was de vertrouwde gloeilamp hét
verkoopnummer van Philips, maar de energieverslin
der, die veel meer warmte uitstraalt dan licht, begint
definitief uit de gratie te raken.
Australië doet de lamp als eerste in de ban. Vanaf
2010 mag in het land geen gloeilamp meer verkocht
worden. Dat zou de Australische huishoudens een be
sparing van tweederde op hun rekening opleveren,
beweert de regering in Sydney. Ook in de Amerikaan
se staat Californië wordt nagedacht over het verbie
den van de stroomslurpers. Daar is een wetsvoorstel
ingediend om de verkoop van gloeilampen vanaf
2012 te verbieden.
Sharon Becker spreekt van 'heel goed nieuws'. „De
politiek lijkt er klaar voor", zegt de campagneleider
Klimaat en Energie van Greenpeace. Zij hoopt dat
Nederland ook maatregelen neemt om de gloeilamp
uit te bannen. „Ik heb goede hoop, gezien de doelstel
lingen van het nieuwe kabinet. Het vorige kabinet
deed nul-komma-nul voor het klimaat."
Becker bracht gisteren met Greenpeace-collega's
bijna duizend spaarlampen naar Schiermonnikoog.
Met hulp van de oudste klassen van de basisschool
en het vmbo, deelde zij twee zuinige lampen uit aan
elk van de 450 huishoudens op het eiland. Het is het
slotstuk van de campagne 1 miljoen spaarlampen;
een initiatief van Greenpeace en Philips.
De teller bij de Greenpeace-actie staat onderhand
grofweg op 450 duizend stuks, vertelt Becker, als zij
op weg is naar het eiland. „Maar dat getal van één mil
joen stuks is natuurlijk niet het hoogste doel. Mensen
moeten slimmer met energie omgaan, hun gedrag
moet veranderen. Eén miljoen spaarlampen betekent
een elektriciteitsbesparing gelijk aan het stroomver
bruik van een stad als Den Helder."
Maar gedrag is moeilijk te
veranderen, stelt Kees Vrin-
ger, onderzoeker bij het
Milieu- en Natuurplan-
bureau. Mensen heb
ben niet de kennis in
huis om hun eigen
energieverbuik te
doorgronden. Heb
ben ze die kennis
wél in huis, dan rea
liseren ze zich dat
ze moeite moeten
doen. „Ze doen iets
voor de maatschap
pij als geheel, maar
dat kost ze wel
geld."
Voorlichtingscam
pagnes, zoals die
van Greenpeace,
kunnen daar wei
nig aan veranderen
want die zijn niet
doorslaggevend in
het handelen van
mensen, denkt Vrin-
ger. Dat beaamt Frans
Rooijers, directeur van
milieuonderzoeksbu
reau CE.
„Informatie verschaffen
geeft maar een tijdelijk ef
fect bij een beperkte groep
mensen." Toch is de campag
ne van Greenpeace niet zin
loos. Campagnes vergroten de ef
fectiviteit van 'harde maatrege
len', zegt Rooijers. Hij pleit daarom
voor dwingende stappen.
„De kostprijs van energie verhogen bij
voorbeeld, of de industrie dwingen zuini
ger apparaten te ontwikkelen. Dan gaan
mensen eerder over tot de aanschaf van een
bepaald product."
Een verbod op gloeilampen in Nederland is niet
haalbaar, realiseert Rooijers zich. De Nederlandse
overheid schrikt er volgens hem voor terug om con
sumptiegoederen met een extreem energieverbruik
te weren. „Daar is ze ook niet meer toe bevoegd, dat
kan alleen in EU-verband."
Rooijers is er zelf overigens ook niet enthousiast over.
„Je hebt draagvlak nodig om het gedrag van mensen
te kunnen veranderen. Een verbod op gloeilampen
kan uiteindelijk leiden tot een soort milieu-dicta
tuur."
Philips verdient steeds meer
aan 'groene producten'. Vo
rig jaar verdubbelde de om
zet tot 4 miljard euro. Het gele-
genheidsverbond met Green
peace voor de promotie van
spaarlampen moet deze verko
pen een nog grotere impuls ge
ven. Greenpeace op zijn beurt
ziet de samenwerking met Phi
lips vooral als een kans om meer
consumenten te bereiken met
zijn milieuboodschap. Green
peace knijpt een oogje dicht
voor het feit dat Philips ook ener-
gieslurpers produceert zoals zon
nebanken, plasmaschermen en
biertaps.
Philips wil de productie van het
peertje liefst staken, maar wil
wel dat concurrenten Osram en
General Electric dat gelijktijdig
doen. De discussie over de over
bodigheid van de gloeilamp
kwam in december in een
stroomversnelling. Philips begon
toen bij de Europese Unie een
lobby voor massale overschake
ling naar energiezuinige verlich
ting.
Volgens Philips Lighting slurpt
verlichting 19 procent van alle
elektriciteitskosten in de wereld
op. In Europa is dat 14 procent.
Twee van de drie lampen in Eu
ropa zijn gemaakt op basis van
oude technologie, van voor 1970.
Naast spaarlampen voor wonin
gen heeft Philips ook voor
straat-, winkel- en kantoorver
lichting energiezuinige alternatie
ven ontwikkeld. Met de lampen
wordt een besparing bereikt van
57 procent bij straatverlichting
tot 85 procent in woningen.
Scholieren langs de
deur met gratis
energiezuinige lampen.
Op het kleinste bewoonde
Waddeneiland brandden
tot gisteren 10.000 gloei
lampen. Dat aantal daalt op Schier
monnikoog snel, sinds de kinde
ren gratis spaarlampen uitdelen.
Het einde van de energieslurpen-
de gloeilamp begint in Nederland
op Schiermonnikoog. Dat is in ie
der geval de insteek van de initia
tiefnemers.
De scholieren Femke van Bon (13)
en Monique Ridder (12) gingen
gisteren namens Greenpeace en
Philips met de eerste zuinige lam
pen langs de deuren.
„Mijn huis is al gloeilampvrij",
zegt Cor van der Kolk. Hij neemt
toch een paar reservelampen af bij
de meisjes.
„Het is hun toekomst. En trou
wens, als het in Australië lukt,
moet Schiermonnikoog toch hele
maal zonder gloeilampen verlicht
kunnen worden."
In grote dozen bracht Greenpeace
de lampen gisteren met een tjalk
naar het eiland. Voor ieder eilan
der huis zijn twee gratis peertjes
