Buitengebied
Populier verdient
meer waardering
De populier komt overal in
Zeeland voor. Anders dan
bijvoorbeeld de grenslinde oogst
de boom niet veel waardering.
De betekenis voor natuur en
landschap scoort laag. De
omschrijving waaibomenhout
zegt genoeg. Toch is
die alom verguisde
Canada-populier
tegenwoordig de
meest Zeeuwse
boom, die
onlosmakelijk bij de
provincie hoort.
PZC Dinsdag 6 februari 2007 21
Op veel plaatsen in Zeeland zijn populierenbosjes te vinden.
foto Ludo Coossens
door Rinus Antonisse
De Canada-populier heeft veel
tegen. Ecoloog Chiel Jacobus-
se begint eerst met de min
punten. „Het is geen wilde
soort, maar een gekweekte kruising.
Hij slaat nooit spontaan op. Uitheems
en met een grote groeisneiheid, wat
voor een boom in het algemeen ook
geen pre is. Het is een stakerige boom,
waarvan de stam tot ver in de kruin
doorloopt. Geen mooie boom. Het
deugt allemaal niet in de ogen van
veel natuurbeschermers."
Hij ziet zelf veel pluspunten. „Als de
populier uit het landschap verdwijnt,
zijn er veel organismen die er een tik
van krijgen. Dat zou je van een in
heemse cultuurboom niet verwach
ten. En die lange veren horen erbij in
het landschap. Dankzij de populier
hoeft het hier niet te sneeuwen voor
dat je de winter ervaart. Die kale sil
houetten zijn iets moois. Ze geven
een heel prachtig winters accent. Juist
door hun ijlheid, door dat lange rech
te."
Ons landschap kent een hoge omloop
snelheid, er verandert voordurend van
alles. Daar past de snelgroeiende popu
lier prima in, vindt Jacobusse. „Echt
goede alternatieven zijn er niet zo
gauw. Een dijk met eiken is prachtig,
maar pas in het jaar 2400. Denk aan
het spreekwoord: boompje groot, plan-
tertje dood. Een populier is in dertig
jaar klaar."
Het snelle groeien is ook de reden
waarom de Canada-populier zo mas
saal is aangeplant. „Door de naoorlog
se grondstoffenschaarste was er be
hoefte aan hout. Iedereen wilde snel
weer wat hebben. Ook de aankleding
van het landschap speelde mee", ver
telt de ecoloog van stichting Het
Zeeuwse Landschap. Het redelijk snel
kaprijp zijn, is voor de houtproductie
fijn, maar voor het landschap minder
plezierig, zeker als veel bomen in de
zelfde tijd gerooid worden.
Jacobusse zegt dat heel wat planten en
dieren veel aan de populier hebben,
ook al is het van origine een exoot.
„Er zijn genoeg paddestoelen en insec
ten die ermee samenleven. Bijvoor
beeld de ridderzwam en melkzwam.
Die leveren aan de populier groeisui-
kers en de boom geeft voedingsstoffen
aan de paddestoelen. Op stobben en
versleten populieren komen veel ande
re paddestoelen voor, zoals leemhoed
en wollige popelzwam. Bij de insecten
is het mooiste voorbeeld met stip de
horzelvlinder. Die legt eitjes onder de
stam. De rups leeft in de populier en
eet hout. De orvlinder en de herme
lijnvlinder leven ook alleen op de po
pulier."
De boom maakt geen mooi dicht tak-
ken-netwerk en voor kleine vogels is
de populier drie keer niks. Maar bij
voorbeeld de buizerd en de sperwer
broeden er graag in en voor de groene
specht, die een holte nodig heeft, is
het zachte hout wel zo aangenaam.
Vanwege zijn vanzelfsprekende aanwe
zigheid in het landschap en zijn func
tie voor planten en dieren, mag er
best wat vaker de lof over de populier
gezongen worden, constateert Jacobus
se. Zeker nu de iep, die door velen
nog altijd als dé Zeeuwse boom wordt
gezien, het door de iepziekte als dijk-
boom niet gaat redden. „We moeten
de iep wel blijven planten, maar het is
een ontmoedigende bezigheid. Je ziet
nauwelijks meer iepen volwassen wor
den."
Gauwgroot vrouwentong
De naam populier is afgeleid
van het Griekse paipolos, wat
trillen betekent en slaat op de
blaren die al bij een zuchtje
wind bewegen
In Zeeland wordt de boom ook
gauwgroot genoemd of peppel
en vrouwentong; andere namen
voor soorten zijn esp, ratelpopu-
lier, klaterabeel, klompenboom
Bekende gezegdes die verwij
zen naar de populier zijn pope
len van ongeduld en trillen als een
espenblad
De naam van het gehucht Abee-
le bij Middelburg verwijst ook
naar de boom
De populier is een van de vroeg
ste lentebomen in Nederland;
als de pluizige zaadjes vallen
lijkt het wel te sneeuwen
