Allochtoon komt niet aan de bak
PZC
Sluiting reactoren Kozlodoej
komt hard aan op de Balkan
PZC
Klimaat moet
speerpunt zijn
Vacatures in overvloed
Europa houdt alleen
energiereuzen over
Ondanks explosieve groei van aantal vacatures
te gast
3 februari 1957
De werkloosheid daalt snel en
ligt nu voor het eerst in drie
jaar onder de 400.000. Het aan
tal banen groeit flink: meer
dan 100.000 perjaar.
Vacatures zijn er in overvloed,
219.000 eind september vorig
jaar. Maar vooral 'niet
westerse allochtenen' (mensen
waarvan een van de ouders
buiten Europa is geboren) pro
fiteren nauwelijks van de
opleving op de arbeidsmarkt.
Ze zijn 3,5 keer vaker werk
loos dan autochtonen. Het
verschil met de autochtonen is
tijdens het economisch herstel
zelfs groter geworden: de
blanke Nederlander heeft dus
veel meer kans op de arbeids
markt, blijkt uit CBS-gege-
vens.
zaterdag 3 februari 2007
door Chris van Alem
De fusie tussen Essent en
Nuon staat niet op zich.
In heel Europa zijn energiebe
drijven bezig de krachten te
bundelen. Tot alleen grote
reuzen overblijven.
Komt de energierekening
straks nog uit Amsterdam,
Rotterdam of Middelburg? Of
zit er misschien een Franse of
Duitse postzegel op de jaarno
ta? In heel Europa zijn ener
giebedrijven bezig het speel
veld opnieuw in te delen.
In dat raam past ook de don
derdag aangekondigde fusie
tussen Essent en Nuon. Het is
een defensief verbond tussen
beide Nederlandse grootmach
ten, geboren uit noodzaak.
Want als beide ondernemin
gen zelfstandig blijven wor
den ze binnen de kortste ke
ren 'opgegeten' door energie
reuzen uit Frankrijk of Duits
land.
De krachtenbundeling tussen
Nuon en Essent leidt ertoe
dat EssentNuon, zoals het
nieuwe bedrijf gaat heten,
zich met een omzet van
twaalf miljard euro tot de
acht grootste energiebedrij
ven van Europa mag rekenen.
Dat op zich is geen enkele ga
rantie voor een zelfstandig
voortbestaan. Want bedrijven
als Electricité de France, Gaz
de France en de Duitse bedrij
ven Eon en RWE zijn qua om
zet en marktmacht vele ma
len groter.
Het Europese speelveld is
voortdurend in beweging. Gis
teren bracht Eon een nieuw
bod uit op het Spaanse ener
gieconcern Endesa. Endesa is
hier niet onbekend. In 2000
wilden de Spanjaarden het
Utrechtse energiebedrijf RE-
MU en het Eindhovense NRE
overnemen.
Inmiddels is Endesa van jager
prooi geworden. Dat levert
vreemde taferelen op. De
Spaanse regering wil buiten
landse energiebedrijven door
aanpassing van de wet buiten
de deur houden.
In Frankrijk proberen Gad
France en Suez tot een id
sterverbond te komen. Het ld
liaanse Enel opende viijd
tegelijkertijd de jacht j
Suez. Aan de oostflank vy
Europa rukt de RussiscÜ
mammoet Gazprom opd
een hele grote brok ineenssj
doorslikken: Eon. Cenhij
(VK), Fluxys (België). 1
Dat het fusiegeweld zich\J
al buiten Nederland voltrei
is een fout beeld. Electrah
(België) en Eon hebben ali
helft van het Nederlandselel
triciteitsproductieparkinhï
den. Centrica nam in 2M
Oxxio over, RWE (Duitslas
heeft sinds 2000 hier voet a
de grond dankzij oven®
van Intergas en Obragas Zo
wel Centrica als RWEhebbf
vorig jaar geprobeerd Km
in te lijven. Electrabel e
Cog'as over, Rendo kwami
handen van het Deense Dog
NRE werd eigendom van 4
Australische McQuarie-bail
Leidingen
Ondertussen wordt de Neda
landse energiemarkt steej
Europeser. Behalve buurfe
den Duitsland en België
men nu dankzij onderzees
leidingen de Engelse en Scan
dinavische markten bint.;
bereik.
EssentNuon ambieert een pj
sitie in de topvijf van Euro*
se energiebedrijven. Men.
niet ingelijfd worden doori
absolute reuzen Eon, Rï
EDF, GDF en Gazprom.,
takes two to tango. Maan
leiden de dans", zei de beoog
de topman Michiel Boem?
afgelopen donderdag. Dek
siepartners. van EssentNin
moeten gezocht worden ios
de Noordzee. Nederland
weliswaar binnen Europas
kleine energiemarkt. Maari
gasvoorraden, de ligging as
zee (aanvoer grondstoffe
koelwater voor centraleste
de nabijheid van grote mark
ten als Duitsland, Engelan
en Frankrijk, maken hel eg
aantrekkelijke markt voorin
vesteerders. GPD
door James McGonigal
en Maurice Wilbrink
Elke buitenlander die schoon
maker wordt bij ISS en geen
Nederlands spreekt, krijgt een
taalcursus aangeboden. ISS
(22.000 werknemers) betaalt.
„Zo zorgen wij voor tevreden
klanten. En het helpt de integra
tie van deze werknemers", zegt
Rutger Verbeet, hoofd Human
Resources van het concern.
ISS (schoonmaak, beveiliging,
groenvoorziening) neemt in ons
land per jaar vijfduizend nieu
we werknemers aan. Het bedrijf
vist in de doorgaans grote vijver
van laaggeschoolden. „Wij heb
ben heel veel werk voor deze
groep en investeren er ook in.
Maar deze vijver is nu wel snel
aan het opdrogen."
Het herstel van de arbeidsmarkt
gaat in een razend tempo. Het
aantal vacatures explodeert, en
in een aantal sectoren en regio's
ontstaat nu al krapte. Het ver
grijzende personeelsbestand
van bedrijven maakt de situatie
problematisch.
Tegelijkertijd blijven grote groe
pen aan de kant staan. Jonge
ren, vaak van buitenlandse af
komst, met een slechte of afge
broken opleiding komen niet
aan de bak - zelfs stageplaatsen
zijn een probleem. Een klein
vlekje, ofwel een lichte arbeids
handicap, blijkt een stigma van
jewelste. En wie 45-plus is en
zijn werk kwijt raakt, heeft al
les tegen: te oud, te inflexibel, te
duur, niet meer adequaat opge
leid.
Krapte
Vraag is: hoe lang kunnen be
drijven het zich permitteren gro
te groepen te negeren in hun
steeds intensievere zoektocht
naar de juiste werknemer? De
vorige periode van grote krapte
- eind jaren negentig - leidde uit
eindelijk tot flinke loonstijgin
gen en inflatie. Dat heeft de eco
nomische stagnatie vanaf 2001
nodeloos verlengd.
In de Sociaal Economische
Raad (SER) heeft de top van de
vakbeweging en de werkgevers
Allochtoon en autochtoon blijken bij de zoektocht naai' werk geen gelijke kansen te hebben.
clubs daar lessen uitgetrokken.
In tal van adviezen, rapporten,
akkoorden en afspraken worden
oplossingen voorgesteld om een
nieuwe ramp op de arbeids
markt te voorkomen.
Henk van der Kolk, voorzitter
van FNV Bondgenoten, heeft
daar driftig aan meegedaan. Hij
constateert: „Die rationele
SER-adviezen zijn niet. genoeg
om iets te veranderen in de hoof
den van de ondernemers en de
personeelsfunctionarissen." Ze
blijven zoeken naar de blanke,
goed opgeleide, relatief jonge
werknemer. „Ze kopen des
noods iemand weg bij een con
current. Of ze laten omzet lo
pen", stelt Van der Kolk. Ken
ners van de arbeidsmarkt con
stateren ook dat net als eind vo
rige eeuw weer jongeren van
school worden geplukt voordat
ze hun diploma hebben gehaald.
Ton Wilthagen, onderzoeker bij
de Organisatie voor Strategisch
Arbeidsmarktonderzoek (OSA),
vermoedt dat ook voor de mak
kelijke weg wordt gekozen door
mensen uit Oost-Europa te ha
len.
Alles om maar te voorkomen
foto Peter Hilz/GPD
dat moet worden geïnvesteerd
in categorieën, die inderdaad
niet altijd even productief zijn.
Wilthagen denkt dat het in het
systeem ingebakken zit: „Het ri
sico van een niet goed functione
rende werknemer is geheel bij
de werkgever gelegd. De werkge
vers worden geprikkeld om die
mensen productief te houden.
Dus: ze selecteren de beste men
sen aan de poort, en nemen al
leen verantwoordelijkheid voor
het personeel dat binnen is." Zo
creëeren we dus probleemgroe
pen die aan de kant blijven
staan, zegt hij.
Alle oplossingen wijzen om te
beginnen naar de overheid. Die
moet veel ruimhartiger fiscale
voordelen geven om werkne
mers extra te scholen, om oude
re werknemers goedkoper te ma
ken, en opnieuw een soort Mel-
kert-banen in te voeren op plek
ken waar niks anders werkt.
Clubs zoals de Metaalunie wil
len ook veel meer afstemming
tussen beroepsopleidingen en
het regionale bedrijfsleven, „zo
dat we niet zoals nu grote over
schotten creëren aan gara
ge-monteurs terwijl er tekorten
zijn in de metaalbewerking",
zegt de secretaris onderwijsza
ken André van der Leest.
Van der Kolk wil ook dat de
werkgeversclubs en de vakbon
den hun centrale afspraken con
sequent tot op de werkvloer uit
voeren. „We moeten in de cao's
afspraken maken over het in
schakelen van moeilijk bemid
delbare groepen, en controleren
of die worden nagekomen." In
een cao moeten dan ook quota
komen voor het inschakelen van
allochtone jongeren, bepleit
Van der Kolk. „Het quotum
moet een afspiegeling zijn van
de groepen leerlingen in het be
roepsonderwijs. Is de helft al
lochtoon, dan moet dat zicht
baar zijn in de instroom in de be
drijven in die regio."
Mentor
De oudere autochtone mannen
die in die bedrijven werken en
vaak moeite hebben om mee te
komen, zouden mentor kunnen
worden voor die jonge mensen
van buitenlandse afkomst, stelt
Van der Kolk voor. „Ze hebben
veel ervaring die zo wordt over
gedragen en het bevordert de in
tegratie."
Verbeet van ISS is het daar zeer
mee eens: „Wij moeten ons voor
bereiden op de vergrijzing. Het
is een goed idee om ouderen in
te zetten ter begeleiding van jon
geren." GPD
door Erik van Lith
Het klimaat verandert. De
leefbaarheid van de Ne
derlandse delta staat onder
druk. Om overstromingsrisi
co's te beperken zijn forse
extra inveseringen noodzake
lijk. In het nieuwe regeerak
koord zou klimaatverande
ring en daarmee gepaard
gaande overstromingsrisico's
speerpunt moeten zijn.
Afgelopen vrijdag is het eind
rapport van de IPPC op de
conferentie van klimaatdes
kundigen onder de vlag van
de Vereningde Naties gespre-
senteerd. Belangrijkste con
clusie is, dat een verband be
staat tussen klimaatverande
ring en mensenlijke activitei
ten. Het klimaat schommelt
sterk al sinds de 'oerknal',
maar wordt volgens eerder ge
noemde deskundigen beïn
vloed door de opkomst van de
industrie die het broeikasef
fect zou vergroten. Daarbij
wordt vooral gewezen op de
uitlaatgassen van de industrie
en auto's. Klimaatverande
ring vindt dus plaats naar alle
waarschijnlijkheid mede door
menselijk handelen.
Kwelwater
Wat voor consequenties heeft
deze klimaatverandering voor
de leefbaarheid van de Neder
landse delta? Nederland zou
veel meer rekening moeten
houden met extremen voor
wat betreft de hoeveelheid wa
ter. Verschillende scenario's
spreken over zeespiegelstij
ging en feitelijke fluctuaties
in kwelwatemiveau, wisselen
de rivierafvoeren en lokale
stortbuien. Om op deze conse
quenties in te spelen zullen de
komende jaren lokaal, regio
naal, nationaal en internatio
naal vele maatregelen noodza
kelijk zijn. In ieder geval zul
len de reeds gereserveerde mil
jarden voor rivierverruiming
en versterking van een aantal
'schakels' in de kustwering
worden ingezet. Daarnaast
zullen op basis van nieuwe in
zichten de overige zwakke
plekken in dijken en duinen
alsnog moeten worden aange
pakt. Vele maatregelen zullen
met andere woorden genomen
moeten worden om een kans
van een overstroming te be
perken. Op die manier moet
worden ingespeeld op de ge
volgen van klimaatverande
ring. Met alle maatregelen
van dijkvesterking en rivier
verruiming kan echter nog
geen 100 procent veiligheid
worden gegarandeerd. Er zal
altijd een risico zijn op een
overstroming. Om in geval
van een dijkdoorbraak de ge
volgen in te schatten, is de af
gelopen jaren een onderzoek
met als titel 'Nederland Veilig
heid in Kaart' uitgevoerd.
Uit dit onderzoek blijkt dat
sommige gebieden in Neder
land extra kwetsbaar zijn. De
ze gebieden zouden in geval
van een dijkdoorbraak zoda
nig moeten zijn ingericht dat
evacuatie van miljoenen men
sen beter kan verlopen, en het
aantal slachtoffers en de mil
jarden schade aan woningen
en bedrijven beperkt kan blij
ven. Dan moet niet zozeer
naar de gebieden in Gelder
land worden gekeken, de ge
bieden met een noodoverloop-
status waar de Tweede Ka
mer opheffing voor heeft be
pleit, maar ligt compartimen
tering met zogenaamde com-
partimentexingsdijken in
West-Nedei'land veel meer
voor de hand. In West-Neder
land zijn de risico's het
grootst. De nieuwe opgave is
beperking van overstromings
risico's. Daar zal de nieuwe re
geling in goed overleg met de
Tweede Kamer concreet invul
ling aan moeten geven.
Het nieuwe regeerakkoord is
zo goed als een feit. CDA, Pv
dA en ChristenUnie zullen
het concept van dit akkoord
moeten beoordelen. De coali
tiepartijen worden opgeroe
pen klimaat en overstromings
risico's als speeipunt in dit ak
koord te verankeren. Niet al
leen met woorden, maar ook
met daden.
Erik van Lith is zelfstandig
adviseur op het terrein van-
water en overheid en
oud-Tweede Kamerlid voor
het CDA, info@erikvanlith.nl
De kernreactor nabij Kozlodoej in Bulgarije moest van de Europese Unie dicht.
Bulgarije moest van de Europe
se Unie twee kerncentrales slui
ten. Burgers in Albanië, Monte
negro, Griekenland en Macedo
nië voelen dat.
door Marloes de Koning
De generatoren ronken weer.
De straten van Tirana
staan blauw van de dampen.
„Tijdens stroomuitval even de
straat op is door de stank en het
kabaal een beproeving", zegt
universitair docent Drini Ima-
mi. In de hoofdstad van Albanië
is per dag gemiddeld zes uur
geen stroom. In de rest van het
land veel langer.
De toch al onberekenbare ener
gievoorziening in Albanië is dit
jaar dubbel getroffen. Eerst viel
het weer tegen. Het grootste
stuwmeer van het land, dat ge
bruikt wordt om stroom uit wa
terkracht op te wekken, staat
vrijwel droog. Daarna viel de
goedkope import uit Bulgarije
weg doordat de EU het buui-
land dwong voor de toetreding
op 1 januari twee i-eactoren van
de kerncentrale te sluiten. Vol
gens de EU waren de reactoren
bij Kozlodoej gevaarlijk, hoe
wel veel experts dat bestrijden.
Bulgarije voorzag in bijna de
helft van het energietekort in
Zuid-Oost-Europa. Nu heeft
het geen stroom meer over voor
de buren. Albanië voelt die klap
het hardst. Daarnaast waren
vooral Giiekenland, Montene
gro en Macedonië gi-ootafnemer
van de Bulgaren.
De Bulgaarse stroomprijs lag on
geveer de helft lager dan de
marktprijzen in West-Europa.
„We kunnen nog aan onze eigen
vraag voldoen, maar de regio
voelt het", zegt een woordvoer
der van het Bulgaarse ministe
rie voor Energie. „Als de vraag
piekt, krijgen Griekenland en
Servië sti-aks misschien ook te
maken met stroomuitval." In Al
banië komen de echte klappen
voor de burgers pas na de lokale
verkiezingen van 18 februari,
voorspelt Imami, tenzij het gaat
regenen en het stuwmeer weer
volloopt. Tot die dag doet de re
gering nog alles om te voorko
men dat buxgers hen afstraffen.
Tegen hoge prijzen wordt bui
tenlandse energie ingekocht.
Wijken in de stad die bekend
staan als bolwei'k van stemmers
voor de regerende pai'tij hebben
wél bijna de hele dag stroom.
„Energieprijzen zijn in deze re
gio een ontzettend belangrijk po
litiek instrument", vertelt Ne-
nacl Savic, van EFT, de grootste
particuliere energiehandelaar
in Zuid-Oost-Europa. De prijs
voor de gebruikers wordt met
belastinggeld laag gehouden.
Daarmee wordt de inflatie ge
drukt, energie-intensieve indus-
txie gelokt en sociale onrust
voorkomen.
Stabiliteit
„Energie is stabiliteit", vat
Savic samen. „Begrijpelijk dat
regeringen dat willen, maar uit
Europees concuiTentie-oogpunt
onacceptabele protectie." Op de
Balkan kunnen alleen Roeme
nië, Bosnië-Herzegovina en Bul
garije aan hun eigen stroombe-
hoefte voldoen. Door de wel-
vaartgroei neemt de vraag naar
stroom met ruim vijf procent
per jaar toe. Twee keer zo snel
als in West-Europa. In totaal is
het tekort in de regio nu jaar
lijks twintig miljard kilowat
tuur. Bulgarije nam daarvan vo-
rig jaar nog het grootste deel
voor haar ï-ekening. Dankzij de
zachte winter hoopt het dit jaar
nog 1 miljai-d kilowattuur te
kunnen exporteren.
De sluiting van Kozlodoej (de
Bulgaai-se centrale) komt daar
door hard aan. „Het heeft de
SCHIP VAST - Het Duitse
schip Holnis ligt muurvast op
de Midden-Banjaard, een zand
plaat zo'n vijftien kilometer
ten westen van Schouwen. Po
gingen om het schip met drie
sleepboten vlot. te trekken, lie
pen op niets uit. Er is nu beslo
ten eerst een deel van de la
ding ijzererts over te laden, zo
dat het schip hoger in het wa
ter komt te liggen.
HUWELIJKSDRAMA - Een
46-jarige politieagent uit Den
Haag heeft zijn vrouw doodge
schoten met zijn dienstpistool.
De twee hadden huwelijkspro
blemen. De man heeft zichzelf
vei*volgens aangegevenlif
collega's. De vier kinderen?
het stel zijn opgevangenl
de kinderpolitie.
VN-TROEPEN - De Veras
Naties hebben besloten a
pen te posteren langs dei
grens tussen Egypte en k
Ook wordt een beroep ged
op Israël om Egypte te onti
men. In het omstreden ge)
zelf, de Sinaï-woestïjn, is
voor het eerst tot een vu®
vecht gekomen tussen Zn
se militairen van het ÜKO
ger en Israëlische soldaten!
ze laatsten waren te ver
niemandsland in gedrongen
foto Petar Petrov/GPD
problemen zichtbaar verdiept",
zegt Savic. Voox-al Montenegro,
Macedonië en Albanië hebben
gewoon geen geld om - veel
duurdere - energie in West-Eu
ropa in te kopen. Het is hard no
dig de eigen productie te verho
gen en de energie-infi'astruc-
tuur te verbeteren. De komende
jaren worden meerdei'e nieuwe
bruinkoolcentrales en kemreac-
toi-en, inclusief een gloednieu
we kerncentrale in Bulgarije, ge
bouwd maar tot die af zijn, voor
ziet Savic problemen „Er is een
kloof van vijf tot tien jaar waar
in de capaciteit er nog niet is en
de vi-aag verder toeneemt."
Smeekbede
De Albanese president Sali Be-
risha en zijn Bulgaarse collega
Sergey Stanishev richtten deze
week op een persconferentie
een gezamenlijke smeekbede
tot de EU om de reactoren in
Kozlodoej tijdelijk te mogen
hei'activeren. Nieuw EU-lid Bul
garije loopt naar eigen zeggen
nu zeker 1,6 miljard euro mis,
waan/oor het nu 1 miljard euro
extra compensatie vraagt. De
EU lijkt niet van zin het hoofd
pijndossier - waar al tien jaar
over wordt gediscussieei'd - te
hei-openen. GPD
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@p2c.nl
Lezersredacteur:
Edith Ramakers
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: Ie2ersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraal.18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail. redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Het 's-Landshuis
Steenstraat 37,
4561 AR Hulst
Tel: (0114)371379
Fax:(0114)371380
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
Internet: www.pzc.nl
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten: 0800-0231231
Maandag t/m vrijdag vóór 15 OOuur
gebeld, nog dezelfde dag nabezorj!;
zaterdag vóór 12 uur.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Fax: (076)5312330
Abonnementen: 0800-0231231
autom. afschrijving at
per maand: 21,50 n.
per kwartaal: 61,50 6453
per jaar: €236.00 239.CC
Voor toezending per post gelat eai
toeslag
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand-.®"*
einde van de betaalperiode. U or.nzd
een schriftelijke bevestiging.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers por stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,30
zaterdag: 1,85
Alle bedragen zijn inclusief 6% BI»
Bankrelaties:
ABN AMRO 52.30.50011
Postbank 35 93.00
zc.nl
'E-m;
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Alle advertentie-orders worden ut?*
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en»
de Regelen voor het Advertentie»®;
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantoe',
zondag: van 16.00 tot 18,00 uu*
Tol, (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleir
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeauws-Vlaanderen
Tel: (0113)315570
Fax:(0113)315571
Business to Business/Onroereno®
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: wwwpzc.nl/service/3d--"31
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV ïs
aan ons verslrekte gegevens hebben wij opgenomen in een be;
(abonnementen(administratie en om 11 te (laten) informeren ove
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener c
de derden Als 11 op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u
zerssorvico, Postbus 31,4460 AA Goes
Vegener-concem-D='
at "wordt gebruiBiW
u relevante dietss»
ons zorgvuldig 5=s
irillulijk melden bf1*
Behoort tot «.tl* WGGGNGR
