Uiteindelijk wint de kou het toch weer van de warmti
PZC
waterspiegel
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
De aarde over tienduizend jaar
zaterdag 27 januari 2007
Is de mens verantwoordelijk voor de ver
snelde opwarming van de aarde? Ja, be
weren veel klimatologen, maar geoloog Sa
lomon Kroonenberg heeft zo zijn twijfels.
Het is een illusie dat wij het klimaat kun
nen reguleren door minder C02 te produce
ren, zegt de hoogleraar aan de TU Delft.
„Zelfs als wij dat wel zouden kunnen, welk
klimaat wilt u dan hebben?" Betoog van
een man die de nieuwe ijstijd voorspelt.
In zijn spraakmakende klimaatfilm An In
convenient Truth gunt de voormalige Ame
rikaanse vice-president Al Gore ons een on
comfortabel kijkje in de nabije toekomst.
Door de razendsnelle opwarming van de
aarde smelten de poolkappen, waardoor de
zeespiegel stijgt en dichtbevolkte kustgebie
den onbewoonbaar worden.
Eigen schuld, zegt Gore, want de opwar
ming van het klimaat wordt veroorzaakt
door de enorme hoeveelheden broeikasgas
die wij produceren, het roemruchte CO...
Geoloog Salomon Kroonenberg (59)
spreekt met onverhulde bewondering over
de manier waarop de film is gemaakt. „Het
is een prachtig college. Als je een bood
schap wilt overbrengen, is dit de manier.
Daar kunnen hoogleraren nog iets van le
ren."
Het enige probleem met de film is volgens
Kroonenberg dat de boodschap niet klopt.
„Gore beweert dat ons klimaat de afgelo
pen 11.000 jaar constant is geweest en dat
het nu ineens verandert, maar dat is onzin.
Het klimaat verandert voortdurend. Zijn
verhaal is opgedikt, demagogisch. Hij rekt
de waarheid op, gebruikt oneigenlijke argu
menten. De bewering dat de opwarming
nog nooit zo snel is gegaan als nu? Onjuist.
De afgelopen eeuw is de zeespiegel dertien
centimeter gestegen, maar in het verdere
verleden is dat wel eens vier meter geweest
in één eeuw. Het kan dus veel sneller, op
een natuurlijke manier, zonder invloed van
de mens."
Kroonenberg ontkent niet dat het klimaat
warmer wordt, maar als geoloog denkt hij
nu eenmaal in perioden van honderdduizen
den en zelfs miljoenen jaren. Op zo'n tijd
schaal stelt de huidige opwarming van de
aarde weinig voor. „Eens in de honderddui
zend jaar hebben we een ijstijd. Als je naar
die cyclus kijkt, zijn we nu al weer over het
warmste punt heen. Over 10.000 jaar zitten
we in de herfst, over 40.000 jaar zitten we
middenin de volgende ijstijd. Binnen die
lange perioden treden schommelingen op
die we minder goed kunnen voorspellen. In
de Middeleeuwen hebben we een warme pe
riode gehad, daarna kwam er een kleine ijs
tijd die heeft geduurd tot de negentiende
kasgas ondergronds opslaan? Als we mor
gen alle COj onder de grond stoppen, gaat
het overmorgen echt niet sneeuwen op de
Kilimanjaro. Het klimaatsysteem is zó com
plex. Honderdduizend jaar geleden, in de
warme periode tussen de laatste twee ijstij
den, steeg de zeespiegel zes meter terwijl er
geen sprake was van abnormale CO,-gehal-
tes. De mensen zien slechts één scenario:
het wordt warmer, dat komt door de CO, en
eeuw. Of we op de drempel staan van een
nieuwe kleine ijstijd? Dat zou zomaar kun
nen. Dan praat je over enkele tientallen tot
honderden jaren."
Toch is hij géén klimaatscepticus, beweert
hij zelf. Hij wil best aannemen dat de mens
een zekere rol speelt in de opwarming van
het klimaat. Alleen, wat doe je met die ken
nis? „Minder energie verbruiken zodat we
minder broeikasgas produceren? Het broei
dus moeten we minder stoken. Wat zouden
we dan moeten doen als het de komende 35
jaar kouder wordt? Wat is dan de discussie?
Zo was het ook in de jaren zeventig. Toen
geloofde iedereen dat er een nieuwe ijstijd
aankwam, want tussen 1940 en 1970 daalde
de temperatuur. Als dat straks opnieuw ge
beurt, moeten we dan meer gaan stoken,
meer CO, produceren om de kou tegen te
gaan? Dat kan niet, want we weten dat de
olievoorraden eindig zijn. Kou nemen we
op de koop toe. Ik vind ook dat we energie
moeten besparen en alternatieve energie
bronnen moeten ontwikkelen, maar dat
heeft niets te maken met de klimaatdiscus
sie. Het is een illusie te denken dat wij het
klimaat kunnen reguleren. Zelfs als we dat
wél zouden kunnen, welk klimaat wil je
dan hebben? Leg die vraag maar eens voor
aan de Verenigde Naties. Daar worden de
landen het niet over eens. Wat goed is voor
de een, is slecht voor de ander. Ik zeg: ga er
nu maar vanuit dat het klimaat sowieso ver
andert, door de mens of vanzelf. Pas je dan
maar aan. Investeer niet in de ondergrond
se opslag van CO,, want dan geef je gewel
dig veel geld uit aan iets dat wellicht geen
effect heeft. Gebruik dat geld liever voor de
bouw van dijken. Maak jezelf niet zo afhan
kelijk van het welslagen van die ene theo
rie."
Schijnzekerheid
Klimatologen die Kroonenbergs verhaal be
strijden, zeggen er direct bij dat ze hem res
pecteren als wetenschapper. Alleen, hij is
geen klimaatdeskundige maareend
Schoenmaker houd je bij je leest'Hi;
„Klimatologen kijken per minuul
al blij als ze het weer tien dagen vod
kunnen voorspellen. Je kunt ookops
tere schaal naar het weer kijken. Je'
bijvoorbeeld zeggen: na de zomerk»
herfst. Ook: om de honderdduizend)
hebben we een ijstijd. Klimatologen^
niet ver genoeg in de toekomst te ki?
moeten leren denken in trendbreuk
die kleine details even los! Klimaatpe
ten creëren schijnzekerheid. Waa®
het van nu af aan maar één kant op?
Hun modellen gaan alleen maaroro
Dat vind ik bezwaarlijk. Als ik hem
wanneer de temperatuur weer gaati
hebben ze geen antwoord. Laat zee
voorspellen hoe hoog de dijken mus
den. Dat wil ik weten."
Michel Bfl
Salomon Kroonenberg, De mens#
maat: de aarde over tienduizend jaU-
stel Uitgevers, ISBN10: 90450116b
