Burger koestert stad en provincie
PZC
Stafchef Halutz maakte faam
met liquidaties vanuit de lucht
PZC
Genetisch sleutelei
behoeft controle
Scheuring ANC
Zuid-Afrika dreigt
Eén Randstadbestuur staat te ver van het volk
18 januari 1957
4
SSi
donderdag 18januari 2007
Stadsprovincies, dubbelsteden,
minder of helemaal geen provin
cies: al tientallen jaren vliegen
de voorstellen voor regionaal be
stuur over tafel. En één voor één
worden ze afgeschoten, want de
burger wil het niet.. Toch blijft
de politiek er hartstochtelijk
voor ijveren. Nu weer met de
Randstadprovincie. Maar wat
schiet de burger er mee op?
door Laurens Kok
Nederland mist de boot. Dat
beeld zag de commissaris
van de koningin van Zuid-Hol
land, Jan Franssen, bevestigd
toen hij vorig jaar op zakenmis-
sie was in de hoofdstad van de
Amerikaanse biotechnologie,
Boston.
Een groot Amerikaans bedrijf
was op zoek naar een vestigings
plaats voor een nieuwe produc-
tiefabriek in Europa. Verschil
lende steden uit de Randstad
hapten toe, maar van samenwer
king om de fabriek naar Neder
land te halen, was geen sprake.
Franssen: „Het bedrijf pleegde
uiteindelijk één telefoontje met
de Deense premier en de zaak
was beklonken. De fabriek
kwam in Denemarken."
Zolang steden met elkaar con
curreren en niet samenwerken,
wordt het nooit wat met de
Randstad als metropool van in
ternationale allure, wil Frans
sen maar zeggen.
Zijn oplossing: zorg voor sterk
ere gemeenten door herindeling
en voeg Utrecht, Flevoland,
Noord- en Zuid-Holland samen
tot één Randstadprovincie, die
slagvaardig is en de regie voert.
En die van de Randstad nog
meer dan nu de economische
motor van Nederland maakt.
Dubbelsteden, stadsprovincies,
opheffing van provincies, opde
ling van Nederland in vier of
vijf landsdelen: al tientallen ja
ren vliegen de voorstellen over
de schaal van het bestuur over
tafel. En al even lang worden ze
stuk voor stuk afgeschoten. Zo
als de stadsprovincies in de ja
ren negentig.
De politiek was er al uit, alleen
Jjj§
vJpyv,
De skyline van Rotterdam. Stadsprovincies, dubbelsteden, minder of helemaal geen provincies; al tientallen jaren vliegen de voorstellen voor regionaal bestuur over tafel.
foto Harmen de Jong/GPD
de burgers moesten zich nog uit
spreken. En die zeiden nee.
Want het voelde toch als ophef
fing van hun stad.
Hetzelfde gebeurde toen de in
woners van Hengelo mochten
stemmen over de vorming van
Twentestad.
De fusie tussen Enschede, Hen
gelo en Borne - waaruit de op
vier na grootste stad van het
land zoü ontstaan - ging niet
door. Hengeloërs hebben niets
met Enschede - en omgekeerd.
Toch blijft de politiek onver
moeibaar plannen lanceren
voor hervorming van met name
het zogenoemde middenbe
stuur, de bestuurslaag tussen
rijk en gemeenten. Gisteren
kwam een commissie onder lei
ding van oud-premier Wim Kok
met een nieuw rapport over hoe
het nu verder moet met de 'del-
tametropool', de Randstad.
Vertrouwen
Volgens de Tilburgse hoogle
raar bestuurskunde Frank Hen
driks is de discussie over be
stuurlijke vernieuwing in een vi
cieuze cirkel beland. „Bestuur
ders zoeken naar nieuwe struc
turen, die hen het besturen mak
kelijker moeten maken, terwijl
burgers in zulk 'bestuurdersbe-
stuur' steeds minder vertrou
wen hebben. Daardoor loopt be
stuurlijke vernieuwing iedere
keer stuk."
Franssen vindt het hoog tijd dat
knopen worden doorgehakt.
Wat de burger wil, is minder be
langrijk. „De burger interes
seert zich toch niet voor deze
discussie, die wil alleen dat de
files worden opgelost."
Dat is Robbert Barach hele
maal niet met Franssen eens.
De Rotterdamse PvdA-wethou-
der van de deelgemeente
Feijenoord vindt dat de huidige
provincies al te ver van de bur
ger afstaan, laat staan een nieu
we superprovincie. „We moeten
terug naar de menselijke maat.
De kloof is al groot genoeg."
Baruch wil daarom dat de huidi
ge vier Randstadprovincies wor
den opgedeeld in zeven nieuwe,
met ongeveer evenveel inwo
ners als bijvoorbeeld Gelder
land en Limburg.
Dergelijke 'kleine' provincies
bestaan op dit moment al, in de
vorm van regionale samenwer
kingsverbanden. Maar daar ont
breekt democratische controle:
ze hebben geen duidelijke poli
tieke leiding die ter verantwoor
ding kan worden geroepen.
„Als het om grote bedragen of
ingrijpende maatregelen gaat,
móet er iemand zijn die zegt:
dat heb ik gedaan,
Of er daadwerkelijk een nieuw
bestuur komt in de Randstad
moet blijken. De formatie van
het kabinet is een mooi mo
ment. Bestuurskundige Hen
driks vreest dat de geschiedenis
zich herhaalt en dat de discus
sie zal voortduren.
Franssen ziet daarentegen een
groter draagvlak dan ooit voor
verandering. Politieke moed is
vereist, vindt hij. Aan hem zal
het in ieder geval niet liggen.
„Mijn eigen stoel moet ook ver
dwijnen." GPD
Britse wetenschappers heb
ben genetisch gemodificeerde
kippen ontwikkeld die in het
eiwit geneesmiddelen voor
mensen produceren, onder
meer tegen kanker. Weten-
schapsfilosoof Herman de
Regt: „Deze trein is niet meer
te stoppen, maar we kunnen
nog wel de wissels omzetten.
door Joep Trommelen
Ook al is het zijn vak, Her
man de Regt weet zelf
ook niet goed wat hij van het
genetisch manipuleren van le
vende organismen moet vin
den. „De doos van Pandora is
open. Het beste dat we kun
nen doen, is proberen de
vruchten te plukken en de na
delen te beperken", zegt de
wetenschapsfilosoof.
Toch is hij daar redelijk pessi
mistisch over, zegt hij. „Want
als we hier dingen verbieden,
gaan wetenschappers ergens
anders wel aan de slag. En
waar het verboden wordt,
gaat het onderzoek de illegali
teit in. Dit is typisch zo'n on
derzoeksveld dat kruipt waar
het niet gaan kan."
Volgens De Regt staan er
zeer grote belangen op het
spel. „Als je er in slaagt op
een veilige manier resultaat
te boeken, dan ben je als za
kenman binnen. Maar behal
ve dit financieel gewin is er
nog een andere 'winst' moge
lijk: een betere kwaliteit van
het leven. Die twee dingen
zijn niet altijd even makke
lijk met elkaar te verenigen.
Dat maakt de discussie nog
moeilijker.
De meningen over wat de in
vloed op de natuur zal zijn lo
pen sterk uiteen. Zo denkt
De Regt dat er binnen de we
tenschap meer tegenstanders
dan voorstanders zijn van ge
netische manipulatie. „Zo
lang er geen consensus be
staat, doen we er verstandig
aan heel voorzichtig te zijn.
Wat gebeurt er als die kippen
vrij gaan rondlopen? Kunnen
we dan straks misschien hele
maal geen eieren
Genetische manipui^r
voorlopig binnen de
van het laboratorium^
waarbij de overheid'"
toeziet."
De Regt: „Er kan van a*,.
beuren. Er kunnen nieJ
lergieën ontstaan en j
nieuwe virussen waa J
niet weten wat die doeJ
moeten daarom proJ
vast te stellen wieden
zijn en wie de beslissing
men. Die twee pai%]
tenschap en overhad, a
ten met elkaar in
Mijn indruk is dat
niet voldoende gebeur,;
Er is volgens De Reg,
groot verschil tussengas]
nologie en andere teci^
revoluties die de wereldjj
ben veranderd. „Als
z'n allen besluiten dea®i
te schaffen, dan kan da j
levende organismen 1${
anders. Die hebbende;
ging zichzelf in leven tea
den, voort te planten. Ee
maal uit het lab, buiten®
natuur, is er geen weg®
terug."
Mensen
De Regt: „Bij gewassen?
ontwikkeling van medio
vinden we dat het moej
beuren als het ten 3
komt aan ieders hij
van leven. Als dit ei hés
kermedicijn oplevert, da;
stomt de discussie onmif
lijk. Maar dan nog blijra
risico's op termijn ®t
overzien. De volgendestaj
dat we aan mensen zeilg'
sleutelen. Ik zie clatookim
men van een 'survival o!i
fittest'. Als het in onzem
schappij onvoordelig hl
flaporen te hebben, da
de druk op ouders enonti
nemen om via genetischs!
nipulatie flaporen te voce
men. Dan krijg je eensa
discussie die heel ver i
gaan. Mag een moederzd
beslissing nemen over 1
abortus, zoals ik zelf ris:
bepaalt de maatsq
dat?" GPD
door Nona Eveleens
De Zuid-Afrikaanse rege
ringspartij, het Afri
kaans Nationaal Congres
(ANC), bestaat 95 jaar. Het
verjaardagsfeest wordt ech
ter overschaduwd door de
verkiezing van een partijvoor
zitter. Zelfs de grootste opti
mist binnen het ANC geeft
toe dat er een scheuring bin
nen de partij dreigt.
Het is een splitsing tussen
enerzijds de middenklasse en
de zakengemeenschap die te
vreden zijn met de markteco
nomie van de huidige presi
dent Thabo Mbeki, die eind
dit jaar het voorzitterschap
van het ANC neerlegt, en an
derzijds de armen en arbei
ders van wie ontslagen vice-
president Jacob Zuma het
boegbeeld is.
Het ANC heeft de absolute
meerderheid in het Zuid-Afri
kaanse parlement en het voor
zitterschap ervan betekent de
presidentskandidatuur voor
het ANC bij de verkiezingen
in 2009.
Veel Zuid-Afrikanen vinden
het ANC te groot. „Het is ge
zonder voor de democratie als
de partij zou splijten.
Zuid-Afrika is momenteel ei
genlijk een één-partijstaat",
meent Aubrey Matshiqi, een
politieke analist. De kans op
het uiteenvallen van het ANC
is dit jaar groter dan ooit.
Ontslag
De twee kampen binnen de
partij kwamen al in 2005 te
genover elkaar te staan toen
Thabo Mbeki zijn vice-presi
dent ontsloeg. Jacob Zuma
wordt verdacht van fraude en
corruptie in een wapenaan
koop waarmee miljoenen eu
ro's gemoeid waren.
De aanklacht tegen hem werd
vorig jaar door een rechtbank
op technische gronden afge
wezen, maar de openbare aan
klager sluit niet uit een nieu
we klacht in te dienen. Een
eventueel proces hangt als
een zwaard van Damocles bo
ven de kandidatuur van Zu
ma voor het partijvoorzitter
schap.
Zuma is een Zulu, een .volk
waartoe bijna een kwart van
de Zuid-Afrikanen behoort.
Hij begon als herdersjongen
en werkte zich zonder veel
scholing op tot vice-presi
dent. Armen en arbeiders be
schouwen hem daarom als
één van hen. Meer dan een
kwart van de Zuid-Afrikanen
is werkloos.
In het eerste kwartaal van vo
rig jaar werden i*uim een half
miljoen banen gecreëerd.
„Dat is het hoogste aantal in
de afgelopen jaren. Die banen
worden toegeschreven aan de
politiek van Mbeki", vertelt
de Zuid-Afrikaanse bankier
Elma Moolman.
Eigen schuld
Het was vooral door Mbeki's
eigen toedoen dat de politieke
ster van Zuma zo snel rees.
Toen de opvolging van
Nelson Mandela, Zuid-Afri
ka's eerste democratisch geko
zen president, aan de orde
kwam, had Mbeki twee grote
rivalen: Cyril Ramaphosa en
Tokyo Sexwahle. Mbeki ge
bruikte Zuma om beide
ANC-leiders naar de zijlijn te
manoeuvreren. De twee stap
ten daarop uit de actieve poli
tiek en zijn inmiddels succes
volle en rijke zakenlieden.
Het gerucht gaat dat Mbeki
zijn oude rivalen nu aan
spoort om deel te nemen aan
de verkiezingen voor het par
tijvoorzitterschap om te voor
komen dat Zuma als winnaar
uit de bus komt.
Zuma geniet de steun van de
vakbond Cosatu, de commu
nistische vleugel en de jonge
renbeweging van het ANC.
Aangenomen wordt dat hij
daarom een andere economi
sche koers zou varen dan
Mbeki. De groeiende Zuid-
Afrikaanse middenklasse en
de zakenlieden zijn daarvoor
uitermate huiverig.
Daarbij komt nog dat Zuma
vorig jaar weliswaar werd
vrijgesproken van een aan
klacht wegens verkrachting
maar toegaf onbeschermde
seks te hebben gehad met een
hiv-besmette vrouw. Hij ver
klaarde na afloop een douche
te hebben genomen om de
kans op infectie te verklei
nen.
Veel Zuid-Afrikanen vragen
zich af of zo iemand wel in
staat is het land op een goede
manier te leiden, GPD
door Aad Luymes
en Ad Bloemendaal
Dan Halutz staat bekend als
een echte houwdegen. De
gisterochtend onverwacht afge
treden stafchef van de Israëli
sche strijdkrachten liet, tijdens
de tweede Palestijnse intifada,
Hamas-leden in de Palestijnse
gebieden vanuit de lucht 'met
chirurgische precisie' liquide
ren. Hij zei er niet wakker van
te liggen dat daardoor ook on
schuldige burgers omkwamen.
Luitenant-generaal Dan Halutz
vindt dat hij niet langer kan
aanblijven, nu onderzoekscom
missies een vernietigend oor
deel dreigen te vellen over zijn
functioneren in de oorlog tegen
Hezbollah in de zomer van vo
rig jaar. Premier Ehud Olmert
heeft de generaal vergeefs ge
vraagd zijn besluit te herzien.
In Israël verwacht men dat het
aftreden van Halutz de druk op
Olmert en minister Amir Peretz
van Defensie zal vergroten. Bei
den zijn direct verantwoorde
lijk voor de in frustratie geeïn-
digde oorlog in Libanon.
Toen Halutz (58) aan de opera
tie begon, klonk hij hardvochtig
en nietsontziend: „Als dë ont
voerde soldaten niet worden
vrijgelaten, dan zet het Israëli
sche leger de klok in Libanon
twintig jaar terug." De ijzervre
ter hield zijn woord.
Op Halutz' bevel werden Liba
nese steden gebombardeerd.
Duizenden huizen werden met
de grond gelijk gemaakt. In een
maand tijd kwamen 1200 Liba-
nezen en 160 Israëlische militai
ren om het leven.
Het doel van de operatie was de
bevrijding van twee Israëlische
militairen die door de militante
organisatie Hezbollah waren
ontvoerd.
De bombardementen deden in
ternationaal veel stof opwaaien
en het doel, de vrijlating van de
twee Israëliërs, werd niet be
reikt. Hierdoor kwam er veel
kritiek op het optreden van Ha
lutz. De algemene conclusie is
dat Israël de strijd in Libanon
heeft verloren en dat de sjiiti-
sche Hezbollah als feitelijke
overwinnaar uit de bus kwam.
Het aftreden van Halutz is ver
rassend, omdat hij onlangs nog
verklaarde te zullen aanblijven
tot zijn superieuren hem zou
den vragen zijn functie neer te
leggen. „Ik weet dat een aantal
mensen uitziet naar de dag dat
ik vertrek. Maar ik ben niet van
plan het bijltje erbij neer te
gooien", zei hij twee weken gele
den in een gesprek met militai
re correspondenten.
Lekken uit de twee belangrijk
ste onderzoekscommissies heb
ben Halutz waarschijnlijk doen
besluiten eieren voor zijn geld
te kiezen. Er lopen intussen ver
scheidene onderzoeken naar het
optreden van de stafchef.
Een intern onderzoek van het le
ger liet al veel tekortkomingen
zien. Zo verliep de coördinatie
niet goed en werden de reservis
ten veel te laat opgeroepen.
Voormalig stafchef Dan Shom-
ron leidt daarnaast een militai
re onderzoekscommissie naar
het handelen van zijn opvolger.
Hij uitte in een besloten verga
dering tegenover de parlements
leden ernstige kritiek op het
functioneren van Halutz in de
oorlog tegen Hezbollah. Vol
gens zijn bevindingen werd de
oorlog gevoerd zonder enig
doel.
De commissie-Shomron moet
haar eindrapport over de mili
taire aspecten van de oorlog
nog uitbrengen. Maar de conclu
sies zijn in grote lijnen duide
lijk.
Volgende maand wordt de rap
portage vernacht van de com-
missie-Winograd, die ook het ge
drag van de politiek verant
woordelijken onderzoekt. Het
lijkt onwaarschijnlijk dat Ol
mert en Peretz er genadig van
af zullen komen, maar voorlo
pig wijst niets erop dat ze over
wegen af te treden.
Kritiek
De belangrijkste kritiek op de
stafchef is dat hij te veel ver
trouwen had in cle bombarde
menten vanuit de lucht en daar
door veel te laat besloot grond
troepen in te zetten. Mogelijk
speelde hierbij een rol dat Ha
lutz een luchtmachtachtergond
heeft. Hij was de eerste lucht-
machtgeneraal die stafchef
werd van de Israëlische strijd
krachten.
Halutz, wiens vader uit Perzië
(Iran) was geëmigreerd, kwam
in 1966 bij de luchtmacht en
maakte snel carrière. Hij be
hoorde tot de selecte groep pilo
ten die als eersten in destijds hy
permoderne Amerikaanse ge
vechtstoestellen mochten vlie-
WOONOORD - Het Ambone-
zenwoonoord in Westkapelle,
waarvan de bewoners in hon
gerstaking zijn, is sinds kort
voor buitenstaanders afgeslo
ten. Zodra de duisternis is ge
vallen, wordt de omgeving van
het kamp verlicht door schijn
werpers. Politie houdt er dag
en nacht de wacht.
ZEEUWS SPOOR - F. den Hol
lander, president-directeur
van de Nederlandse Spoorwe
gen, heeft gisteren een bezoek
gebracht aan Zeeland. Den
Hollander liet zich op de hoog
te brengen van de stand van za
ken betreffende de elektricfica-
tiewerkzaamheden aan
Zeeuws spoor.
De elektrificatie beteken
verbetering van de vertil
gen die moet leiden totee
ter aantal reizigers da
trein neemt. Er moet q
werkt worden aan enkeli
teaus en kabelvoorzieniü
VASTGELOPEN-Het N
wachtschip Trondangeri
teravond rond negen uuri
Westerschelde ter hoogil
Hoedekenskerke vastgdi
De sleepboten Scaldis uit
singen en John P. Best uil
neuzen hebben geholpa
schip vlot te trekken.
Stafchef luitenant-generaal Dan Halutz (r) bezoekt de grens met Libanon tijdens de oorlog van vorig
jaar zomer. foto Abir Sultan/RTR
gen. Als piloot bewees Halutz,
die ook economie heeft gestu
deerd, zich in in de Jom-Kip-
poer-oorlog (1973) en de oorlog
in Libanon in 1982. In 2000
werd Halutz commandant van
de luchtmacht.
Nadat de charismatische gene
raal in 2005 tot de achttiende
stafchef was benoemd, ontpop
te hij zich vorig jaar gedurende
de gijzeling tot sleutelfiguur in
de Israëlische politiek. Dat
kwam mede doordat premier
Ehud Olmert geen carrière
heeft gemaakt in het leger, zo
als zijn voorgangers Ariel
Sharon en Ehud Barak. Ook mi
nister Amir Peretz van Defensie
heeft geen militaire staat van
dienst. Hierdoor kon Halutz
zijn gang gaan.
Tot er een nieuwe stafchef is be
noemd neemt Halutz' plaatsver
vanger, generaal-majoor Moshe
Kaplinsky, de taken waar.
Kaplinsky is een van de kandi
daten voor de opvolging, maar
ook hij draagt de last van de
oorlog in Libanon met zich
mee. De favoriet is daarom de
huidige directeur-generaal van
het ministerie van Defensie ge
neraal-majoor Gabi Ashkenazi.
ANP/GPD
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: red3clie@p2c.nl
Lezersredacteur:
Edith Ramakers
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail' lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax, (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Het 's-Landshuïs
Steenstraat 37,
4561 AR Hulst
Tel: (0114)371379
Fax:(0114)371380
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzeeepzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
ïorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van hei vicyc"- -
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt 9£-*a
(abonnementenadministratie en om u te (loton) informeren over vooru relevantefc-
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvulrtrjf
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk mei®
:e, Postbus 31, 4460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR
Internet: www.pzc.nl
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc nl
Bezorgklachten: 0800-0231231
Maandag t/m vri|dag vóór 15 00i'J
gebeld, nog dezelfde dag neb®:-:
zaterdag vóór 12 uur._
E-mail: lezersservice@pzcnl
Fax: (076)5312330
Abonnementen: 0800-023123I
autom. afschrijving acaptot
per maand: 21,50 nv.t
per kwartaal: 61,50 C W
per jaar: 236.00 239.0.'
Voor toezending per postgeldteen
toeslag.
E-mail: lez0rssGrvlce@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandrö'«
einde van de betaalperiode.Uoiwc
een schriftelijke bevestiging.
PZC, t.a.v, lezersservice,
Postbus 314460 AA Goes
Losse nummers per stuk.
maandag t/m vrijdag: 1,30
zaterdag: 1,85 I
Alle bedragen zijn inclusief6%Bï»
Bankrelaties:
A8N AMRO 52.30.50011
Postbank 35.93 00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden usd
overeenkomstig de Algemfna
Voorwaarden van Wegener KV
de Regelen
et Advertentie»®1
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdenslensW
zondag: van 16.00 tot 18,00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties'.
Tel (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (klelnlisit
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0113)315570
\i«&n
