Chemie tussen Balkenende en Bos
Toeristen zien in Rio de Janeiro
eerder bandieten dan carnaval
PZC
PZC
Tussen CDA en PvdA gaat het vaker fout dan goed
Castratie op eigen
verzoek is mythe
Hezbollah verzwijgt
doden niet langer
Coalitiebesprekingen lijken deze keer soepel te verlopen
15 januari 1957
1
maandag 15 januari 2007
Zo moeizaam als het tijdens de
kabinetsformatie van bijna vier
jaar geleden ging tussen CDA
en PvdA, zo makkelijk lijkt het
deze keer tussen de twee par
tijen te verlopen.
door Erwin Buter
CDA-leider Jan Peter Balken
ende begon er afgelopen za
terdag tijdens de landelijke
nieuwjaarsreceptie van zijn par
tij in Arnhem zelf over. In zijn
toespraak prees de premier
openlijk de goede sfeer bij de
huidige coalitieonderhandelin
gen.
Er volgden niets anders dan lo
vende woorden voor de opstel
ling van zijn onderhandelings
partners Wouter Bos van de Pv
dA en André Rouvoet van Chris
tenunie.
Hoe de volgens ingewijden 'ste
vige' formatiebesprekingen in
houdelijk verlopen, houdt Bal
kenende volgens onderlinge af
spraak voor zich. Hij spreekt
wel zijn 'waardering' uit voor
de manier waarop de drie met
elkaar samenwerken. De
CDA-leider zegt dat Bos on
danks diens forse verkiezingsne
derlaag 'constructief' mee
werkt. Balkenende is zelfs zo op
timistisch dat hij voor het eerst
een einddatum noemt: voor de
Statenverkiezingen van 7 maart
moet dat nieuwe kabinet er kun
nen zijn.
Hoe anders was dat beeld in het
voorjaar van 2003, toen CDA en
PvdA na de val van Balkenen
de- I tevergeefs een coalitie pro
beerden te smeden. Na moeiza
me onderhandelingen, waarin
de beide partijen elkaar via de
media met modder besmeurden
Jan Peter Balkenende tijdens zijn speech op de nieuwjaarsreceptie van het CDA.
en persoonlijke vetes uitvoch
ten, koos het CDA uiteindelijk
-voor een coalitie met de VVD en
D66. Balkenende wil nu niet
meer ingaan op wat er toen ge
beurde. „Ik vind dat niet vrucht
baar", zegt hij na afloop van
zijn nieuwjaarsspeech. Anderen
praten echter wel. „Vier jaar ge
leden wilden we helemaal niet
met de PvdA in zee", zegt een
CDA'er. „Wij zaten net een half
jaar in de regering na acht jaar
oppositie en wisten dat we onze
hervormingsplannen niet met
de PvdA konden verwezenlij
ken." Nu ligt de situatie heel an
ders. Het CDA kan gezien de
verkiezingsuitslag van 22 no
vember niet om de PvdA heen,
weten de christendemocraten.
„Het verantwoordingsbesef bij
Balkenende en Bos is zo groot
dat zij over persoonlijke ver
schillen heen stappen", zegt.een
CDA'er. Een ander stelt vast:
„Ze hebben allebei geleerd: van
vier jaar geleden." „Wij zijn dit
keer beter voorbereid", beves
tigt een PvdA'er. „Vier jaar gele
foto Evert-Jan Daniels/ANP
den stuurden wij steeds iemand
anders naar de onderhande
lingstafel. Die manier van opere
ren wekte wrevel over en weer.
Bovendien kennen we elkaar nu
beter." De PvdA heeft Wouter
Bos en Kamerlid Jacques Tiche
laar als vaste onderhandelaars
tegenover Jan Peter Balkenen
de en Maxime Verhagen van het
CDA en André Rouvoet en Arie
Slob van de ChristenUnie.
Veel CDA-hervormingen zijn in
middels doorgevoerd en het
lijkt erop dat de PvdA die niet
wil terugdraaien. „Dat maakt
het voor ons makkelijker onder
handelen", zegt een CDA'er. Al
le drie de partijen willen bij
voorbeeld de zogeheten
Zalm-norm behouden. Het fi
nancieringsoverschot op de
rijksbegroting moet blijven be
staan om de problemen rond de
vergrijzing te kunnen opvan
gen, betoogde PvdA'er Tiche
laar dit weekeinde.
Barstje
Afgelopen vrijdag leek er even
een barstje in de uitgestraalde
eensgezindheid te ontstaan toen
de CDA-campagnestrategie
voor de Statenverkiezingen uit
lekte. De christendemocx-aten
gaan ervan uit dat de AOW en
de hypotheeki-enteaftrek onge
moeid blijven - terwijl de PvdA
die pimten juist wil aanpakken.
Dat leidde in het weekeinde tot
een verontrust telefoontje van
Wouter Bos naar de top van het
CDA, maar die verzekerde hem
dat het 'slechts' een campagne
stuk was en geen formatiestuk.
Dat Balkenende en Bos na de
mislukte besprekingen van vier
jaar geleden samen door één
deur kunnen, is voor een groot
deel te danken aan de regie van
informateur Herman Wijffels,
benadrukken betrokkenen. „De
rol van Wijffels is heel belang-
rijk", zegt CDA-Kamei"lid Jules
Kortenhorst over zijn partijge
noot. Andei-en spreken zelfs van
'chemie' die dankzij de informa
teur ontstaat tussen de onder
handelaars Balkenende, Bos en
Rouvoet. GPD
door Erwin Buter
Dat CDA en PvdA in de formatie goed met el
kaar kunnen opschieten, ligt gezien het verle
den niet voor de hand. Voor de vijfde keer in de
parlementaire geschiedenis proberen CDA en Pv
dA samen een kabinet te vormen. In 1977 onder
handelden PvdA-voorman Joop den Uyl en
CDA-leider Dries van Agt vijf maanden zonder
resultaat.
Vier jaar later kwam er wel een
CDA/PvdA/D66-kabinet (het tweede kabi
net-Van Agt), maar dat lag al voor de regerings
verklaring uit elkaar. Na een lijmpoging sleepte
dit kabinet zich nog acht maanden voort voor het
definitief viel.
De tot nu toe enige succesvolle samenweiking tus
sen CDA en PvdA vond plaats in het derde kabi-
net-Lubbers (1989-1994), met PvdA-voorman
Wim Kok als vice-premi'er en minister van Finan
ciën. Tijdens de kabinetsformatie van 2003 spra
ken de twee partijen elkaar opnieuw, maar na elf
weken braken Balkenende en Bos de gesprekken
af. Over en weer klonken vervolgens verwijten
als 'gebrek aan vertrouwen', 'geen chemie' en 'wij
zijn bedondei'd'. Nu, vier jaar later, zou er spi'ake
zijn van 'constructief' overleg. GPD
door Frans Bosman
Tussen 1938 en 1968 zijn
vierhonderd mannen die
wegens zedenmisdrijven ter
beschikking van de regering
(tbr) waren gesteld, 'op eigen
verzoek' gecastreerd. Tijdens
de bezetting nam het aantal
castraties toe. Dat zei rechts
historicus Theo van der Meer
deze week tijdens een lezing
in het Verzetsmuseum onder
de titel 'Mietjes, mythes en
monsters. Castratie van ho
moseksuelen voor, tijdens en
na de oorlog'.
Van der Meer onderzocht be
leidsstukken, gerechtelijke en
medische dossiers van gecas-
treerden en oude seksuologi-
sche publicaties. Ook enkele
vrouwen werden onvrucht
baar gemaakt door de eier
stokken weg te nemen. Alleen
de minister van Justitie had
zeggenschap over 'lijf en le
den' van verpleegden in
tbr'-klinieken (nu tbs). Vrijwil
lige castratie betekende dat
de patiënt de minister zelf om
castratie moest vragen. „In ei
genhandig geschreven brie
ven lees je zo keer op keer zin
nen in de trant van 'excellen
tie, mag ik u nederig verzoe
ken me te mogen laten castre
ren."' De gangbare mening
was dat alleen castratie op
vrijwillige basis zin had. On
der dwang zou het alleen
maar frustratie opleveren.
Een verzoek tot castratie
werd alleen gehonoreerd wan
neer verpleegden genezing
voor hun aandoening zoch
ten. Deed een patiënt zijn ver
zoek om eerder vrij te komen,
dan gaf de psychiater de mi
nister een negatief advies.
Wassen neus
Ook de geestelijk vei'zorger
moest schriftelijk garanderen
dat de verpleegde begreep
wat de operatie inhield en
wat de consequenties waren.
„Maar iedereen wist natuur
lijk dat vrijwilligheid in de
zen een wassen neus was, een
bureaucratische mythe", stelt
Van der Meer. Gerbrandt-
in 1939 minister werd,b
zich fel tegen casta*
wenste zelfs geen vexzoa
op zijn bureau te fe
Maar al in juli 1940. Wi
de capitulatie, werden
traties hervat en werd êj
terstand die door de
ring van Gerbrandvwaj
staan, weggewerkt,
de oorlog werden 65 rrri
gecastreerd. In de tien-.*
de oorlog waren het er
deld twintig per jaar.
„Naar tegenwoordige 3
staven is zo'n driekwa^
alle castraties tussen lSjj
1968 uitgevoerd op
die we vandaag als
zouden benoemen" steïi
der Meer. Zo'n 4 tot 5 53!
van alle zaken had is*
king op mannen die ver.
werden omdat ze met;vi
tussen 16 en 21 harics~
keei-d. In 1 procent g*
om mannen die in de?e
werden vervolgd va®
een toen ingestelde yet
ning die alle ho
omgang strafbaar steldé
le gevallen betrof het®
deelden die tbr opgelegd
den gekregen.
„Blijft staan dat de gn
gecastreerden die zich
jongens onder de zestig
gi-epen hadden, net zog
was als de groep die cd
meisjes vergrepen kd
die verhouding is cat
wel iets mis: het aantal®
zaken tegen de 1
veel groter dan teg
ste. De conclusie is ome:
delijk dat mannen die-
schuldig hadden gemaah
seksuele omgang met j
gens, relatief vaker tbri
gen opgelegd", aldusVaz:
Meer. Hij benadrukt ds;
dens en na de oprlog onds
risten en medici consen*-
stond over de zegeninge
castratie. Ook Bed
Premsela, progressie! xk
loog, raadde sommigete
ten aan een dokter te zj
die hen zou vullen eas
Zijn zoon Benno zoute
COC oprichten. GPD
door Harald Doornbos
In de gedeeltelijk platge
bombardeerde sjiitische
buitenwijken van Beiroet zie
je dezer dagen twee nieuwe
ontwikkelingen. Veel nieuwe
winkels en appartementen
verrijzen op plekken die afge
lopen zomer nog rokende
puinhopen waren. En er han
gen nieuwe posters aan de
lantaarnpalen. Affiches met
daarop foto's en namen van
Hezbollah-strijders die tij
dens de recente zomeroorlog
met Israël zijn gesneuveld.
Dat de wijk van de Libanese
hoofdstad wordt hei'bouwd,
is niet zo bijzonder. Hezbol
lah, de radicale sjiitische
groepering, had dit direct na
de oorlog al aangekondigd.
Maar de posters aan de lan
taarnpalen zijn wel spectacu
lair. Want Hezbollah is een
zeer gesloten en schimmige
groepering. Nooit eerder
heeft zij namen of cijfers
openbaar gemaakt van ge
sneuvelde stiïjders.
Israël beweert rond de acht-
honderd Hezbollah-soldaten
te hebben gedood. Hezbollah,
wat 'de partij van God' bete
kent, ontkende dit ten stellig
ste maar weigerde tot dusver
zelf een aantal te noemen. De
groepering suggereerde niet
meer dan veertig soldaten te
hebben verloren tijdens de he
le oorlog.
Het veel sterkere Israël incas
seerde honderd dode solda
ten, maar slaagde er niet in
om Hezbollah te vernietigen.
Vandaar dat Hezbollah de
oorlog aan haar eigen achter
ban verkoopt als een 'Godde
lijke Overwinning'. Een tekst
die overal in sjiitische wijken
te lezen valt op grote span
doeken.
Jonge kerels
Een half jaar na het einde
van de oorlog geeft Hezbol
lah nu echter toe dat de god
delijke overwinning ook een
keei-zijde heeft. Want alleen
al in de hoofdstad Beiroet
hangen tenminste 120 nieu
we posters met verschillende
namen en foto's van gesneu
velde strijders. Jonge kerels
veelal. Sommigen lijken niet
ouder dan 18 jaar.
Maar ook dat aantal van hon
derdtwintig blijkt niet realis
tisch. In een exclusief inter
view zegt de vice-president
van Hezbollah's politbureau,
Mahmoud Komati, dat het
werkelijke cijfer in de buurt
ligt van de driehonderd.
„Meer dan 250 Hezbol-
lah-strijders zijn martelaren
gewoi'den tijdens de laatste
oorlog", verklaax-t Komati,
zittend in zijn kantoor in het
sjiitische deel van Beiroet.
Het Israëlische getal van acht
honderd doet hij af als 'on
zin'. De meeste Hezbol
lah-strijders, zo vertelt Ko
mati, stierven in 'man tot
man gevechten met Israëli
sche soldaten'. „De luchtaan
vallen door Israël waren juist
weinig effectief tegen ons",
aldus Komati.
Hezbollah doet normaliter
nogal geheimzinnig over
door haar geleden verliezen
omdat men de Israëliërs op
geen enkele wijze het idee
wil geven hoe succesvol hun
vijandige acties waren. In de
sjiitische gemeenschap is het
echter een grote eer wanneer
je vader of zoon sneuvelt, in
de strijd tegen Israël. Dat
leidde recent tot interne span
ningen.
Erkenning
Uit strategische overwegin
gen zweeg Hezbollah als het
graf, terwijl de familie's van
de gesneuvelde strijders juist
erkenning wilden voor hun fa
milieleden, die nu martelaren
wai-en. „Daarom verbergen
wij de feiten niet langer",
zegt Komati. „We zijn trots
op onze martelaren."
Ondanks het fox-se aantal
slachtoffers ziet Komati de
uitkomst van de oorlog nog
altijd als een 'Goddelijke
Overwinning'. „De Israëliërs
hebben volledig gefaald, ze
hebben veel meer Libanese
burgers dan Hezbollah-stiij-
ders gedood."
Sterker nog: Hezbollah kan
eigenlijk niet verliezen, weet
hij. „Als wij sterven, zijn we
martelaren en dat is sowieso
een overwinning. Maar als
we in leven blijven, dan heeft
Isi*aël gefaald om martelaren
van ons te maken, en ook dat
beschouwen we als een ovei"-
winning." GPD
Het Braziliaanse Rio de Janeiro
is zon, strand, samba, carnaval
en voetbal. Maar ook criminali
teit. Vuurgevaarlijke bandieten
hebben het in toenemende mate
voorzien op argeloze buitenland
se toeristen. Plet aantal overval
len stijgt alarmerend.
door Frans Lindenkamp
Slaven Reljic staat voor een
dilemma: moet hij het won
dermooie Rio de Janeiro thuis in
Kroatië bij zijn klanten aanprij
zen of juist waarschuwen er
weg te blijven? Slaven, organisa
tor van congi'essen, had vorige
week koud een half uur voet ge
zet op Braziliaanse bodem of hij
werd al beroofd.
Samen met vijf andere Europese
toeristen was hij diep in de
nacht met een vertraagde vlucht
uit Keulen gearriveerd. Het pas
sagiersbusje waamiee ze vervol
gens van het vliegveld naar hun
hotel weden vervoerd werd
klemgereden door zwaarbewa
pende bandieten.
Slaven: „Ze namen het stuur
over en reden ons naar een slop
penwijk. Daar moesten we alles
afstaan."
Zijn landgenote Marijana, die
ook in het busje zat, verduide
lijkt dat het jonge, onervaren
rovers waren. „Er ontstond een
hachelijke situatie. Ze reden als
gekken en zwaaiden met hun
pistolen. Ik was niet zozeer
bang vennoord te worden, maar
eerder dat hun wapens onbe
doeld zouden afgaan."
Vermomd
De overval staat niet op zich. De
afgelopen maanden werden di
verse touringcars met vakantie
gangers op dezelfde manier aan
gevallen. Bij een incident waren
de bandieten als politiemannen
veiTnomd. Ze kwamen met pisto
len en handgranaten een bus
met Britse toeristen in om hen
vervolgens letterlijk uit te kle
den.
Rond kerst raakte de voorzitster
van de Braziliaans Hoge Raad
alles kwijt, toen haar auto sa
men met die van haar bewakers
's avonds om negen uur werd
klemgereden op weg van het
vliegveld naar haar hotel.
De overval verleden week op de
zes Europeanen was voorpagina
nieuws in Rio de Janeiro. Want
een dag eerder had de op 1 ja
nuari aangetreden nieuwe deel
staatregering extra politiebewa
king toegezegd op de doorgangs
wegen die veel gebruikt worden
door toeristen.
In het bijzonder de Linha .Ver-
melha, de snelweg tussen de
luchthaven en de mondaine
stranden in de wijken Copacaba-
na en 'Ipanema. Daar zijn de
meeste grote hotels gelegen. Sla
ven: „De politie was in geen vel
den of wegen te bekennen. We
vormden om vier uur 's nachts
een makkelijke prooi voor de
vier rovers."
Was hij op de hoogte van het cri
minaliteitsprobleem, toen hij
zijn reis naar Rio boekte? Sla
ven: „Ik dacht het risico te heb
ben verkleind met goede voor
zorgsmaatregelen. Maar tegen
over dit soort ciïminaliteit sta je
machteloos."
Angelo Vivacqua, ondervoorzit
ter van de Braziliaanse Associa
tie van Hotels (ABIH), betreurt
de overval ten zeerste. „Dit
soort berovingen zijn de slechtst
denkbare reclame voor de stad.
Het toerisme in Rio zorgt voor
zo'n 150.000 vaste banen, ter
wijl ook.veel straatverkopers er
geld aan verdienen. De ABIH ha-
mert onverminderd op het veilig
heidsprobleem. De laksheid van
de autoriteiten is onvoorstel-
baai\"
Sociaal vraagstuk
Dat er jaarlijks zevenduizend
(geregistreerde) gewapende over
vallen op toeristen plaatsvinden
in Rio, soms met fatale afloop, is
volgens Vivacqua mede te wij
ten aan de hier heersende straf
feloosheid. „Negentig procent
van de overvallen wordt ge
pleegd dooi' jongeren die vrijwel
nooit worden opgepakt, laat
staan dat ze voor hun wandaden
BEVOLKING - Net als in 1954
en 1955 heeft 1956 een stijging
van het aantal Zeeuwse inwo-
ners laten zien. In het afgelo
pen jaar kwamen er 1873 zie
len bij. De toename is te dan
ken aan het geboorte-over
schot van ruim dideduizend,
want ook dit jaar vertrokken
er meer personen dan er zich
in Zeeland vestigden. Gekeken
naar de cijfers van de 101
Zeeuwse gemeenten dan valt
er een teruggang op het platte
land te noteren. Met name in
Zeeuws-Vlaanderen en Tholen
lopen de aantallen terug. De
daling gaat op voor 51 van de
101 gemeenten.
MOORDAANSLAG-Deï
ïïge IJzendijkenaar dié
dacht wordt van de aansis
wethouder C. Doens onfe
ke betrokkenheid. De e
overgebracht naar het
van Bewaring in Middê
Doens verblijft nog slea
het ziekenhuis in Oost!
waar een kogel operatiefis
wijderd uit zijn lichaas
Doens' toestand is een is
verbetering ingetreden.
COMITÉ - In 's-Gravenb
gisteren het nationaal c:
tot herdenking van de3?t
booiiedag van
Michiel de Ruijter opga
Slaven (rechts) en Marijana werden op weg van het internationale vliegveld van Rio de Janeiro naar
hun hotel samen met vier andere buitenlandse toeristen gekidnapt. foto Frans Lindenkamp/GPD
moeten boeten. Maar het is na
tuurlijk ook een sociaal vraag
stuk. Het onderwijs is slecht, er
is een groot schoolverzuim en
veel jongeren hangen de hele
dag op straat rond."
De ABIH-voorman vertelt dat
zijn organisatie opnieuw kei
hard aan de bel heeft getrokken.
En met succes. Op strategische
punten patrouilleert nu politie.
En daags na de overval op Sla
ven en Marijana kwam de ver
antwoordelijke deelstaatminis
ter voor toerisme op bezoek die
de groep openlijk excuses aan
bood.
Ook gaf hij de toeristen geld en
gratis tickets voor een samba
show en een helikoptervlucht bo
ven de stad.
Misschien gaat Slaven Reljic
Rio de Janeiro thuis toch aan
prijzen. „Geen enkele stad ter
wereld heeft zo'n mooie lig
ging." GPD
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax. (0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur:
Edith Ramakers
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax:(0113)315609
E-mail: lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
.Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redlern@pzc.nl
Hulst: Het 's-Landshuis
Steenstraat 37,
4561 AR Hulst
Tel: (0114)371379
Fax: (0114)371380
E-mall: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (0111)454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten: 0800
Maandag t/m vrijdag vóór 15.0)u:>
gebeld, nog dezelfde dag nabasif
zaterdag vóór 12 uur.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Fax:(076)5312330
Abonnementen: 0800-023123'
autom. afschrijving zks?'
per maand: 21,50 nvt
per kwartaal: 61,50 S3
per jaar: €236.00 i 2£J
Voor toezending per post gekis
toeslag.
E-mail lezersservicespzcr.'
idiging v,
:nd schriftelijk. 1 trü'f?
einde van de betaalpenods-U:^
een schriftelijke bevestiging.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
zaterdag. 1,85
Alle bedrogen zijn InclusielHw
Bankrelaties:
ABN AMRO 52.30.50011
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders Wolt®«
overeenkomstig de Algemes
Voorwaarden van Wegens"''^
de Regelen voc
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens
zondag: van 16.00 tot 18.00w
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax (076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleir.tjo
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340
Voor gewone ndvertontiss:
Noord-en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0113)315570
Fax:(0113)315571
Business to Business/Onroa»
Tel: (076)5312277
Fax:(076)5312274
Internet: www.pzcr
il/serve^
ciale Zeeuwse Courant BV is een on
e gegevens hebben wij opgenomen
(abonnemenien)administratie en om u te (laten) infor
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegenor
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt i
Postbus 314460 AA Goes.
rdeel van het Wegener-*?*,,
een bestand dat,worrt^^,
oor ons zorgwljlrt
i schriftelijk it*®1
Behoort tot WeGGNGR
