Het blijft niet bij een middelvinger
-J
PZC
Moskou voelt er niets voor nog
dief eigen portemonnee te zijn
PZC
Variabele tolheffii
lost fileprobleem o
Hoop voor kritische
Poolse geestelijken
Agressie in het verkeer neemt steeds ernstigere vormen aan
Straffen tegen
agressie
woensdag 10 januari 2007
doorRudi Buis
Agressie in het verkeer
neemt steeds ernstigere vor
men aan. Het blijft niet bij het
opsteken van een middelvinger:
bumperkleven, snijden en zelfs
vecht- en schietpartijen komen
voor. „De samenleving verruwt.
Dat zie je terug in het verkeer."
Iets knapte er in het hoofd van
de 23-jarige Mark, op die zomer
se avond in juni. Twee jongetjes
op de fiets in Arnhem verleen
den Mark geen voorrang. Ster
ker nog, ze scholden hem zelfs
uit. „Daarna zette ik de achter
volging in met mijn auto", ver
klaarde Mark onlangs voor de
rechtbank in Arnhem. Na een
korte rit door de stad schepte
hij naar eigen zeggen per onge
luk één van de jochies, die met
De wet kent het begrip 'agres
sief rijgedrag' niet. For
meel kan niemand worden be
keurd voor agressief rijden. Wel
kunnen jakkeraars via artikel 5
van de Wegenverkeerswet wor
den aangepakt, waarin staat
dat het verboden is om 'zich zo
danig te gedragen dat gevaar op
de weg wordt veroorzaakt'.
De wet ziet dat als een misdrijf
en de maximumstraf bedraagt
twee maanden hechtenis of een
boete van 2250 euro. Ook kan
de rechter een ontzegging van
de rijbevoegdheid van maxi
maal twee jaar opleggen.
Als agressief rijgedrag tot een
ongeval met (dodelijke) slachtof
fers leidt, geldt artikel 6 van de
Wegenverkeerswet, wat gaat
over het veroorzaken van onge
vallen met letsel.
De maximumstraf is afhanke
lijk van de ernst van het onge
val en de omstandigheden (bij
voorbeeld alcoholgebruik) en
bedraagt negen jaar gevangenis
straf. Ook kan het rijbewijs
voor maximaal vijf jaar worden
ingevorderd. GPD
zijn fiets over de auto sloeg en
hard op de grond terechtkwam.
Met schaafwonden en kneuzin
gen aan achterhoofd, rug en elle
bogen kwam de jongen er nog
redelijk vanaf. Mark vluchtte,
maar kon dankzij getuigen toch
worden ingerekend.
„Het begint vaak met een vin
ger, daarna escaleert het", ver
telt officier van justitie Jacques
Stikkelman, die een gevangenis
straf van achttien maanden eis
te, waarvan zes maanden voor
waardelijk.
Het verkeer lijkt tegenwoordig
op een jungle waarin allerlei ge
varen op de loer liggen. Bij het
minste of geringste ontploffen
automobilisten en veranderen
ze van zakenman, bouwvakker
of moeder die de kinderen naar
school brengt, in agressieve jak
keraars. Vaak blijft het bij bum
perkleven of afsnijden, maai" in
de databanken van politiekorp
sen staan ook genoeg voorbeel
den van gewelddadige verkeers
ruzies met soms fatale afloop.
Zo schoot een bestuurder van
een taxibusje in december in
Amsterdam een motorrijder
neer na een ruzie. Even na
Kerstmis poogde een man in
Amsterdam een automobilist
met zijn eigen autogordel te
wurgen, nadat een akkefietje op
de weg hem tot razernij dreef.
Incidenten
Nog een kleine greep uit de lijst
van de laatste jaren. In Amster
dam kwam vorig jaar een 27-ja-
rige man uit die stad om het le
ven bij een steekpartij die ont
stond door een verkeersruzie.
Vier jaar eerder werd een Am
sterdammer bij een verkeersru
zie in de binnenstad doodge
schoten. Het slachtoffer belem
merde de doorgang van een au
tomobilist, die met een pistool
in zijn hand uitstapte om 'ze te
laten schrikken'. Hij treft de
23-jarige man dodelijk.
Een ruzie tussen twee automobi
listen in Arnhem, die uitmond
de in een race, leidde in 2004
tot de dood van een jongen van
9 jaar. Eén van de bestuurders
reed hem met hoge snelheid
aan. In 2001 wordt Berg en Ter-
Op de weg is heel goed merkbaar dat de samenleving verruwt.
blijt opgeschrikt door een inci
dent waarbij drie tieners op
slag dood waren, nadat hun au
to met opzet van de weg werd
gereden. Ze botsten met hoge
snelheid tegen een boom.
In de auto ben je anoniem, kun
je niet direct communiceren en
escaleert een conflict sneller,
verklaart Jolieke Mesken van
adviesbureau DHV. Zij schreef
vorig jaar een proefschrift over
emoties in het verkeer. „In een
buitenlandse studie is het ver
keersgedrag vergeleken met het
gedrag, in winkels. Ook daar
bots je wel eens bijna tegen ie
mand op en dringen mensen
voor in de rij bij de kassa. Maar
doordat men oog in oog met el
kaar staat, loopt het bijna nooit
uit de hand. In het verkeer is
dat anders."
Automobilisten worden tijdens
een uurtje rijden gemiddeld
twee keer boos. De stap naar
agressie is vaak klein. Mesken:
„Als je bij voorbeeld de file in
rijdt, leidt dat tot negatieve
emoties, maar niet meteen tot
agressie. Als je voorganger daar
na rare manoeuvres uithaalt en
je hebt haast, dan kunnen die
emoties omslaan in agressie."
Justitie en politie willen paal en
perk stellen aan de agressie.
Daarom komt er een landelijke
kliklijn; notoire agressievelin
gen worden met een videowa
gen gevolgd om ze op heterdaad
te kunnen betrappen. Verder
stelt Mesken dat rijscholen
chauffeurs in spe meer sociale
vaardigheden moeten aanleren.
Luc Veeger, hoofd beleid van
Veilig Verkeer Nederland, wil
grote terreinwagens weren uit
woonwijken. „Die roepen agres
sie op bij ouders wier kinderen
op straat spelen." Notoire jakke
raars moeten wat hem betreft
naar een speciale agressiecur
sus worden gestuurd. „Bestuur
ders die te veel drinken sturen
we ook naar een cursus."
Naar agressie in het verkeer is
amper onderzoek gedaan. Op
basis van cijfers in de regio's
Amsterdam en Rotterdam schat
ten onderzoekers dat zich in Ne
derland jaarlijks tussen de vier
en vijfduizend ernstige inciden
ten voordoen, waarbij automo-
foto GPD
bilisten met elkaar op de vuist
gaan of eikaars auto in de prak
rijden. De afdeling openbare or
de en veiligheid van de gemeen
te Amsterdam vroeg enkele ja
ren geleden bij een enquête
naar scheldpartijen. Als scheld
partijen worden meegerekend,
zijn alleen al in de hoofdstad
jaarlijks veertigduizend ver
keersdeelnemers het slachtoffer
van agressie. „De samenleving
verruwt, dat zie je terug in het
verkeer", zegt Mesken. Of de
verkeersagressie toeneemt,
weet ze niet. „Maar naarmate
het drukker wordt, heb je wel
meer confrontaties." GPD
De naam van Mark is uit priva-
cy-overwegingen gefingeerd.
PvdA en ChristenUnie willen
haast maken met de invoe
ring van kilonieterheffing.
Maar lost dat systeem (kos
ten: 2,2 miljard euro) de files
wel op? Rekeningrijden-ex-
pert professor Erik Verhoef
van de Vrije Universiteit in
Amsterdam: Als dit niet
werkt, mogen ze me publieke
lijk aan de schandpaal nage
len."
door Jan Trommelen
Nu het fileleed veel sneller
om zich heengrijpt dan
verwacht, klinkt de roep om
haast te maken met de kilo
meterheffing. Terecht, vindt
professor Erik Verhoef van
de Vrije Universiteit in
Amsterdam. „Variabele tol
werkt écht tegen de files."
Verhoef geldt als dé autoriteit
op het terrein van het beprij-
zen van het auto- en vracht
verkeer. De ervaringen die in
middels in het buitenland
zijn opgedaan sterken hem in
de overtuiging dat automobi
listen de spits zullen mijden
als het rijden op drukke uren
duurder wordt gemaakt.
„Beprijzen is zeer effectief.
De Zweden hebben het recent
rond Stockholm gedaan en
daar nam het verkeer met der
tig procent af! In Singapore
werkte het in eerste instantie
zelfs té goed. Daar nam het
verkeer bij aanvang zo af dat
het tot problemen leidde op
andere routes. Of het systeem
werkt hangt er wel vanaf of je
het slim doet. Het heeft geen
zin om alle in Nederland gere
den kilometers duurder te ma
ken. Het werkt pas als de ta
rieven variëren naar tijd en
plaats."
Weerstand
Demissionair minister Karla
Peijs (Verkeer) ontmoette
veel weerstand bij haar plan
om kilometerheffing in te voe
ren. Uiteindelijk kreeg zij de
handen op elkaar voor intro
ductie van het systeem vanaf
het jaar 2012. Voorwaarde: de
inningskosten mogen
meer dan vijf procent vj
opbrengst aan kilomet)
fing bedragen. Als de kj
terheffing wordt
verdwijnen wegenbëb
en BPM op auto's, zo is»
doeling.
Grote delen van het bedri
ven en de partijen Pvj
Christenunie willen zove
duld niet opbrengen,
moet en kan sneller, i<
dachte. De vrees dat a
bilisten doorrijden, hoe
de overheid dat ook per
meter maakt, is
ongeg
meent Verhoef. „Zondu
variabele kilometerheff
er niks te doen aan delilf
lende. De heffing drijftj
tomobilist niet het opa
vervoer in. Hij past hel
stip aan waarop hij dewi
gaat. Als dit niet werkt,
gen ze me publiekelijke
schandpaal nagelen."
een misvatting dat van]
nodigde geld beter wego
nen worden aangelegd,
de hoogleraar. ..Zondi
heffing levert extra asfaj
nig op. Dit is een scha
vraagstuk en economen'
ken dan naar tweedingK
capaciteit en de prijs. Dei
capaciteit is in Nedefc
delijk voor mekaar. Mar
de prijs hebben we niet;]
daan. Het NederlandseïJ
net is als. een supenJ
waar je een jaar lang vorE
vast bedrag vlees ka;
len.De biefstuk is er k
duur als het gehakt. Dus
biefstuk al in februari
Meer asfalt erbij betek
probleem proberen op it
sen door nog meer biefst,
de winkel te leggen. Mar
haalt natuurlijk niks
eerst zul je de biefstukc
der moeten maken dank
hakt." De invoering van!
meterheffing kost een!
geld, maar daar staat om
tegenover, voert Voa
aan. „Het Centraal Pk:
reau (CPB) heeft berd
dat de welvaart in Neds
er met 1,5 miljard e
vooruitgaat." GPD
door Marloes de Koning
Krzysztof Madel, een jezuï
tische priester, tijdelijk
verbannen van de Poolse ka-
thedraalsstad Krakau naar
Klodzko, komt superlatieven
tekort om de recente ontwik
kelingen in de Poolse kerk te
beschrijven: „Uitstekend, een
hele goede ontwikkeling."
„Alle christenen in het land
weten nu dat we een pro
bleem hebben met priesters
die met dé communisten colla
boreerden, en dat de Poolse
kerk daar slecht mee om kan
gaan", zegt Madel. Na een
ziekte volgt beterschap,
meent hij. „De heling is nu be
gonnen."
Zondag vroeg de pas benoem
de aartsbisschop van War
schau, Stanislaw Wieglus,
ontslag aan bij de paus. Maan
dag deed Janusz Bielanski, de
plebaan (pastoor) van de Wa-
wel-kathedraal in Krakau,
hetzelfde bij de aartsbisschop
van Krakau. Beide verzoeken
zijn direct aanvaard.
Van Wieglus is bewezen dat
hij voor de geheime dienst
spioneerde. Over Bielanski
wordt hetzelfde gezegd. Vol
gens historici deed circa tien
procent van de Poolse geeste
lijken dat.
Madel ondervond dat het ver
standiger was te zwijgen over
de collaboratie. Hij werd over
geplaatst als straf voor zijn
betrokkenheid bij een inter
view met vader Tadeusz Isa-
kowicz-Zaleski. Zaleski legde
toen de laatste hand aan zijn
boek over collaborerende Je
zuïeten. Het interview werd
gepubliceerd op Tezeusz.pl,
een officieus jezuïetenforum
op internet. Daarin kwam
naar buiten dat een aantal -
deels hoog in aanzien staande
- geestelijken voor de gehei
me dienst had gespioneerd.
Zaleski kreeg vanuit het aarts
bisschoppelijk paleis het drin
gende advies zijn boek niet te
publiceren. Later deze maand
verschijnt het alsnog.
Zaleski vreest nog steeds uit
zijn ambt te worden gezet,
vertelt Madel. De inhoud van
het boek wordt geheim gehou
den, maar onder geestelijken
circuleren volgens Madel ze
ker zeven namen van collabo
rerende Jezuïeten. Plebaan Ja
nusz Bielanski, die maandag
opstapte, was een van de fel
ste tegenstandei's van publica
tie. „Iedereen wist dat hij col
laboreerde", zegt Madel. „Hij
heeft nooit excuses aangebo
den."
De opluchting van Madel
staat in schril contrast met de
reacties zondagochtend tij
dens de mis waarin aartsbis
schop Wielgus zijn ontslag
voorlas. Een groot deel van
de aanwezigen in de kerk rea
geerde emotioneel op zijn ver
trek. Wielgus werd op handen
gedragen binnen het me
dia-imperium van pater Ryd-
zyk, directeur van de ultraka-
tholieke zenders radio Mary-
ja en tv Ti-wam. Het waren
vooral luisteraars van Radio
Maryja die zondag de kerk
vulden.
Gevoelig
Rydzyks xenofobe en nationa
listische boodschappen, doen
het vooral goed op het platte
land. „Polen heeft een enor
me plattelandsbevolking. Een
groot deel daarvan heeft al
leen lagere school. Ze zijn
werkloos, ontevreden, sociaal
gehandicapt en daardoor zeer
gevoelig voor de argumenta
tie van Radio Maryja."
Het Vaticaan en het meren
deel van de Poolse bisschop
pen pogen de invloed van Ryd-
zyk in te dammen. Dat geeft
Madel hoop dat het goed
komt. Paus Benedictus be
noemde weliswaar Wielgus
en bleef hem ondanks over
weldigende bewijzen voor
zijn collaboratie lang steu
nen, maar was volgens Madel
fout geïnformeerd. „Het kan
niet anders dan dat vrienden
van Wielgus met zijn dossiers
hebben geknoeid."
De zaterdagavond voor de in
huldigingsceremonie kreeg de
paus volgens het Italiaanse
dagblad La Repubblica een
fax van tachtig pagina's over
het duistere verleden van
Wielgus. Pas daarna verander
de het standpunt van het Vati
caan. Betere tijden zijn aange
broken. zegt Madel. „Van
daag hoorde ik dat ik mis
schien in de zomer al terug
kan naar Krakau." GPD
pagina 5
crisis in Polen
door Remco Reidinq
Is er in de Russische Realpoli-
tik oog voor symboliek? Zo
ja, dan moeten de sterke man
nen die zondagavond de olie
kraan voor Wit-Rusland lieten
dichtdraaien even hebben ge
grinnikt. Want juist met het
sluiten van Vriendschap, de
naam van de olieleiding, beëin
digden zij er in feite één.
De Russen zagen zich genood
zaakt de oliestroom te onderbre
ken, nadat Wit-Rusland olie
had afgetapt, bedoeld voor door
voer naar Polen en Duitsland.
De drastische maatregel, de zo
veelste in een bitter energiedis
puut, maakt opnieuw duidelijk
dat Rusland de touwtjes in han
den heeft.
Hoe heeft het zover kunnen ko
men dat Rusland zijn bondge
noot de duimschroeven aan
draait? In een vriendschap is het
geven en nemen. Vooral het laat
ste bleek de Wit-Russische presi
dent Aleksandr Loekasjenko de
laatste jaren zeer goed te beheer
sen. Hij hield zijn fabrieken
draaiende dankzij spotprijzen
voor Russische energie en ver
kocht belastingvrij ingevoerde
olie met veel winst elders in Eu
ropa.
Loekasjenko profiteerde boven
dien optimaal van een douane
unie met de grote broer. Terwijl
Wit-Rusland zijn producten zon
der heffing te betalen op de Rus
sische markt dumpte, hield Loe
kasjenko de deuren voor veel be
drijven uit het buurland geslo
ten.
Mes op de keel
Rusland was zo jarenlang een
dief van zijn eigen portemon
nee. Die tijd is voorbij. Het
Kremlin meent dat het de plan
economie van Loekasjenko lang
genoeg heeft gesubsidieerd.
Twee minuten voor de jaarwisse
ling sloot Wit-Rusland al met
het mes op de keel een akkoord
over een prijsverdubbeling voor
Russisch gas en een verdere ver
hoging de komende jaren.
Staatsgasbedrijf Gazprom
neemt ook de helft van de
Wit-Russische gasdistributeur
Beltransgaz over, zodat Rusland
meer zeggenschap krijgt over de
gasleidingen naar West-Europa.
Moskou maakte eveneens een
einde aan de belastingvrije olie-
Bij de Duna-raffinaderijen in het Hongaarse Szazhalombatta liggen olie- en gasreserves opgeslagen in
grote tanks. Hongarije ligt aan de meest zuidelijke tak van de Droezjba-pijpleiding.
foto Laszlo Balogh/RTR
export naar Wit-Rusland. Voor
taan betaalt Minsk 180 dollar
per ton. Uit woede besloot Loe
kasjenko 45 dollar van Rusland
te eisen voor elke ton olie die
via Droezjba (Vriendschap)
naar Polen en Duitsland
stroomt. Toen de Russen weiger
den te betalen, tapte Wit-Rus
land olie af en draaide de Russi
sche distributeur Transneft de
kraan dicht.
Die maatregel past in het beleid
van de Russische president Vla
dimir Poetin. Ook voor bondge
noot Loekasjenko geldt dat wie
niet horen wil maar moet voe
len. De relatie met Loekasjenko
versterkte in het Westen boven
dien de twijfel over de koers van
Poetin. Als die zich verbonden
voelde met westerse opvattin
gen over democratie, vrijheid en
mensenrechten, hoe kon hij dan
'de laatste dictator van Europa'
onvoorwaardelijk steunen? Ja
renlang speculeerde Loekasjen
ko op de strategische ligging
van Wit-Rusland, de laatste buf
fer tussen Rusland en de Navo.
Hij had de mond vol over de
broederschap met Rusland en
een unie tussen beide landen.
Maar in de praktijk traineerde
hij de invoering van de roebel
en een gezamenlijke grondwet,
om de grote broer buiten de
deur te houden en zelf de baas
te blijven.
Nu voor dergelijke valse senti
menten geen plaats meer is, flirt
te Loekasjenko wanhopig met
Oekraïne: Was het geen idee een
unie te vormen om zo gezamen
lijk sterker te staan tegen Rus
land, bood hij aan? Oekraïne
trapte er niet in.
De prijsverhogingen voor olie
en gas leggen een bom onder de
planeconomie van Loekasjenko,
een zeepbel die zonder Russi
sche subsidies uiteen zal spat
ten. Daarmee neemt het Krem
lin het risico dat de populariteit
van Loekasjenko daalt en de
pro-westerse oppositie aan in
vloed wint. Rusland voelt zich
kennelijk machtig genoeg.
En Wit-Rusland? Dat is door
Loekasjenko's beleid geïsoleerd
geraakt. Lang gold: beter een
goede buur dan een verre
vriend. Maar Loekasjenko heeft
nu geen van beiden meer. GPD
pagina 5
onderhandeling over olie
10 januari 1957
WEER - Uit de statistieken
blijkt dat het Zeeuwse weer,
uit de land- en tuinbouw be
zien, gunstiger is dan het weer
elders in het land. Dat betoog
de een medewerker van het
KNMI gisteren op de Goese
land- en tuinbouwschool De
Prins van Oranje.
AFTREDEN - Sir Anthony
Eden, leider van de Britse rege
ring, heeft zijn ontslag inge
diend bij koningin Elisabeth
II. De vorstin heeft dat geac
cepteerd. Als reden voor het te
rugtreden van Eden worden
problemen met de gezondheid
aangevoerd.
Als belangrijkste kandij
om Eden op te vol
R. Butler (leider van ht
gerhuis) en H. MacMiilas
nister van Financiën)
noemd.
SIRENES - Vanaf vffi
maand zal hel sirene»
maal per maand getest z
op de eerste maandag
maand, tussen 12.00 e!
uur. In de richtlijnen vo
test wordt er de nadruk
legd dat uniformiteit infl
band belangrijk is, zodi
gers weten dat er wel
de hand is als de sirene
ten deze tijden gaan.
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur:
Edith Ramakers
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail; lezersredacteur@pzc.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Poslbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel, (0115)645769
Fax (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Het 's-Landshuis
Steenstraat 37,
4561 AR Hulst
Tel: (0114)371379
Fax (0114)371380
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (0111)454647
Fax: (01111454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten: 0800-0231231
Maandag t/m vrijdag vóór 15Ms-'
gebeld, nog dezelfde dag natec?
access
Abonnementen: 01
autom. afschrijving
per maand: 21,50
per kwartaal: 61,60
per jaar: €236.00
Voor toezending per postgeld:»'
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maandv« j
einde van de betaalperiode. Uottf
een schriftelijke bevestiging
PZC, t.a.v lezersservice,
Postbus 31,4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,30
zaterdag: 1,85 irllli
Alle bedragen zijn inclusiefSw j1
Bankrelaties:
ABN AMRO 52.30.50011
Postbank 35.93,00
Advertenties:
Alle advertentie-orders wordenu'?
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NVt
de Regelen voor het Advertentie
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens M
zondag: van 16.00 tot 18.00uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax: (076)5312340
Rubrieksadvertenties (klemt!'1 L
Tel. (076)5312104
Fax. (076)5312340 hit
Voor gewone advertenties: W2
Noord- en Midden-Zeeland mj
Tel. (0113)315520 p
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen B]
Tel: (0113)315570
Fax:(0113)315571
Business to Business/Onroe«*ge
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
:iete Zeeuwse Courant BV is een c
e gegevens hebben wij opgenomen in
(abonncmenten)administratie en om u te Haten) informer
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Weg
de derden Als u op deze informatie geen prijs stelt dan
zersservice. Postbus 31, 4460 AA Goes
Behoort tot WeGeNeR
