Erfgoed
in kleur
O
Bijzondere stoffeerders van het landschap
onderneemt...
19
Begin 1900 was de eeuwen
oude, levendige meekrap
teelt en -handel verdwenen
uit Zeeland en Noord-
Brabant. Honderd jaar later
groeien de planten weer op
de velden. De textielin
dustrie loopt warm voor de
plantaardige kleurstof uit de
meekrapwortelen, die stof
fen en leder een ongeëve
naarde dieprode gloed geeft.
De gewassen, gedroogde en gema
len meekrapwortelen ondergaan in
de fabriek van Rubia Pigmenta
Naturalia in Steenbergen een inno
vatief verwerkingsproces waarna
uitsluitend het poedervormige
kleurstofextract Rubia Red (aliza
rine) overblijft. Initiatiefnemer de
Wageningse hoogleraar Ton
Capelle heeft medio 1990 de win
ning van kleurstof uit meekrap aan
Fabriek in Steenbergen.
een nader onderzoek laten onder
werpen. Dit resulteerde in 2001 in
het proefschrift 'Red, redder, mad
der: analysis and isolation of anth-
raquinones from madder roots'
van Dorien Derksen, de huidige
manager Research, Development
Production van Rubia Pigmenta
Naturalia, waarvan Anco Sneep
General Manager is.
Raszuiver
"Meekrap is een meerjarige plant,
die 60 tot 100 cm hoog wordt en in
het tweede jaar kleine gele bloem
pjes krijgt. In het derde jaar win
nen wij de kleurstof uit de relatief
lange wortelstokken", vertelt Anco
Sneep.
"Onze meekrapvariëteiten worden
voor 100% beschermd door kwe
kersrecht en de teelt is volledig
geregistreerd. Hierdoor en door
het in eigen beheer ontwikkelde
productieproces vanaf de planten-
stekken tot en met het poedervor
mige kleurextract, kunnen wij een
homogene, constante en hoge
kwaliteit plantaardige kleurstof
leveren. Onze eigen stekken wor
den in licentie vermeerderd bij een
professionele vermeerderaar en
vervolgens weer in licentie ter
beschikking gesteld aan de telers
vereniging, 25 meekraptelers op
Tholen en in Noord-Brabant.
Het kleurstofpoeder wordt
gebruikt voor het verven van tex
tiel, wol en leder en in
(kunst)schildersverf en lak."
Belangstelling
Vroeger is de suikerbiet de mee
krap opgevolgd. Nu is het gewas
weer een goed alternatief voor sui
kerbieten, die door de nieuwe
koers van het Europese landbouw
beleid steeds meer in prijs dalen.
Meekrap kan evenals suikerbieten
worden benut als vruchtwisse-
lingsgewas Voor het planten van
de stekken en het rooien van de
meekrap wortels gebruiken de boe
ren aangepaste plant- en rooima-
chines die ook in andere teelten
worden gebruikt, zoals bloembol
len, aardappelen en aardbeien.
"De eerste oogst van 50 hectare
gaf eenderde meer opbrengst dan
wij verwachtten. De belangstel
ling voor het meekrappoeder is
enorm. Inmiddels hebben wij
diverse klanten in binnen- en bui
tenland. Met Rubia Red kunnen
wij in verschillende toepassingen
ongeveer 40% van het gehele
kleurenspectrum bestrijken. In de
toekomst willen wij ook gele en
blauwe plantaardige kleurstoffen
van bijvoorbeeld de wouwplant en
de indigostruik op de markt bren
gen. Daarmee kunnen wij het vol
ledige kleurenspectrum realise
ren", aldus Anco Sneep.
wvvvi'. rubiapigmentanaturalia. nl
en vertegenwoordigers en relaties
van de organisatoren uitgenodigd.
Bevlogenheid
Lilianne van der Ha-van
Vlierberghe: "De jury stond voor
de uitdagende taak om uit de zes
endertig inzendingen, de mooiste
in elke categorie te kiezen. Daarbij
hebben wij vooral gelet op drie
onderdelen: praktische bruikbaar
heid, waarde voor natuur en cul
tuurhistorie en waarde voor het
landschap.
Mijn taak was o.a. de praktische
bruikbaarheid te bekijken. Eerst
hebben wij uit alle inzendingen de
zeven mooiste gekozen. Frappant
is dat de top drie van elk jurylid
hetzelfde was.
Vervolgens hebben wij die zeven
erven bezocht en uiterst kritisch
bekeken. Tijdens de prijsuitreiking
is onze motivatie daarvan nader
toegelicht.
Zonder uitzondering zijn wij
onder de indruk van de enorme
bevlogenheid van alle inzenders
om hun erf in de oorspronkelijke
staat terug te brengen. Ikzelf ben
een fantastische ervaring rijker!"
www.zlto.nl
www. landschapsbeheer, nl/zeeland
Boerenerven bepalen al eeuwen voor een groot deel het beeld
van de provincie Zeeland. Ze hebben hun eigen kenmerken
in gebouwen en beplanting. Erven zijn functioneel voor het
bedrijf en vormen een leefomgeving voor mensen, planten en
dieren. Verscheidene hebben cultuurhistorische waarde.
Om die redenen hebben de
Zuidelijke Land- en
Tuinbouworganisatie (ZLTO), de
Boerderijenstichting Zeeland en
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland (SLZ) op 16 december de
Zeeuwse Erftrofeeën 2006 uitge
reikt.
Boerderij in Zeeuwse stijl
Bij de verkiezing stond dit jaar het
thema 'Boerderij in Zeeuwse stijl'
centraal. De juryleden Lilianne
van der Ha-van Vlierberghe -
ZLTO, Wim Sanderse
Boerderijstichting en Peter Maas -
Stichting Landschapsbeheer
Zeeland hebben speciaal gelet op
typisch Zeeuwse gebruiken en toe
passingen op de boerderij, zoals
bouwstijlen, versieringen, symbo
len, materiaal- en kleurgebruik,
Familie Wijffels, mooiste moderne boerderij.
Winnaars
Uit handen van gedeputeerde voor
Water, Natuur, Landinrichting en
Kust Wouter Zandbrink ontving
Familie Thomaes, mooiste historische boerderij.
maar ook op de erfindeling,
bomen en struiken en de gebrui
ken daaromheen.
Elk boerenerf kwam in aanmer
king voor de trofee. De inzendin
gen zijn verdeeld in twee catego
rieën: het historische erf dat
meestal ouder is dan 50 jaar en
vaak cultuurhistorische elementen
heeft en het moderne erf, dat
recent is aangelegd met een
moderne bedrijfsvoering. Voor het
erf dat het cultuurhistorische
handhaaft of herstelt is een stimu-
leringsprijs uitgeloofd.
de familie Thomaes uit
Hoofdplaat op hun eigen erf de
trofee voor het mooiste Zeeuwse
historische erf, de familie Wijffels
uit Aardenburg die voor het
mooiste moderne erf en mocht de
familie Buijs uit Stavenisse de sti-
muleringsprijs in ontvangst
nemen.
De prijzen bestaan uit een trofee
en een geldbedrag, waarmee de
winnaars hun erf verder mogen
verfraaien. Voor deze feestelijke
bijeenkomst waren alle inzenders
