Uniek
wordt
om
cannabisbeleid
zeep geholpen
fss*,r fills», mm*™*"»
PZC
Gedogen heeft een voor- en een achterdeur
wm. mm- &VG swï
ÏWimM) &v $8«w
4 NLXtilo 4 &S
zaterdag 30 december 2006
De angst zit er goed in.
Een afspraak met
twee Walcherse hennepte
lers in een café in Vlissin-
gen gaat op het laatste mo
ment niet door. Ze zijn zelfs
niet bereid op de Boule
vard, temidden van andere
wandelaars, een gesprek
aan te gaan. De jacht van de
politie op hen is te inten
sief, zeggen ze. Ook een eige
naar van een growshop ziet
niets in een gesprek. Hij
vindt dat hij op geen enkele
manier extra de aandacht
moet vestigen op zijn
branche. Cynisch: „Dat
brengt politie en justitie al
leen maar op ideeën."
Gerard Aarden van de koffieshop aan de Grote Markt in Goes
foto Willem Mieras
De hennepkweker is het doel
wit van politie en justitie.
Sinds enige maanden wordt er
in het Zeeuwse zeer serieus
werk gemaakt van de opsporing
van deze illegale bedrijfstak.
Wat begon als een ogenschijn
lijk acceptabele uitzondering op
het verbod om hennep te kwe
ken, het gedogen van de thuis
teelt, heeft zich ontwikkeld tot
een industrie die in belangrijke
mate in handen is van de georga
niseerde criminaliteit, stelde
procureur-generaal Harm Brou
wers kort geleden bij de presen
tatie van het nieuwe beleidsplan
van het Openbaar Ministerie.
In Zeeland neemt de georgani
seerde criminaliteit ook een
steeds dominantere positie in, in
de wereld van de softdrugs, zo
valt de beluisteren bij politie,
justitie en koffieshophouders.
Wie regelmatig de Middelburg
se rechtbank bezoekt, hoort
daar henneptelers fluisteren dat
ze uit angst niets durven zeggen
over hun opdrachtgevers. Die
dreigementen hebben een onuit
wisbare indruk gemaakt. Daar
komt nog eens bij dat die op
drachtgevers meestal bereid
zijn de helft of meer van de opge
legde boetes te voldoen, als een
kwekerij wordt ontdekt. In dat
geval loont zwijgen dubbel en
dwars.
De georganiseerde misdaad be
dreigt op nog een andere manier
de thuisteelt. Via ripdeals wordt
zo nu en dan door criminelen
een inval gedaan in kwekerijen
om daar snel te oogsten. Koffie
shophouders vertellen dat ze
ook wel eens met een ripdeal te
maken hebben gehad. Of dat ze
duidelijke aanwijzingen hadden
dat er op hen geloerd werd. In
vergelijking tot Noord-Brabant
en Limburg valt het in het
Zeeuwse echter nog heel erg
mee als het gaat om de onderlin
ge berovingen. Desondanks
heeft elke koffieshop tal van vei
ligheidsmaatregelen genomen
om te voorkomen dat anderen er
met hun handelswaar en geld
vandoor gaan.
Hoewel Nederland al dertig jaar
een gedoogbeleid kent, zijn kof
fieshophouders nog steeds vogel
vrij, zegt Gerard Aarden in zijn
foto Rick Nederstigt/ANP
«W0#8hth
ê9?-o fm,
te*
<66.^ SitfE£CHÏBSlf
4 wHtiflwou
-P F
WggD <Hts>
stmfcotëm €^»«h%r +m\
I*!®0 tvZmwm lliö*3mS
tWEROHWWt'BO 6.»* §||g|| WÊt Ankers
NlXtlO 4
6 «tF GUM -e f -M, OfUSKdT
♦«WWW» «w
uego w
-KOPWR éw Nfcfêjg
OWHtTCWtm)
éftuERftWr 46.-ï5»M(m)G
cmnn 6.15* 8mSmI
SUfERGWRSTftltlO 4
O mus GUM 4
»»ix* SM*»*
'li-C-n mmm r\nr ni\
Prijslijst koffieshop Goes
Goese filiaal aan de Grote
Markt. Dat pand valt zeer op
door zijn onopvallendheid. Het
is zowat het enige zonder recla
me aan de gevel. Binnen heeft
het ook weinig weg van de klas
sieke koffieshops; geen posters
van Bob Marley, geen reggaemu-
ziek, geen uitvergroot hennep
blad op het raam. Wat opvalt is
juist de ruimtelijkheid en de ta
fels en stoelen van doorzichtig
kunststof. Dat is volgens Aar
den gedaan om te voorkomen
dat er stiekem andere drugs ge
bruikt worden. Ook op de toilet
ten is dat beleid doorgevoerd.
Nergens een mogelijkheid daar
snel een 'lijntje coke' klaar te
maken.
Vervuild
Aarden krijgt de laatste maan
den nauwelijks nog huistelers
over de vloer in zijn shops in
Goes en Middelburg die hem ei
gen kweek aanbieden. Zijn oude
leveranciers zijn zowat allemaal
opgepakt of uit angst voor poli
tie en justitie gestopt. Als er al
wat wordt aangeboden aan zijn
achterdeur gaat het vaak om ver
vuilde wiet. „Professioneel ver
vuild zodat alleen experts zien
dat er wat mis is." Hij doelt dan
op vervuild met bijvoorbeeld
poederlood, vergruisde tl-lam-
pen, aquariumzand en cement-
poeder. „Allemaal om het ge
wicht te vermeerderen en zo,
zonder te letten op de volksge
zondheid, meer te vangen."
Om toch aan voldoende voor
raad te komen rijdt hij regelma
tig naar het 'noorden' om daar
foto Willem Mieras
bij een vaste leverancier zijn Su
per Chrystal, Jack Horror en
White Widow te halen. Waar
dat precies is, maakt hij niet dui
delijk. Het gaat volgens hem om
een regio waar de politie in ie
der geval minder tijd heeft voor
de jacht op henneptelers. Elke
keer als hij terugkomt is hij in
overtreding. Dan heeft hij stee
vast minimaal enkele kilo's in
zijn auto liggen. De strafbaar
heid zet zich voort als hij die ki
lo's opslaat in een pand ergens
in het Zeeuwse waar het materi
aal wordt verdeeld in porties
van één gram of gerold in joints.
Hij heeft ook nog eens drie men
sen in dienst die die vooiTaad,
op afroep, naar zijn koffieshops
brengen. Door zo te handelen
heeft hij volgens de wet een cri
minele organisatie opgericht.
En alle drie die koeriers maken
daar ook deel van uit. Het is vol
gens hem echter de enige moge
lijkheid een koffieshop te run
nen.
Daar komt volgens hem ook nog
eens bij dat de belastingdienst
hem dwingt groot in te slaan.
Die overheidsdienst gaat ervan
uit dat Aarden minimaal 84 pro
cent winst maakt op zijn wiet.
„Om die winst te behalen ben ik
verplicht per soort minimaal
één kilo in te kopen. Anders
haal ik die winstmarge niet."
Momenteel ligt de kiloprijs rond
de 3600 tot 3700 euro. Dankzij
de verscherpte controle op vuur
werk in met name de grensre
gio's is die wat lager dan een
maand geleden, grapt Aarden.
„Na het nieuwe jaar, als de ex
port weer minder riskant is, zal
de prijs wel weer stijgen naar
4000 euro de kilo."
Lasten
Door de druk van de belasting
dienst, zeer hoge verzekeringen
en andere lasten merkt Aarden
dat koffieshops zich uit de
markt prijzen. Hij ziet dat de
thuisdealers weer in opkomst
zijn. Het bureau IVO, dat onder
zoek doet naar maatschappelij
ke ontwikkelingen, constateert
ook een toenemende verkoop
van cannabis buiten de koffie
shops om. Dit heeft volgens het
bureau zo goed als zeker te ma
ken met het strengere beleid
van politie en justitie. Het ge
volg, aldus IVO: meer criminali
teit, minder controle op de kwa
liteit van de producten.
„Op deze manier wordt het unie
ke Nedei'landse cannabisbeleid
om zeep geholpen", constateert
Aarden. „Het was toch de bedoe
ling hard- en softdrugs te schei
den. Door zo te jagen op de goed
willende thuistelers, waardoor
de prijzen stijgen, wordt de
jeugd weer in de armen van de
thuisdealers gedreven." Met na
druk: „Dat kunnen dealers zijn
die ook handelen in harddrugs."
Hij is een vurig voorstander van
het legaliseren van softdrugs.
Dat is volgens hem de manier
om de criminalisering van de
softdrugshandel te keren. „Door
het ingezette beleid van ex-mi
nister Donner (Justitie), door
het opvoeren van de jacht op
thuistelers, wordt die criminali
sering juist in de hand ge
werkt."
Aarden mag pas verkopen als
mensen achttien jaar of ouder
zijn. Nieuwe achttienjarige klan
ten moet hij echter niet voorlich
ten. „Die weten precies wat ze
willen omdat ze dan al ervaren
gebruikers zijn. Die halen hun
wiet bij vriendjes, thuisdealers
of op straat." Drie klanten van
de Goese koffieshop bevestigen
dat de straatverkoop in op
komst is. Het trio uit Goes, Ril
land en Yerseke kiest voor aan
koop in een koffieshop omdat ze
daar redelijk zeker zijn van de
kwaliteit en ze daar lekker kun
nen tafelvoetballen.
Stabiel
Volgens het IVO ligt het canna
bisgebruik in Nederland al ja
ren stabiel rond de drie procent
van de bevolking. Bij jongeren
is er sprake van een dalende ten
dens. Het Trimbosinstituut weet
op zijn beurt dat de interesse
voor cannabis vooral groot is in
de puberteit, omdat dan de be
hoefte te experimenteren het
grootst is. Van de dertienjarigen
heeft volgens dat instituut ze
ven procent ooit hasj of wiet ge
probeerd. Dit percentage neemt
toe met de leeftijd: bij de 17/18
jarigen is dit 44 procent. De
meeste jongeren gebruiken dit
middel maar één of een paar
keer. Een kleinere groep blijft
vaker gebruiken. Aarden ziet
dat vooral tussen de 25 en 30
jaar de interesse voor zijn pro
ducten sterk afneemt. „De klan
ten komen nog wel eens terug
om voor een speciaal weekeinde
wat te kopen. Verder zie ik ze
niet meer."
Emile Calon
Zeeuwse
henneptelers
in het nauw
Volgens velen is er geen touw aan vast te knopen.
Het Nederlandse gedoogbeleid inzake softdrugs.
De absurditeit van het systeem in zeven vragen.
Wat is het probleem van het drugsbeleid?
De wet verbiedt de handel in cannabis, maar koffie
shops worden gedoogd. Per klant mag maximaal vijf
gram wiet worden verkocht. De teelt van meer dan
vijf wietplanten is echter verboden en inkoop van ge
teelde waren ook. Een koffieshop mag maximaal 500
gram cannabis in huis hebben. Dat levert bizarre si
tuaties op. Koffieshops bedienen hun klanten daar
door namelijk aan de voordeur met cannabis die al
leen 'via de achterdeur' kan zijn geleverd. Voorbeeld.
Koffieshop Checkpoint krijgt dagelijks 2000 klanten
over de vloer. Bij elkaar opgeteld kunnen zij maxi
maal 10 kilo wiet kopen. Maar die mag Checkpoint
niet in huis hebben. Daarvoor zijn minstens 20 leve
ringen per dag nodig. Minstens, want dat klanten ver
schillende soorten wiet willen hebben, is voor het ge
mak even buiten beschouwing gelaten. En let wel: de
koerier die met 500 gram over straat gaat, is straf
baar. Dat is dus alsof je besluit dat mensen niet meer
dan vijf suikerklontjes in bezit mogen hebben en su
permarkten één doos, maar met die doos mag je niet
over straat en het verbouwen van suikerbieten is ver
boden.
Over dat verbouwen gesproken: alleen al om Check
point te bevoorraden moet op een oppervlakte van
twee voetbalvelden permanent wiet worden geteeld.
Welke problemen levert deze rare regeling op?
Allerlei vormen van overlast. Bijvoorbeeld onveilige
wietplantages in woonhuizen. Het verbouwen moet
immers clandestien gebeuren. Bovendien proberen
professionele criminele organisaties zich meester te
maken van de wietteelt, want de handel is lucratief.
Controle op kwaliteit is zo vrijwel onmogelijk. In de
grensregio's zorgt de massale klantenstroom uit het
buitenland voor overlast.
Hoeveel koffieshops telt Zeeland?
Acht. Checkpoint en Miami in Terneuzen, Aarden én
High Life in Goes, Aarden en Purple in Vlissingen en
Sixty-two en Roxy in Middelburg.
Kunnen gemeenten een koffieshop sluiten?
Ja, maar in de praktijk is dat heel moeilijk. Zo wilde
de gemeente Vlissingen vorig jaar koffieshop Purple
tijdelijk sluiten, omdat de eigenaar thuis 18 kilo soft
drugs had liggen, aanmerkelijk meer dan de toegesta
ne handelsvoorraad van 500 gram. Maar het huis
hoorde niet bij de koffieshop, oordeelde de Raad van
State, die het besluit van Vlissingen onderuit haalde.
Dit is een voorbeeld uit vele tientallen.
Is er een oplossing voor het koffieshopprobleem?
Een mogelijkheid is stoppen met gedogen. Tegenstan
ders van die oplossing voeren aan dat de hele soft-
drugsscene dan ondergronds gaat, waardoor crimina
liteit en overlast alleen maar toenemen. Een andere
oplossing is het legaliseren van de wietteelt. In juni
hield de toenmalige minister van justitie Donner
(CDA) de Tweede Kamer nog voor dat dit in strijd is
met internationale verdragen. Nederland zou zich
binnen Europa isoleren. Tegenstanders van deze op
lossing betogen bovendien dat de drempel voor het
gebruiken van drugs dan omlaag gaat. De stap van
softdrugs naar harddrugs zou kleiner worden.
Wal vindt de Tweede Kamer?
In juni bleek een meerderheid die zich aftekende voor
een proef met gelegaliseerde wietteelt (in Maastricht)
uiteindelijk te verdampen, toen de VVD afhaakte. Be
sloten werd dat het kabinet nog een half jaar de tijd
kreeg om de illegale wietteelt hard aan te pakken.
Volgens de koffieshops werkt die verscherpte aanpak
averechts. Doordat de betrouwbare telers waarmee
zij tot dusver werkten de politie achter de broek aan
krijgen, zien criminelen hun kans schoon. Zij sprin
gen in het gat, maar leveren slechte en dure waar.
Inmiddels zijn er verkiezingen geweest. De nieuwe
Tweede Kamer staat wellicht open voor een proef
met legale wietteelt. SGP, CU, CDA en PW willen
koffieshops het liefst sluiten, de rest neigt naar legali
sering of op zijn minst regulering van de wietteelt.
Betekent dit dat een nieuwe regering dat gaat rege
len?
Dat is hoogst twijfelachtig, omdat op het ogenblik
CDA, PvdA en CU met elkaar onderhandelen. Er
moet dus een compromis worden gevonden tussen hel
verbieden van koffieshops (CU), het verminderen van
het aantal koffieshops (CDA) én het openhouden var
koffieshops plus een experiment voor het reguleren
van de cannabisproductie (PvdA).
Een te liberaal drugsbeleid zou voor de CU weieens
een breekpunt kunnen zijn in de coalitie-onder hande
lingen.
Ernst Jan Rozendaal
