Het gelijk van gasbedrijf Gazprom PZC 'Je móet me nemen' PZC Geknoei met polonium verwondert baas Covra Voedsel blijft nog jaren goedkoop Conflict draait om medezeggenschap over transportleidingen door Wit-Rusland Brussel wil spoedoverleg over conflict 29 december 1956 vrijdag 29 december 2006 door Carel Goseling Op 1 januari om 08.00 uur West-Europese tijd gaat de gaskraan naar Wit-Rusland dicht. De topman van het Russi sche gasbedrijf Gazprom, Alexei Miller, speelt het spel hard. Gazprom wil dat Wit-Rusland meer gaat betalen voor Rus sisch gas. Bovendien wil Gaz prom een belang krijgen in de gastransportleidingen die via Wit-Rusland naar de rest van Europa lopen. Leidingen waar door Gazprom-gas gaat. Wit-Rusland betaalt nu nog geen 47 dollar per 1000 kubieke meter gas uit Rusland. Afne mers in Midden-, Zuid- en West-Europa leggen er meer dan 250 dollar voor neer. Een prijs die bovendien jaarlijks met 6 procent stijgt. Is het dan vreemd dat Gazprom De Europese Commissie heeft Rusland en Wit-Rus- land opgeroepen zo snel moge lijk een oplossing te vinden voor hun conflict over de gasle- veranties. De Commissie vreest dat het conflict gevolgen kan hebben voor de gasstroom naar Europa. Het dagelijks bestuur van de EU heeft daarom de experts op het gebied van de internationale gasleveranties op 4 januari naar Brussel geroepen voor spoedo verleg. Het Russische gasbedrijf Gazprom wil dat Wit-Rusland meer gaat' betalen voor gas dan de vriendenprijs die het tot nog toe kreeg. Als het regime in Wit-Rusland daar niet mee in stemt, gaat de gaskraan dicht, zo dreigt Gazprom. Dat zou de aanvoer van gas voor Europa, dat vanuit Rusland door Wit-Rusland gaat, in gevaar kunnen brengen. ANP de gasprijs voor Wit-Rusland wil verhogen? Nee. Is de verho ging extreem? Ook niet echt. Gazprom wil dat Minsk 110 dol lar per 1000 kubieke meter gaat betalen. Daarna zal de prijs op lopen naar 250 dollar in 2011. Wit-Rusland is bereid 75 dollar voor het Russische gas te gaan neertellen. Gazprom wil dat ac cepteren mits het medezeggen schap krijgt over de gastrans portleidingen door Wit-Rus land. Omgerekend wil Gazprom daarvoor vijf miljard dollar be talen: twee miljard dollar meer dan de feitelijke waarde. Minsk wil er echter tot nu toe niet aan. Dus wil Gazprom de gaskraan naar het land dicht draaien. Alleen kan het dat fei telijk niet. Wit-Rusland haalt het gas voor eigen gebruik im mers uit dezelfde transportlei dingen waarmee de energiebron naar de rest van Europa gaat. De regering claimt dat ook na 1 januari te zullen doen, ook zon der contract met Gazprom. Dat betekent automatisch dat de rest van Europa minder gas zal krijgen. Een soortgelijke si tuatie deed zich begin 2006 voor met Oekraïne. Ook dat land weigerde een hogere prijs voor Russisch gas te betalen. Toen Gazprom de levering staakte, tapte Oekraïne gewoon 'doorvoer-gas' af waardoor on der meer Oostenrijk en Italië in eens veel minder kregen. Nu zal een mindere levering via Wit-Rusland niet echt grote ef fecten hebben. Rusland ver zorgt 24 procent van de gasbe- hoefte van de EU. Daarvan komt 22 procent via Wit-Rus- land. Omgerekend 5 procent van de totale EU-behoefte. Gazprom heeft Litouwen, Polen en Duitsland gewaarschuwd voor mindere leveringen in ja nuari. Een merkbaar effect zal dat in die landen niet hebben. De EU heeft 120 opslagplaatsen voor gas. Goed voor 70 miljard kubieke meter: 50 dagen ver bruik. De houding van Minsk, en eer der Oekraïne, maakt meteen duidelijk waarom Gazprom me dezeggenschap wil over de gast ransportleidingen. De Russen moeten de EU-lidstaten immers contractueel gas leveren. Lukt dat niet, dan kost dat Gazprom geld. Dan is het extra vervelend als een derde partij de oorzaak is, een partij waar je geen zeg genschap over hebt. Inbinden Zal Wit-Rusland inbinden? Dat valt te verwachten. Zal Ga zprom bijdraaien? Ook dat zit erin. Waarom? Gezien de bijzon dere relatie tussen Rusland en Wit-Rusland. De presidenten van beide naties, Poetin en Loe- kasjenko, streven naar een eco nomische unie. Daarbij is Wit-Rusland wel de armere, en dus vragende partij. Maar Rusland kan het zich niet veroorloven Loekasjenko en zijn bewind echt in problemen te brengen. Hun val zou immers een omwenteling in Wit-Rus land kunnen betekenen. Daar mee ontstaat het gevaar dat het land zich van Moskou zal afke ren en toenadering zoekt tot EU en Navo. Poetin en de Russische regering beseffen dat terdege. Wit-Rusland onder druk zetten mag, mits dat proces controleer baar blijft. Dat spel speelt de Gazprom-top mee. Medezeggen schap over cruciale gastrans portleidingen werkt immers be ter onder vrienden dan vijan den. Het geval-Oekraïne heeft dat be wezen. Na vier dagen opende Gazprom de gaskraan voor dat land weer. Via onderhandelin gen kwam er een nieuw con tract met een hogere gasprijs en medezeggenschap over de gast ransportleidingen daar. Welis waar via een aparte onderne ming, maar daarin kreeg Ga zprom een maatgevend belang. Bovendien werd voorkomen dat de anti-Russische sentimenten in Oekraïne de overhand kregen en de overige afnemers van Rus sisch gas in Europa zo boos wer den dat ze elders hun gasbehoef- te gingen dekken. Eind goed, al goed. En zo zal het ook nu gaan. GPD Voor het tweede achtereenvol gende jaar zijn de inkomens in de land- en tuinbouw over bijna de hele linie gestegen. Is nu het tijdperk aangebroken van de structureel hogere landbouwprijzen, dat Land- bouwminister Cees Veerman enige weken geleden aankon digde? Nog even geduld, meent het Landbouw Econo misch Instituut (LEI). door Nico Hylkema Een gemiddelde omzetstij ging van 7 procent is ze ker niet slecht voor de totale land- en tuinbouw. Zeker als die omzetstijging bijna ge heel door hogere prijzen wordt geboekt. De kosten stegen dit jaar ook flink met zo'n 3,5 tot 4 pro cent door duurdere energie, veevoer en mestafzet, maar de inkomens zijn de afgelo pen jaren zeker in de veehou derij en de akkerbouw snel ler gestegen. Betekent dit nu het einde van de dalende prijzen van land bouwproducten, dat de minis ter onlangs aankondigde? „Dat weten we pas over vijf jaar", meent landbouweco noom Cees van Bruchem van het Landbouw Economisch Instituut (LEI). Dan pas zal blijken of de betere inkomens structureel zijn. Toch lijkt het tij gunstig. In China en India groeit de wel vaart en daarmee de con sumptie van dierlijke eiwit ten. Op termijn kan ook de klimaatverandering een rol spelen. En niet te vergeten de opkomende teelt van gewas sen voor de energievoorzie ning die nu al de prijzen voor graan in bijvoorbeeld Duits land opdrijft. De wereldsui kerprijs stijgt al onder in vloed van de Braziliaanse ethanolproductie. Het vee voer wordt in elk geval duur der. Volgens Van Bruchem is er weinig dat echt wijst op een structureel hogere prijs voor landbouwproducten. Re kening houdend met de infla tie is er nog steeds sprake van een prijsdaling, dempt hij de vreugde. Ook LEI-di- recteur Jan Blom laat zien dat vergeleken bij het mid den- en kleinbedrijf de land en tuinbouw het niet zo goed doen. Ooit was een lage prijs voor I landbouwproducten een na- strevenswaardig doel voor Europese politici om de lo nen te matigen. Nu is dat wei nig zinvol meer, want we ge ven nog maar 12 procent van ons inkomen uit aan voeding. Er zitten bovendien zoveel schijven tussen boerderij en winkel, dat een prijsstijging van 50 procent voor de boer ongeveer een voedselprijs ver hoging van 10 procent voor de consument betekent. In de totale kosten van levenson derhoud is dat slechts een stij ging van 1 procent. De lage landbouwprijzen zijn een autonoom gegeven gewor den. Door globalisering is die prijs amper meer te beïnvloe den. Als de prijzen stijgen, zal de consument in welvaren de landen daar weinig van merken. De echte prijs wordt betaald door arme landen. Daar is een prijsverhoging van graan direct te merken in de dagelijkse kosten. Zullen de Nederlandse boe ren dan wel de rijke onderne mers van de toekomst wor den? Van Bruchem verwacht dat niet. Kunstmatig Sommige producten zullen bij een betere wereldmarkt prijs wel duurder worden, maar de meeste zijn in Euro pa nog kunstmatig hoog door bescherming. Voor die lucht eruit is, zijn we jaren verder. Bovendien is Nederland een sterk exporterend land. En in een uitvoerend land zijn de prijzen per definitie laag, want anders is het oproeien tegen de stroom van de im port. Nee, Van Bruchem ziet nog geen eind komen aan de reële prijsdaling. GPD door Ben Jansen Hij heeft zich zeer verwon derd over het gemors met het polonium dat ex-spion Aleksander Litvinenko begin vorige maand het leven heeft ge kost. Sporen van de radioactie ve stof in vliegtuigen en wonin gen die dateren van vóór het mo ment waarop het gif moet zijn toegediend; Hans Codée, direc teur van het opslagcentrum voor radioactief afval Covra in Vlissingen-Oost begrijpt het al lemaal niet. „Het is een onge looflijke knoeiboel." Litvinenko heeft de dood gevon den door de verwoestende wer king van de alfastralen die polo- nium-210 uitzendt. Dat vernieti gende gevolg en het feit dat al fastraling makkelijk is af te schermen, maakt deze uiterst ra dioactieve stof tot een zeer effec tief middel voor sluwe moorde naars. Vele keren per jaar legt Codée bezoekers van de Covra uit wat radioactieve straling is. Wel kom in de wereld van alfa, bèta en gamma. Afscherming van die gammastralen vergt een dikke laag lood of, zoals in de oranje opslagbunker op het Covra-ter- rein wordt toegepast, metersdik gewapend beton. Bètastralen zijn met een dunne stalen plaat tegen te houden. In het geval van alfastralen volstaat een vel papier. Het is altijd boeiend Codée daarmee aan de slag te zien. Hij houdt een stralingsbesmettings- monitor (vroeger heette zo'n ding een geigerteller) in de buurt van een - gelukkig zwak ke - radioactieve bron die al fastraling uitzendt. Het appa raat begint vervaarlijk te kra ken en stopt zodra Codée een velletje papier tussen bron en monitor houdt. Die radiologi sche goocheltruc heeft steevast veel succes. Codée: „Je kunt po- lonium-210 dus verpakt in een papieren zak overal mee naar toe nemen, zonder dat bewa kingsapparatuur alarm slaat. Maar je moet die zak wel dicht- laten en zeker niet met de in houd gaan knoeien. Dat is blijk baar wel gebeurd, want anders waren bijvoorbeeld in wonin gen in Hamburg geen sporen po lonium ontdekt die er moeten zijn gekomen voordat Litvinen ko werd besmet." De radioactiviteit die op ver scheidene plaatsen is gemeten nadat de ex-spion de dodelijke dosis had binnengekregen, heeft Codée niet verbaasd. „Als je zo'n kennelijk grote hoeveel heid in je lichaam hebt, breng je bijvoorbeeld wanneer je met klamme handen een stoelleu ning vastpakt al enkele atomen polonium over. Die zijn later met de juiste apparatuur goed te detecteren." Thermphos Bij de Covra in Vlissingen-Oost is ook polonium opgeslagen. Het zit - in zeer lage concentra ties - in verkalkt reststof van fosforproducent Thermphos. In dat stof is een opeenhoping ont staan van radioactieve stoffen die in natuurlijk fosforerts voor komen. Polonium-210 is er een van. Bij de Covra wordt het Thermphos-calcinaat vanwege de geringe straling die het pro duceert als laagradioactief af val behandeld. De radioactieve stoffen die het bevat vervallen snel. Zo is de zogenaamde half- waardetijd van polonium-210 138 dagen: na elke 138 is de res terende straling gehalveerd. Voor het poloniumhoudende af val bij de Covra hoeven dan ook geen dure oplossingen te wor den ontwikkeld om het vele eeu wen op te slaan, zoals noodzake lijk is met afval van gebruikte splijtstofelementen uit kernreac toren. Codée: „We kunnen dat spul van Thermphos over hon derd jaar als onschadelijk afval kwijt." Een wetenschapper neemt een monster van polonium-210 voor een test in het GSF Nationaal Onder zoekscentrum in München. De alfastralen van polonium zijn zeer dodelijk, maar tegelijkertijd is de stof makkelijk af te schermen. Daardoor is polonium een uiterst effectief middel om iemand om zeep te helpen. foto Frank MSchler/EPA Wat is dat in godsnaam, vraag ik verbaasd als er een trompetge schal klinkt alsof er een hele cavale- rie-eenheid het restaurant komt binnen gestormd. „Oh sorry," zegt hij, „dat is mijn mobiel" en duikt in een voorvak van zijn laptoptas. Verkeerd vak blijk baar. Opnieuw klinkt er trompetge schal. Hij graait in het andere vak, maar haalt een brillenkoker naar bo ven. Waarschijnlijk voelt dat ongeveer zo aan. Weer trompetgeschal. Hij gaat opgejaagd opnieuw graaien. Dan krijgt hij zijn mobiel te pakken en drukt, zich weer verontschuldigend, het geluid weg. Maar tot mijn irritatie zet hij de tele foon niet uit. In plaats daarvan begint- ie met de knoppen te pielen. „Verwacht te je een telefoontje van iemand?", vraag ik. Zo'n vraag suggereert dat ik hem een excuus aanreik voor zijn ge doe. Maar ik bedoel natuurlijk dat als hij geen telefoontje verwachtte, hij dat kreng allang had moeten uitzetten en dat hij dat nu meteen moet doen. Ik be doel ook dat als hij wel een telefoontje verwachtte, hij de beleefdheid had moe ten hebben om dat tevoren aan te kon digen. Maar die boodschap komt zo na tuurlijk niet over. „Nou, nee, niet echt," zegt -ie doodgemoedereerd, „maar toch even kijken." Gezien zijn vingerbewegingen verdenk ik 'm ervan dat hij allang gezien heeft van wie het bericht is en inmiddels bezig is een sms' je in elkaar te flansen. Ik doe er gelaten het zwijgen toe. „Ziezo," zegt -ie na enige tijd terwijl hij vermoedelijk op de verzendknop drukt, „dan zal ik 'm nu maar uitzet ten." Alsof hij een concessie jegens mij doet. De onderbreking kwam op een moment dat we in een intens gesprek gewikkeld waren over een conflict tus sen ons beiden dat een jarenlange vriendschap flink had bekoeld. We had den afgesproken het vandaag tijdens een etentje uit te praten. Hoewel ik be hoorlijk de smoor in heb over de onder breking, besluit ik er niets van te zeg gen om het gesprek niet meer te belas ten. Maar ik kan niet nalaten het toch nog even aan te stippen als we een tijd later op de stoep vóór het restaurant nog wat staan te praten. De kou tussen ons is dan overigens al uit de lucht. Zijn verdediging is even simpel als veelzeg gend. „Als mijn telefoon gaat, moet ik gewoon altijd even kijken wie het is." „Wat is het toch in mensen," vroeg ik mezelf af toen ik later door de donkere nacht naar huis reed, „dat ze zelfs het meest intieme gesprek onderbreken als hun telefoon gaat?" Is het omdat ze altijd met de stille hoop leven dat dit dan misschien het tele foontje is dat hun leven voorgoed zal veranderen? Is het platte nieuwsgierig heid? Is het de nieuwe religie van de be reikbaarheid: een goed mens is een mens die voor ieder ander mens altijd bereikbaar is? Mogelijk dat deze facto ren een rol spelen, maar belangrijker is iets anders, namelijk het verschijnsel dat psychologen het 'schaarsheid-prin cipe' noemen. Als iets schaars is of maar voor korte tijd beschikbaar, neemt de aantrekkelijkheid ervan in het algemeen toe. Bedrijven maken daar voortdurend gebruik van door boodschappen als 'Op op' of 'Deze prijs geldt alleen in de periode 27-31 december'. Onze cultuur doet dat ook. Kerstmis is voor velen onder andere zo bijzonder omdat het maar één keer per jaar Kerst mis is. Het schaarsheid-principe treedt ook in werking als in een gesprek met iemand anders onze telefoon overgaat. Als we niet gauw opnemen, dan is de kans op dit contact alweer voorbij. Kortom, of we het nu toegeven of niet, feit is dat als onze telefoon overgaat, we doorgaans tijdelijk onze prioritei ten veranderen. Terecht dat dat lullig voelt, voor wie daar bij zit. Rene F.W. Diekstra WOONOORD - Het ministerie van Sociale Zaken en Volksge zondheid maakt een rapport op over de gezondheidstoe stand van de Ambonezen in het woonoord Westkapelle. Zo dra dit rapport er is zal de mi nister van Justitie nagaan wel ke maatregelen nodig zijn om de kinderen voor ondervoe ding en ernstige ziekten te be hoeden. OPSTAND - De leider van de opstand in Noord-Sumatra, ko lonel Maloedin Simbolon, is weten te ontsnappen uit de stad Medan toen Indonesische regeringstroepen de stad her overden. Politieke waarne mers in Djakarta vrezen dat Simbolon met de hem trouwge- bleven troepen een burgeroor log zal ontketenen. De opstan delingen houden zich in de bos sen schuil. De Indonesische luchtmacht heeft als verster king bommenwerpers naar Me dan gestuurd. NOODTOESTAND - In de Amerikaanse staat California is de noodtoestand afgekon digd. In het district Los Ange les woeden al dagen grote bos branden. De branden bedrei gen onder meer het dorp Mali- bu. Hoofdredactie: Peter Jansen Arie Leen Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie@pzc.nl Lezersredacteur: Edith Ramakers Stalionspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenrustslraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax:(0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax.(0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Hel 's-Landshuis Steenstraat 37, 4561 AR Hulst Tel: (0114)371379 Fax:(0114)371380 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel: (0111)454647 Fax: (0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes Bezorgklachten: 0800-0231231 Maandag t/m vrijdag vóór 15.00 uur gebeld, nog dezelfde dag nabezorgd: zaterdag vóór 12 uur. E-mail: lezersservice@pzc.nl Fax: (076)5312330 Abonnementen: 0800-0231231 autom. afschrijving acceptgiro per maand: 21,50 n.v.t per kwartaal 61,50 64.50 per jaar: 236.00 239,00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc nl Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor het einde van de betaalperiode. U ontvangt een schriftelijke bevestiging. PZC, t.a.v, lezersservice. Postbus 31,4460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,30 zaterdag: 1,85 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgens de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren zondag: van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax:(076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0113)315570 Fax: (0113)315571 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/service/adverteren Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern. De dooru aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voor onzt (abonnementen)admimstratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pro ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselectecr- t dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC u- Behoorttot WeGeNeR

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4