PZC
Een kerk is nooit standaard
■■K am
De aronskelk blijft
nog steeds bloeien
Appartementen in Nieuwdorp
Hedactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0113-315570;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 23 december 2006
Wit is in maar kwetsbaar W3
DE VOORDEUR
De voordeur biedt toegang tot een woning, maar wat
daar achter schuil gaat, blijft voor velen onzichtbaar.
In deze serie een kijkje achter de voordeuren van
Zeeuwse huizen. Iedere week gaat een andere deur
open en geeft de bewoner een blik in zijn of haar leven.
k de keuken bestaat een deel van het raam uit melkglas om ongewenste inkijk te voorkomen.
foto's Mechteld Jansen
Van het interieur van de gereformeerde
kerk in Nieuwdorp is niet meer veel
over. Binnen de muren zijn vijf gloednieu
we appartementen gebouwd. Maar de grote
kerkramen in de dikke muren, de ingekerf-
de namen van organisten in het dakbeschot
en het weidse uitzicht herinneren de bewo
ners nog aan de oude functie.
Acht jaar hebben Middelbur
gers Sebastiaan en Melanie
Bom in Rotterdam gewoond, om
te studeren en carrière te ma
ken. De wens om weer terug te
gaan naar Zeeland begon steeds
meer te leven.
Op het moment dat Sebastiaan
bij architectenbureau Rothui
zen van Doorn 't Hooft in Mid
delburg kon gaan werken,
kwam de zaak in een stroomver
snelling en ging het stel opzoek
naar een huis in de provincie.
Sebastiaan: „We wilden geen
standaardrijtjeswoning uit de
jaren tachtig of negentig. Dat is
echt niets voor mij." Melanie
vult aan: „En het was belang
rijk dat het huis van binnen af
was. We hebben de laatste jaren
in Rotterdam telkens in verbou
wingen gezeten. Met een klein
kind erbij is dat een stuk lasti
ger."
De keuze viel uiteindelijk op
een tussenwoning in de kerk
van Nieuwdorp. Bepaald geen
standaard woning dus. De vrij
heid om de indeling zelf te bepa
len, gaf voor het jonge gezin.de
doorslag.
Op het moment dat ze het appar
tement mochten uitkiezen, was
de kerk nog een lege bouwval.
Wel waren er tekeningen ge
maakt van de nieuwe situtatie,
waarbij de ruimte als het ware
in vijf plakken werd gesneden.
Elk appartement heeft nu een
raam waarin op de begane
grond een voordeur en op de eer
ste etage een balkonnetje is ge
maakt.
Sebastiaan en Melanie kozen
voor het middelste 'raam'.
„Daar stond niet direct een
boom voor, bovendien vonden
we het juist leuk om de middel
ste te hebben."
Elk appartement is een beetje
anders. De twee huizen op de
kop zijn het ruimst en beschik
ken over een karakteristiek
rond raam. De bewoners aan de
voorgevel hebben als extraatje
het torentje en een glas-in-lood-
raam.
Suzan Murre (46) woont op num
mer 38, aan de achterkant van
de kerk.-„Dit is het mooiste en
het ruimste appartement, dit
was dan ook als eerste ver
kocht." Toch is Suzan als laat
ste in de kerk komen wonen.
„De eerste eigenaren zijn vlak
voor de oplevering gescheiden
en konden nog net de keuken en
het sanitair afbestellen."
Verandering
Voor Suzan kwam de kerkwo-
ning als geroepen. Haar hele le
ven woonde ze bij haar moeder
in. Op het moment dat zij over
leed, was Suzan toe aan verande
ring. Na veel wikken en wegen
besloot ze in Nieuwdorp te blij
ven wonen. Net als de familie
Bom, zocht ze een huis dat eigen
lijk al 'af' was.
Van de aankoop heeft ze nog
geen moment spijt gehad. „Ik
heb hier zoveel mooie plekjes
om te zitten. Het uitzicht vanaf
de eerste verdieping over de
kerktuin met monumentale bo
men is haar favoriet, maar ook
de zolder is een mooie plaats.
„In het oude dakbeschot zijn de
namen van de organisten ge
kerfd. Maar ook de schilders die
in de loop van de jaren aan het
werk zijn geweest, hebben hun
naam achtergelaten. Grappig is
dat ook de naam van de cv-mon-
teur met een datum in 2005 er
bij staat."
Het kophuis van Suzan is door
extra ramen in de achtergevel
lichter dan de middelste wonin
gen. Maar behalve extra licht,
bieden de ramen ook indrukwek
kende vergezichten. Suzan: „De
vensters zijn zo breed dat je er
in kan zitten. Vanuit het boven
ste raam kijk ik over de A58 en
naar 's-Heerenhoek.
Maar ook in het modern inge
richte huis van Sebastiaan en
Melanie is in vrijwel elke ruimte
te zien dat het gebouw vroeger
een kerk was. Op de eerste ver
dieping met aan weerszijden de
gebogen ramen komt de 'kerk-
sfeer' het beste tot z'n recht.
Aan de kant van de keuken,
waar de gevel van het oude gods
huis dicht tegen de bebouwing
van de Ring staat, is het raam
gedeeltelijk voorzien van mat
glas.
Sebastiaan: „In de brochure
stond dat dit raam 'deels van
melkglas' zou worden voorzien.
Heel vaag dus. In de koopoyer—
eenkomst heb ik wel laten vast
leggen dat het tot de borstwe
ring mat glas mag zijn. Daarbo
ven wilde ik per se helder glas,
omdat ik geen opgesloten gevoel
wil hebben in mijn eigen huis."
Sebastiaan heeft weinig overge
laten van de originele indeling.
„Ik heb het hele appartement ge
spiegeld, de trap loopt bij mij
dus aan de andere kant." De in
grijpendste verandering betreft
de tweede en derde etage. „Wij
hadden de pech dat een gebogen
steunbalk dwars door de slaap
kamers zou lopen. Die is nodig
om de muren overeind te hou
den."
Staalkabel
De jonge architect is aan het re
kenen en tekenen geslagen en
kwam tot de conclusie dat de
steunbalk zou kunnen worden
vervangen door een dikke staal
kabel.
Alleen de plaats waar de steun
balk aftakte is nog zichtbaar.
De staalkabels zijn weggewerkt
in het plafond van de slaapka
mers en de badkamer op de
tweede verdieping. De zolder, in
gebruik als knutsel- en kluska-
mer, is daardoor ruimer dan bij
de buren.
Het stel had graag nog een origi
neel kerkbankje willen bemach
tigen. Melanie: „Ik heb het aan
een oude Nieuwdorper ge
vraagd en hij wist te vertellen
dat die nu in Roemenië staan."
De benedenverdiepingen van de
woningen zijn vpor een belang
rijk deel ingericht als berging.
Sebastiaan: „Buiten is er geen
plaats voor een berging. Dat zou
ook geen gezicht zijn, vijf ver
schillende schuurtjes tegen de
kerkmuur."
Dat de bewoners van de kerk
geen echte schuur hebben, is nu
Elk kerkraam is voorzien van een balkon. foto's Willem Mieras
nog goed te zien. Bij elke voor
deur staan drie grote kliko's ge
parkeerd, voor het oud papier,
het rest- en het gft-afval. „Daar
komen ondergrondse containers
voor in de plaats, net als in de
binnenstad van Middelburg",
weet Sebastiaan.
Met de renovatie van de dorps
kerk is ook de Ring opgeknapt.
Die bood jarenlang een trooste
loze aanblik. De kerkruiten wa
ren ingegooid en het onkruid in
de omliggende tuin tierde welig.
De kerktuin is nu omringd met
een nieuw smeedijzeren hek,
ook staan er enkele bankjes die
uitzicht bieden op het plein.
„Vooral in de zomer wordt daar
goed gebruik van gemaakt. Hier
komen veel toeristen langs op
de fiets. We hebben zelfs al Ja
panners gezien die foto's maak
ten van het gebouw", lacht Mela
nie.
Nieuwdorper Adrie Weststrate
woont sinds twee jaar aan de
noordkant van de Ring, tegen
over de kerk. Hij is blij dat de
bestrating is opgeknapt, maar
de kerk had wat hem betreft
niet hoeven te worden gerestau
reerd. „Die hadden ze veel beter
kunnen afbreken. Dan hadden
ze hier een mooi plein of park
kunnen aanleggen. Vroeger was
hier ook geen kerk en zo bijzon
der mooi is het gebouw nou ook
weer niet. Maar ik ben niet onte
vreden over hoe het nu is, hoor."
Joeri Wisse
In een oogopslag tellen we twee levensgrote arenden,
twee golden retrievers, een liggende ezel tussen een
kerstman en een sneeuwpop in en nog een vrachtwa
gen. En dat alles op slechts een paar vierkante meter.
In de voortuin van Krijn Martinus Lere (63) en zijn
vrouw Astrid (62) staat deze opvallende uitstalling aan
beelden en kerstspul. Met als blikvanger een nog
steeds bloeiende aronskelk. „Elke dag loopt hier een
man met een poedeltje langs en vraagt wat ik toch met
die aronskelk doe dat 'ie nog steeds bloeit. Tja, ik doe
er dus niets bijzonders mee. Toen die achter stond,
bloeide die nooit zo goed, maar op deze plek...", vertelt
Astrid trots. Ze laat zien dat er zelfs nog een bloem op
uitlopen staat.
Het echtpaar woont sinds augustus aan de Kerkhof
laan in Terneuzen. Beelden hebben een belangrijke
plaats in het leven van het stel. Althans, in het leven
van Astrid. Haar Krijn 'geeft er niet zo veel om, maar
vindt het allemaal wel best, ik heb er toch niks in te
zeggen'. Alhoewel: 'van mij hoeft het niet zo hoor, geef
mij maar m'n oude auto's'.
Die oldtimers in de garage achter het huis springen
echter niet zo in het oog. Maar een argeloze voorbijgan
ger kan niet anders dan een blik werpen in de voortuin
van de Lere's. „Ja", glimt Astrid, „en als het donker is,
wordt het nog mooier want dan gaat de kerstverlich
ting aan." Zowel buiten als binnen, waar ondermeer
een stel rendieren gevat in lampjes de wacht houdt
voor het raam. Kerst is binnen eveneens prominent
aanwezig. Een echte kerstboom pronkt bij het raam
voor. „We hebben al jaren een kunstboom, maar toen
we die hadden neergezet, heb ik gezegd 'nee, die wil ik
niet'. We zijn snel een echte gaan kopen", vertelt As
trid. Verder hangt en ligt er nogal wat kerstachtigs. Op
vallend is een opblaasbare knalgroene kerstboom aan
de wand. „Die is voor kaarten, er kunnen er 42 in."
Het geval heeft iets van een luchtbedje voor in het
zwembad, „maar", grinnikt Krijn, „je blijft er echt
niet mee drijven hoor."
De kamer ademt ook de liefhebberij van Astrid. Beeld
jes van porselein staan er te kust en te keur. „Ik ben
gek op porselein. Als ik niet oppas, blijf ik kopen."
Even verderop in de kamer staat een vitrinekast bar
stensvol kristal. Glazen, karaffen te veel om op te noe
men. „Dat komt allemaal uit Polen. Daar hebben ze
het mooiste kristal", vertelt Krijn. Hij importeerde ja
renlang beelden uit Polen en verkocht die aan diverse
zaken in de provincie. Op de achtergrond is de valkpar
kiet Poppetje te horen. Astrid: „Hij praat. Eigenlijk
heet hij Peppie, maar op een gegeven moment zei hij
'poppetje' en toen zijn we hem zo maar gaan noemen.
Hij is al ruim twintig jaar. Best oud hoor."
Het gesprek komt op de passie van Krijn, zijn oude au
to's. Het opknappen ervan heeft zijn hart. En dan heb
ben we het over oldtimers, niet van die nieuwerwetse
karretjes. Op dit moment heeft hij een Toyota MR2 on
der handen. Hij komt aanlopen met een officieel docu
ment waarop een record uit het Guinness book of re
cords vermeld staat. „We hebben meegedaan aan het
wereldrecord om de langste rij van MR2's te laten rij
den." En inderdaad op het document is sprake van 'the
largest parade of Toyota MR2 cars', gehaald op 7 sep
tember 2003 te Naaldwijk. Astrid: „Een prachtig ge
zicht, hoor. Er reden 162 wagens mee. Het duurde wel
zeven minuten voor die hele rij voorbij was."
Annemarie Zevenbergen
In de voormalige gereformeerde kerk van Nieuwdorp zijn rijf appartementen ondergebracht.
