»zc
Jij
Ik vind
Zeeland
wel een
stoere
provincie
Karla Peijs, commissaris van de koningin in Zeeland
In Brabant
ben ik geboren,
voor Zeeland
heb ik gekozen
factie bijlagen: 0113-315680
■kpzc.nl
;-3il:redactie@ pzc.nl
«;bus31,4460 AA Goes
i*«itentie-exploitatie:
;;;d.en Midden-Zeeland: 0113-315520;
^•Vlaanderen: 0113-315570;
- il: 020-4562500.
jierdag 16 december 2006
Nooit meer 11 september 29
Het kabinet heeft gisteren de
voordracht van de provincie
Zeeland overgenomen om minister
Karla Peijs (CDA) van Verkeer en
Waterstaat te benoemen tot commis
saris van de koningin in Zeeland.
Voor ze op 1 maart aan het werk
gaat, geeft ze geen interviews over
haar nieuwe baan. Op één na, aan
de PZC. „Wil je alsjeblieft vermel
den dat dit een exclusief interview
is? Dan weten de andere media dat
ze me niet hoeven te bellen."
Ze heeft een bewogen week achter de
rug. Vorige week vrijdag werd Karla
Peijs door Provinciale Staten voorgedra
gen als nieuwe commissaris van de konin
gin in Zeeland. Van de week was het lan
ge tijd de vraag of het kabinet die voor
dracht zou kunnen overnemen, want de
discussie over het generaal pardon deed
Nederland bijna in een constitutionele cri
sis belanden. Wat als er een rompkabinet
van alleen CDA-ers zou overblijven met
een maanden- en maandenlange formatie-
periode in het vooruitzicht? Wanneer zou
ze dan Wim van Gelder kunnen opvolgen
die op 1 februari met pensioen gaat?
„De perikelen van de afgelopen week
overschaduwden wel een beetje de vreug
de van mijn benoeming", erkent Peijs.
„Vooral een dag als woensdag zou ik niet
graag nog eens meemaken. Maar ik ben
blij dat er een hele creatieve uitkomst is
gevonden."
Daardoor lijkt voor haar de weg vrij om
op 1 maart in Zeeland te beginnen. „Dat
is wat ik het liefste zou willen. Dan kan
ik gelijk opgaan met de nieuwe Staten en
de nieuwe gedeputeerden die na de verkie
zingen in maart aantreden. Het lijkt me
van groot belang dat we gezamenlijk kun
nen wennen en een start kunnen maken."
Wanneer kwam het voor het eerst in u op
dat u commissaris van de koningin in Zee
land zou kunnen worden
„Ik moet heel eerlijk zeggen dat het voor
mij als een verrassing kwam dat Wim van
Gelder zijn afscheid aankondigde. Ik
dacht dat hij jonger was. Ik had me niet
gerealiseerd dat hij aan zijn pensioen toe
was. Toen ik dat hoorde, kwam bij mij de
gedachte op; 'Wat een mooie provincie en
wat een mooie baan.' Maar de Kamerver
kiezingen zouden oorspronkelijk volgend
jaar in mei plaatsvinden. Dan was er hele
maal geen kijk op dat ik het zou doen. Er
zou al lang en breed iemand hebben geze
ten voor het kabinet klaar was. Pas toen
het kabinet viel en die verkiezingen wer
den vervroegd, kwamen twee dingen sa
men. Ik denk dat in september mijn stre
ven echt concreet werd."
Vanaf dat moment heeft u als minister
van Verkeer en Waterstaat 145 miljoen eu
ro naar Zeeland geschoven. Het lijkt wel
alsof u de commissariszetel wilde kopen.
„Ik ben blij dat ik dat even kan uitleggen.
Dat heb ik in de sollicitatiecommissie ook
gedaan. Elk jaar in oktober gaan de lands
delen overleggen over hun wensen. Dit
jaar gebeurde dat al in augustus en sep
tember, vanwege de verkiezingen die er
aan kwamen. Van iedere regio komt er
dan een stuk waarin staat wat er op het
gebied van de infrastructuur moet gebeu
ren. Daar gingen dit jaar netwerkanaly
ses aan vooraf. In Zeeland kwam de tun
nel bij Sluiskil daaruit als hét overheer
sende verkeersknelpunt naar voren. Drie
jaar geleden hebben Gerrit Zalm en ik al
in Zeeland gestaan en gezegd dat daar
iets aan gedaan moest worden. Nu het
ook uit de netwerkanalyses naar voren
kwam, was het logisch daar snel wat aan
te doen. En Zeeland is echt niet de enige
regio waarmee ik afspraken heb gemaakt.
In Utrecht is ook een commissarispost
vrij. Daar heb ik een overeenkomst gete
kend van anderhalf miljard euro."
Maar getuigde het niet van opmerkelijke
haast dat de Tweede Kamer u eind okto
ber vroeg om binnen een half-jaar met fi
nanciering té_komen voor de Sluiskiltun
nel en dat u het geld drie weken later op
tafel had?
„Het was de haast die iedere regio had,
niet ik. Er zaten verkiezingen aan te ko
men. Niemand wist wat er daarna zou ge
beuren. Dus wilde Zeeland de handteke
ning hebben van een missionaire minis
ter. En niet alleen Zeeland, maar ook
Utrecht, Amsterdam, allemaal. Dat de Ka
mer het ook wilde, was nog een extra
steuntje in de rug. En geen Kamerlid dat
vragen heeft gesteld over het beschikbaar
stellen van dat geld. Wat het geld voor
het spoor in Goes en Kapelle betreft, kan
ik zeggen dat ik vorig jaar op de begro
ting al 300 miljoen euro had vrijgemaakt
voor spoorse doorsnijdingen. Twee onaf
hankelijke commissies hebben vervolgens
bepaald welke van de meer dan honderd
gemeenten die zich hadden aangemeld
daarvan profiteren. Gelukkig heb ik daar
helemaal niets mee van doen gehad. Goes
en Kapelle zaten erbij, maar tot half no
vember wist ik absoluut niet dat die in de
prijzen zouden vallen."
U bent nu 62, een leeftijd dat de meeste
mensen gaan nadenken over het stoppen
met werken. Wat bezielt u om nog met
zo'n zware baan te beginnen? Zou u niet
liever met een goed boek bij de open
haard gaan zitten?
„Als ik iedere dag met een boek voor de
haard kan zitten, vind ik er niks meer
aan. Misschien komt het wel omdat ik
toch wat later begonnen ben met werken.
Ik heb eerst mijn kinderen opgevoed tot
ze een jaar of acht, negen waren. Dat stuk
je plak ik er nu achteraan. Ik heb hele
maal geen zin om achter de geraniums te
gaat zitten. Een mens moet bezig blijven.
In Kortgene heb je de slagerij van Bou-
wense. De oude eigenaar, Adri Bouwense,
is vorig jaar overleden, meer dan 90 jaar
oud. Hij was zeventig jaar slager. Die
man werd alleen maar zo oud, omdat hij
bleef werken. Dat houdt je gezond."
Dus u wordt geen deeltijdcommissaris?
„Nee, geen denken aan."
Zeeland heeft een imagocampagne ge
voerd, omdat het idee xvas dat mensen de
provincie oubollig vinden. Vindt u dat
ook?
„Helemaal niet. Ik vind Zeeland eigenlijk
wel een stoere provincie. Als je eens kijkt
naar de waterwerken die we daar ge
maakt hebben, hoe de elementen daar te
keer kunnen gaan. Zeeland is alles behal
ve oubollig. Samen met België is Zeeland
de baas over een van de grootste vaarwe
gen die we hebben, de Westerschelde. In
de nabijheid heb je de havens van Rotter
dam en Antwerpen, er zijn veel bedrijven,
vier kerncentrales in de buurt, qua veilig
heid is Zeeland de tweede regio van Ne
derland. Dat noem ik niet oubollig.
Zeeland is wel een beetje afwezig. Dat
vind ik eerder het probleem. In Den Haag
kom je Zeeland zelden of nooit tegen. Als
je je zaken goed wil regelen, moet je de
weg weten in Den Haag. Als ik zie wat
het Noorden doet, dan kan Zeeland zich
best wat verbeteren. Daar zie ik voor mij
wel een schone taak weggelegd."
U bent een doener. In Zeeland heeft de
commissaris van de koningin niet zo veel
inhoudelijke portefeuilles. Gaat u straks
de Zeeuwse stations uit de handen van ge
deputeerde Maria le Roy trekken, of de
problematiek van de verkeersslachtoffers
uit die van Toine Poppelaars?
„Als het om verkeersslachtoffers gaat,
kan ik die neiging misschien niet bedwin
gen. Daarover maak ik me echt zorgen.
Niet dat Toine Poppelaars het niet goed
zou doen. De oorzaak is denk ik dat Zee
land zo veel tweebaanswegen heeft. Maar
ik vind het wel erg dat Zeeland dit jaar al
39 doden heeft in het verkeer. Dat is op
zijn zachtst gezegd teleurstellend. Verge
leken met vorig jaar, toen het er 23 wa
ren, is dat een schrikwekkende stijging.
Ik heb in mijn overleg verkeersveiligheid
gezegd dat we daar een-werkgroep voor
instellen, zowel voor Zeeland als Bra
bant, waar het ook niet goed gaat, om dat
te onderzoeken. Als commissaris heeft
dat ook mijn interesse. De gedeputeerde
is natuurlijk de eerst aangewezene, maar
een handje extra kan nooit kwaad."
U gaat niet op de stoel van de gedeputeer
den zitten?
„Natuurlijk niet. De rol van de commissa
ris is coördinerend. Maar soms kun je iets
extra's doen. Ik zal een voorbeeld geven.
In de Nota Ruimte hebben we alle zoge
noemde mainports in Nederland beschre
ven. Toen we de nota opstelden, belde
Hanja Maij-Weggen, commissaris van de
koningin in Noord-Brabant, het hele kabi
net vóór het ontbijt op om te pleiten voor
Brainport Eindhoven. Ik denk dat nie
mand van'de gedeputeerden voor het ont
bijt de minister-president durft op te bel
len, maar Hanja wel. En kijk: Brainport
Eindhoven staat keurig in de Nota Ruim
te. Dat komt door Hanja."
En u durft ook de minister-president te
bellen vóór hij gaat ontbijten?
„Jazeker. En dat werkt."
In Zeeland is veel te doen om ontpolde-
ring. Heeft u dat niet veroorzaakt door
een verdrag met Vlaanderen te sluiten
over de aanpak van de Westerschelde?
„Nee. In de eerste plaats is dat in goed
overleg met de provincie gegaan. Niet al
leen mijn handtekening staat eronder,
maar ook die van de provincie en van
Vlaanderen. Ontpoldering is geen com
pensatie van de derde verdieping; zoals
veel mensen denken, maar van zaken die
de afgelopen eeuw in de Westerschelde
zijn gebeurd. Het is nu een vervuild ge
bied. De bedoeling is dat we er weer die
prachtige rivier van maken die het ooit
wds. Ik heb begrepen dat het advies van
de commisie-Maljers over ontpoldering
niét onverdeeld goed is gevallen, omdat
het lijkt alsof alle lasten op de schouders
van Zeeuws-Vlaanderen komen. Daar
moeten we uit zien te komen. We moeten
een oplossing vinden voor de ontpolde
ring en de mensen die dat raakt, maar
wat zwaar weegt, zijn toch die handteke
ningen onder dat internationale verdrag.
En Vlaanderen zal ons daarop aanspre
ken. Maar het is Zeeland niet door de
strot geduwd."
U heeft gezegd dat zolang u minister bent
er hiet over een nieuwe, vierde verdieping
kaii worden gepraat. Geldt dat ook voor
de periode dat u commissaris van de ko
ningin bent?
„Voor mij is dit de laatste verdieping en
dan ook absoluut. Iedere keer dat er ver
diept wordt, kunnen er grotere schepen
naar Antwerpen, die harder moeten va
ren om niet uit hun roer te raken en dat
kan niet in het Nauw van Bath. De eerste
keer dat ik de toenmalige schepen Delwai-
de Van Antwerpen ontmoette, heb ik te
gen hem gezegd dat ik er niks aan kan
doen dat Antwerpen ligt waar het ligt.
Jullie zouden moeten overwegen iets aan
Zeebrugge te doen, heb ik gezegd."
De NS willen de stations in Arnemuiden,
Kapelle-Biezelinge en Krabbendijke slui
ten. Als minister heeft u gezegd dat ze
daarvoor bij u ontheffing moeten aanvra
gen. Als commissaris moet u mogelijk bij
hen gaan.vragen of ze die stations niet wil
len sluiten. Is dat een probleem?
„Welnee. Ik kan straks mijn hele huidige
netwerk aanspreken op zaken die in Zee
land spelen, dus ook de NS. Nu heb ik
nog gebonden handen. Als minister be
moei ik me niet meer met zaken die Zee
land aangaan. Ik zal daar dus geen be
sluit over nemen. Maar bedenk wel dat er
een motie ligt van de Kamer, waarin staat
dat die stations open moeten blijven. En
we hebben de laatste dagen gemerkt dat
je aan een Kamermotie niet zomaar voor
bij kunt gaan."
Als minister houdt u zich ook bezig met
havens. Hoe kijkt u aan tegen de strubbe
lingen tussen Zeeland Seaports en de ha
ven van Rotterdam? Moeten ze samen ver
der of niet?
„Ik heb daar wel denkbeelden over, maar
ik ben geen dictator. Ik zou zeggen dat
Zeeland samen moet optrekken met Rot
terdam. Maar dan moet Rotterdam ook
echt gemotiveerd zijn om er iets van te
maken. Dan moet er wel in Vlissingen
geïnvesteerd worden. Je kunt Zeeland
niet alleen de brokjes gunnen die van ta
fel vallen."
Dé kwestie van de komende decennia is
wellicht de zeespiegelstijging en voor Zee
land dus de kustbescherming. U weet als
weinig anderen hoe belangrijk dat is, om
dat u de watersnood van 1953 hebt meege
maakt.
„Wel op enige afstand. Ik zat achter de
Moerdijk. Ik'heb niet'doorgemaakt wat
de mensen in Zeeland hebben ervaren.
Maar wij hadden wel de koe in de kelder.
Ik kan me heel goed voorstellen wat er
toen gebeurd is. Ik heb nog op mijn net
vlies hoe een heel stel boerinnen in roze
nachtjapon achter hun koeien aan vlucht
te over de dijk. Dat was geen prettig
beeld. Op mijn ministerie is nu voor het
eerst de vraag gesteld over het groot on
derhoud van de Deltawerken. Dat moeten
we ooit doen en wat willen we dan? Daar
moeten we dan als Zeeland natuurlijk
wel bij zijn. Water wordt een belangrijk
onderwerp de komende jaren. Daarom be
grijp ik ook de gevoeligheid over het ont-
polderen. Dat je in Zeeland de dijken weg
haalt, is iets wat je je nauwelijks kunt
voorstellen. Daar moeten we het in dit sta
dium ook niet over hebben. We moeten
zorgen dat we veilig zijn. Dat is het uit
gangspunt en verder niks."
Ernst Jan Rozendaal
Brabant of Zeeland?
Een lange stilte en een lach. Dan: „Brabant heb
ik niet gekozen, daar ben ik geboren, voor Zee
land kies ik."
Zout of zoet water?
Heel beslist: „Beide, als het even kan. Zoet wa
ter om te drinken en voor de landbouw, heel be
langrijk. En zout water, dat hebben we bij het
Veerse Meer gezien, daar is in twee weken tijd,
na het plaatsen van de spui, de boel met zout
water schoongespoeld."
Zeeuws meisje of Bief?
„Ik ben geloof ik al benoemd tot Zeeuws meisje.
Als de gedeputeerde met me mailt, schrijft hij:
'Zeeuws meisje'. Daar moet ik toch wel vanaf.
Dus weet je wat? Laat ik het maar eens op Blof
houden."
Zeeuwse streektaal of hiphop?
„Geef mij maar de Zeeuwse streektaal. Die vind
ik wel mooi. Mijn hele schoonfamilie spreekt
Zeeuws. Of ik het zelf goed uitspreek, weet ik
niet, maar ik kan het uitstekend verstaan. Wat
mij betreft mogen de Staten dus ook Zeeuws
spreken."
Containerhaven of Florida?
„Beide. Dat is heel goed te verenigen. In de ha
ven kun je werken, zo kunnen we ook de jeugd
in Zeeland vasthouden. Aan de andere kant heb
je het toex-isme. En dan is er ook een mooi
woonklimaat. Prachtiger dan aan het water kun
je het toch niet hebben? Ik vind dat Zeeland een
heel heldere visie heeft, waarbij er een duidelij
ke scheiding is tussen wat waar gebeurt."
Mosselen of een Zeeuwse bolus?
Zonder twijfel: „Mosselen. Ik ben niet zo van
het zoete."
Gezelligheidsdier of regent?
„Gezelligheidsdier. Ik denk dat bij alles wat ge
beurt het ook wel een beetje aangenaam kan
zijn. Zelfs het zijn van regent."
Moxiumentenpand of nieuwbouwhuis?
„Monument. In Middelburg. Of ik al een make
laar gebeld heb? Nee, ik heb op Funda gekeken.
Trouwens, ik heb van mijn man Rinus gehoord
dat de makelaar óns belt."
fotografie Lex de Meester en Milan de Bie, fotomontage Felix Binicewicz
