Menselijke trein door Spey-vallei
PZC
Prins en prinses in Limburgse Loire
zaterdag 2 december 2006 W17
Vacansoleil in Hongarije
Vacansoleil heeft zijn zomergids uitgebracht
met nieuwe kampeerbestemmingen in, onder
meer, Hongarije (Balatonmeer) en Tsjechië. Va
cansoleil biedt komend jaar niet alleen in
Frankrijk, maar ook in Duitsland en Zwitser
land overnachtingshotels voor onderweg aan.
De keuze daar is weliswaar minimaal (een in
München, Duitsland en een in Olten, Zwitser
land), maar wie er toevallig voorbij komt,
slaapt er voor een aantrekkelijke prijs.
Vacansoleil gaat vanaf volgend jaar samenwer
ken met Sunny Cars, waardoor er meer fly
drive mogelijkheden kunnen worden aangebo
den. De nieuwe gids is te bestellen via de web
site.
www.vacansoleil.nl
de oneindige ruimte, de
geur van de zilte zee, het
overdadige groen en de
altijd imponerende, ruwe
Highlands. Het zijn vier
landschapselementen die je
ondergaat als je de Speyside
Way loopt, een 105
Meer overnachtingen Rotterdam
Het aantal hotelgasten en hotelovernachtin
gen in Rotterdam is in de eerste zeven maan
den van dit jaar flink gestegen ten opzichte
van dezelfde periode vorig jaar: 13% meer gas
ten en 7% meer overnachtingen.
Van het totaal aantal gasten kwam 43% uit Ne
derland en 57% uit het buitenland. De buiten
landse toerist kwam vooral uit Engeland, Duits
land, België en Frankrijk. De gemeente Rotter
dam heeft zich ten doel gesteld uiterlijk in
2010 jaarlijks 1 miljoen hotelovernachtingen
te realiseren.
De Spey meandert door het landschap.
beurt het morgen wel. En ze zijn praat
graag.
Dat blijkt ook als we aan de tocht begin
nen en wij als achtkoppig gezelschap
evenzoveel groepsfoto's willen hel>
ben. Een voorbijrijdende taxichauffeur
stopt om ons te helpen. Hij neemt de
tijd en zegt breedlachend terwijl hij
met de digitale camera's stoeit: 'Maak
je geen zorgen, de meter loopt niet!'
Praten is belangrijker dan werken.
Vier dagen later als we op zoek zijn
naar een ecologisch verantwoorde cam
ping - naakt douchen in het open bos
na een sauna - worden we van drie kan
ten ongevraagd geholpen. Buurtbewo
ners zien ons worstelen met de kaart.
Ze komen met advies. Vertellen waar
we goed kunnen eten en drinken en
blijven zwaaien tot we de straat uit
zijn.
Stokerijen
Rust keert iedere dag terug. In de whis
ky-stokerijen bijvoorbeeld. Langs de
vallei staan tientallen distilleerderijen.
Deze streek in de Highlands heeft de
hoogste dichtheid stokerijen per vier
kante kilometer! Lieflijk en kleinscha
lig. Geen kolossale grijze gebouwen,
geen massaproductie. Er heerst rust.
Want goede whisky maak je met passie
en geduld.
De kleur van de Spey is terug te zien in
de malt whisky's die uit de vallei ko
men. Volgens kenners komt dat deels
door de turf dat -het water meesleurt
uit de bergen. De Speyside-malts zijn
over het algemeen het zachtst, weten
fijnproevers. Iedere malt heeft zijn ei
gen, kenmerkende smaak. Het water
stroomt in dit deel van Schotland veel
langer over granietheuvels, wat de
whisky een aparte frisheid geeft.
Het gaat om kwaliteit, niet om kwanti
teit. En God, wat is nu één dag als som
mige malt whisky's dertig jaar moeten
rijpen? Dus je kunt aankloppen voor
een rondleiding. Soms onaangekon
digd. Ze zijn trots op wat ze maken.
En...het biedt hen de kans om te babbe
len.
Een enkele distilleerderij staat direct
aan de Spey, die je als wandelaar moet
volgen. Juist omdat je langs die mean
derende rivier marcheert, ben je gere
geld getuige van een ander exportpro
duct uit deze groene vallei: de zalm.
Niet dat je de vis snel zult herkennen
in het turfbruine water, maar in de ri
vier wemelt het van de hengelaars.
Lieslaarzen aan en flexibele hengel in
de handen. Ze spelen een prachtig en
Prijs voor Resort Fontana
Het Golden Tulip Resort Fontana in Nieuwe-
schans heeft voor de derde achtereenvolgende
keer de World Travel Award voor beste Spa Re
sort van Nederland gewonnen. Het hotel be
schikt over een compleet ingerichte health spa
centre met een thermaal bad, diverse sauna fa
ciliteiten. massage- en schoonheidssalon, en
een fitness studio in het hotel.
Kersttreinen voor shoppers
Diverse Europese steden zijn al weer volop in
kerstsfeer. Reden voor NS Internationaal om
de allerleukste plekjes waar je bij voorbeeld
kunt kerstshoppen, per trein aan te bieden. Zo
rijdt de hogesnelheidstrein ICE International
zes keer per dag rechtstreeks naar Düsseldorf
en Keulen. Vanaf Utrecht is het twee uur naar
hartje Keulen.
Naar België kan met de Beneluxtrein naar Ant
werpen en Brussel. En Thalys en Eurostar zor
gen voor een snelle verbinding met respectie
velijk Parijs en Londen.
www.nsinternationaal.nl
Samenwerking reisorganisaties
Omdat hun programma's elkaar goed aanvul
len gaan Bike Tracks (bijzondere fïetsreizen)
en Snow Leopard Adventures (trekkings, expe
dities en rondreizen) per 1 januari 2007 samen
werken. De samenwerking heeft inmiddels al
geresulteerd in een nieuw programma 2007 -
2008 dat aan te vragen is via de website. In dat
programma fiets- en wandelreizen in Europa.
Maar ook verder weg, naar Azië, Midden- en
Zuid- Amerika, Afrika, Noord-Amerika en
Nieuw Zeeland, behoort tot de mogelijkheden.
www.snowleopard.nl
Toeristenbelasting Italië
Vechten in Nederland organisaties als Recron
al jarenlang (tevergeefs) voor het afschaffen
van de toeristenbelasting, in Italië komt het er
helemaal niet van. Na maandenlange discus
sies is besloten om deze belasting niet in te
voeren, zo meldt het Italiaanse verkeersbu
reau EniL
Verkeersbureau verhuisd
Het Slowaaks Verkeersbureau is verhuisd. Het
is nog steeds gevestigd in Amsterdam maar nu
aan in 't Hotel, Leliegracht 18,1015 DE, tel.
020- 423 0539, fax 020- 626 7873. De openings
tijden zijn van 9.00 tot 17.00 uur.
Het duurt nauwelijks een
dag voordat we verliefd zijn
op een stukje
Noordoost-Schotland. Het is
kilometer lange tocht door
de vallei van de rivier de
Spey.
door ROY MEVISSEN
Speyside Way
Het is een pad dat officieel
van Aviemore naar de kust
in Buckie loopt. Maar an
dersom wandelt prettiger,
omdat de tocht geleidelijker start. Bo
vendien wandel je op deze manier de
Highlands tegemoet. Iedere dag komt
het een stukje dichterbij, terwijl je ver
plicht bent de eerste plooien in het
landschap te nemen.
Het is niet alleen de natuur die je tot
rust brengt. Het is ook het leven in dit
gedeelte van Schotland. Ze lijken er
een mediterrane levensstijl op na te
houden. Komt het vandaag niet, dan ge
Halte in de natuur.
NOORDZEE
Foto's Roy Mevissen
geduldig spel. Uitgooien, inhalen. On
verstoord. Als de zon schijnt en de ri
vier uit duizenden diamanten spelden
knopjes bestaat, moet dit de mooiste
hobby op aarde zijn. Het mag duidelijk
zijn: de Speyside Way is synoniem voor
rust. Geen massa's mensen zoals bij de
West Highland Way. Je bent op jezelf,
105 kilometer lang. Terwijl je als een
hobbelende stoptrein met rugzak van
station naar station tuft.
Ml,
Aviemore
SCHOTLAND
Treintraject
Dat komt omdat de Speyside Way deels
een oud treintraject volgt. Dus loop je
over vlakke paden met prachtige uit
zichten. Of het nu de zee, de rivier of
een bloeiende heide is. Ook leuk: gere
geld wandel je als menselijke spook
trein tussen perrons door. Lunch je op
een verlaten en vervallen station of
maak je juist een babbeltje met de be
woners van een gerestaureerde trein-
halte. Dat je het treintraject moet vol
gen, maakt de Speyside Way toeganke
lijk. Natuurlijk kraken de kuiten enke
le malen, maar het aantal hoogteme
ters valt mee. Ook de ondergrond is
soms hobbelend en zwaar.
De Speyside route is vanuit Nederland te bereiken via een vlucht naar Londen.
Van daaruit kan er doorgevlogen worden naar Inverness. Van daaruit gaat een
.shuttlebus richting de stad (ongeveer 30 minuten). Met de gewone bus reist u
naar Buckie (ongeveer 2 uur), www.staqecoachbus.com
Op de terugreis neemt u vanaf Aviemore de trein naar Inverness (ongeveer 45 minu
ten) http://www.firstqroup.com
De Speyside way is goed zélf te lopen met rugzak. Wie wil kan ook georganiseerd
lopen met Escape2schotland. Voor ongeveer 525 euro hoeft u zelfs niks te regelen.
De maatschappij boekt overnachtingen inclusief ontbijt. Bovendien krijgt u een gede
tailleerde wandelkaart inclusief boek. Bovendien maakt u gebruik van een baga
ge-service waardoor u vrij kunt lopen.
http://www.escape2scotland.co.uk
NOORDZEE
se provincie Namen om toeristen te lok
ken met de kastelen aan de Maas. Hij wist
de provincie en de VW Zuid-Limburg er
warm voor te krijgen. Dat leidde tot deze
Euregionale samenwerking en die heeft
nu toe geleid tot twee gratis verkrijgbare
publicaties.
Het boekje Kastelen aan de Maas, waarin
alle 82 kastelen worden beschreven, en de
gids Hotels Restaurants, waarin de facili
teiten om te overnachten en te dineren in
kastelen en de naaste omgeving worden
belicht. Het project moet verder uitge
bouwd worden, want nog tè veel kastelen
zijn moeilijk toegankelijk voor publiek.
Ook moeten VW's meer aantrekkelijke
kasteelarrangementen voor de toeristen
aanbieden.
Samenstelster Lily Portugaels schrijft in
het fraai uitgevoerde kastelenboekje: 'Er
is bepaald geen tekort aan kastelen in de
ze streek en in de vier provincies ontmoe
ten we vaak dezelfde familienamen. Zoals
De la Marck, Arenberg, De Mérode, Aspre-
mont-Lynden, Vilain XIIII, prins-bisschop
pen zoals Hoensbroeck of Jean-Louis d'El-
deren, Karei de Grote met de 4 Heemskin
deren zelfs Tyl Uylenspiegel, allemaal vin
den we ze terug langs de Maas van Fagnol-
les tot Bloemendal.'
Uiteraard gaat zij in op de vele conflicten,
die er in vroegere tijden voor zorgden dat
het prinsbisdom Luik, het graafschap Na
men en hun noorderburen nu eens vere
nigd waren, dan weer tegenstander.
Bij de presentatie van het project onlangs
in het voormalige paleis van de prins-bis
schoppen in Luik kon de Limburgse gede
puteerde Martin Eurlings het niet laten
om er zijn Luikse collega Olivier Hamal op
te wijzen dat het mede dankzij de Luikse
prins-bisschoppen was dat zijn woon
plaats Valkenburg nu met een kasteelruï
ne zit. Van de andere kant telt Valkenburg
ook een stuk of vijf intacte kastelen en
lokt die enige kasteelruïne al vele jaren
heel veel toeristen. Het is de hoogst gele
gen ruïne van Nederland. Vanaf de Heuns-
berg heb je een ff aai uitzicht op het toeris
tenstadje aan de Geul.
Mergelgrotten
Onder de ruïne liggen de eveneens toeris
tische mergelgrotten die in vroeger tijd
door onder meer de heren van Valken
burg als vluchtweg werden gebruikt wan
neer zij het onderspit dreigden te delven
tegen agressors die voor de kasteelpoort
stonden. Ook werden mergelgangen ge
bruikt om aanvallers in de rug aan te kun
nen vallen. Overigens werd het kasteel
van Valkenburg in 1672 voor het laatst ver
nietigd door 'onze eigen' Willem III van
Oranje. Zijn troepen verdreven eerst de
soldaten van de Fransoos Lodewijk XIV,
die het kasteel hadden bezet. Vervolgens
besloot Willem het kasteel te vernietigen,
zodat niemand ooit nog de strategisch gun
stig gelegen burcht in handen kon krij
gen.
Spannende oorlogsverhalen uit larig ver
vlogen tijden over koene ridders kunnen
inderdaad meer toeristen lokken. Maar
ook prachtig mooie museale kasteelinteri
eurs, zoals bijvoorbeeld te zien in kasteel
Hoensbroek, luxueuze hotelkamers, zoals
in kasteelhotel St. Gerlach te boeken zijn,
of smakelijke streekmaaltijden, zoals kas
teel Vaalsbroek graag serveert, kunnen
gasten lokken. Want zeg nou eerlijk, ieder
een wil zich wel eens heel even een klein
beetje kasteelheer of -vrouw voelen. Niet
Het fraaie chateau in Valkenburg. Foto's M,GL
voor niets boeken heel vaak jonggehuw
den een suite mèt hemelbed in een idyl
lisch gelegen kasteeltje, zodat zij zich tij
dens de huwelijksnacht prins en prinses
kunnen voelen.
Het boek 'Kastelen aan de Maas' en de brochu
re 'Hotels Restaurants' zijn gratis verkrijgbaar
bij de vestigingen van de VW Zuid-Limburg,
waaronder de Limburg Winkels in Valkenburg,
Heerlen en Sittard www.chateauxdelameu-
se.eu
maar toch, zij wonen wèl in een kasteel.
Steeds meer adellijken zeggen overigens
adieu tegen dit armoedige bestaan en rui
len hun riante kastelen in voor een niet al
te klein, maar toch overzichtelijk vrij
staand landhuis of een fraai gelegen stads-
appartement. Nieuwe rijken, maar nog va
ker hoteliers of restaurateurs zijn de nieu
we kasteelheren.
Scoren
De Nederlandse provincie Limburg en de
Belgische provincies Limburg, Luik en Na
men hebben begrepen datje met kastelen
kunt scoren. Daarom hebben zij de han
den ineengeslagen en zijn met eigen geld
en geld van de EU het project Kastelen aan
de Maas begonnen om met kasteelroman-
tiek meer toeristen naar het mooie Maas
dal te lokken. Langs de Franse Loire en
ook de Duitse Rijn doen ze overigens al ja
ren niet anders dan toeristen lokken met
fraai gelegen sprookjeskastelen.
Hoe dan ook. In totaal nemen 82 min of
meer toegankelijke kastelen, burchten en
forten gelegen in een straal van zo'n 25 ki
lometer van de Maas deel aan dit grens
overschrijdend project. In Nederlands Lim
burg doet in eerste instantie alleen
Zuid-Limburg mee met in totaal 24 kaste
len.
Noord- en Midden-Limburg stappen later
met hun Maaskastelen in het project even
als de Franse Ardennen.
Erenstein
In Limburg omarmde drievoudig kasteel
heer Camille Oostwegel - eigenaar van de
kastelen Erenstein (Kerkrade), Neercanne
(Maastricht) en St. Gerlach (Valkenburg) -
het oorspronkelijke initiatief van de Waal
Het project 'Kastelen aan de Maas'
moet meer toeristen naar het Lim
burgse en Waalse Maasdal lokken.
Liefst 82 kastelen, burchten en for
ten in dat mooie Maasdal fungeren
als romantische toeristenlokkers.
Concurrentie voor de Franse Loire-
streek en het Duitse Rijndal.
door WIEL BEIJERI
Royalty en adel blijken ook anno 2006 nog
steeds publiekstrekkers van jewelste te
zijn. Televisieprogramma's waarin men
sen met blauw bloed acteren, scoren pri
ma kijkcijfers en de bladen waarin de
(on)waarheden over het extravagante so-
cietyleven van de adellijken of juist het -
naar buiten toe - o zo gewone leven van
een koningshuis in woord en vooral beeld
wordt tentoongesteld, gaan nog steeds als
warme broodjes over de toonbank.
Ook de kastelen waarin de adellijken ple
gen te wonen, spreken nog steeds tot de
verbeelding. Veel kasteelheren en -vrou
wen lijden weliswaar een kwijnend be
staan en weten nauwelijks hoe ze het dich
ten van de lekkages in de onmetelijke da
ken en het maaien van de gazonnen gro
ter dan voetbalvelden moeten bekostigen.
Kasteel Erenstein in Kerkrade.
