PZC
Uk
haken
puzzel
dammen
bridge
postzegels
W5
ft
A
4
4
4
ft
4
4
d?
a
a
ft
ft
4
zaterdag 2 december 2006
Schaken is een strategisch
spel. Je moet plannen ma
ken en die consequent uitvoe
ren. Dat is de theorie. In werke
lijkheid is het veel ingewikkel
der. Zelden of nooit is het moge
lijk rechttoe rechtaan een strate
gisch doel te verwezenlijken. Al
tijd is zijn het tactische verwik
kelingen die roet in het eten
gooien.
Een schaakmeester heeft wel
eens gezegd, dat je na iedere te
genzet een ander plan moet be
denken. Opportunisme is de eni
ge strategie, die hout snijdt. In
dat opzicht lijkt de politiek op
schaken. Je kunt nog zulke
mooie plannen maken, altijd is
de werkelijkheid weerbarstiger
dan voorzien. Politici gebrui
ken vaak schaaktermen om
standpunten te verduidelijken
of om verwarring te zaaien. Een
politicus verweet een collega,
dat hij op twee borden tegelijk
wilde spelen. Een ander wilde
de rechtervleugel afdekken en
druk uitoefenen op het cen
trum. Natuurlijk is het belang
rijk om een vooruitgeschoven
pion in de kabinetsformatie in
te zetten. En je moet vooral ver
mijden, dat er een patstelling
ontstaat of dat je door de tegen
partij mat gezet wordt. Als men
in tijdnood komt, wordt er ten
slotte een doorbraak gefor
ceerd. Het lijkt net schaken.Te-
rug naar het echte schaakbord.
Nederland beschikt op het ogen
blik over een aantal zeer talent
volle jonge spelers. De groot
meesters Jan Werle, Jan
Smeets, Erwin l'Ami en Daniël
Stellwagen timmeren flink aan
de weg. Werle behaalde onlangs
een fraai succes door in het
open toernooi van Essent in
Hoogeveen de gedeelde eerste
plaats voor zich op te eisen.
Door de laatste drie partijen te
winnen kwam hij met 7 uit 9 ge
lijk met Cheparinov, de secon
dant van ex-wereldkampioen
Topalov. Maar Werle is.ook wis
selvallig. In het meest recente
toernooi in Wolvega scoorde hij
slechts 1 uit 5. Als Weide in
vorm is, is hij gevaarlijk voor ie
dereen. Dat moest ook de voor
malige kandidaat wereldkampi
oen Vlastimil Hort ondervin
den. Hort behoort niet meer tot
de jongsten, maar kan dat nau
welijks als excuus aanvoeren
voor de krasse nederlaag in de
volgende partij.
J.Werle - V. Hort. Hoogeveen,
2006.
l.Pf3 d5 2.d4 e6 3.c4 Pf6 4.Pc3
Le7 5.Lg5 Pbd7
In de match om de wereldtitel
Aljechin - Capablanca in 1927,
het hoogtepunt van het klassie
ke schaak, werd in 32 van de 34
partijen dit orthodoxe dame
gambiet toegepast. De partijen
uit die match zijn nog steeds
zeer leerzaam. Er is veel veran
derd in het schaken, maar dit
openingssysteem staat nog
steeds als een huis, hoewel er na
tuurlijk op tal van plaatsen ver
anderingen en verbeteringen
zijn aangebracht.
6.e3 h6 7.Lh4 0-0 8.Dc2 c6
9.Le2 b6 10.0-0-0
In de moderne varianten van de
ze opening komt de lange roka-
de vaak voor. In bovengenoem
de match werd geen enkele keer
lang gerokeerd!
10...Te8
Volgens Werle in 'Schaak-
3
A
AA
A
A
A
A
A
A
H
A
Diagram 1
nieuws' is dit te langzaam. Hij
geeft 10...La6 aan als beter.
ll.Thgl dxc4 12.g4 g5
Na 12...b5 13.g5 wordt de witte
aanval te gevaarlijk.
13.Lxc4U Zie diagram 1.
Na 13... gxh4 14.g5 gaat de wit
te aanval als een mes door de bo
ter.
13...Pf8 14.Pe5! Ld7 15.f4 Pd5
16.fxg5 hxg5 17.Lg3?!
Hier was 17.Df2! nog beter. Wer
le geeft de volgende variant:
17...f6 18.Tdfl gxh4 19.g5 f5
20.Pe4ü fxe4 21.Df7+ Kh8
22.Tf6 Pxf6 en wint. Jammer
dat deze variant niet op het
bord kwam.
17...f6
Na 17...Pxe3 komt 18.Df2 f6
19.Dxe3 fxe5 20.Lxe5 en de
zwarte stelling is hopeloos.
18.Pxd7 Dxd7 19.Tgel Ld6
20.e4 Lxg3 21.hxg3 Pxc3
22.Dxc3 Tad8 23.e5 Dg7 24.exf6
Dxf6 25.Te5 Pd7 26.Tf5 Dh6
27.De3 Pf6 28.Txg5+ Kf7 29.Tfl
Td6?
Nu is het meteen uit. Beter
29...Txd4 30.Dxd4 Dxg5+
31.Kbl Kg7 32.Kal c5 33.Dd6
Diagram 2
Dxg4 34.De5 en wit moet kun
nen winnen.
30.Txf6+
Zwart gaf het op. Op 30... Dxf6
wint 31.Tf5! en 30...Kxf6 leidt
tot dameverlies na 31.Tf5+! Kg7
32.Tf7+ Kg6 33.Tf6+ enz.
Ook nog een partij van de ande
re winnaar van Hoogeveen. De
zwartspeler is een Australische
grootmeester, die al jaren in Ne
derland woont.
I. Cheparinov - I.Rogers. Hooge
veen, 2006.
I.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6 4.La4
d6 5.0-0 Ld7 6.c3 g6 7.d4 Lg7
8.Tel Pge7 9.d5 Pb8 10.Lxd7+
Pxd7 ll.Le3 h6 12.Pfd2 f5 13.f3
f4 14.Lf2 g5 15.c4 h5 16.Pc3 Pg6
17.Tcl Lf8
18.b4 Le7 19.c5!!dxc5 20.d6ü
Een fraaie doorbraak door mid
del van een dubbel pionoffer,
dat bekend is uit het koningsin-
disch.. De witte koning krijgt
geen gelegenheid om zich achter
de pionnenmuur op de konings
vleugel te verbergen.
20... cxd6 21.Pc4 Pf6 22.Pd5 0-0
23.Pcb6 Tb8 24.bxc5 Pe8
25.Db3 Tf7 26.Pxe7+ Pxe7
27.cxd6 Pc6 28.Tedl Kg7 29.d7
Pf6 30.Lc5 Pxd7 31.Dxf7+ Kxf7
32.Txd7+ Dxd7 33.Pxd7 Td8
34.Tdl 1-0
Opgave van de week.
Prucha, 1975. Wit: Kd3, Tb8,
Lc6, pionnen op c5 en e3.
Zwart: Ka2, La5, pionnen op a2
en c3. Wit speelt en maakt remi
se. Zie diagram 2.
Oplossing van de vorige week.
V. Kitsigin, 1975. Wit: Kd3,
Lhl, Ta8, pionnen op c4 en e3.
Zwart: Kb6, La5, pionnen op a2
en c3. Wit speelt en wint. I..c5+!
Kb5 2.Lc6+ Kb4 3.Tb8+ Ka3
4.Kc2! alD 5.Tb3+ Ka2 6.Ld5ü
De fraaie pointe. De zwarte da
me gaat verloren.
De oplossing van 18 november
is vorige week een beetje in het
water gevallen. Nu de juiste op
lossing. A.Selesniev, 1930. Wit:
Ka4, Pa6, pionnen op b5, c4, e5.
Zwart: Kd4, Tb6, pionnen op
a5, a7, e6, e7. Wit speelt en
wint: l.c5 Txa6 2.c6! Kc5 3.c7
Kb6 4.c8LÜ
Schaakboek. Bij uitgeverij Ti-
rion is deel drie van de serie 'De
wereld van de schaakopening'
verschenen. In dit deel zijn alle
openingen beginnend met
I.e2-e4 aan de beurt. Het is een
fraai uitgevoerd boek. De schrij
ver, grootmeester Paul van der
Sterren, verdient een groot com
pliment voor de wijze waarop
hij de strategische beginselen
van de openingen onder woor
den weet te brengen. De begin
nende schaker kan er prima mee
uit de voeten, maar ook de erva
ren speler kan er zijn voordeel
mee doen. Het boek kost
24,95.
Cor Jansen
D
R
R
E
G
1
U
z
N
A
A
R
G
L
1
G
1
T
N
E
V
E
Z
S
W
E
E
E
R
E
1
V
U
L
P
IJ
A
L
L
E
E
L
N
E
IJ
L
V
W
L
U
E
M
B
W
R
U
A
L
B
E
T
D
G
U
K
N
0
U
E
C
T
B
U
0
0
U
E
L
E
H
1
A
D
E
0
M
V
T
0
T
A
O
S
E
K
R
1
L
R
s
Z
K
R
T
R
N
O
R
V
B
E
O
E
E
E
E
F
G
A
N
A
0
G
K
B
M
R
E
C
L
E
M
K
M
IJ
E
S
N
R
O
L
N
A
D
E
E
T
H
1
0
R
E
A
B
O
A
1
N
G
C
U
K
u
E
B
W
N
C
W
E
O
A
H
N
E
T
N
E
N
1
IJ
T
W
P
T
i
E
T
1
N
U
M
M
1
M
A
N
K
E
1
T
s
A
L
E
M
O
G
D Puzzelland.com
Albe
Huisbezoek
Twaalftal
Apachekostuum
Immuniteit
Tijgervogel
Beeld
Inenten
Vlijen
Beuk
Mark
Weidegroen
Bewys
Module
Wenkbrauw
Bleek
Molecule
Zero
Concert
Mijnarbeider
Zeventig
Geknoei
Onemanshow
Gomelastiek
Outlaw
Graanzuiger
Pluvier
De kans dat de drie Zeeuw
se tientallen, die uitkomen
in de landelijke competitie, vol
gend seizoen keurig over drie
klassen verdeeld zijn is afgelo
pen zaterdag groter geworden.
PWG 's-Gravenpolder is dank
zij de 11-9-overwinning tegen
Dordrecht een stap dichter bij
handhaving in de hoofdklasse.
Ook voor Middelburg, uitko
mend in de tweede klasse E,
was het zaterdag een prachtige
dag. Verhaar Montage/DVA be
gon in wijkcentrum Sint-Lau-
rens als ongeslagen koploper
aan de wedstrijd, maar raakte
al snel het spoor bijster. Het
kostte weinig moeite om een
partij van de Middelburgers te
selecteren. De tegenstanders
van Ad Trapman en Jaap de
Jonge lieten zich wel erg gemak
kelijk verschalken, maar de
winstpartij van topscorer Arte
Kammeraat was van een uitste
kend gehalte.
Aat Verhaar - Arie Kammeraat:
1.32-28 18-23 2.38-32 12-18
3.43-38 7-12 4.49-43 20-24
5.34-30 14-20 6.28-22!
Meestal zien we de Moli-
mard-uitval met verwisselde
kleuren, maar onder deze om
standigheden is de opstoot ook
goed speelbaar. 17x28 7.33x22
18x27 8.31x22 12-18 9.37-31
18x27 10.31x22 10-14?! Zwart
gaat op de uitdaging in. Minder
verplichtend is de afruil 11-17
22x11 16x7. 11.36-31 1-7
12.32-27! 11-17 13.22x11 6x17
14.41-37 8-12 15.46-41? 13-18
16.31-26?
De laatste zetten van wit verdie
nen een vraagteken, omdat hij
tot twee keer toe verzuimt
30-25! te spelen, een zet die veel
beter past in het Molimard-sys-
teem. Zwart grijpt zijn kans en
wikkelt af naar een stelling
waarin hij dankzij zijn sterke
centrum het initiatief heeft.
20-25! 17.41-36 25x34 18.40x20
15x24 19.37-31 9-13 20.27-21?
Ook deze zet verdient geen
schoonheidsprijs. Een opbouw
met 39-33, 44-39 en 50-44 lijkt
me verstandiger. 16x27
21.31x11 7x16 22.47-41 3-8
23.41-37 4-9 24.37-32 23-28!
Zwart zet de aanval in. De beste
reactie is nu 39-33 28x39 44x33,
maar wit besluit tot een omsin
gelingspoging die weinig kans
van slagen heeft.
25.32x23 19x28 26.45-40 14-19
27.40-34 19-23 28.44-40 5-10
29.50-45 10-15 30.34-30 13-19
31.30-25 9-14 32.40-34 8-13
33.34-30 2-8 34.39-34 16-21! Zo
versterkt zwart zijn aanval. Met
zijn volgende zet brengt wit de
ruil 31-27 21x32 38x27 in de
stand, maar daar steekt zwart
natuurlijk een stokje voor.
35.26x17 12x21 36.36-31 18-22
37.34-29 23x34 38.30x39 8-12
(zie diagram 1) 39.42-37?
Wit bezwijkt onder de immense
druk. Beter was 45-40 met als
mogelijk vervolg 21-27 31-26
12-17 39-34 28-32 26-21 17x26
43-39 32x43 35-30 24x33 48x17
en wit kan in het eindspel nog
lang tegenstribbelen.
21-27! 40.31-26 12-17! Dankzij
twee krachtzetten staat wit to
taal verloren. 39-34 l'aalt we
gens een dam op bezet veld:
28-32! 37x28 22x42 48x37 24-30
35x24 19x48. Ook 48-42 is kans
loos omdat zwart niet 28-32??
speelt maar gewoon terugruilt
met 17-21 26x17 22x11 45-40
11-16 40-34 (38-33 27-32 is ook
hopeloos) 27-32 38x27 28-33
39x28 24-30 35x24 19x48 met
winst.
De ruil 39-33 28x39 43x34 is al
even kansloos. Zwart hoeft de
(tijdelijke) schijfwinst met
24-30 35x24 19x39 45-40 22-28
38-33 17-22 33x44 etc. niet eens
te nemen omdat 22-28 of 24-29
34x23 19x28 genoeg is voor de
winst.
41.45-40 28-32 42.37x28 22x42
43.48x37 27-31 44.37-32 31-36
45.32-27 13-18 46.40-34 36-41
47.27-21 19-23 48.21x12 18x7
49.25-20 14x25 50.34-30 25x34
51.39x28
Wit heeft een schijf teruggewon
nen, maar een analyse met be
hulp van de computer leert dat
het eindspel in alle varianten
verloren is. 41-47 52.28-22 De
scherpste variant die ik met be
hulp van Flits ontdekte is 26-21
47-20 28-23 20-25 23-18 25x48
18-13 48-26 21-16 26-3 met drie
voudige oppositie. Na de tekst
zet verovert zwart met eenvoudi
ge middelen een van de zwarte
schijven. 47-36 53.22-17 36-41
54.26-21 41-28 55.17-12 7x18
56.35-30 15-20 57.21-16 28-6
58.43-38 6-50 en wit gaf het op.
De wedstrijd tussen PWG
's-Gravenpolder en Dordrecht
betekende voor Arie van de We-
teringh een weerzien met zijn
vroegere ploegmaten. Zijn tegen
stander Joop Roedolph is geen
zwakke speler (hij werd het afge
lopen jaar zelfs tweede in het
kampioenschap van Zuid-Hol-1
land-Zuid), maar de nummer 66
van de nationale ranglijst gaf
hem een subtiel lesje in posi
tiespel.
Joop Roedolph - Arie van de We-
teringh:
1.32-28 19-23 2.28x19 14x23
3.33-28 23x32 4.37x28 10-14
5.39-33 14-19 6.44-39 5-10
7.34-30 10-14 8.41-37 17-22
9.28x17 12x21 10.31-26 7-12
11.26x17 11x22 12.50-44 19-23
13.46-41 14-19 14.33-28 23x32
15.37x17 12x21 16.41-37 1-7
17.39-33 20-24 18.44-39 7-12
19.38-32 21-27 20.32x21 16x27
21.43-38 6-11 22.37-32 11-16
23.32x21 16x27 24.42-37 12-17
25.37-32 8-12 26.32x21 17x26
27.38-32 2-7 28.47-42 7-11
29.33-28 12-17 30.42-37 11-16
31.40-34 17-21 32.48-43 21-27!
33.32x21 26x17 {zie diagram 2)
Wit heeft duidelijk als opdracht
meegekregen de stand overzich
telijk te houden. De vele ruilen
hebben duidelijk in het voordeel
van de zwartspeler gewerkt. In
Diagram 2
de diagramstand is het lastig
om een goede zet voor wit te vin
den. Wit kan niet meer verhinde
ren dat zwart met 15-20 zijn kor
te vleugel opsluit. 30-25 faalt op
18-22! en ook 39-33, om 15-20
te beantwoorden met 34-29, ziet
er na 18-23 37-32 4-10! grieze
lig uit. Bijvoorbeeld 36-31 9-14!
31-27 16-21! 27x16 23-29 34x23
17-22 28x17 19x48 30x8 3x21
16x27 48-39 met een winnend
eindspel, of 43-39 15-20! 30-25
3-8! 25x21 16x40 45x34 23x32
met een kansrijk afspel voor
zwart. In de partij accepteert
wit een opsluiting en kan niet
meer aan een nederlaag ontko
men.
34.43-38 15-20 35.38-32 20-25
36.36-31 4-10 37.39-33 10-15
38.31-26 16-21 39.37-31 18-22
40.33-29 24x33 41.28x39 15-20
42.39-33 20-24 43.31-27 22x31
44.26x37 13-18 45.33-28 3-8
46.49-43 8-12 47.37-31 18-22
48.45-40 22x33 49.43-39 33x44
50.40x49 17-22 en wit gaf het
op.
Daaf Kasse
Bep Vriend en Anton Maas
zijn geen onbekenden in de
bridgewereld. Zowel nationaal
als internationaal hebben zij
hun sporen verdiend. Onder de
titel Nieuwe bridgedrives heb
ben zij, als vervolg op een eerde
re uitgave, weer een nuttig boek
je samengesteld waarmee twee
paren zeven drives van zestien
spellen kunnen spelen.
Het spelen van kofferbridge is
alom bekend, maar gebruik ma
ken van dit boekje heeft toch
een voordeel daarop. De schrij
vers geven uitvoerig deskundi
ge toelichting en commentaar
op bieden en spelen van elk
spel. Voor het hanteren van het
boekje is vooraf een uitvoerige
instructie gegeven. Elk spel
wordt vergezeld van een uitslag
in percentage zodat ook de
thuisbridgers een winnaar ken
nen.
Dit is spel 10 uit drive 1.
Zie diagram 1.
Als het spel gespeeld is, wordt
het biedadvies en het commen
taar van de schrijvers openbaar
en kan men zijn score aflezen.
Op dit spel ziet dat er zo uit:
Oost opent ISch; zuid: 2K1;
west: 2Sch; noord: 2SA; oost:
±H5
T VB92
V43
#HB63
V92 H7H A10864
3 10865
B109862 -OAH5
&1042 Hm £7
Oost gever, allemaal kwetsbaar
pas; zuid: 3Iia; west: pas; noord:
4Ha en daarna past iedereen.
En het commentaar luidt als
volgt: Een elfpunter met twee
azen en een heer en een 5431 ver
deling is mooier dan een 4333
verdeling met twaalf of dertien
punten.
Oost opent daarom met ISch.
Zuid zegt 2K1, een informatie
doublet is met een singleton rui
ten niet aan te bevelen. West
biedt vanwege de singleton har
ten 2Sch. Noord hoort, allen
kwetsbaar, iedereen bieden en
kijkt zelf ook nog tegen een ope
ning aan.
Met 2SA wordt interesse in de
manche aangegeven. Zuid wil
wel en meldt en passant de vier-
kaart harten. 4Ha wordt ge
maakt al blijkt uit de scorekaart
wel hoe moeilijk het is om 4Ha
te bieden. De leider maakt vijf
klaverenslagen, vier hartensla-
gen en altijd een schoppenslag
of een aftroever.
Na een schoppenstart, uiteraard
klein in dummy, voor schoppen
aas en klaveren na, kunnen de
artiesten zelfs elf slagen halen
door ruitenvrouw te spelen zo
dat west niet aan slag komt om
oost een klaveren aftroever te ge
ven en een ruiten af te troeven.
Een uitgebreide scoretabel volgt
dan. 4Ha+l is de gedeelde top
en goed voor 95%. Dan volgen
nog negen scores waarvan de
laatste 4Ha-l is en waarvoor
slechts 5% geldt.
Eigenlijk zijn alle spellen de
moeite waard om te spelen of na
der te bekijken. Spel 9 uit drive
1 is dit.
Zie diagram 2.
Na het spelen kan een optimale
bieding en het commentaar wor
den geraadpleegd. Dat ziet er
als volgt uit: noord past; oost:
ISch; zuid: pas; west: 2K1;
103
V109
A853
HB75
Noord gever, oost en west kwetsbaar
Diagram 2
noord: pas; oost: 2Ha; zuid: pas;
west: 2SA; noord: pas; oost: 3SA
waarna allen passen.
Dan volgt weer het commentaar
op het spel. Met samen 25 pun
ten is 3SA het populaire eind-
contract. Het bijbod van west is
interessant. In de boekjes wordt
aanbevolen ISA te bieden met
6-9 punten en vanaf tien punten
op twee niveaus te antwoorden.
Experts bieden ook met tien
punten vaak ISA vanwege de
tendens om distributionele han
den op minder dan 12 of 13 pun
ten te openen. Met deze gevulde
westhand met schoppentien,
hartentien en -negen kan het bij
bod van 2K1 net. Hierna belan
den OW in 3SA.
Het spel fit niet best. Bovendien
zitten de kleuren niet prettig
verdeeld. Noord start ruiten
tien, de hoogste van een interne
serie. De leider legt klein in
dummy. Noord zal niet ruiten
heer, -vrouw, -tien hebben,
want dan komt hij uit met de
heer. West neemt de slag in de
hand.
Ruitenacht blijkt uiteindelijk de
tweede ruitenstop te zijn.
Als west op de hartens afgaat en
hartenboer over de goede kant
snijdt, komt hij er met één down
af voor een score boven het ge
middelde.
In de scoretabel staan weer tien
scores en daarin vinden we dat
3SA-1 nog altijd goed is voor
61% voor OW. 3SA-4 is slechts
8% en als 3SA gemaakt wordt le
vert dat 92% op.
Alle spellen zijn afkomstig uit
StepBridge de internet bridge
club van de NBB waardoor een
optimale scorewaardering gega
randeerd is.
Nieuwe bridgedrives
ISBN 978 90 4390 917 4
17,95 euro
Ruud van den Bergh
In deze mengelmoes van letters zijn al de genoemde woorden verstopt. Ze
zijn te lezen van links naar rechts, van rechts naar links, van boven naar bene
den of omgekeerd of schuin.
Sommige letters worden dubbel gebruikt. Streep alle woorden door. De reste
rende letters vormen dan regel voor regel van boven naar beneden nog een
woord.
Stuur dit woord op een briefkaart naar:
Puzzel redactie PZC
Postbus 31
4460 AA Goes
e-mail: redactie@pzc.nl
Uw briefkaart of e-mail moeten uiterlijk woensdagmorgen in ons bezit zijn.
Vermeld uw naam, adres en woonplaats. De PZC stelt de volgende prijzen be
schikbaar: eerste prijs een Iris-cheque van €25,=. Tweede, derde en vierde
prijs een Iris-cheque van €12,50. De oplossing en de namen van de prijswin
naars vindt u in de PZC-bijlage Wonen van volgende week.
Oplossing cryptogram van vorige week
Horizontaal: 4. Kaskraker; 6. echtverbond; 8. beenbeschermer; 10. vlakte; 11.
rooitijd; 13. slotvraag; 15. topje; 16. studiekring; 19. stikstof; 21. walgelijk.
Verticaal: 1. Balcontact; 2. provisie; 3. broodrooster; 5. kortharig; 7. diepte
punt; 9. eivol; 12. doek; 14. vat; 17. uitval; 18. ekster; 20. olijf.
De prijswinnaar van de Iris-cheque van €25,= is: J. Kriek, Oost-Souburg. De
Iris-cheques van €12,50 gaan naar: Mw. R. Geirland, Terneuzen, Mw. A. Capel-
lo-Burgs, Goes en Mw. J.J. v. Westenbrugge, Nieuwerkerk.
De prijzen worden zo spoedig mogelijk toegezonden.
Ze zijn met zijn achten en vo
rig jaar (dit jaar is nog niet
bekend) hebben ze een gemiddel
de gehaald van 36 zegels, de
acht Noordse landen. Zo gaven
de verschillende landen de vol
gende totalen uit: Aland 15, De
nemarken 34, Faroer 34, Fin
land 46, Groenland 26, Noorwe
gen 40, IJsland 35 en Zweden
63. Totaal 293 zegels. Ter verge
lijking: België gaf in 2005 122
zegels uit, Nederland 94; alles
volgens Michel.
Het gehele Noordse gebied, of
een deel ervan, blijft voor veel
verzamelaars dan ook een te be
happen terrein. Wat hebben de
diverse landen en eilandenrijk
jes, in alfabetische volgorde, de
laatste tijd uitgegeven: Aland
heeft 7 september met drie ver
schillende zegels van 0,65 (ne
gen zegels in een boekje) inge
haakt op de body-paintrage (op
lage 200.000 boekjes). De jul-
postzegel (zonder waardeaandui-
ding) met daarop een gezin in
een slee (oplage 450.000) ver
scheen 9 oktober.
Tot slot het jaarlijkse velletje
God Jul (14.000 velletjes met 20
zegels; prijs 3,20, inclusief lot)
kwam 27 september uit. Deze
keer lakstempels die in het te
ken staan van geloof, hoop en
liefde.
Denemarken heeft zijn Cobraze
gels 10 november uitgegeven.
Vier stuks, twee daarvan (4,75
kr. en 7,00 kr.) als gemeenschap
pelijke uitgifte met België. Op
de zegels werken van Asger
Jorn, 1914-1973 (4,75 kr.), Pier
re Alechinsky, geb. 1927 (7,00
kr.), Else Alfelt, 1910-1974 (5,50
kr.) en Egill Jacobsen, 1910-
1998 (8,00 kr.). De 4,75 kr.-zegel
zit ook in een boekje van tien.
Al jarenlang geeft Faroer, net
als bij voorbeeld Aland, Jólze-
gels uit. Het velletje 2006 met
dertig zegels is wel heel bijzon
der. Afgebeeld worden koekjes.
Het grappige is dat het velletje
wordt begeleid door een boekje
(in het Engels) met daarin de re
cepten en afbeeldingen van de
dertig baksels. Ze zijn ook te vin
den op www.stamps.fo. Het vel
letje kost 4,05.
De jongste zegels van Faroer da
teren van 18 september: een vel
letje met acht 7,50 kr.-zegels ge
wijd aan het eiland Sandoy en
twee zegels (5,50 kr. en 7,50 kr.)
met daarop beelden van de kerk
in Sandur, de oudste kerk van
het eilandenrijk.
Finland heeft 27 oktober het
150-jarig bestaan van zijn poste
rijen gevierd met een velletje
waarin drie zegels (0,70 0,95
en 1,40 met o.a. de Finse
leeuw in goudfolie. Op dezelfde
dag verschenen de jaarlijkse
kerstzegels waarop een meisje
met een koolmeesje (0,50 en
een zijden sjaal.
Groenland presenteerde in het
kader van het klimatologisch on
derzoeksproject Galathea 3 op 9
september een 9,75 kr.-zegel
met een weerstation aan de west
kust. Deze zegel werd 6 novem
ber gevolgd door een zegel van
15,50 kr. waarop het Arctisch
station in Qeqertarsuaq, dat 100
jaar bestaat. Eveneens 9 novem
ber verschenen twee weten
schapszegels onder de titel 'Plet
vroege leven op aarde'.
Op een zegel van 0,50 kr. een op
gegraven boomstronk op de
Kaap Kopenhagen Formatie en
een 8,00 kr.-zegel toont een de
tail van Groenlands oudste ber
gen. Blijven over (6 november)
twee kerstzegels (5,50 kr. en
7,00 kr.) waarop details van
kerstliedjes, een engel en een
kaars. Noorwegen, IJsland en
Zweden volgen volgende week.
Hero Wit
