Het apparaat past zich aan
De hazelaar kronkelt het mooist
Milieu
ONDER DE PANNEN
Volkse poppen van Vitra
Gebloemd aanrechtblad
zaterdag 2 december 2006 W3
De ladevaatwasser, een lamp die de lucht zuivert en lekker mikt en een platte afzuigkap die schuin aan de wand hangt zijn enkele ideeën van Whirlpool.
De designers van Whirlpool mochten zich weer uitle
ven. Ze bedachten bijvoorbeeld een hanglamp die de
lucht zuivert én lekker ruikt. Helaas nog niet te koop. Al
wel rijp voor de markt: de uittrekbare lade-vaatwasser.
Echt spannend is witgoed zei-
den, maar Whirlpool weet
hoe je op moet vallen: laat desig
ners leuke concepten bedenken.
Zoals dat in de auto-industrie
met concept-cars gebeurt.
Plaats die concepten in een
mooi decor en de aandacht is ge
wekt.
Zoals in het voormalige bankge
bouw van Banesto aan de Plaza
de Catalunya in Barcelona waar
de woonbeurs Casa Decor is
neergestreken. Helemaal boven
in heeft Whirlpool zijn eigen fu
turistische hoek.
„Het researchproject In.Home
startte een jaar geleden", vertelt
Milka Eskola van het Whirlpool
Global Consumer Design-team.
Voor het project staken inge
nieurs, designexperts, etnogra-
fen en gedragspsychologen de
koppen bij elkaar.
„We hebben gekeken naar de
consumenten. Hoe ze leven, hun
huizen gebruiken en wat hun be
hoeftes zijn. Het komt er meest
al op neer, dat ze zich aan moe
ten passen aan apparaten. Dat
wilden' we nu rigoureus om
draaien. Apparaten moeten zich
aanpassen aan ons, kunnen
transformeren. Van functie ver
anderen bijvoorbeeld: 's mor-,
gens snel koffie maken en 's
avonds vrienden entertainen."
Hanglamp
Eskola wijst op een hanglamp,
die meer in zijn mars heeft dan
hangen en schijnen. Vaste ver
lichting moet in deze tijd van
veranderende kook- en eetpatro
nen flexibel zijn. „Hij zuivert de
lucht. Ook zit er een par
fum-unit in. Je kunt 's avonds
de sfeer ermee regelen." Die
sfeer kan worden verhoogd met
bijvoorbeeld een terracotta ge
tinte verlichting en een frisse
geur van kersenbloesem.
Een voorbeeld is ook de In.ta-
ble, een tafel met een warme en
koude zone. „Niet bedoeld om
te koken, maar om verschillende
soorten voedsel warm of koud te
houden", licht Milka Eskola toe.
„Voorverpakt voedsel vraagt
om nieuwe, specifieke voorberei
dingstechnieken." De tafel
maakt gebruik van een systeem
van cellen, sensoren en vloeistof
fen. Zo verwarmt In.table etens
waren op 15 tot 40 graden en
koelt tot 2 of fgradèn.
De topper is de Laundry Wall,
een fraaie 'wasmuur'. „Wasma
chines staan altijd verborgen op
gesteld. Waarom zou je ze niet
in een geïntegreerd kastensys
teem stoppen, waar ook de kle
ren hangen. Als een soort inloop-
kast", demonstreert Eskola.
„Met drie compartimenten voor
de vuile was: wit, kleur en don
ker. Een lampje brandt als een
vak vol is. In het systeem zit ook
een stoomkast, die de kleren op
frist en de kreukels eruithaalt.
Desgewenst wordt er een vleug
je parfum aan toegevoegd."
Wanneer kunnen we dit op de
markt verwachten?
„Met concepten weet je het
nooit. Het zou binnen tien jaar
kunnen", denkt Dirk-Jan Kem-
penaers van Whirlpool Benelux.
De keuken van Whirlpool in Bar
celona biedt ook troeven die vol
gend jaar al worden uitge
speeld.
We trekken allerlei laatjes open
en worden a'angenaam verrast.
Zo is er een laatje om servies te
verwarmen. Praktisch zijn de
brede lades onder het aam-echt.
Daar vinden we een ingebouw
de ladevaatwasser en ladekoel
kast. Diep bukken hoeft niet
meer.
Vaatwaslades
„De ultieme oplossing voor flexi
bel leven", zeggen ze bij Whirl
pool. De vaatwaslades, die onaf
hankelijk van elkaar werken,
kunnen naast of onder elkaar
worden geplaatst.
In de bovenkant is de elektroni
sche bediening weggewerkt.
Ook de ladekoelkast is naar be
lieven in de keuken onder te
brengen.
Traditioneel is de afzuigkap ho
rizontaal, maar Whirlpool heeft
een schuine variant, de Flat
Screen. Echt 'flat' is-ie niet na
tuurlijk. Hij is te bedienen met
kleine knopjes aan de zijkant.
De Flat Screen is stiller dan een
gewone kap en filtert tien pro
cent meer vet.
Whirlpool heeft al jaren 'wat'
met design. Zes jaar geleden be
gon het designteam met ambiti
eus onderzoek. Dat leidde onder
.meer tot Macrowave in 2000,
een aantal verrassende ontwer
pen van een magnetron. Twee
jaar geleden liet Whirlpool in
het Carlton Hotel in Cannes toe
komstige keukens zien onder de
noemer In.kitchen.
Design is voor Whirlpool een
mooie manier om voor de dag te
komen. Zo'n zeventien jaar gele
den betrad het Amerikaanse con
cern de Europese markt door de
witgoedtak van Philips over te
nemen. Want Whirlpool wilde
wereldwijd aan de weg timme
ren.
Dat doen ze met merken als
Whirlpool, Bauknecht en Ignis.
Het merk bivakkeert in de top
drie van Europa, in het gezel
schap van de Bosch en Sie-
mens-groep, en op eerbiedige af
stand van de nummer één: Elec-
trolux.
Maarten van de Rakt
Er zijn tuiniei-s die van plan
ten kunnen genieten zonder
zich druk te maken over de na
men van alles wat in hun tuin
groeit en bloeit. Daar behoor ik
niet toe. Ik heb de afwijking dat
ik altijd wil weten hoe een plant
heet, en waarom.
Wat heeft iemand ertoe ge
bracht om een astilbe 'Obergart-
ner Jürgens' te noemen en een
sering 'Souvenir de Louis
Spath'? Wat zou het toch aardig
zijn als er een woordenboek be
stond waarin je kon opzoeken
naar wie onze planten genoemd
zijn. Wie was - of is - Corrie,
van Clematis alpina 'Corrie' en
wie was 'Mrs Oakley Fischer'
van de gelijknamige roos? We
zullen er misschien nooit achter
komen, hoewel het internet de
laatste tijd steeds vaker uit
komst brengt voor wie met dit
soort vragen rondloopt.
Jarenlang heb ik me afgevraagd
waarom de kronkelhazelaar in
Engeland 'Harry Ladders Wal
king Stick' genoemd werd tot
dat ik er zojuist, door de naam
even bij Google in te tikken, ach
ter kwam dat Harry Lauder een
Schotse entertainer was die in
de Eerste Wereldoorlog naar de
loopgraven in Frankrijk trok
om daar de troepen op te vrolij
ken. Tijdens het opvoeren van
zijn sketches leunde hij op een
uit een tak van de kronkelhaze
laar gesneden wandelstok. Of
daar op de slagvelden hard om
gelachen werd, vertelt het ver
haal niet, maar in ieder geval is
De esculaap-ui, een kronkelknoflook.
Harry Lauder voor zijn verdien
sten tot Sir Harry benoemd. Ove
rigens was Sir Harry niet de vin
der van de kronkelhazelaar, die
werd in 1863 in een heg in het
Engelse graafschap Gloucester
shire gevonden door een ano
niem gebleven wandelaar.
Van alle kronkelende bomen en
struiken is de kronkelhazelaar
de meest bekende. Als in novem
ber eindelijk het blad van deze
struik afvalt, worden de bizar
gedraaide takken zichtbaar. De
struik blijft fascineren tot Pasen
van het volgende jaar, als de af
gesnoeide takken van de kron
kelhazelaar worden gebruikt
om er binnenshuis uitgeblazen
eieren en andere versieringen
aan te hangen.
Daarna komt de kronkelhaze
laar weer in het blad en zit je de
hele zomer aan te kijken tegen
het misvormde blad dat eruit
ziet alsof het door een verschrik
kelijke plaag getroffen is. Kon
je het ding maar verstoppen
foto Rornke van de Kaa
voor de zomer om het dan 's win
ters weer tevoorschijn te halen.
Gelukkig lijken veel eigenaren
blind te zijn voor hét afzichtelij
ke gebladerte.
Niets kronkelt zo mooi als de
kronkelhazelaar, maar er zijn
veel meer bomen en struiken die
kronkelen. In het Belmonte Ar
boretum, in Wageningen, staat
een indrukwekkende kronkel-
beuk. Kronkelacacia's en kron
kelconiferen kom je regelmatig
in tuinen tegen. Wij worden nu
eenmaal gefascineerd door af
wijkingen.
In Wisley Gardens, een botani
sche tuin in Engeland waar ik
ooit werkte,'was een hoekje
waar alle kronkelaars en andere
botanische afwijkingen in een
hoekje bij elkaar waren geplant
en dat het Lunatic Asylum - het
gekkenhuis - werd genoemd.
Het trok veel bekijks.
Meestal zijn het bomen en strui
ken die kronkelen, maar ook bij
vaste planten konjen decoratie
ve misvormingen voor. Dan doel
ik niet op kronkelende floxen en
penstemons.
Dat gekronkel is een gevolg van
een aantasting door parasitaire
stengelaaltjes.
En als planten misvormd zijn
door toedoen van een parasiet,
dan vinden we ze opeens weer
niet mooi. Het luistert nauw.
Een plant die in onze ogen déco
ratief kronkelt is de kurkentrek-
kerbies die je in tuincentra soms
tussen de vijverplanten vindt.
De kurkentrekkerbies groeit in
ondiep water waar hij door de
weerspiegeling tweemaal kron
kelt.
Mijn favoriete kronkelaar onder
de kruidachtige planten is de es
culaap-ui, Allium sativum var.
ophoscordon. Deze ui is een
kronkelknoflook die al in 1601
door Clusius beschreven werd.
De bloemstengel lijkt op een
merkwaardig gebogen vogelnek,
totdat de bloemen zich openen
en de nek zich strekt.
Romke van de Kaa
Bij het bouwen van een woning komt veel kijken. In de Goese wijk
Ouverture wordt gewerkt aan het project Luminoso; 12 vrijstaande
energiezuinige huizen. Verslaggever en toekomstige bewoner
Jeffrey Kutterink schrijft wekelijks over zijn ervaringen.
Als we de week voor kerst de
sleutel krijgen, hoeven we
ons niet te vervelen. En dan heb
ik het even niet over het kwas
ten, poetsen en dozen pakken.
Tussendoor moeten we ook even
tijd inruimen voor het bestude
ren van de handleiding.
Een thermostaat, om eens wat
te noemen, zit er niet in. De ver
warming werkt net even anders.
Want eigenlijk mag je er met je
tengels niet aankomen. Het ap
paraat voelt zelf hoe koud of
warm het buiten is, vraagt wat
zaken op bij een hulpcomputer
in de woonkamer en beslist op
eigen houtje hoe hoog of laag de
vloerverwarming moet staan.
Je kunt hem de les lezen, Maar
voelt de temperatuur goed, heb
dan niet het lef om het program
ma in de war sturen, Zelfs niet
als je op vakantie gaat. Want
het kost meer energie om een
koud huis weer op te warmen,
dan de temperatuur constant te
houden. Zeker bij dit type zon-
newoning.
De ramen kunnen uiteraard
open, maar als ze dicht zijn
komt er ook geen zuchtje wind
meer langs. Ook hier doet 'het
systeem' het werk. Het gebruikt
de warmte van de uit te blazen
lucht voor het opwarmen van de
koudere buitenlucht. Zo koelt
het huis niet extreem af en hoeft
de verwarming niet in actie te
komen. Slim.
Maar ook hier geldt: heb het lef
niet de computer te storen. Wie
de gewoonte heeft om bij het
weggaan de stroom af te zetten,
moet dat subiet afleren. Anders
krijgen ongezonde kleine dier
tjes de kans te gaan beesten.
Het hele huis staat dus in het te
ken van energiebesparing. Wa
ter voor het verwarmen of koe
len van het huis komt uit bron
nen op tachtig meter diepte. De
computer hoeft minder moeite
te doen om het 'voorverwarmde
water' op temperatuur te krij
gen". Ook de zonnecollector
draagt zijn steentje bij. Er zijn
nog wat van die dingen: de trap
pen en dakplaten zijn bijvoor
beeld van hout met een keur
merk.
Al met al dragen we een klein
beetje bij aan een schoner ïhir
lieu. Niet dat die moeite overi
gens wordt beloond. Integen
deel. Als het daar om gaat hoef
je geen energiezuinige woning
te kopen.
Goes en Essent hebben voor de
bouw van Ouverture eind jaren
negentig afspraken gemaakt
over wat bewoners moeten beta
len voor al die techniek. Ook al
ligt er nergens een gasleiding in
de wijk, die bedragen zijn toch
gekoppeld aan de aardgasprijs.
Vastrecht heet dat bijvoorbeeld
eufemistisch. Het wonen in een
milieuvriendelijk huis zou even
duur moeten zijn als anders
Een buitengewoon vreemd uit
gangspunt, waarbij de gemeente
zich flink heeft laten bedotten
De lachende derde is het energie
bedrijf dat sindsdien een lucra
tief contract voor vijftien jaar
op zak heeft.
Goes maakt goede sier met ener
giezuinig wonen, maar vertelt
gemakshalve niet het hele ver
haal. Een gemiste kans. Want
als je echt wilt dat de natuur er
beter van wordt, beloon je men
sen die er moeite voor doen en
er geld in steken. Niet dat we
minder plezier aan dit huis zul
len beleven. Maar we hebben
wel het gevoel dat energiezuinig
wonen een toneelspel is dat al
leen wordt opgevoerd voor de
bühne.
Vrolijk, gelukkig, somber of
verdrietig, de poppen in de
serie Wooden Dolls hebben ie
der een eigen karakter.
Dat maakt de door Alexander
Girard (1907-1993) ontworpen
figuren zo bijzonder.
De Amerikaanse ontwerper
heeft zich voor de poppen - die
nu opnieuw bij Vitra zijn ver
schenen - laten inspireren door
volkskunst uit onder andere
Zuid-Amerika en Azië.
De poppen uit de nieuwe serie
kosten per stuk 92,95 euro. Gi
rard maakte in de tweede helft
van de vorige eeuw overigens
vooral naam als ontwerper van
textiel.
Informatie: www.vitra.nl.
Bloemen op de muur, voor
het raam en nu ook op het
aanrechtblad.
Dat kan met het programma So
lid Glass van keukenbladenleve-
rancierErbi. De hardglazen Fio-
ri-werkbladen zijn voorzien van
een opvallend bloemenpatroon.
Fiori is in vier kleuren verkrijg
baar. Daarvoor is de onderkant
afgewerkt met een coating.
Informatie: www.erbi.nl
