The Queen heeft haar
hoofdrol weer terug
Altijd op zoek naar mooie noten
PZC
Vader en zoon Bakker
schrijven Wat zien ik
Vlaamse rock
combineert
met Brazilië
Nieuwe film Stephen Frears
Hein van de Geijn
De Vlaamse rockgroep
Think of One, geworteld in
de dwarse Antwerpse traditie
waaruit ook bijvoorbeeld dEUS
put, zoekt al een jaar of vijf in
spiratie bij andere culturen.
Na enkele albums met Marok
kaanse musici lieten ze zich mee
slepen in de noord-Braziliaanse
feestmuziek. Dat leverde tot dus
verre diverse Wereldmuziekprij
zen, twee nieuwe albums en tien
tallen opzwepende concerten
op. Het eerder dit jaar versche
nen album Trafico is inmiddels
genomineerd voor een Edison en
voor een BBC Radio-3 Award
for World Music. Begin decem
ber komt de groep weer voor en
kele concerten naar ons land.
Zes Belgische muzikanten gaan
naar de omgeving van Recife, in
het arme noord-oosten van Bra
zilië. Daar dompelen ze zich on
der in de plaatselijke cultuur,
ritmes en het feestgedruis. La
ten zich inspireren. Spelen met
lokale musici. En komen met
een wereld aan ideeën en liedjes
terug in Antwerpen. Vervolgens
nodigen ze enkele van de Brazili
anen die ze ontmoet hebben, uit
in Vlaanderen, nemen een al
bum op, gaan samen op tournee,
et voila, het project Cuva Em Pó
is geboren, later gevolgd door
het minstens zo opwindende Tra
fico.
„Om naar Brazilië te gaan was
een heel bewuste keuze. Maar
wat we daar aan muziek zouden
vinden hing natuurlijk van toe
valligheden aan elkaar", zegt
David Bovée, zanger, gitarist en
bezieler van de hoogenergeti-
sche Antwerpse groep Think of
One. „Wij kenden gelukkig ie
mand uit noordoost-Brazilië die
in Brussel had gewoond en ons
daar bij allerlei mensen introdu
ceerde. Dat scheelt meteen een
hoop."
Funky grootmoeder
Cuva Em Pó was in 2003 het eer
ste album vol cöco, maracatu en
andere muziekstijlen uit dezelf
de streek, afgelopen voorjaar ge
volgd door Trafico. Op beide pla
ten is een hoofdrol weggelegd
voor Dona Cila do Coco, de in
middels zevenenzestigjarige ko
ningin van het genre en volgens
Bovée 'de meest funky grootmoe
der van alle funky grootmoe
ders'.
En David Bovée heeft geen
woord te veel gezegd. Bij eerde
re concerten dit jaar was het Do-
na Cila die de show stal en -
drie turven hoog als ze is - al
dansend en vlinderend over het
podium iedereen voor zich in
nam. In de finale staat ze zelfs
te headbangen. Het is en blijft
een vreemde combinatie: Vlaam
se rock-dwarsigheid versus La
tijns temperament. Think of
One is geworteld in de funk,
rock, Zappa. Beefheart en de
Antwerpse scene rond dEUS en
Zita Swoon. De Braziliaanse
zangeressen en percussionist
zijn niets minder dan pure 'par
ty-animals' en hun ritmes doen
de zware rock van Think of One
vrijwel gewichtloos zweven. Bo
vée zingt in het Antwerps en het
Frans en de Brazilianen zingen
in het Portugees en plaatselijke
dialecten, maar het past alle
maal wonderwel samen.
Latin-puristen kun je de musici
van Think of One niet noemen.
Ze gooien alle mogelijke Brazili
aanse muziek bij elkaar en pom
pen daar ook nog een dosis rock
bij. Toch blijft het onweerstaan
bare Zuid-Amerikaanse gevoel
alomtegenwoordig.
Peter Bruyn
ConcertenVrijdag 1 dec. Den Haag
(Paard); zaterdag 2 dec. Nijmegen
(Doornroosje); zondag 3 dec. Tilburg
(013); vrijdag 8 dec. Deventer (Bur
gerweeshuis); zondag 10 dec. Utrecht
(Ekko).
ilmregisseur Stephen
Frears kan zich niet
herinneren dat tij
dens zijn leven ooit zwaarder
kritiek werd geleverd op het
Britse koningshuis dan in
1997, toen er vanuit kasteel
Balmoral zo lauw werd gerea
geerd op de dood van Lady
Diana. Als net aangetreden
minister-president moest To
ny Blair alle zeilen bijzetten
om zijn vorstin te brengen tot
een in de ogen van haar on
derdanen 'menselijker' opstel
ling. De kwestie vormt het on
derwerp van de door Stephen
Frears briljant geregisseerde
film The Queen, met Helen
Mirren in een grandioze titel
rol.
Britse monarchisten beweren
dat Stephen Frears met zijn
film The Queen een lage aanslag
heeft gepleegd op de 'royal fami
ly'. Tegelijkertijd kunnen repu
blikeinen niet bevatten dat de
doorgaans zo eigenzinnige ci
neast nu een film heeft afgedra
gen waarvoor Hare Majesteit
hem met een koninklijke onder
scheiding zou mogen belonen.
Frears: „Zeker is alleen dat als
ik een lintje zou acceptéren, ik
vervolgens door mijn echtgeno
te zou worden gekruisigd." De
regisseur van in het verleden su
perieur werk als Prick Up Your
Ears, Dangerous Liasons en Dir
ty Pretty Things zegt nooit eer
der zulke verdeelde reacties te
hebben meegemaakt: „Deze
film is een soort spiegel. Mensen
zien wat ze willen zien."
Hem een royalist noemen vindt
hij wel érg onterecht. „Toen ik
een jongetje was hadden we een
imperium en de halve wereld
kaart was rood ingekleurd, net
als Engeland. Het is een gecom
pliceerd instituut, die monar
chie van ons. Nogal ouderwets,
hè, laten we zeggen ontworpen
ooit voor een ander tijdsge
wricht. Het lijkt alleen nog hout
te snijden bij de gratie van dege
ne die thans dat hoogste ambt
uitoefent, maar je mag betwijfe
len of er ooit nog een ander daar
toe zo in staat zal zijn. Intussen
zoemen er in Engeland 24 uur
per dag grappen rond over het
koninklijk huis, als een perma
nente cartoon. Dat is prima.
Maar ik meen dat de monarchie
tevens een onderwerp is dat het
verdient om serieus te worden
genomen. Van onze film denk ik
dat hij tegelijkertijd kritisch én
met een zekere tederheid naar
de 'royals' kijkt."
Toen op 1 september 1997 het
algemene rouwbetoon vanwege
de verongelukte prinses vrijwel
meteen de vormen aannam van
massahysterie, werd op Bucking
ham Palace niet eens de moeite
genomen om een vlag halfstok
te hangen. De koninklijke fami
lie ging vrolijk door met jagen
in Schotland. De populariteit
van Queen Elizabeth II maakte
een geweldige duikeling. Het
kostte de net in functie getreden
minister-president Blair buiten
gewone inspanning om zijn vor
stin over te halen de onderda
nen te laten weten dat ook zij
het wel degelijk heel erg had ge
vonden. „Het is fascinerend om
op die crisis terug te kijken met
onze kennis van vandaag",
meent Stephen Frears. „Ik kan
niet anders dan vaststellen dat
woensdag 29 november 2006
Vijf kwartier muziek schre
ven vader en zoon Bakker
voor de nieuwe Nederlandse mu
sical Wat zien ik? Niet omdat ze
met hart en ziel verslingerd zijn
aan het theatergenre, eerder om
dat ze eindelijk eens iets samen
konden maken. „Ik vind het
heel goed gelukt."
Met musical hebben ze, eerlijk
gezegd, geen van beiden iets.
Maar de kans om er samen een
tje te componeren, wilden ze
toch niet laten schieten. Vooral
niet omdat ze gewoon hun eigen
ding konden doen. En dus gin
gen vader Dick (59) en zoon
Tom (34) Bakker samen aan de
slag voor wat uiteindelijk de sco
re van de nieuwe Nederlandse
musical Wat zien ik? is gewor
den.
Eerst maar eens even voorstel
len. Dick Bakker maakte in
1975 internationaal furore met
'Ding-a-dong' waarmee Teach
In voor Nederland het Eurovisie
Songfestival won. Voor Dick
opende dat succes de poort naar
een indrukwekkende carrière in
de muziekwereld.
Hijzelf ziet de vijftien jaar waar
in hij als artistiek leider en chef
dirigent het fameuze Metropole
Orkest weer op de rails zette als
zijn grootste wapenfeit.
Zoon Tom trad in de voetsporen
van zijn vader na zijn afstude
ren aan het conservatorium in
1996. Hij schreef sindsdien veel
liedjes. Maar vooral in het arran-
geerwerk voor artiesten als Mar
co Borsato, José Carreras en
DuLce Pontes toont hij zich een
heuse meester. Tom ziet Wat
zien ik? als zijn voornaamste wa
penfeit.
Tom heeft op eigen kracht zijn
boontjes moeten doppen. Meelif
ten op het succes van pa was er
niet bij. „Ik heb dat een beetje
tegengehouden", erkent Dick.
„Hij moet het uiteindelijk zelf
zien te rooien in deze business.
Ik heb ook geprobeerd te voorko
men dat het Metropole Orkest
mijn zoon als arrangeur zou vra
gen. Anders krijg je al snel ver
halen van: zie je wel, geregeld
via zijn vader. Maar ja, achter
mijn rug om gingen ze toch naar
hem toe. Omdat hij goed is in
zijn vak."
Tom benadrukt dat hij zelf de
keuze heeft gemaakt om net als
zijn vader de muziek in te gaan.
„Muziek maken was bij ons
thuis de normaalste zaak van de
wereld. Ik wilde graag concert
pianist worden. De eerste lessen
kreeg ik van Ronald Brautigam.
Maar ik begon te laat om mijn
droom waar te maken. Die ken-,
nis van de klassieke muziek
heeft me wel geholpen in de pop
wereld, vooral waar het gaat oni
het arrangeren van bijvoorbeeld
de strijkers. Die popjongens heb
ben daar niet zo veel kaas van
gegeten."
Vader Dick: „Producent Hans.
Cornelissen vroeg ons via een
omweg of we muziek wilden!'
schrijven voor Wat zien ik? Ik
stond niet meteen te springen,.
Voor het Metropole Orkest heb
ik heel wat musicalmuziek gedi-,,
rigeerd en dat leidde niet tot de.
wens om zelf iets op dat terrein
te schrijven. Musicalcomponis-,
ten volgen namelijk vaak het
zelfde patroon. Maar het idee
om samen met Tom iets nieuws
te creëren, stond mij wel aan.
Zoiets gebeurt te weinig in ons':
land."
Voorwaarde was wel dat het
geen tweede 'De Jantjes' zou
worden. „Ik hoef dat wiel niet:
opnieuw uit te vinden. Ik wilde
ook niet te veel met het klank
beeld van eind jaren zestig wer
ken, de periode waarin het ver
haal van Wat zien ik? zich ah:
speelt. Dat zou te oubollig wor-,
den. We hebben gekozen voor!
een eigentijdse sound die af en
toe teruggrijpt naar muziek van
toen. Dat is een gok, maar ik:
vind het heel goed gelukt.
Klankbord
Vader en zoon Bakker verdeel--
den de taken en schreven allebei'.,
een aantal liedjes. De resultaten,
werden met elkaar besproken.
„Dat we familie van elkaar zijn,;
is daarbij nooit lastig geweest",,
vertelt Tom. „Ik heb in het verlé-1
den vaker dingen aan mijn va
der voorgelegd of gevraagd hoe
hij dit of dat zou doen. Ik heb al.
jong geleerd om zijn kritiek niet;
persoonlijk op te vatten, mijn va
der is een oude rot in het vak die
weet hoe het er aan toegaat.
Meer dan vijf kwartier theater-,
muziek schreven ze. Tot nu toe
zit alles nog in de voorstelling.
„Dat kritische proces gaf mij.
het gevoel alsof we een soort Si-,
mon Garfunkel of Fluitsma
Van Tijn zijn. In de zin van dat
je niet alles alleen hoeft te doen,
dat je een klankbord hebt."
Martin Hermens
De musical Wat zien ik? - woensdag
13 en donderdag 14 december in Mid
delburg; voorts vrijdag 1 en zaterdag
2 december in Roosendaal, woensdag
6 en donderdag 7 december in Ber
gen op Zoom.
Scène uit Wat zien ik
foto GPD
van de positie van de koningin."
Helen Mirren zet haar rol van
koningin Elizabeth zo verbluf
fend raak neer. dat ze er op het
Festival van Venetië al de actri
ce-prijs mee won. De creatie zal
ook gegarandeerd worden geno
mineerd voor Oscar, BAFTA en
Golden Globe. Regisseur Frears
wijst elke medeverantwoorde
lijkheid voor die topprestatie
van de hand. „Zoals John
Huston placht te zeggen: 'Regis
seren is een kwestie van goede
mensen om je heen verzamelen
en vervolgens je bek houden.'
Mijn enige aandeel met betrek
king tot het spel is dat ik de ac
teurs heb gekozen. In een geval
als dit, een drama met histori
sche personages die nog leven,
ga ik niet op zoek naar dubbel
gangers. Wat je in eerste instan
tie nodig hebt is bijzonder ac
teertalent en de ondefinieerbare
kwaliteit waardoor je erin kunt
geloven. Michael Sheen was het
makkelijkst. Die hadden we al
een keer Tony Blair laten spelen
in het tv-drama The Deal. Che-
rie Blair is een 'tough cookie'.
Dus geef je die rol aan iemand
met een navenant sterke per
soonlijkheid: Helen McCrory."
Pieter van Lierop
The Queen draait in Rotterdam.
foto Roy Beuskef.
noeg. „Wél belangwekkend
vond ik wat er na het ongeluk is
gebeurd. Voor het eerst in acht
tien jaar was een Labourrege-
ring aan de macht gekomen en
dat leek een kruispunt voor de
Britse samenleving, politiek, so
ciaal en cultureel. Het was dé
kans achterhaalde instituties en
absurd geworden tradities over
boord te gooien, bijvoorbeeld
het erfelijk stemrecht van de
aristocratie in het House of
Lords. En tegelijkertijd kregen
we te maken met Diana en de ko
ningin, wat eveneens een bot-
soort wereldfiguur. Hij had al
om diepe indruk gemaakt. Maar
er zit een profetisch element in
het slot van de film, waar Hare
Majesteit hem laat weten dat hij
heus nog wel eens ook de achter
kant van het succes zal tegenko
men. Momenteel is Blair ver
schrikkelijk onpopulair, omdat
hij zich dwaas heeft gedragen.
De teleurstelling is enorm. Ik
veronderstel dat iets van zijn la
tere omslag al gemarkeerd
wordt als je hem hier ziet begin
nen als advocaat van Diana om
te eindigen met het verdedigen
onze koningin momenteel weer
waanzinnig populair is. En Dia
na, ik zal niet zeggen dat ze is
vergeten, maar haar graf wordt
nauwelijks meer bezocht."
Scenarist Peter Morgan was aan
vankelijk gevraagd om een fihn
te ontwerpen over dé dood van
Diana, maar toen hij research
was gaan plegen vond hij dat on
derwerp niet interessant ge-
sing betekende tussen de moder
ne en traditionele wereld. In
1997 had Groot-Brittannië een
heel ander land kunnen worden.
En Tony Blair was toen een Mes
sias." Frears: „Blairs rol na de
dood van de prinses van Wales
is van cruciaal belang geweest.
Hij was verschrikkelijk popu
lair in die tijd. Uit die week
kwam hij tevoorschijn als een
Helen Mirren in The Queen van Stephen Frears
Docent, schrijver van een 1200 pagina's
dik boek over de contrabas, eigenaar
van platenmaatschappij Challenge Records.
Maar Plein van de Geijn is natuurlijk boven
alles bassist. Voor Jazzimpuls speelt hij in
de theaters. Voor de pauze met zijn trio Ba
seline. Na de pauze met zangeres Paulien
van Schaik. Van beide formaties verscheen
onlangs een cd.
Het was ongeveer tien jaar geleden dat hij
in het perfecte jazztrio stond te spelen. Bas
sist Hein van de Geijn ziet het nog zo voor
zich. In een club in Barcelona speelde hij
met pianist Tete Montoliu en drummer Idris
Muhammed. Alles klopte. Al had hij foute
noten willen spelen, hij had het niet eens ge
kund. De band was een eenheid. Alles ging
vanzelf. Het was genieten, puur genieten.
Hein van de Geijn was zielsgelukkig. Tot er
ineens een eigenaardige gedachte door z'n
hoofd schoot. Hij realiseerde zich plotseling
dat hoe mooi dit bandje ook was, hoe soepel
en artistiek verantwoord het spelen alle-
Hein van de Geijn
maal ook verliep, het was zijn muziek hele
maal niet. Hij dacht aan Paul Acket. Als die
hem nou eens zou bellen met de vraag of hij
met een eigen band op het North Sea Jazz
Festival zou willen komen spelen, dan zou
hij in elk geval niet met dit perfecte trio
gaan.
„Een soort bewustwordingsmoment", zegt
Van de Geijn. Die gedachte liet hem niet
meer los. Hij is er in elk geval stevig over na
gaan denken. En besloot dat hij beslissingen
moest gaan nemen. Plij begon een eigen
band Baseline, met de Amerikanen John
Abercrombie (gitaar) en Joe La Barbara
(drums). Een trio dat inmiddels ook een Eu
ropese variant kent met gitarist Ed Verhoeff
en drummer Hans van Oosterhout. Hij stop
te met zangeres Dee Dee Bridgewater voor
wie hij tien jaar lang muzikaal leider was ge
weest.
Jazzlabel
Plein van de Geijn koos voor zichzelf en hij
heeft er geen spijt van. Hij staat nog aan de
top als het om basspelen gaat. Hij is sinds
twee jaar de eigenaar van het jazzlabel Chal
lenge, is docent aan het conservatorium in
Den Haag en heeft zojuist een contrabasme
thode geschreven van 1200 pagina's. Vijf
jaar heeft hij erover gedaan. Er is 3000 uur
werk in gaan zitten
Hein speelde dit najaar de plotseling afge
broken tournee met Toots Thielemans door
ons land. „Bij Toots was het op. Plij is een
heel emotionele muzikant. Hij kan niet op
routine spelen. Op een gegeven moment wil
de hij niet meer, hij kon niet meer. Er kwam
een dokter bij die constateerde dat hij over
werkt was, dat hij tot eind december niet
meer mag werken. De verhalen waren erg.
We hoorden dat hij thuis alleen maar op de
bank zat een beetje voor zich uit te kijken.
En dat kan niet. Die man leeft voor muziek.
Hij heeft dat applaus ook nodig. Maar pas
geleden had. ik hem aan de telefoon. En hij
klonk als vanouds. 'Goed dat je belt Hein
tje', zei hij. En hij pakte direct zijn mond
harmonica en begon 'Giant Steps' te spelen.
Geweldig.
Tranen
„We weten allemaal dat het eindig is. Het
zal een keer ophouden. Maar Stephane
Grappelli heeft ook tot z'n 94-ste gespeeld.
Ik hoop echt dat Toots de draad weer op
kan pakken. Zo'n geweldig muzikant. Als ik
met Toots speelde heb ik nog nooit het
gevoel gehad dat ik een 'gig' stond te doen.
Ook al zijn het soms dezelfde liedjes. 'Ne Me
Quitte Pas', als hij dat inzet en ik pak dan
mijn strijkstok dan heb ik soms de tranen in
mijn ogen staan. Dat ik dit mag doen, denk
ik dan. Met deze goddelijke man."
Toots is een van die muzikanten, zegt Hein,
die speelt met een pure muzikale instelling.
Net als wat hij bij Chet Baker indertijd trof;
„Het is de instelling van: je speelt of jê
speelt niet. Het is nooit zomaar wat fiede
len. Altijd op zoek naar die. gouden noten;
Nooit loze riedeltjes, nooit zomaar een beet
je die vingers laten bewegen. Terwijl je ze
vaak van een trompettist in de kleedkamer
van die inspeeldingetjes hoort. Toonlad
ders, oefeningen. Vreselijk. Bij Chet was dat
nooit zo. Ook in de kleedkamer speelde hij
mooie melodietjes. Altijd op zoek naar
mooie noten. Het is die manier van muziek
maken die ook voor mij een levensmotto is
geworden."
Ton Ouwehand
Jazz Impuls dubbelconcert met Baseline, Hein van
de Geijn (bas), Ed Verhoeff (gitaar), Hans van Oos
terhout (drums). Na de pauze: Paulien van Schaik
(zang), Hein van de Geijn (bas), Yvonne van de Pol
(altviool) en Frans Grapperhaus (cello), de komen
de weken o.a. in Alkmaar en Beverwijk; Info:
wivw.jazzimpuls.nl. De cd's Hein van de Geyns Ba
seline The Guitar Man en Musing van Hein van de
Geijn Paulien van Schaik verschenen op Chal
lenge.
