Haardset
is vooral
decoratief
Ruziën over de zilverkaars
t
Plannen
Kunststof met het
uiterlijk van kristal
M T f
Meubelhistorie te boek
Bijna drie meter tafel
minder energie
Nat hout geeft
ONDER DE PANNEN
zaterdag 25 november 2006 W 3
Een groot deel van het jaar
staan pook, tang en veger-
tje wei'kloos naast de haard in
de woonkamer. Maar zo gauw
de kou in de lucht is en haard en
houtkachel weer hard aan de
bak moeten, zijn ze onontbeer
lijk.
Een tang om de houtblokken
zorgvuldig te rangschikken, de
pook om het vuurtje wat op te
porren en schep en veger om de
restanten van een avondje flink
stoken op te ruimen.
Handig, maar onontbeerlijk?
Niet echt, relativeert importeur
Jan de Vrijer van Friar in Ede.
„Ze hebben vooral ook een deco
ratieve functie", zegt hij. Juist
dat verklaart volgens hem waar
om haardstellen - ook wel aan
geduid.als haardsets of haardbe-
stek - momenteel zo grif van de
hand gaan.
Het is bovendien de voornaam
ste reden waarom De Vrijer eer
der dit jaar startte met de websi
te haardstellen.nl. „De meeste
winkels hebben een beperkte
collectie. Ik heb er voor gekozen
om zoveel mogelijk exemplaren
te laten zien."
Het is geen overdreven uit
spraak van de importeur die
zijn haardstellen betrekt van de
Duitse producent Sud Metall.
Haardstellen van siersmeed-
werk staan op de site naast
exemplaren van messing, klas
sieke poken naast eigentijdse
schepjes. Nieuw zijn de model
len waarvan de standaard ge
maakt is van glas.
Maar het meest gewild zijn vol
gens De Vrijer jnomenteel de
roestvrij stalen haardstellen die
aansluiten bij het moderne inte
rieur. Daarin schuilt volgens
hem ook de verklaring voor de
populariteit. Het klassieke inte
rieur is op z'n retour, denkt hij.
„Producenten van haarden ko
men met steeds modernere mo
dellen. Daarbij sluiten de roest
vrij stalen haardstellen aan."
Opvallend is ook dat deze mo
derne modellen niet uitsluitend
te koop zijn bij de kachelspe
ciaalzaak. De Duitse bedrijven
Blomus en Heibi, die beide gros
sieren in roestvrij stalen acces
soires, zetten de sets vooral af in
meubelspeciaalzaken en ca
deaushops.
Juist omdat haardstellen op zo
veel verschillende plekken ver
krijgbaar zijn, is enige oriënta-
foto's GPD
Stook altijd voluit. Dan komen
zo min mogelijk schadelijk gas
sen in het milieu. Volgens de
Stichting Branchebelangen
Sfeerverwarming komt bij het
stoken van hout overigens net
zoveel kooldioxide vrij als bij
het rottingsproces. De kooldioxi
de is eerder door de boom opge
nomen voor de groei.
Droog hout (met maximaal twin-
tig procent vocht) is de ideale
brandstof. Vers hout bevat tach
tig procent vocht. Het moet
eerst drogen - een droog plekje
in de wind - omdat nat hout min
der energie en warmte geeft.
Drogen duurt 1 tot 2,5 jaar.
Droog hout is herkenbaar aan
krimpscheurtjes, het lichtere ge
wicht en de geur. Het sist niet
en laat minder roet achter.
Het beste brandhout is afkom
stig van de es, linde, wilg, berk,
eik of beuk. De ideale afmeting
van een houtblok is volgens de
SBS 33 bij 7 bij 7 centimeter.
Dunner hout brandt beter.
Gebruik genoeg hout, zodat de
haard op temperatuur kan ko
men.
Laat de schoorsteen minimaal
om het jaar vegen.
Pook, tang, vegertje en
schep. Het zijn de be
langrijkste gereedschappen
voor de liefhebber van een
knetterend haardvuur.
Maar ondanks hun functie
zijn ze volgens Jan de Vrijer
vooral decoratief.
Haai'dbestek Bebop en bijbehorende houtbak zijn ontworpen door André Gilli.
Kachel met haardstel van Scan.
tie vooraf niet overbodig. Alleen
al op de website van De Vrijer
lopen de prijzen bijvoorbeeld
uiteen van 52,50 euro tot 775 eu
ro.
Naast vierdelige zijn ook driede
lige sets zonder tang verkrijg
baar. Die nemen minder plaats
in, evenals de ronde standaards.
„De belangrijkste hulpmiddelen
zijn eigenlijk het schepje en de
veger", zegt De Viïjer. „Daar
mee kunnen stookresten die
naast de kachel belanden met
een worden opgeruimd. Doe je
dat niet, dan loop je het vuil in
de vloer." Wie met schepje en ve
ger genoegen neemt, kan de ge
reedschappen ook los aanschaf
fen.
Paul Geerts
Informatie: www.haardstel-
len.xxl, www.scan.dk, www.blo-
mus.com, www.heibi.de,
www.sfeerverwarming.nl
Zorg ervoor dat het rookka
naal is afgestemd op de
grootte van de haard. Let niet
alleen op de diameter van het
rookkanaal, maar ook op de
lengte. Laat er bij twijfel een
specialist naar kijken.
Het rookkanaal moet lekdicht
zijn zodat geen rookgassen op
ongewenste plekken ontsnap
pen. Is het kanaal ff §t'lèkdich|
dan biedt een zogenaamde
schoox-steenvoering uitkomst.
Volgens de Stichting Branchebe
langen Sfeerveiwarming (SBS)
is die gemakkelijk zelf te plaat
sen.
Geen schoorsteen? Dan is het al
tijd mogelijk om er een te plaat
sen. Daax-voor is wel een vergun
ning nodig.
Om rookgassen in de woning te
voorkomen, is goede ventilatie
noodzakelijk.
Voor een goed vuurtje moet de
trek in het i'ookkanaal optimaal
zijn. Daarvoor dient de schoor
steen zo dicht mogelijk bij de
daknok te staan en er vxij boven
uit te komen. Bochten in het
rookkanaal belemmeren de
trek. Plaats de haax'd zo dicht
mogelijk bij de gevelafvoer.
Bij het bouwen van een woning komt veel kijken. In de Goese wijk
Ouverture wordt gewerkt aan het project Luminoso; 12 vrijstaande
energiezuinige huizen. Verslaggever en toekomstige bewoner
Jeffrey Kutterink schrijft wekelijks over zijn ervaringen.
Verhuizen is plannen. Je
kunt er eigenlijk niet vroeg
genoeg mee begirxnen. Beter al
les op een rij, dan stx-aks in de
stress te schieten.
De eerste verhuisdozen staan,
weliswaar nog ingeklapt, al
klaar. Regelmatig lopen we door
het huis; kijken en snuffelen
rond en deiïken: het valt alle
maal best mee. Want als alles zo
in de kasten staat, lijkt het niet
veel. Het is schijn, we weten het
nog van de vorige verhuizingen.
Trek een willekeurige kastdeur
open en de denkbeeldige ver
huisdoos is zo gevuld.
Laatjes zijn ook van die rare din
gen. Die prop je vol met spullen
waax*van je denkt: toch maar
even bewaren, misschien heb ik
er nog eens wat aan. Het lijkt
weinig, maar o wee als je ze uit
mest.
Sommige dozen zijn sinds de vo
rige verhuizing nooit open ge
weest. Die oude schoolschx'iften
bijvoorbeeld gaan gewoon weer
keurig mee en verhuizen van zol
der naar zolder.
Maar dit keer doen we het wel
anders. In plaats van familie en
vxienden te charteren, schake
len we een vex'huizer in. Scheelt
een hoop gesjouw. Bovendien
hoeven we het bed en de kleding
kast niet zelf uit elkaar te halen.
Maar voordat we übexixaupt
kunnen verhuizen moet er nog
wel het nodige gebeuren.
Het heeft geen zin om ons alle
bei over de kling te jagen. Dus
de woon-, slaap- en studeerka-
mer moeten klaar zijn. De x'est
zien we wel.
Maar ook dan komt er nog ge
noeg op je af. Verhalen van colle
ga's zijn bovendien heel bemoe
digend. 'Wacht maar af, waar
schuwen ze. 'Ze zeggen wel dat
ze alleen de plafonds spuiten,
maar voordat jij kunt gaan be
hangen, zul je alle muren eerst
met een plamuurmes moeten na
lopen. Want ze spuiten echt al
les mee'.
Langzaam zie je de bui groeien.
En, oh ja, wat doen we met de
oprit, de voortuin, de schutting?
Wie moet weten dat we verhui
zen; waar willen we behangen
en schilderen, weten we al wat
we voor de ramen willen, zijn er
nog hulptroepen nodig en wan
neer dan?
Om ons hoofd niet te verliezen
en overzicht te krijgen en te hou
den, zijn we deze week begon
nen met het maken van een heu
se planning. Van elke ruimte be
schrijven we wat er moet wor
den gedaan en wanneer. Want
als we de sleutels in de week
voor kerst krijgen - en dat is
nog steeds de bedoeling - dan
gaat het daarna razendsnel.
Dezelfde week nog gaat in de
woonkamer de vloer er in. Na de
kerstmaaltijd tx*ekken we ons
werkkloffie aan, behangen we
de slaapkamer en kwasten we
de bijkeuken en studeerkamer.
Coax-telefoon en speakerkabels
moeten worden getrokken, han
gende wandkasten geplaatst,
gordijnen opgehangen. De lijst
is inmiddels flink lang.
Maar één ding weten we zeker.
Wat er ook gebeixx't, na een dag
hard werken ploffen we neer in
het bad. Dat onthouden we wel
en hoeven we niet op het lijstje
te zetten.
iM
Als ik u vertel dat ik last heb
van slakkenvraat in mijn
Funkia's, dan kijkt u mij waar
schijnlijk niet-begrijpend aan.
Funkia is de oude naam voor
Hosta, maar die naam is al zo
lang geleden veranderd dat de
laatste Funkia-zegger zijn da
gen slijt in Huize 'Avondzon'.
Botanische namen veranderen
van tijd tot tijd, en vooral sinds
DNA onderzoek betaalbaar is
geworden, zijn naamsvex*ande-
ringen in de plantkunde aan de
orde van de dag. De nieuwe in
zichten wekken steevast wrevel
op, vooral bij diegenen die plan
ten verkopen.
Moeten ze vooruitstrevend zijn
en de nieuwste botanische na
men gebi'uiken op het gevaar af
dat niemand begrijpt waarover
zij het hebben, of moeten ze de
oude naam blijven gebruiken en
het risico lopen om het etiket
'conservatief' opgeplakt te krij
gen? Op het ogenblik wordt er
een botanische strijd uitgevoch
ten tussen Duitsland en Enge
land. De Engelse botanicus Ja
mes Compton heeft voorgesteld
om de naam van de zilvei'kaax's,
Cimicifuga, te schi'appen en om
de plant onder te brengen bij
het geslacht Actaea, chx-istoffel-
kruid. Cimicifuga simplex 'Bru
nette', een zilverkaars met bruin
rood blad, wordt dan Actaea
simplex 'Bx*unette'.
Duitse experts, onder leiding
van de botanicus Wilhelm
Schacht, willen hier niet van ho
ren. Cimicifuga blijft Cimicifu
ga, in hun opinie, en Actaea
blijft Actaea. In Nederland - hal
verwege tussen Engeland en
Duitsland - zijn de meningen
verdeeld. Kweker Coen Jansen
schrijft in zijn nieuwste catalo
gus dat de naamsveranderaars
gelijk hebben, maar dat de
klant er niet aan wil. Toch voegt
hij zich morrend bij de verxxieu-
wex's. Hans Kramer kiest partij
voor de conservatieve Duitsei's.
„Wat is dit in godsnaam?",
schxijft deze anders zo lacorxie-
ke kweker in zijn catalogus,
„We moeten ons met hand en
tand verzetten tegen dit soort
onzin. Zelfs als vakman
raak je volkomen in de war. Te
rugdraaien die boel!"
En waar sta ik, in deze strijd tus
sen nieu wlichters en behouden-,
den? Ach, ik ben niet zo'n ver
nieuwer. Ik schrijf nog hyacinth
met een h en balcon met een c.
Ik heb het nog steeds over een
Amaryllis terwijl het al meer
dan een halve eeuw een Hippe-
astx-um hoort te zijn. Ik zou een
Cimicifuga maar Cimicifuga
blijven noemen, met de nieuw
ste naam erachter tussen haak
jes. Als dan straks de naam Ac
taea beklijft is er nog tijd ge
noeg om botanisch coirect te
zijn.
Cimicifuga's - om me dan maar
in het Duitse kamp te schax'en -
zijn laatbloeiende vaste plan
ten. Ze bloeien in de tweede
helft van de zomer, en in de
herfst, met witte of gelige plui
men aan stevige rechte bloem
stengels. De naam zilvex-kaars
omschrijft aardig hoe de plant
er uitziet. Zilverkaarsen houden
van vochthoudende grond. Daar
op doen ze het goed in de volle
zon, maar in minder vochtige
grond kunt u ze beter wat scha
duw geven.
Er zijn een stuk of tien verschil
lende soorten in de handel. Cimi
cifuga simplex White Pearl (Ac
taea matsumxu-ae White Peaxi)
is de laatstbloeiende van het
stel. Deze soort bloeit vanaf be-
gin-oktober tot in november.
Het is geen plant waarvan je er
één of drie zou moeten planten.
Pas in grote gx-oepen is Cimicifu
ga simplex effectief. Bijna alle
zilverkaarsen geuren, met dien
vex-stande dat het blad van som
mige soorten onaangenaam
ruikt, en dat de bloemen zoet
geuren. De bloemen van Cimici
fuga simplex White Pearl geu
ren het sterkst van alle. Een flin
ke groep bloeiende planten is in
oktober vanaf tien meter te rui
ken. De geur doet denken aan
die van liguster, maar is iets fris
ser.
Het is verbazend om te zien hoe
snel het zaad van laatbloeiers
rijpt. Vroegbloeiers doen er
soms.het hele seizoen over,
Cimicifuga simplex White Peaxi
foto Romke vaxx de Kaa
Ze lijken gemaakt van kxis-
tal, maar de schalen in de
serie Prisma van Tupperware
zijn toch echt van kunststof.
Handig om eten op een stijlvolle
manier te presenteren, vindt de
Amerikaanse px'oducent.
Zoals gebruikelijk bij Tuppex-
ware worden de schalen gele
verd met een bijpassend deksel,
waardoor etenswaren langer
houdbaar zijn.
Nadeel is dat de schalen niet in
de magnetron kunnen. Tuppex-
ware raadt ook aan om ze met
de hand te wassen. „Bijna net
zoals met echt kristal", voegt
het bedrijf er aan toe. De scha
len zijn verkrijgbaar vanaf 9,45
exxro. Het bijbehorende slacou-
vert kost 7,95 euro.
Tafels en stoelen zijn niet
van de ene op de andere dag
ontstaan.
En het zitmeubilair van de oude
Egyptenaren laat zich niet verge
lijken met een hip stoeltje van
Philippe Starck.
Toch komen beide aan bod in
Meubelen, een wereldgeschiede
nis, een indrukwekkend naslag
werk waarin de Britse Judith
Miller drieduizend jaar meubel
geschiedenis belicht.
Stijlkenmerken van bepaalde
periodes, materiaalgebruik en
trends, in het 550 pagina's tel
lende naslagwex'k komen ze alle
maal aan bod.
De Nederlandse vertaling is ver
schenen bij uitgeverij Terra. Het
boek kost 69,95 euro. ISBN 90
5897 543 6.
maar terwijl de bovenste bloem- het zaad van de onderste al
pjes van een aar van een zilvex'1 bijna rijp.
kaars nog open moeten gaan, is Romke van de Kaa
Meer dan in Nedexiand
speelt het dagelijks leven
in Italië zich nog altijd af in de
keuken.
Grote tafels zijn er dan ook geen
uitzondering. Voorbeeld daar
van is de tafel Cineline, nieuw
in de collectie van Ligne Roset.
Wanneer de zijpanelen omhoog
zijn geklapt meet deze tafel
maar liefst 2.98 meter. De uit
voering in hoogglans wit kost
ruim 4000 euro.
Infox'matie: www.ligne-roset.nl
