Iedereen danst
naar de pijpen van
president Poetin
Duurzaam Veilig zorgde voor voldoende deining
PZC
25
zaterdag 25 november 2006
tal verkeersslachtoffers met tenminste zes
tig procent. Algemeen wordt nu uitgegaan
van min 25 procent in 2010 ten opzichte van
1986.
Zeeuws-Vlaanderen lijkt met 13 verkeersdo
den tot nu toe in 2006 (heel Zeeland had er
16 in 1986) nog lang niet op de goede weg.
De provincie als geheel kennelijk ook niet,
want op een bijeenkomst van nabestaanden
van verkeersslachtoffers, sprak burgemees
ter Schouwenaar afgelopen weekeinde nog
over 'een niet te bevatten' aantal van meer
dan 400 Zeeuwse verkeersdoden in tien jaar
(1993-2003). Met zo'n aantal in je hoofd
doet Duurzaam Veilig denken aan de opstel
ling van een voetbalteam: sterk op papier,
maar het komt er in de wedstrijd niet uit.
Aan het project komt nu een eind, het bu
reau Duurzaam Veilig wordt opgeheven.
Het orgaan voor de verkeersveiligheid in
Zeeland (ROVZ) neemt een deel van de ta
ken over. Uitterhoeve: „Op 1 januari aan
staande valt het doek. Maar er is nog een
aantal werken in uitvoering. Afspraak is,
dat al die werken worden afgemaakt. De in
richting van de kern Schoondijke is er een
die naijlt, want die hangt af van de rondweg
die er ooit moet komen. Maar de meeste zul
len klaar zijn in de eerste helft van 2007."
Ronald Verstraten
Een rondleiding door Krasnaja Polja-
na staat gelijk aan een reis door oligar-
chenland. Achter een hek gaan spier
witte villa's en splinternieuwe vakan
tiehuizen met groene daken schuil. In
de volksmond is dit vakantiepark al
snel Gazprom Village gaan heten,
naar de gasgigant die het complex
bouwt.
Even verderop ligt Roza Choetor, het
dorp van metaalmagnaat Vladimir Po-
tanin. Kosten: 250 miljoen euro.
Een schijntje in vergelijking met de
ruim 600 miljoen euro die de koning
van de aluminiumindustrie, Oleg Deri-
paska, in het skioord pompt. „Het is
een groot risico voor ons, want we we
ten niet of het winstgevend zal zijn",
zei een woordvoerder van diens be
drijf.
In Krasnaja Poljana vindt een strijd
plaats om in het gevlei van de presi
dent te komen. Deelden sommige mag
naten onder Jeltsin nog de lakens uit
in het Kremlin, nu tuimelen steenrijke
zakenlui over elkaar heen om een wit
voetje te halen bij zijn opvolger. Hun
investeringen in Krasnaja Poljana ma
ken de nieuwe spelregels voor oligar
chen onder Poetin glashelder. Het
moet afgelopen zijn met hun politieke
invloed en ze mogen wel eens wat te
rug doen voor het land waaraan ze
hun rijkdom danken.
Gehoorzaamheid, loyaliteit en patriot
tisme is geboden voor oligarchen die
niet willen eindigen als Michail Cho-
dorkovski. De olietycoon, enkele jaren
geleden de rijkste man van Rusland,
zit in een strafkolonie aan de Chinese
grens een jarenlange gevangenisstraf
uit. Zijn vervolging wegens fraude en
belastingontduiking diende, evenals
de verjaging van Boris Berezovski en
Vladimir Goesinski eerder, als voor
beeld.
Hiddink
Luisteren deden ze, de afgelopen ja
ren. Roman Abramovitsj, bekritiseerd
vanwege zijn investeringen in de bui
tenlandse voetbalclub Chelsea,
sloot een miljoenencontract met de
Russische voetbalbond.
Als president Poetin de oude sovchoz Krasnaja Poljana aanwijst om de Olympische Winterspelen te organiseren, dan
staan de rijke Russen in de rij om er een modern skidorp te bouwen en zo een wit voetje te halen.
foto's Remco Reiding/GPD
Bondscoach Guus Hiddink heeft er
zijn salaris aan te danken.
Werd Abramovitsj echt voor zijn lol
gouverneur van de afgelegen, failliet
verklaarde regio Tsjoekotka? Of om
dat Poetin hem een gunst vroeg die hij
niet kon weigeren? „Dit is te duur,
zelfs voor mij", zei de miljardair,
maar toch begon hij aan een tweede
termijn.
Abramovitsj is niet de enige die in de
buidel tast om Poetin te plezieren. Vik
tor Vekselberg haalde voor 70 miljoen
euro Fabergé-eieren terug naar Rus
land. De chemietycoon Aleksej Fedo-
rytsjev betaalt het Russisch Olym
pisch Comité de komende acht jaar 90
miljoen euro, terwijl bankier Andrej
Kostin een handgeschreven manu
script kocht van dichter Aleksandr
Poesjkin. „Dit is de manier voor het
Russische zakenleven om onze sociale
schuld te betalen", zei Kostin.
Analist Michael Heath van Aton in
Moskou gelooft niet erg in dergelijke
liefdadigheid. Hij schaart de aanko
pen evenals de bouw van een Russisch
Davos onder politieke investeringen.
„Potanin maakt voortdurend kniebui
gingen voor Poetin sinds Chodorkovs-
ki werd gevangengezet, omdat hij
dacht dat zijn hoofd het volgende op
het hakblok zou zijn", zegt Heath.
„Deripaska is een man die in het verle
den de grenzen van het toelaatbare
heeft opgezocht en wat zekerheid no
digt heeft." Ook het geld dat Gaz
prom in Krasnaja Poljana steekt,
roept vragen op. Het staatsgasbedrijf
zou moeten investeren in oude gasvel-
den, omdat tekorten dreigen. Van de
belofte zich meer te richten op de
kerntaak lijkt weinig terecht te ko
men. Gazprom kocht voetbalclub Ze
nit en bouwt van de inkomsten uit gas
in Sint-Petersburg een nieuw superso
nisch stadion, dat bijna 200 miljoen
euro gaat kosten. Sint-Petersburg is -
niet toevallig - de geboortestad van
Poetin.
De staat heeft een meerderheidsbe
lang in Gazprom en gebruikt het be
drijf als vehikel om politiek te bedrij
ven of grote projecten te financieren.
Projecten zoals de ontwikkeling van
een Russisch skidorp naar westerse
maatstaven.
In het centrum van het ooit zo rustige
Krasnaja Poljana staan toeristen rond
een minivijver. Een avonturier vliegt
met zijn parachute over het gezel
schap heen, terwijl om de hoek een ka
jak over het ruige water van de Mzym-
ta naar beneden slingert. In een chalet
is een restaurant gevestigd. De tafere
len doen enigszins denken aan een ski
dorp in de Alpen, zoals zoveel in Rus
land net echt lijkt.
Tunnel
Rusland bouwt in de Kaukasus zijn
eigen Davos en doet dat uitermate
snel, zoals wel vaker als de president
het wil. Skiliefhebber Poetin kwam
hoogstpersoonlijk een nieuwe tunnel
openen in zijn favoriete vakantiedorp.
Bomen zijn gekapt om plaats te ma
ken voor een skilift. Onder meer een
minimetro, casino's, een bioscoop en
23.000 hotelkamers volgen, hoeveel
milieuactivisten ook klagen.
De investeringen in Krasnaja Poljana
maken deel uit van een federaal pro
gramma. Ruim driehonderd miljard
roebel (bijna 10 miljard euro) pompen
de staat, staatsbedrijven en loyale oli
garchen in de regio Krasnodar, die
vooral bekend is om zijn stranden.
Het programma beoogt het toerisme
te bevorderen en - na twee mislukte
pogingen - de Olympische Spelen bin
nen te halen, een langgekoesterde
droom van Poetin. Sportresultaten
zijn immers een manier om het presti
ge van Rusland te vergroten. Ze pas
sen bij Poetins hunkering naar een
groots Rusland.
Krasnaja Poljana hoort bij de stad
Sotsji, het Llore't de Mar van Rusland.
Samen bieden ze een unieke combina
tie: het skidorp ligt op vijftig kilome
ter van de badplaats. „In potentie zijn
wij een van de beste kuuroorden ter
wereld", zegt loco-burgemeester Ser-
gej Soechanov.
Na Moskou en Sint-Petersburg werpt
het subtropische Sotsji met zijn stran
den en palmbomen zich steeds meer
op als derde hoofdstad van Rusland.
Wederom dankzij Poetin, die er een
residentie heeft waar hij vaak belang
rijke buitenlandse gasten ontvangt.
Sotsji en Krasnaja Poljana varen er
welbij.
Remco Reiding
www.ruslandblog.nl
het project. Snelheid en alcohol werden als
twee belangrijke oorzaken van de problema
tiek onderkend.
Klaagzang
Het proefproject was amper begonnen, of
transporteurs en boeren hieven een klaag
zang aan. Toerisme en bedrijfsleven zagen
de maatregelen als de doodsteek voor hun
branche. Al die drempels, snelheidsrem
mers, rijbanen waar je niet van af mag, wer
den als zeer hinderlijk ervaren.
Mensen die 's nachts uit hun slaap werden
gehouden door het lawaai van hobbelne-
mend verkeer waren boos. De aannemers
die zo'n remmer tot soms drie, vier keer
moesten verplaatsen, verhogen of verlagen,
hadden minder te klagen. Inwoners bij wie
een weg werd omgeleid, waren ook tevre
den. Nabestaanden van verkeersslachtof
fers waren ook blij met de maatregelen, al
werden de ingrepen soms ervaren als mos
terd na de maaltijd. Een vader die een kind
verloor op een kruising die later werd ver
vangen door een rotonde, zegt cynisch „Nu
kon het opeens wel."
In Zeeuws-Vlaanderen was de beruchte
kruising Potjes, tussen Zuidzande en Cad-
zand, één van de speerpunten. Daar kwam
een mini-rotonde die de snelheid uit het ver
keer haalde. En inderdaad, het aantal onge
vallen liep drastisch terug. Vrachtwa
genchauffeurs die het kleine cirkeltje amper
konden ronden, klaagden echter steen en
been.
Er werd toch ruim gemopperd over de staat
van het infrastructureel hobbellandschap
dat aan het ontstaan was. Zo moest je de
Oostburgse wijk Grote Beer, waar zo kwis
tig met verkeersremmers werd gestrooid dat
je het wegdek amper meer zag, maar beter
mijden. Maaltijdvoorzieningen liepen soms
letterlijk in de soep. Zieken maakten schok
kende ritten in ambulances naar het zieken
huis.
Kritiek
En er was fundamentele kritiek: in plaats
van eerst het achterland dicht te timmeren,
had de overheid moeten beginnen met de
aanpak van de doorgaande wegen, zoals de
N61. Uitterhoeve: „Achteraf, hebben we
moeten vaststellen, hadden we eerst de
hoofdwegen moeten aanpakken, als we dat
hadden gekund. Als die duurzaam veilig
zijn ingericht en je kunt met 100 kilometer
per uur, bij wijze van spreken van Schoon
dijke naar Terneuzen, dan zullen veel min
der mensen geneigd zijn om het buitenge
bied in te gaan."
Dat er niet alleen fysieke ingrepen moesten
komen, maar dat er tegelijkertijd een menta
Ongeval op de N61 bij Schoondijke, 1983.
liteitsverandering nodig was, was van meet
af aan duidelijk. Een project zonder ge
dragsbeïnvloeding had geen kans van sla
l'oto Camile Schelstraete
gen, betoogde gedragswetenschapper B. Be-
ke. Vóór de start van het project werd ge
sproken over het terugdringen van het aan
De vervolging van Michail Chodorkovski maakte alle Russen, die
in de invloedssfeer van president Vladimir Poetin verkeren, dui
delijk dat ze moeten luisteren naar het Kremlin. Dus als Poetin een
oude sovchoz aanwijst om de Olympische Winterspelen te organise
ren, dan staan magnaten in de rij om er een modern skidorp te bou
wen en zo een wit voetje te halen.
Een helikopter zette Vladimir Poe
tin in februari 2000 boven op een
witte helling af. Op ski's dook hij door
de sneeuw naar beneden, suizend
naar Krasnaja Poljana, een dorpje zon
der gas en riolering onderaan de berg.
Een lift was er niet, een uitgestippelde
piste evenmin.
De Russische televisie liet zien dat het
volk gerust kon zijn. Het zou een
maand later een gezonde, sportieve lei
der kiezen, een verademing na drinke
broer Boris Jeltsin. De zon scheen die
dag in Krasnaja Poljana en er gloorde
in heel Rusland hoop aan de horizon.
Na de verloren Koude Oorlog, het uit
eenvallen van-de machtige Sovjetunie
en de vernederende jaren negentig
met zijn politieke gekonkel en econo
mische crises was een sterke man op
gestaan. Zes jaar later heeft Poetin de
touwtjes in Rusland nog strak in han
den en staan superrijken in de rij om
te investeren in Krasnaja Poljana.
Uit het niets gaat hier in de Kaukasus
een groot en modern skioord verrij
zen, dat gastheer moet worden van de
Olympische Winterspelen van 2014.
Wee
.J jMnd dit jaar is het afgelopen. Dan wordt
Utien jaar Duurzaam Veilig Verkeer afge-
t ond. Het project begon met een proef in
1 fet-Zeeuws-Vlaanderen. Het doel was en
som het aantal verkeersslachtoffers terug
dringen.
eer !p het eerste gezicht zien de resultaten van
eje «t project er niet goed uit. De lichte hoe-
stemming die aanvankelijk ontstond na
«daling van het aantal verkeersslachtof-
ïs is omgeslagen. Geteld over de eerste 10
panden van 2006 waren er in heel Zeeland
verkeersdoden te betreuren. Een onrust
eend hoog aantal. Wat niet wegneemt: in
'rampjaar' 1991 vielen er bijna net zo-
«el doden in Zeeuws-Vlaanderen alleen en
aarvan dan nog 22 in het westelijk deel.
ook verkeersveiligheid in heel het land
'oost verbeterd worden. Daar wilde de
igd- terheid miljarden guldens aan besteden.
waren wetenschappelijk onderbouwde
keèn over hoe dat moest. „Er is toen een
^tal principes bedacht. Dan moet je den-
•enaan heel voor de hand liggende zaken.
Zoals verkeersdeelnemers met hele grote
^schillen in afstand, gewicht en snelheid
van dezelfde rijbaan gebruik laten ma-
:en' Als je dat zou lukken, zou je al een
joop ernstige ongevallen weghalen", vertelt
"ubert Uitterhoeve, sinds 2000 leider van
Het ruige water van de Mzymta is in trek bij avontuurlijke vakantiegangers.
tr~,- rRUSWND^^
rasnaja Poljana in de Kaukasus, in 2014 het brandpunt van de Olympische Winterspelen?
100 km
staatsgrens
Rusland
KASPISCHE ZEE
MRTE ZEE
KRASNAJA
POLJANA
