Liever
vetarm en suikerrijk
PZC
De kracht en veelzijdigheid van grafiek
GEL CHT
American Songbook blijft aanspreken
kunst
Minister Wijn
neemt nog geen
actie tegen hoge
watertarieven
ZLTO-voorzitter geridderd
Ichtusschool op voor cultuurprijs
Extra geld voor landinrichting
Motorrijder ten val op A58
Goedkoop gezond
Atelierexpositie
bij Ineke Otte
door Ernst Jan Rozendaal
OEN HAAG - Minister Wijn
(CDA, Economische Zaken) wil
niet dat drinkwaterbedrijven
'onnodig' hoge winst maken op
Je tarieven. Toch is het volgens
tem in de eerste plaats een taak
ran provincie en gemeenten om
jaar wat tegen te doen.
Wijn schrijft dat in antwoord op
vragen van het CDA-Kamerlid
Ten Hoopen. Die stelde vorige
maand - ook in een opiniestuk
inde PZC - dat de drinkwaterta-
rieven in Nederland gemiddeld
jfi euro (per jaar) te hoog zijn.
Vooral het waterbedrijf Evides,
Jat de Zeeuwse huishoudens be
dient, zou het te bont maken.
Dat keert 34 miljoen euro divi
dend uit aan de aandeelhouders,
lerwijl een deel van dat geld ook
kan worden gebruikt om de ta
neven te verlagen.
De publieke aandeelhouders
ran Evides zijn de provincie Zee
land en 47 gemeenten in Zee
land en Zuid-Holland. Zij zijn
sok verantwoordelijk voor het
toezicht op de waterleidingbe
drijven, schrijft Wijn. Hij erkent
overigens dat de onafhankelijk-
heid niet is gewaarborgd als de
toezichthouder tegelijk aancleel-
tiouder is. Toch acht hij de pro
vincies en de gemeenten in staat
onnodige winsten te voorko
men, Bovendien werkt staatsse
cretaris Van Geel (CDA, Milieu)
jan afspraken met de sector
overeen redelijk tarief.
Ten Hoopen is niet tevreden met
iiel antwoord van Wijn, maar
wil zich nog even bezinnen over
eerdere stappen. Hij wil afwach-
len waarmee Van Geel komt.
Hij sluit niet uit dat die toch
voorstelt dat een onafhankelijke
instantie, bijvoorbeeld de Neder
landse Mededingingsautoriteit
|NMa), toezicht gaat houden op
Je drinkwatertarieven.
Overigens heeft Evides inmid
dels aangekondigd dat de tarie
ven de komende vijf jaar niet
stijgen. Gedeputeerde Suur-
mond (VVD, Financiën) heeft
Provinciale Staten onlangs be
loofd dat hij zich sterk gaat ma
ten voor een verlaging van het
tarief met vijf procent.
vrijdag 24 november 2006
GOES - De voorzitter van de ZLTO, Antoon Vermeer uit
Haaren, is gisteren benoemd tot Officier in de Orde van
Oranje Nassau. Vermeer ontving de onderscheiding uit
handen van minister Veerman van LNV. Vermeer (57
jaar) is onder meer dertig jaar bestuurlijk actief binnen
de land- en tuinbouw, waarvan tien jaar voorzitter van
de ZLTO en daarvoor de NCB. Hij is sinds eind jaren '60
bestuurlijk actief, onder meer als voorzitter van de KPJ
(Katholieke Plattelands Jongeren), gewestelijk voorzitter
van het Agrarisch Jongeren Werk (AJW) - werkgebied
Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Gelderland - en als ad
viseur van het hoofdbestuur van de toenmalige NCB.
Sinds de jaren '70 is Antoon Vermeer bestuurlijk actief in
de toenmalige NCB. In 1996 wordt hij gekozen tot voorzit
ter van de NCB en vanaf 1998 is hij voorzitter van de Zui
delijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO). Als ZL
TO-voorzitter maakt Vermeer deel uit van het bestuur
van LTO Nederland.
WOLPHAARTSDIJK - De Ichtusschool in Wolphaarts-
dijk is doorgedrongen tot de groep van drieëndertig basis
scholen uit heel Nederland die meedingen naar de cultuur
primair prijs 2006. In totaal waren 326 projecten ingezon
den voor de landelijke wedstrijd.
De Wolphaartsdijkse basisschool wist de kopgroep te ha
len met het project Kunst ligt om ons heen, een tiendaags
kunstproject begin dit jaar waarbij alle klassen een pro
fessioneel kunstenaar la-egen toegewezen en waarbij het
dorp Wolphaartsdijk direct betrokken is. Minister Maria
van der Hoeven van Onderwijs maakt woensdag 13 de
cember in Utrecht bekend welke school met de cultuur
primair prijs 2006 van zevenduizend euro naar huis mag.
De Ichtusschool is als enige Zeeuwse basisschool genomi
neerd.
MIDDELBURG - De provincie Zeeland krijgt drie mil
joen extra voor landinrichtingsprojecten in Zeeland. Het
geld komt van het ministerie van Landbouw, Natuurbe
heer en Visserij (LNV). Het ministerie beloont het dage
lijks provinciebestuur voor de voortvarendheid waarmee
geld is voorgeschoten voor diverse projecten.
De provincie financierde vanaf 2004 een aantal projecten
in Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en Tholen voor, waar
door deze sneller werden afgerond. Het gaat bijvoorbeeld
om de verwerving van de grond voor de aanleg van nieu
we natuurgebieden, verkaveling van landbouwgronden
en voor waterbeheersing en groen. Het landelijk beschik
bare rijksbudget 2006 wordt niet volledig ingezet. Daar
om is het geld herverdeeld en krijgt Zeeland drie miljoen
euro extra. Gedeputeerde Staten gebruiken dit geld om
ook in de toekomst projecten een impuls te geven.
MIDDELBURG - Een 59-jarige motorrijder uit Oost-Sou
burg is woensdagavond rond half negen ten val gekomen
op de A58 bij Arnemuiden. Het achterlicht van de motor
was blijven branden, daardoor werd het slachtoffer door
een automobilist opgemerkt. De Souburger werd met een
ambulance naar het ziekenhuis in Vlissingen gebracht.
Zijn verwondingen bleken mee te vallen.
1 feor Anita Tournois
1LINGE - In de laatste tentoon
stelling van dit jaar legt Galerie
Esprit in Clinge de nadruk op
grafiek. Het gaat om uniek werk
van een flink aantal kunste
naars, die in etsen, zeefdrukken,
lino- en houtsneden en tekenin
gen de kwaliteit, kracht en veel
zijdigheid van deze discipline la
ten zien. Keramische beelden en
i bronzen van Lebuin D'Haese
'ompleteren de expositie.
Michael Jepkes blijkt in de leer
'e zijn geweest bij twee andere
kunstenaars van wie werk is te
zien: wijlen Nico Molenkamp en
4e 84-jarige Ru van Rossem, die
'ttdertijd lesgaven op de kunsta
cademie van Tilburg. De giraf,
run zeefdruk van Molenkamp, is
zo knap gemaakt, dat er penseel
streken zichtbaar zijn en het
«aast een schilderij lijkt.
Er valt veel te zien op de etsen
van Van Rossem, die zijn ver
vaardigd in een eigen ontwikkel
ds druktechniek waardoor ver
der en dieper kan worden door-
geëtst. Voorbeelden als Levens
ontwikkeling land, Levensont
wikkeling zee en Het begin, met
verhalende taferelen, zijn bijzon
der kleurrijk. Heel anders van
stijl zijn de krijttekeningen van
dieren zoals stieren en apen,
met hun bewegingen afgebeeld
in zwart en bruin en enkele
krachtige lijnen.
Van Rossems credo het vak
eerst goed te leren, heeft Jepkes
goed in de oren geknoopt. Deze
graficus, geboren in Amsterdan
en nu wonend in Breda, toont
een selectie fijnzinnige etsen en
tekeningen. Zijn zeer kleurrijke
prenten, vooral in etsaquatint -
soms wel zestien tot zeventien
gangen - zijn zeer perfectionis
tisch uitgevoerd.
De oudheid en mythologische en
bijbelse taferelen vormen een
voorname inspiratiebron. Talrij
ke diersoorten worden frequent
afgebeeld naast menselijke en
goddelijke figuren, in levendige
prenten vol verrassende details.
Kleinere tekeningen en verha
len zitten volop verstopt en vor
men samen een groter geheel,
waarop men steeds weer nieuwe
dingen ontdekt.
Repeteren
In de ets Kaartlezers bijvoor
beeld zijn overal onopvallend
harten-, ruiten-, schoppen- en
klavertjesmotieven verwerkt.
Andere kleinere etsen tonen zijn
voorliefde voor het theatrale, zo
als Kermisman, Joie en Muze.
Ook de Zodiak (dierenriem) is
een geliefd thema, evenals zijn
grote passie voor muziek, afge
beeld in diverse inkttekeningen.
De abstracte etsen van Beniti
Cornelis worden vooral geken
merkt door het repeteren van
elementen. Drie van zijn werken
met op elkaar gestapelde vlak
ken tonen die specifieke eigen
stijl met opeenvolgend beeldma
teriaal. De vlakken worden afge
bakend door zwarte accentbelij
ning. De ene keer ligt het zwaar
tepunt bovenaan, de andere
keer onderaan.
Hoofdthema in de etsen van
Ron Beumer is water. Beelden
van een strand met zonnende da
me, haventje met bootjes of een
karakteristiek viskot op palen
(Tharon) worden weergegeven
in intens blauw, altijd de hoofd
kleur, in contrast met tinten
geel, terra of rood.
De beelden van Lebuin D'Haese
vertellen het verhaal van de
mens. Uit zijn werk spreekt een
grote tederheid voor zijn soort
genoten. Zijn spelende mensfi
guurtjes zoals Het ik op weg, De
Speleman en Allemaal schatjes
zijn zo ontwapenend, dat men
bijna in de menselijke onschuld
zou gaan geloven.
Jan Verschoore exposeert klein-
grafiek in de vorm van vier apar
te ldeine minutieuze gomsneden
in een lijst. De expositie bevat
daarnaast nog fraaie linosneden
van Iefkè Molenstra en zeefdruk
ken met dieren in primaire tin
ten van Jac Smolders.
Tentoonstelling t/m 16 december
in galerie Esprit, Gravenstraat 99
in Clinge. Geopend: vr.-za.,
13.30-17.30 uur, vr. ook 19-21 uur.
door Claudia Sondervan
Twee keer per week een vette vis
soort, elke dag twee ons groente en
twee stuks fruit: alsof het niks kost. Ver
se vis is vaak duurder dan biefstuk.
Mensen met lage inkomens zijn aantoon
baar ongezonder dan mensen met ge
noeg geld. Dat ligt voor een fiks deel
aan de ruimte in de boodschappenknip.
Daar wil de GGD Zeeland wat aan
doen.
De dienst lanceerde de cursus goedkoop
gezonde boodschappen doen. In eerste
instantie alleen nog voor mensen die
een training budgetbeheer volgen via
de schuldhulpverlening, maar de lessen
hebben meer potentie, onderkennen Es-
therella van Klinken van GGD Zeeland
en diëtiste Anne-Ruth de Kuyper van
Zorgstroom, twee van de mensen achter
cle cursus. Wie wil er nu niet met zo wei
nig mogelijk geld aan zo gezond en lek
ker mogelijk eten komen? Vooral met de
feestdagen voor de deur.
Voordat de cursus breed in de markt
wordt gezet, komen drie Walcherse ker
nen van rond de drie- tot vierduizend in
woners als proefgebied aan bod.
„Hoe mensen aan voeding komen bij la
ge inkomens is in de grote steden onder
zocht. Maar over het platteland is veel
minder bekend", weet Van Klinken. De
partners achter de cursus, naast de
GGD ook Maatschappelijk Werk Wal
cheren en Zorgstroom, nodigen komend
voorjaar mensen uit Nieuw- en Sint
Joosland, Westkapelle en het Vlissingse
Middengebied uit tot deelname middels
verenigingen en kerken. Wordt de proef
succesvol, dan wil de GGD andere ge
meenten benaderen.
'Goede voeding hoeft niet veel te kos
ten' bestaat nu uit een training in twee
dagen, waarin de voedingsleeivhet be
grijpen van etiketten, de kunst van het
vergelijken en het samenstellen van een
Goedkoop boodschappen doen en gezond eten: een cursus die dat aanleert gaat op proef op Walcheren, foto Dirk-Jan Gjeltema
maaltijd aan bod komen. Na twee da
gen gaan de cursisten huiswaarts met
een dikke map onder de arm die voorna
melijk gevuld blijkt met goedkope me
nusuggesties en recepten.
Vloeibare boter
Lagere inkomensgroepen kampen meer
met overgewicht, ook bij kinderen. De
nadruk bij gezond boodschappen doen
ligt daardoor op vet: zo weinig mogelijk
en liefst meervoudig onverzadigd. „En
dat vet is zacht of vloeibaar", weet De
Kuyper. Laat die goedkope pakjes mar
garine dus liggen en grijp naar een fles
vloeibare boter of olie. „En niet direct
olijfolie. Dat gezonde imago is een heel
geslaagde campagne. Het maakt niet
uit: slaolie is ook goed."
Verrassend advies: liever vetarm en sui
kerrijk. Vruchtenhagel gaat dus boven
boterhamworst ('Alles waar 'worst' ach
ter staat is vetrijk.') Appelstroop heeft
de-voorkeur boven kaas, zelfs al is die
hooguit twintigplus. Vette vis is ge
zond, maar zalmmoten zijn voor veel
mensen te duur. „Neem dan een blik sar
dientjes, tonijn of zure haring uit een
pot. Lekker op brood of in de sla en
even gezond. Zelfs die in olie..De olie is
vloeibaar, dus meervoudig onverza
digd", zegt De Kuyper.
De goedkope koolvisfilets uit het vries
vak zijn dan wel witvis, dus minder ge
zond, maar nog altijd beter dan een bal
gehakt. „En mooi geportioneerd."
„Gepelde tomaat uit blik is ook groen
te. Daar staan mensen niet bij stil." In
dat geval levert een blik van vierhon
derd gram a 29 cent twee volle porties.
Goedkope pakken gezeefde tomaat leve
ren behalve pastasaus tomatensoep en
tomatensap. Zo gebruiken de fabrikan
ten het ook. Groenten uit diepvries, blik
en pot zijn even gezond als het verse
aanbod en vaak goedkoper."
Verschillende supermarkten hebben
goed bruinbrood voor rond de 35 cent.
Er moet wel volkoren op het etiket
staan: moutbrood is enkel bruin vanwe
ge de gebrande mout en niet vanwege
de gezonde vezels. „Mensen denken
vaak: hoe donkerder, hoe gezonder,
maar dat gaat niet op", zegt de diëtiste.
Zuinig winkelen vergt wel energie. Ap
pels rapen bij de boer en rondfietsen tus
sen winkels om prijsverschillen te gelde
te maken horen erbij. Net als winkelen
met een volle maag, mef een boodschap
penlijst en liefst op het scheiden van de
markt. Als de martkramers willen in
pakken en de supermarkt voor het week
einde de koelvitrines leeg wil hebben da
len prijzen aanzienlijk.
Zelfwerkzaamheid is aan te raden. Een
scherp mes scheelt een euro voorbewer-
kingskosten op een zak groente. Pof-
mais, een drup slaolie en een pan met
een dikke bodem geven een bak vol pop
corn voor een paai' cent: gezonde zout
jes. Yoghurt met siroop levert in-
stant-drinkyoghurt. Met karnemelk
kan ook. Of met een schepje jam.
Kook naar een weekmenu: plan zeven
warme maaltijden en doe daar de bood
schappen voor. www.hetnet.nl/ geldza
ken heeft veel informatie onder het
hoofdstuk bespaartips.
Andere tips en weetjes staan op
www .voedingscentrumnlbu dgettips
staan op' www.grootgezin.nl.
GOES - Beeldend kunstenaar
Ineke Otte houdt dit weekeinde
een expositie bij haar thuis in
Goes.
Bezoekers kunnen er sieraden
en beelden zien in huis, in het
atelier en in de tuin. De exposi
tie is vandaag, morgen en zon
dag geopend van 13.00 tot 18.00
uur, Het adres is 's-Heer Els-
dorp weg 39.
Jan Learbuch, hier tijdens een politiek café, is de initiatiefnemer van Made in USA. Songs fro7n the
American Songbook. foto Jojian van Gurp
door Rolf Bosboom
TERNEUZEN - Ervaring en
jong talent komen zondag sa
men in Porgy en Bess in Terneu-
zen bij de première van het mu
ziektheaterprogramma Made in
USA. Songs from the American
Songbook. Initiatiefnemer is
altsaxofonist Jan Learbuch uit
Breda.
Learbuch heeft al meer dan 45
jaar ervaring in de theater- en
muziekwereld. De afgelopen de
cennia werd hij bekend als jazz
musicus en als organisator van
concerten. Een van zijn activitei
ten is de SwingClub, die elke
derde zondag van de maand in
Breda wordt gehouden rond het
American Songbook-repertoire.
„Bij de SwingClub werken we
met een vaste basis en gastsolis-
ten. Daarbij hebben we regelma
tig jong talent op bezoek. Zo
hebben Marieke van Middel
koop en Ad-Just Bouwman een
keer meegedaan en dat was toen
heel goed bevallen."
Idee
Dat bracht Learbuch op het
idee om met hen een avondvul
lend American Songbook-pro-
gramma te maken dat ook zou
kunnen gaan reizen. „Als derde
vocalist is toen Josanne Tous-
saint erbij gekomen, die net als
Marieke en Ad-Just op de Fon-
tys Hogeschool voor de Kunsten
heeft gezeten." Het orkest be
staat, naast Learbuch zelf, uit
Naomi Adriaansz (altsaxofoon),
Jacques Lombarts (trombone),
Richard Frijters (stringbas), Jos
van Kesteren (drums) en Harry
Kanters (piano), die tevens alle
nummers opnieuw heeft gear
rangeerd. Het was de wens van
Learbuch om het programma
niet in Breda maar in Terneuzen
in première te laten gaan, van
wege zijn warme muzikale band
met de stad en Porgy en Bess.
„Met The New Orleans Music
Company, waarvan ik twintig
jaar zakelijk en muzikaal leider
ben geweest, hebben we heel
veel in Terneuzen gespeeld."
In Made in USA komen vele
klassiekers langs: nummers van
mensen zoals Irving Berlin, Cole
Porter en Ira en George Gersh
win. Embraceable you, Fever,
Mack the knife, noem maar op."
Rode draad is het nummer The
re's no business like show busi
ness, dat drie keer terugkeert, in
steeds andere gedaanten." Het
is muziek die vrijwel tijdloos is,
merkt Learbuch tijdens de
SwingClub-middagen. „Er ko
men regelmatig jonge mensen.
Blijkbaar spreekt deze muziek
telkens weer een nieuwe genera
tie aan."
Learbuch is nog steeds een druk
bezet man. De voorbereidingen
voor Made in USA lopen tussen
allerlei andere werkzaamheden
door. „Er gaat heel veel tijd in
de SwingClub zitten. Volgende
keer, op 17 december, hebben
we de Amerikaanse zangeres
Shaunette Hildabrand te gast.
Verder ben ik bezig met het op
zetten van een nieuw swingfesti
val in Breda, dat eind Volgend
jaar moet worden gehouden.
Het is allemaal veel werk, maar
een voordeel is dat ik over een
paar maanden met de vut ga.
Dan heb ik nog meer tijd om me
aan de muziek te wijden."
Concert: 'Made in USA. Songs
from the American Songbook', zon
dag 26 november in Porgy en Bess,
Terneuzen. Aanvang: 16.00 uur.
Hoofdthema in de etsen van Ron Beumer is water, zoals te zien is in het werk Wiel.
foto Camile Schelstraete
