Taiwan neemt zijn poppen serieus
GF
TIM
F
PZC
LaBan
L
Casper Hobbes
Sinoloog Ruizendaal brengt oude kunstvorm naar Nederland
Antwerpen
puzzel
4
m
6
10
34
Heer Bommel en de uitvalsels
recept
Rijst met chorizo en gamba's
weer
Jv
G&
J® m y
M
A
A
A
donderdag 23 november 2006
door Erwin Tuil
Gevraagd wat het best hun
identiteit symboliseert, ant
woordde de Taiwanese bevol
king onlangs: poppen. Ze zijn
niet weg te denken uit het dage
lijks leven. Er is zelfs een
24-uurs tvzender met poppen
spelen. „Het zit heel diep in de
samenleving", aldus de Neder
landse sinoloog Robin Ruizen-
daal.
„Er zijn poppenspelers die exor
cisme bedrijven met poppen. Bij
voorbeeld als iemand bij een au
to-ongeluk of een brand is omge
komen. Met een poppenspel
wordt de ziel geholpen rust te
vinden." Er zit geen spoortje iro
nie in het gezicht van Ruizen-
daal. Poppen en hun plaats in
de Chinese cultuur intrigeerde
hem zo dat hij er op promoveer
de. Plet poppentheater en -mu
seum van Taipei boden in 2000
een uitstekende excuus om er da
gelijks mee bezig te zijn. Geves
tigd in het voormalige kantoor
(Advertentie)
PARFUMERIE-
Trefpunt der wereldmerken
MIDDELBURG
Lange Geere 24 Segeersstraat 10
0118-634184 0118-613401
ESTEE LAUDER
Uw geschenk,
bij besteding
vanaf 120,- aan
Re-Nutriv producten
ACTIE
Bij Parfumerie LaBan
20% korting!!!
en woonhuis van een theehande
laar heeft het Lin Liu-Hsin-pop-
penmuseum een vaste stek ge
kregen. Met meer dan 6000
exemplaren herbergt het de uit
gebreidste collectie handpoppen
en marionetten in Azië. De ei
gen werkplaats garandeert dat
het ambacht van de poppenma-
ker in stand blijft. Want er zijn
specialisten voor de hoofden,
haar en kleding.
„Er zijn twee theatergezelschap
pen, één voor het traditionele
poppenspel en een ander voor
moderne stukken. Die reizen de
hele wereld over. Volgend jaar
gaan we met het nieuwe spel
'Het Tweede Afscheid' naar
Shanghai en Peking", vertelt
Ruizendaal. De Chinese belang
stelling voor het theaterspel be
tekent dat een oude kunstvorm
terugkeert naar dat land. Begin
2008 komt de voorstelling naar
Nederland waarbij wordt sa
mengewerkt met de Nederland
se componist Marlijn Helder en
de Nederlandse regisseur Jos
van Kan. Ruizendaal: „Het pop
penspel heeft ook een religieuze
rol. Er is zelfs een theatergod:
veldmaarschalk Tian." Plij wijst
naar een beeldje van de god. De
geur van het kamferhout, dat
wordt gebruikt voor de poppen-
hoofden, vermengt zich met wie
rook die rond Tian hangt. Bij be
langrijke beslissingen wordt
Tian altijd om een oordeel ge
vraagd. Niet alleen hier, maar
in alle Taiwanese theaters
wordt Tian in ere gehouden.
„Ook in Europa hadden poppen
spelen een religieuze functie.
Het woord 'marionet' komt van
de pop die voor bij Mariaspelen
werd gebruikt voor de Renais
sance. Daarna is die gewoonte
weggesleten. Zeker in de protes
tantse landen."
In China verboden de communis
ten het poppelspel na de machts
overname in 1949 omdat het
niet paste in hun ideologie. In
Taiwan wist het poppenspel te
overleven ondanks een verbod
dat de nationalistische Kuomin-
tangpartij van generaal Chang
Kai Tsjek afkondigde. De rede
nen: het spel had een religieuze
functie en er werd gespeeld in
Taiwanees dialect in plaats van
algemeen beschaafd Mandarijn.
„Hoe diep de traditie van het
poppenspel zat bleek wel toen
ze begin jaren tachtig weer wer
den toegestaan. Het was een hy
pe. Als er een spel op tv werd uit
gezonden lag de economie stil,
Nu zijn er meer dan 500 gezel
schappen die voorstellingen ge
ven. Daarnaast zijn er talloze
websites over poppenspelen die
enorme aantallen bezoekers
trekken." GPD
In Vlissingen willen ze de langste bank van de
wereld neerzetten. Sinds ik dat weet kijk ik,
waar ik ook kom, haast ongemerkt uit naar lan
ge banken.
Zo liep ik niet zo lang geleden in Aberdeen
(Schotland) langs het Deeside Path en daar zag
ik een granieten bank. In Aberdeen heb je zeer
veel graniet. De bank was langbijna veertig
stappen, maar het leek me niet de langste bank
van de wereld. De bank zat wel lekker, stond in
de zon en verder was er veel groen. En bij de
Schotse kustplaats Burntisland hadden ze net
het strand vernieuwd en tegen de zeewering was
een betonnen richel aangebracht die als het wa
re langs het hele strand slingerde en daardoor
wel een paar kilometer lang was. Er zaten veel
mensen op, maar ik weet niet of men die richel
een bank noemt. Als Vlissinger geef ik dan maar
niet de voorkeur aan de twijfel.
Wim Hofman
Onlangs moest ik in Antwerpen zijn. In Roosen
daal nam ik de stoptrein. Stopt op alle stations,
zag ik staan en we stopten inderdaad in Essen,
Wildert, Kalmthout enzovoorts. Stoppen deden
we ook bij de Noorderdokken, en bij Luchtbal,
totdat we met een mooie bocht naar het Cen
traal Station gingen. Aan dit station wordt al
heel lang gewerkt. Over de stenen torentjes
langs de randen van het spoor had men witte
plastic hoezen gezet en hier en daar stonden stei
gers. Het station is al oud en bestaat eigenlijk
uit twee stukken. Het stenen gebouw was na zes
jaar werk, in 1905 klaar. Er werden twintig soor
ten marmer gebruikt en verder bestaat het voor
al uit blauwsteen. Koning Leopold II had in
spraak en wilde een bepaald soort koepel en die
kwam er dan ook. Dat hij zich met het station be
moeide is hier en daar wel te zien. Op verschil
lende plaatsen in het station staan zijn merkte
kens: een hoofdletter L met daar links van een L
in spiegelbeeld. Als je uit de trein stapt, zie je al
direct een halve cirkel als een stralende zon met
daaromheen, in het glas, sterren. In het stations
gebouw is nogal wat veranderd. Er zijn nu ook
roltrappen. Onder het station is men bezig om
een tunnel te boren, zodat de hoge snelheids
trein gemakkelijk door Antwerpen kan rijden.
Het andere stuk van het station is de spoorweg
overkapping die aan het eind van de negentien
de eeuw gebouwd is. Het bouwsel is 43 meter
hoog. Reizigers mochten geen last hebben van
de smook van de treinen. Er werden 11.000
klinknagels gebruikt en veel glas. De overkap
ping is hersteld, al zit er nu geen glas meer in,
maar policarbonaat. Het staal is rood geschil
derd en alles wordt zo ingericht dat er zeer veel
mensen gebruik van het station kunnen maken.
Tegen 2010 verwacht men daar jaarlijks zo'n
twintig miljoen reizigers. Daarom heeft men
waarschijnlijk daar, tegen de rand van de over
kapping, een lange bank gemaakt.
Toen ik daar langs kwam zaten er al heel wat
mensen op. Het is een bank van blank gelakt
hout en erg lang. Ik vermoed dat hij even lang is
als de overkapping: 186 meter. Helemaal zeker
weet ik het niet. Ik moet nog eens terug om te
meten.
HORIZONTAAL:
I. Deel van Zuid-Afrika; 5.
langs; 6. kreet; 8. bezoeking;
II. graafwerktuig; 13. voorzet
sel; 15. familielid; 16. deel van
de vinger; 18. muzieknoot; 19.
bazige vrouw; 20. rondhout;
21. verbrandingsrest; 23. bos-
gang; 25. voertuig; 26. water
plant; 28. bladgroente; 29.
vrees; 32. sneeuwschaats; 33.
gedwee; 34. mohammedaanse
godsdienst.
VERTICAAL:
1. Moeraspalm; 2. vis; 3.Turkse
titel; 4. verbond; 7. mesthoop;
9. streling; 10. letterkeer; 12.
familielid; 14. gereed; 16. dun
stuk hout; 17. meteen; 22.
muzieknoot; 24. spinnenweb;
25. bijwoord; 27. aap met vos
senstaart; 28. deel van een
boom; 30. muurholte; 31.
bevel.
1
2
3
5
8
9
11
12
13
14
15
16
1/
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
©Toonder Studio's
Op elke regel twee woorden
invullen. Twee of meer eind
letters van het eerste woord
zijn meteen de beginletters
van het tweede woord.
HORIZONTAAL:
5. Zet je zo om door te
halen (6);
Herinnering aan het biljarten
(6);
6. In de buurt van de zomer
(4);
Zo is een slee flink kaal (8);
7. Georganiseerd dik gewor
den (7);
Duw de maat op zijn stoel!!
(5);
8. Komt het van pas op deze
plaats? (7);
Briljant legerdeel (5).
VERTICAAL:
1. Vis met draaibare nieren (5);
Stomme muzikant (7);
2. De bus van een slager (7); Op oneerlijke wijze overhoop halen (8);
3. Geldig staafje (4);Tobben over haar prijzen (8);
4. Veel soldaten in het stadion (7); Is een klinker uniek? Nee, onnozel (5).
Tom Poes keek zijn oude vriend verbaasd aan. „Wat is er
met u aan de hand?" vroeg hij. „Wat hebt u niet goed ge
daan?"
„Te veel om op te noemen", zei heer Ollie met een droeve
zucht. „Weet je wel, dat men mij uit de Kleine Club wil zet
ten, omdat ik een minist met een tuinkabouter ben, die
niets kan dan praatjes maken? En dat, terwijl niemand
weet, wat er eigenlijk in mijn diepte omgaat. Louter ijver
en goedheid, jonge vriend. Alleen daarom heb ik de burge
meester en de markies geholpen, zodat alles nu nog erger is,
dan het eerst was."
„Aha", zei Tom Poes begrijpend. „Ik dacht wel, dat u ach
ter die vreemde dingen zat. Maar u moet de moed niet opge
ven. Misschien kan ik u helpen. Maar dan moet ik wel we-
IK MOET OF HET FOPIUM
5TAAN.' IK MOET MIJN TEK9T
ZE66ENHNATM0ETIK
NOU POEH??
Begin bij vakje 1. Bij
elk volgend cijfer
begint een nieuw
woord. De laatste
letter van een woord
is telkens de eerste
letter van het vol
gende woord. Bij
goede invulling, is in
de licht gekleurde
vakjes een woord te
lezen.
1. Houding; 2. uiterst; 3. miljoen ton; 4. loochenen;
5. luïzenei.
Oplossingen van gisteren:
Citaat:
Zomer, hamer, lente, meeuw, donker, pipet, demon, tanker, tapir, roman, natie.
Engels, Parijs, klaar. Het citaat is van Oscar Wilde: "Vragen zijn nooit onbeschei
den. Antwoorden wel."
Cryptogram:
Horizontaal: 4. Zijdeur; 6. ezel; 7. zoeker; 8. blikvoer; 10. motvrij.
Verticaal: 1. Bijvak; 2. wederhoor; 3. griep; 5. foklam; 9. kat.
Toevoegen: Nettoloon
Kraak de Code: 14-4-2-3-5
5 Puzzelland.com
Een verschil met andere worstsoorten is
dat het vlees voor de chorizo gehakt
wordt en niet gemalen. Hierdoor krijg je
de voor chorizo kenmerkende grove struc
tuur. De rode kleur van deze worst komt
van het paprikapoeder, dat ook, door de
etherische oliën, mede zorgt voor de
houdbaarheid. En de ietwat zure smaak
komt van de fermentatie tijdens het dro
gen.
Leuke culi-informatie natuurlijk, maar
veel interessanter is het feit dat chorizo in
het Catalaans 'druipend vet' betekent, dat
je voor dief uitgemaakt wordt als je in
Spanje met chorizo wordt aangesproken
en als ze dat in Mexico doen, je vergele
ken wordt met het manlijk geslachtsor
gaan.
Ingrediënten
2 eetlepels olijfolie
1 gehakte ui
4 tenen knoflook uit de knijper
1 rode paprika, in kleine blokjes
1 groene paprika. In kleine blokjes
2 tomaten, grof gehakt
250 gram rijst
300 gram chorizo, in kleine blokjes
Regenachtig
v-. .7:
-ï-'- i
Mlddelhamis
-
m Tholen
Goes
Bergen op Zoom
Het blijft de komende dagen zacht
in onze regio, vooral op zaterdag
kan de temperatuur hoog oplo
pen. Het droge weerbeeld zal de
komende dagen overheersen,
iets dat vandaag niet het geval
zal zijn. De bewolking is een
groot deel van de dag dik
genoeg om regen los te
laten. Pas in de loop van
de middag wordt de
bewolking dunner en
kan het wolkendek
even openbreken.
Met wat geluk berei
ken enkele zonne
stralen het aardop
pervlak. Als dat lukt
zal het echter niet al te
lang duren want tegen de avond komen alweer nieuwe buien opzetten.
De zuidwestenwind speelt een belangrijke rol en bereikt regelmatig
windkracht 6. Direct aan zee kan de wind korte tijd uitschieten tot een
harde wind, windkracht 7. De aanvoer van zachte lucht komt goed op
gang want het wordt op veel plaatsen 14 graden. Vanavond en van
nacht komt de temperatuur op minimaal 9 graden uit en daarmee is
het een zachte nacht.Morgen bepalen wolkenvelden het weerbeelden
zo nu en dan laat de zon zich even zien.Zaterdagnacht regent heten
ook overdag blijft het niet helemaal droog. Er volgt wel weer een ther
misch hoogstandje met afgerond 17 graden in Zeeuws-Vlaanderen.
Ook na zaterdag blijft het zacht. Regen- en buiengebieden liggen op
voldoende afstand om het meest droog te houden en bovendien is er
ook regelmatig ruimte voor de zon.
Nederland vandaag I Nautisch bericht
Sinoloog Robin Ruizendaal met een antieke Chinese pop. Het door Ruizendaal geleide museum en thea
ter in Taipei herbergt de meest uitgebreide collectie poppen in Azië. foto /GPD
j
Vrij krachtige tot krachtige, aan
zee mogelijk harde zuidwesten
wind. Binnenwatertemperatuur
rond 11 graden.
Verwachte extremen
Laagste verwachte min. temp.
Deelen 8°C
Hoogste verwachte max.temp.
Ell 14^
Zon/maan
Zon
iSSv
A Main
Bron: Meteo Consult
-f
8.15
4
16.45
4
11.30 17.51
Nederland verwachting
Vr
Za
Zo
Ma
Di
weer
min. temp.
8/10
9/12
10/12
7/10
9/11
max.temp.
11/14
15/18
12/15
13/17
12/14
wind
Z4
Z 5
ZW4
Z4
Z4
uren zon
4
2
4
4
4
neersl.kans
20%
50%
10%
10%
10%
Extremen Nederland
Extremen van 24 november in De Bilt
hoogste min.temperatuur 12,2°C in 1980
hoogste max. temperatuur 14,4°C in 1980
laagste min.temperatuur -7,8CC in 1998
laagste max. temperatuur -1,5CC in 1956
hoogste neerslagsom 15 mm in 2003
ten, wat u precies gedaan hebt." Heer Bommel hief schrik
kend de handen op.
„Onmogelijk!" riep hij uit. „Ik moet alleen mijn eenzame
weg gaan. Zonder pottekijkers, bedoel ik. Als ik nu maar
wist hoe ik Joost van zijn t.v.-verslaving kon afhelpen, zon
der dat hij over ratten begint te klagen."
„Is Joost verslaafd?" vroeg Tom Poes deelnemend. „Dat is
vervelend. Maar ratten? Dan kan ik..."
Er verscheen een verbeten uitdrukking op het gelaat van
heer Ollie, en hij ging met een schok rechtzitten.
„O nee", sprak hij streng. „Geen kwestie van. Ik verbied je
om naar de zolder te gaan, waar ik alle dierbare dingen be
waar, die ik heb afgedankt. Daar heeft niemand iets mee te
maken, hoor je? Niemand!"
Waterstanden
Hoog water
Laag water
donderdag
uur
cm
uur
cm
uur
cm
uur cm
Vlissingen
3.06
236
15.17
243
9.22
181
21.39 176
Terneuzen
3.26
261
15.41
268
9.56
188
22.12 181
Cadzand
2.37
224
14.56
231
9.00
178
21.21 173
Roompot Buiten
3.05
179
15.17
186
9.10
131
21.25 125
Roompot Binnen
4.25
144
16.56
148
10.30
115
22.35 107
Zierikzee
4.35
167
16.55
172
10.30
131
22.48 125
Krammersluizen West
4.14
175
16.36
180
10.35
132
22.43 128
Hansweert
3.57
272
16.09
280
10.21
200
22.39 195
Stavenisse/Yerseke
4.34
171
17.06
175
10.34
131
22.55 125
vrijdag
Vlissingen
3.38
229
15.57
241
10.06
183
22.21 165
Terneuzen
4.01
254
16.16
266
10.30
190
22.51 177
Cadzand
3.16
218
15.30
230
9.36
180
21.55 168
Roompot Buiten
3.40
175
15.55
187
9.50
136
22.05 127
Roompot Binnen
5.06
138
17.36
147
11.16
118
23.20 W
Zierikzee
5.10
162
17.35
171
11.05
135
23.25 121
Krammersluizen West
4.45
171
17.06
180
11.04
136
23.25 123
Hansweert
4.32
264
16.46
278
10.55
202
23.16 IS
Stavenisse/Yerseke
5.10
165
17.30
174
11.04
135
23.25 121
Europa vandaag
zonnig
opklaring \teyllavlk
door Bill Watterson
'veel moenten leveren
NIET ALLEEN E99ENTIÈLE
V0EPIN&59T0EEEN, MME
ZIJN OOK EEN WON VAN
V0EPINd9VEZEL5!!'
-jzf '5 Boedapest
Boekarest'
■Io
Sarajevo f- 4 Sofia. -
'y» Istanbulr\
'Ld'Ut
Weers verwach tings tabel
Klaas Kasma
5 deciliter kippenbouillon
20 gamba's, gepeld
Fruit de ui, de knoflook en de paprikablok
jes 3 minuten in de olijfolie. Voeg daarna
de tomaten toe en fruit deze 2 minuten
mee. Doe de rijst en de chorizoblokjes in
de pan en schep alles een paar keer goed
om. Voeg de kippenbouillon toe en doe
een deksel op de pan. Sudder alles tot de
rijst gaar is. Doe de gamba's er bij en laat
alles nog evengoed doorwarmen tot de
gamba's glazig zijn. Breng de rijst even
tueel verder op smaak met peper en zout.
Plaats
morgen
overmorgen
Plaats
morgen
ovtmtr*
Alicante
A
10
21
A
13
21
Mallorca
A
12
22
A 13 25
Athene
A
14
18
a
11
17
Malaga
A
14
19
a 14 17
Barcelona
A
13
20
dk
16
19
Nice
A
11
18
A 13 II
Berlijn
lik
8
14
k
7
13
Oslo
A
2
6
A 4
Boedapest
A
4
10
A
6
12
Parijs
A
8
14
A 11
Bordeaux
oti
11
19
A
15
18
Praag
lik
5
12
A 4
Brussel
A
8
14
A
12
17
Rome
A
11
18
A 14
Faro
A
17
22
A
13
17
Stockholm
A
4
7
A 4
Genève
-Si
8
16
A
9
16
Warschau
A
5
11
3 '7
Hamburg
ik
9
12
A
3
15
Wenen
A
3
8
5 6
Helsinki
A
4
6
5
TiTM
Bangkok
A
26
34
a 26 71
Heraklion
«k
17
20
A
13
19
Johannesburg
A
15
25
a 16 2!
Istanbul
13
17
A
12
14
Los Angeles
12
19
a 12
Kopenhagen
a
6
10
A
7
10
Melbourne
8
22
a 9 71
Las Palmas
17
24
A
19
22
New York
7
14
A 7"
Londen
ik
8
14
A
12
15
Peking
A
-1-
7
4 0 6
Luxemburg
a
7
12
A
9
15
Tokyo
A
7
14
7
NEE, HE?/ PE RIT5VAN
MIJN UIENFAK ZIT VA5T.'
ZO KAN IK TOCH NIET
HET OPIUM OF, MET MIJN
T-5HIFT TU99EN M'N FIT9?
