Van hiphop tot en met rock
Volop variatie
in Galerie 45
Bestel Mè-project gaat nu even voor
Professioneel Zeeuws
kamerorkest opgericht
Het jachtige leven
van mensen in
veertien coupletten
Vader is belangrijke bron van inspiratie
15
Het kan een
nieuw volkslied
worden voor
Z-Vlaanderen
woensdag 22 november 2006
door Rolf Bosboom
GOES - Zeeland krijgt een vol
ledig professioneel kameror
kest, Tij genaamd. Het gezel
schap streeft ernaar zich in
maart officieel te presenteren.
Het initiatief is afkomstig van
de Middelburgse componist en
diligent Christian Blaha en vio
list Carlo Nabbe uit Goes, on
der meer bekend als concert
meester bij het Zeeuws Orkest
en als dirigent van het Zeeuws
Jeugdorkest. Met Tij willen zij
zich richten op drie onderde
len: het brengen van concert
programma's, het begeleiden
van koren en het verzorgen
van schoolconcerten.
Blaha en Nabbe kennen elkaar
van het conservatorium.
„Christian studeerde koordi
rectie, ik orkestdirectie", zegt
Nabbe. Het idee ontstond om
samen een kamerorkest op te
richten. „Een van de redenen
was dat ik graag wilde dirige
ren. Verder is het heel boeiend
om met een aantal fijne colle
ga's een mooi orkest op te bou
wen."
De afgelopen tweeënhalf jaar
is besteed aan de voorbereidin
gen. Die periode was onder
meer nodig om een programme
ring te ontwikkelen, een be
leidsplan op te stellen en een
bestuur (met de Middelburgse
wethouder Hannie Kool-Blok
land als voorzitter) en een co
mité van aanbeveling te forme
ren.
Vooral ook werd de behoefte
aan een kamerorkest gepeild.
Dieis er volop, concluderen
Blaha en Nabbe. „Van alle kan
ten waren de reacties positief.
Dat was voor ons voldoende
om met Tij te beginnen." On
langs is de gang naar de nota
ris gemaakt, waarmee de op
richting van het kamerorkest
een feit is.
Er is vooral ook overleg ge
weest met de provincie, die
eveneens welwillend heeft ge
reageerd. Inmiddels ligt er een
subsidieverzoek, waarover bin
nenkort uitsluitsel wordt ver
wacht. Daarnaast doen de ini
tiatiefnemers een beroep op
fondsen en proberen ze spon
sors te interesseren.
Tij zal bestaan uit een vaste
kern van strijkers, slagwerkers
en houtblazers, indien nodig
aangevuld met andere musici,
afhankelijk van de situatie.
Blaha en Nabbe gaan uit van
een omvang van tussen de 20
en 35 spelers.
Kennismaking
Er worden bewust geen audi
ties gehouden. Behalve muzika
le kwaliteit telt vooral dat de
spelers achter de opzet van het
orkest staan en goed passen in
de groep. „Daarom houden we
in plaats van audities een ken
nismakingsdag waarvoor we
allerlei mensen uitnodigen.
Dan gaan we met hen praten
hoe we het orkest willen vorm
geven."
Tij mag geen 'schnabbelorkest'
worden. „Als we bijvoorbeeld
een koor begeleiden, willen we
niet in één dag een concertje
uit de grond stampen. We pro
beren ervoor te zorgen dat het
voor het koor een duidelijke
meerwaarde heeft. Het gaat er
om dat er tijd en aandacht aan
wordt besteed."
De mogelijke kandidaten voor
het orkest zijn al op de hoogte.
Een aantal van hen komt uit
Zeeland, de rest vooral uit Bra
bant en België. De basis ligt na
drukkelijk in Zeeland. „Maal
ais we een keer in België kun
nen spelen, zullen we dat niet
laten."
De verwachting is niet dat Tij
concurrerend zal zijn voor het
deels professionele Zeeuws Or
kest. „Wij kennen een volledig
professionele bezetting en heb
ben een andere insteek. We
hebben geen symfonisch reper
toire, maar zijn kamermuzi-
kaal gericht, met onder meer
twintigste-eeuwse muziek. We
hopen dat koren ook iets mo
derns aan hun programma's
willen toevoegen."
Als de financiën geregeld zijn,
komt er in maart een presenta
tieconcert. „Mocht het langer
duren, dan gaan we in septem
ber van start. Dat half jaar
kunnen we ook nog wel wach
ten."
door Anita Tournois
WESTDORPE - Jettie Rose-
boom (schilderijen en bronsob-
jecten). Flora Verdunnen (kera
miek) en Peter Verniandere (sie
raden) houden alle drie van af
wisseling. In de sfeervolle en ge
lieerde najaarstentoonstel
ling van Galerie 45 in Westdor-
P« exposeren zij hun uiteenlo
pende werken, door galeriehoud
er Anna Mannaerts weer aan
een gesmeed tot een artistiek en
rastig geheel.
Rosebooms schilderijen worden
gekenmerkt door een variatie
een onderwerpen, al vormen
landschappen, bloemen en men
den terugkerende inspiratiebron
nen.
Ook de trant waarin geschilderd
wordt wisselt van figuratief via
geabstraheerd, met hoofdlijnen
eo vlakken, naar volledig ab
stract werk. Spontaan en uitbun
dig werk of vooraf doordacht,
waarin de sfeer die opgeroepen
wordt belangrijk zo niet alles be
palend is en waaraan het toege
paste kleurgebruik in belangrij
ke mate bijdraagt. Het is opge
bouwd in verschillende lagen -
soms met gebruik van structuur
- waarbij de kleuren elkaar re
gelmatig overlappen en onderto
on alle ruimte krijgen.
Elk schilderij straalt een sterk
gevoel uit. We zien dynamische
Werken, vol beweging en kleur,
"aast stillevens en verstilde
lidschappen: een uitbundig en
zeer kleurrijk boeket, een groep
mensen als Dames op het strand
of een impressie van Toscane
naast stillevens met tulpen of
zwarte vazen of met een pioen
roos in wittinten. Een voorbeeld
van een verstild landschap is
Lucht/Zee, een abstract werk in
twee delen, in ingehouden kleu
renpalet.
Formaat
Het formaat varieert eveneens
van flink tot series heel kleine
werkjes met bijvoorbeeld zeilbo
ten of kippen. Meer dan dertig
van haar werken werden wereld
wijd op posters uitgebracht.
Naast schilderijen exposeert de
kunstenares sierlijke maar
krachtige bronsobjecten, waar
in de mens centraal staat.
Voor Verdunnen uit Paal is het
haar eerste tentoonstelling bui
ten haar eigen galerie De Paa
ien. Klei als materiaal blijft
haar voortdurend verbazen, in
mogelijkheden en moeilijkhe
den. Alle soorten worden gepro
beerd, van porselein en grove
boetseerklei tot zelf gevonden
klei uit de polders of het Saeftin-
ger land. Daarnaast geeft afwis
seling van technieken - draaien,
boetseren, gieten - de keramiste
veel voldoening.
Als toevoeging maakt ze graag
gebruik van een ander materi
aal zoals glas, metaal en hout;
hetzij als decoratie, hetzij als
presentatie. Volgens haar geven
zij de keramiek een extra dimen
sie. Haar geëxposeerde werken
Nelly Dey-Dieleman
foto Peter Nicolai
HOEK - De titel klinkt onschul
dig. Zoma 'n vêsje, ofwel Zo
maar een versje. Maar in haar
tekst heeft Nelly Dey-Dieleman
een niet mis te verstane bood
schap verwerkt, waarin ze haar
geboortestreek een hart onder
de riem steekt.
„Zeeuws-Vlaanderen wordt
heel dikwijls vergeten. Boven
de Schelde denken ze dat we
niet bestaan. Ik wil duidelijk
maken dat we trots zijn op ons
landje tussen d'Ee en Hontenis-
se. Dat je hier nog lekker
aantjes langs het water kunt ra
pen staat er bijvoorbeeld ook
in."
Dey (Hoek, 1956) is een pure
amateur. Ze schrijft voor zich
zelf, voor haar plezier, „Als het
regent, dan ga ik er eens voor
zitten. Dikwijls gedichtjes, dat
vind ik gewoon leutig." Altijd
in dialect, dat van d'n 'Oek;
daar kan ze zich het beste in uit
drukken.
„Het dialect moet gewoon blij
ven. We praten thuis onder el
kaar ook in dialect. Op mijn
werk, catering in het stadhuis
vanTerneuzen, eigenlijk ook."
Vanwege de streektaal doet
Dey ook mee aan de wedstrijd
Zing Zeeuws. „Ik zag het in de
krant staan en dacht: ik doe ge
woon mee."
Vuurdoop
Het wordt haar vuurdoop.
Want gepubliceerd of voorge
dragen heeft Nelly haar werk
tot nu toe nooit. Eén keer ston-
c'en er in de krant een paar re
gels van een liedje. „Het is best
spannend, die wedstrijd. Ik had
niet verwacht dat ze me er uit
zouden pikken."
Willy Tournois uit Eecle zette
haar tekst op muziek en Corien
Nortier zingt Zoma 'n vêsje.
Dey is in cle studio gaan luiste
ren naar het resultaat en ze is
er heel blij mee. „Het is een
meezinger, het refrein zing je
zo mee. Het kan wel een tweede
Zeeuws-Vlaams volkslied wor
den", lacht ze.
tonen deze variatie dan ook vol
op.
Twee enorme schaakborden (het
ene geglazuurd, het andere onge
glazuurd) laten zien dat ze zo
wel figuratief als abstract
werkt. Tegenhanger vormen de
tere keramische maskers, veelal
stof- en breukvrij verwerkt in
accubakken of glazen vazen met
afdekking van glas en loód-
strips. Ze zijn vormgegeven vol
gens een eigen procédé, soms ge
deeltelijk geglazuurd, soms ver
smolten met glas en/of gedeco
reerd met inkt en lood.
Edelsmid Vermandere heeft ook
iets met maskers. Zijn verzame
ling zilveren ringen met gezicht
jes en handjes refereert wel aan
het Venetiaanse carnaval. Deze
theatrale ontwerpen blijken ech
ter geïnspireerd te zijn door
beelden op kerken en kathedra
len.
Een bijzonder ludiek ontwerp
zijn de Oorbelboekjes. Uit klei
ne houten vlakjes zijn oorbellen
gezaagd, die daarin weer keurig
worden opgeborgen als men ze
niet gebruikt. Het is net een
klein puzzeltje, maar dan nog
foto Peter Nicolai
voorzien van een kaft. Evenals
zijn mede-exposanten toont Ver
mandere uit Antwerpen een
enorme gevarieerdheid in mate
riaalgebruik, ontwerp en uitvoe
ring. Aanlokkelijk uitgestald in
de vitrines liggen diverse unieke
series sieraden - vooral ringen
en broches - van grof en sculptu
raal tot uitzonderlijk elegant en
fijn.
Najaarstentoonstelling tot en niet
17 december in Galene 45, Singel
45 in Westdorpe. Geopend: do.-zo.,
13-17 uur.
Wedstrijd Zing Zeeuws nadert ontknoping
wers is daardoor op een laag
pitje komen te staan, erkent
drummer Ron de Vos. „Het is
lastig te combineren. Maar met
carnaval zullen we natuurlijk
weer als De Deurdouwers spe
len."
Want zo is het destijds, in 1991,
begonnen: als carnavalsband in
's-Heerenhoek, die in de loop
der jaren ook steeds breder in
zetbaar is geworden. Het reper
toire is uitgebreid met eigen
nummers en covers van bands
zoals Rowwen Hèze, Pater
Moesla-oen en Normaal.
Voor Zing Zeeuws is het zeven
tal gevraagd. „Een paar jaar ge
leden hebben we enkele num
mers nummers in het Zeeuws
door Rinus Antonisse
en Rolf Bosboom
KAPELLE - Hoewel de ontkno
ping nog moet komen, is het
succes al verzekerd, vindt Joop
van den Bremen. De wedstrijd
Zing Zeeuws heeft tekstschrij
vers, zangers en muzikanten
duidelijk geïnspireerd. De
Zeeuwse streektaalmuziek is
verrijkt.
Van den Bremen, die zich al
zo'n tien jaar bezighoudt met
het op een website registreren
van streektaalmuziek, is voor
zitter van de werkgroep die de
wedstrijd Zing Zeeuws organi
seert.
Hij is blij dat het initiatief aan
slaat. Het doel van de stichting
De Zeeuwse Taele, waar de
werkgroep onder valt, wordt zo
mooi gesteund: het gebruik en
behoud van de streektaal bevor
deren.
De deelnemers aan de wed
strijd bekampen elkaar in twee
categorieën. In de ene groep zit
ten zes tekstschrijvers. Hun lie
deren wordt door anderen uitge
voerd. In de andere groep zitten
twaalf deelnemers die een dia
lectlied zelf schreven en ten ge
hore brengen. In elke groep zijn
vier prijzen te winnen, drie in
geld en een publieksprijs (beeld
je van een zingende boer, ge
maakt door kunstenaar Jan Da-
vidse uit Middelburg). Voor een
aantal zangers en groepen is
het de eerste keer dat ze zich op
de dialecttoer begeven. Het
gaat van hiphop tot
rock-'n-roll.
Het slot van de wedstrijd is een
muziekfestival op zaterdag 25
november in De Vroone te Ka-
pelle, vanaf 19.30 uur. In totaal
komen achttien nieuwe dialect
nummers voor het voetlicht. Al
le teksten worden door een jury
beoordeeld op taalgebruik en
originaliteit en in de categorie
liederen uiteraard ook op pre
sentatie, uitvoering en muzikali
teit.
De groep Krysus uit Middel
burg bijt het spits af met Hos-
ternokke. Stikhewoon uit Ka-
pelle brengt Mien eihun Zee
land, een tekst van Janet de
Schipper-Priem uit Kapelle.
Pelgrims in Parijs, een tekst
van Henny Lamper en muziek
van Paul Jongejan, wordt uitge
voerd door Grysl uit Kattendij-
ke.
Wie het lied Ik bin Jikkemien
uut Zêêland ten gehore brengt,
een tekst van Jokeline Boer uit
Vlissingen, is nog niet bekend.
Peter Quaak uit Groede komt
met zijn eigen lied Piene, Co
rien Nortier zingt Zwomo n vês
je van Nelly Dey-Dieleman en
Willy Tournois brengt Uutut
WestZeeuwsVlaemse Land.
Leo Huibers uit Bruinisse
schreef De zêêriian die at nie
vromme kwam en dat presen
teert hij zelf, op muziek van Ma
rijke Bax en Jaap Driesprong.
Het laatste nummer voor de
pauze komt ook uit Bru: Maar
ten Bruijnes met Jakke, jaklce,
jakke.
Softijsje
De Walcherse groep Donder
heropent na de pauze met het ei
gen nummer Softijsje en neemt
daarna Zienge in 't Zeeuws, een
tekst van Cees Sanderse uit Vee-
nendaal, voor zijn rekening.
Krakend ties da breek nie, is de
boodschap die Cor Baris uit
Breskens componeerde en blues
band Crash Boogie uitdraagt.
Bennie Hek De Houdoe's spe
len en zingen U'n zwoele zóme-
roavond, over een Zeeuw en
een meeuw. Hek zingt ook
O ales ivor aars, een tekst van
Ruben de Jonge uit 's-Heeren
hoek. Tis daorom komt van
Swensee (alias Johnny OK). De
Jonge schreef ook de tekst van
Wanneer bin je tevree?, door
Bart Ploogesteger van muziek
MIDDELBURG - Zijn vader
wordt binnenkort 101 jaar.
Voor Jan Lauret uit Middel
burg zijn diens herinneringen
en uitspraken een belangrijke
inspiratiebron. „Die pak ik op
en dat worden dan dialect-ver-
haaltjes."
Na lang buiten de provincie te
hebben gewoond, keerde Lau
ret (Hoek, 1939) vijf jaar gele
den terug naar Zeeland. Hij ves
tigde zich in Middelburg. Het
dialect van het Land van Axel
is hem altijd bij gebleven. „Dat
ben ik nooit kwijtgeraakt. Het
zit in je genen."
Zijn korte verhalen, die Lauret
onder meer voor Omroep Zee
land vertelt en in tijdschrift
Noe publiceert, schrijft hij
rechtstreeks in streektaal. Zo
hoort het ook volgens zijn va
der. Op de laatste dag van de in
schrijving, Koninginnedag,
voorzien en uit te voeren door
De Deurdouwers. Jos Neve
zingt De ballade van Kouwepol-
der Ko, tekst Jan Lauret. Het
slotnummer Heidi wordt ver
zorgd door de rockband Surren
der. Janet de Schipper zorgde
voor de tekst.
Jan Lauret
kwam hij al surfend op het in
ternet achter het bestaan van
de wedstrijd Zing Zeeuws. „Ik
BRUINISSE - Hij is er even
voor gaan zitten en voordat hij
het wist had Maarten Bruijnes
uit Bruinisse een lied met maar
liefst veertien coupletten en
een refrein 'als een soort morali
stische afronding'.
Pianist Bruijnes heeft een rijke
muziekervaring. Hij speelde ve
le jaren op bruiloften, partijen
en vergelijkbare festiviteiten en
maakt sinds enkele jaren deel
uit van jazzband B-Flat. Voor
dat gezelschap maakte hij al en
kele vertalingen, maar met ei
gen werk deed hij vorig jaar
van zich spreken rond het vijf
tigjarig jubileum van voetbalve
reniging Bruse Boys. „Daar
voor heb -ik vier nummers ge
schreven, waaronder het club
lied. De cd wordt nog wekelijks
gedraaid in de kantine." Voor
Zing' Zeeuws werd hij aanvan
kelijk benaderd om de tekst
van plaatsgenoot Leo Huibers
foto Ruben Oreel
ben achter de computer gaan
zitten en schreef in twintig mi
nuten de ballade van Kouivepol-
op muziek te zetten en uit te
voeren. „Maar dat was mijn re
pertoire niet."
Bruijnes bood wel aan Huibers
te begeleiden.
Dat bracht hem tegelijk op het
idee om zelf een nummer te
schrijven. In het Zeeuws, wat
hij - als geboren Hagenaar -
nog nooit had gedaan. Jakke
jakke jakke gaat over het jachti
ge bestaan dat veel mensen lei
den, zonder van het leven te ge
nieten. „Het gaat ook wel een
beetje over mezelf. Ik heb een
drukke baan gehad als account
manager, bij een verzekerings
maatschappij en daarnaast
deed ik ook nog van alles. Toen
ik een jaar of 52 was, dacht ik:
wat ben ik nu aan het doen?
Daarna ben ik bewust eerder
uit het arbeidsproces gestapt.
Wat ik wilde voorkomen is dat
ik zou eindigen, zoals in het
nummer staat, als een riek
Hek."
der Ko. Het ging zo verrekte
goed - ik heb het meteen ge
maild." Zijn eerste liedtekst
was daarmee een feit.
Fantasie
De Koudepolder bestaat echt,
Ko is fantasie. De ballade om
vat een beetje droefenis en een
happy end. Het is geen rock
nummer, beklemtoont Lauret.
Typisch een lied dat het best ge
dijt bij accordeon- of gitaarbe
geleiding. Op een Willem
Vermandere-achtige manier,
legt hij uit, verwijzend naar de
Vlaamse bard.
Jos Neve, zanger van Ambras,
neemt de vertolking voor zijn
rekening.
Lauret heeft nu de smaak te.
pakken en inmiddels een nieu
we liedtekst gemaakt: Ik kom
van d'n 'Oek en m'n moeder
heet Lies. Die ligt voorlopig op
de plank.
Schaakbord in keramiek van Flora Verdurmen.
's-HEERENHOEK - De Beve-
landse feest- en coverband De
Deurdouwers speelt de laatste
tijd volop, en met succes, streek
taalmuziek, maar dan wel ge
worteld in Limburg.
Het gezelschap richtte begin
dit jaar een tweede groep op:
Bestel Mè, die de muziek van
Rowwen Hèze zo getrouw moge
lijk probeert na te spelen. Dat
blijkt aan te slaan, want nog
nooit in hun vijftienjarig be
staan hebben de Zeeuwen zo
vaak opgetreden.
Onlangs werden ze zelfs bena
derd om in het voorprogramma
van De Dijk te spelen.
Het bestaan als De Deurdou-
geschreven. Die zijn blijven lig
gen, omdat we met Bestel Mè
aan de slag gingen", zegt De
Vos. „Toen de vraag kwam, heb
ben we een van de nummers uit
gewerkt: Wanneer bin je te-
vree? De tekst was al klaar en
we hebben de muziek erbij ge
maakt." Voorlopig gaat het om
een eenmalig gebeuren. „De
vraag is hoe lang het Rowwen
Hèze-project duurt. We hebben
ingezet op een jaar of drie.
Daarna is het misschien wel
leuk om die Zeeuwse nummers
op te pakken."
