Agressie bij peuter is normaal Drie als gelukssymbool PZC PZC Peilingen en hoe ermee om te gaan De beleving van een onterend levenseinde Gedrag op jonge leeftijd heeft voorspellende waarde voor later m Lezingen van psycholoog over angst bij kanker Diagnose T t Y 1 Premature geboorten in België Pak tegen slaapziekte Borstkanker door rood vlees Allergie voor aardappels ontdekt Puistjes maken jongeren suïcidaal 20 november 1956 m Soi maandag 20 november 2006 door Patricia van der Zalm Agressie bij peuters neemt toe tussen het eerste en tweede levensjaar. Het bereikt een piek in het derde jaar en neemt daarna langzaam af. Agressievere peuters maken bo vendien meer van het stresshor moon Cortisol aan, blijkt uit pro motieonderzoek van ontwikke lingspsycholoog Lenneke Alink. Onderzoek naar agressief ge drag bij kinderen en adolescen ten wordt volop gedaan. Maar zulk gedrag bij de allerklein sten, van een tot vier jaar, is nog een tamelijk onontgonnen stu dieterrein. Lenneke Alink, ont wikkelingspsycholoog en univer sitair docent bij de afdeling Al gemene en Gezinspedagogiek Datatheorie van de Universiteit Leiden, richtte zich als een van de eersten juist op deze leeftijds categorie. Eind vorige week pro moveerde zij in Leiden. Uit haar onderzoek. Early child hood aggression blijkt onder an dere dat de helft van de eenjari ge kinderen wel eens agressief gedrag vertoont. Dat varieert van slaan tot schoppen en bij ten. Bij peuters tussen de twee en drie jaar komt zulk gedrag zelfs bij 75 tot 80 procent voor, meer bij jongens dan bij meisjes. Na die tijd neemt de agressie af. Alink kwam aan deze gegevens door de antwoorden die 2253 ouders van kinderen in de peu terleeftijd invulden op een vra genlijst. „Die curve zegt iets over de normale ontwikkeling, die geldt voor de meeste kinde ren in hun eerste vier jaren", zegt Alink. Ouders De ontwikkeling van agressie hangt onder meer af van hoe ouders zich gedragen. „We heb ben gevonden dat als moeders op een negatieve manier gehoor zaamheid proberen af te dwin gen, kinderen vaker agressief ge drag ontwikkelen. Maar dat gebeurt alleen als deze moeders ook in alledaagse situa ties weinig gevoelig zijn voor de signalen van hun kind." Boven dien ontdekte Alink aan de hand van een meta-analyse (stu die van alle bestaande onder zoeksresultaten over een be paald onderwerp) dat in veel stu dies, waar dan ook uitgevoerd, de agressiefste peuters het hoog ste cortisolgehalte hadden. Een opvallende conclusie, om dat oudere agressieve kinderen en jongeren juist minder van dit stresshormoon aanmaken. In onderzoek naar biologische factoren bij agressief en delin quent gedrag wordt ervan uitge gaan dat dit gedrag vooral voor komt bij mensen met een lage hartslag en een laag cortisol- niveau. „Het is niet zo dat we hierdoor nu weten dat peuters en kleuters met een hoog corti- solniveau een groter risico lopen op later agressief gedrag. Zover is het absoluut nog niet, want daarvoor is verdere studie no dig. Maar het is wel belangrijk om te weten wat er bij peuters in het lichaam gebeurt Stadium Uit een ander onderdeel van haar onderzoek - een jaar later - blijkt bovendien dat agressief gedrag van peuters al in een vroeg stadium stabiel is. Dat wil zeggen: als een peuter van ander half veel schopt, bijt of slaat, doet hij dat waarschijnlijk ook als hij tweeënhalf jaar oud is. „Het gedrag op heel jonge leef tijd heeft dus voorspellende waarde voor het gedrag in de la tere peuterjaren." Alink observeerde ouders en hun jonge kinderen in een spel- kamer. Op zeker moment moes ten de moeders hun kind vragen om speelgoed op te ruimen. In een andere situatie mocht het kind niet aan heel mooi speel goed komen. In plaats daarvan kreeg het een saaie stoffen clown om mee te spelen. „Voor kinderen zijn dat frustrerende si tuaties. Die clown werd soms uit pure woede door de kamer gesmeten." Wat kunnen ouders met peuters van haar onderzoek leren? „Dat een beetje agressie bij een kind normaal is, en dat het meestal weer overgaat. Maar niet per se helemaal van zelf. Waarschijnlijk wordt het vanaf het vierde jaar minder doordat ouders vanaf de peuter- tijd meer grenzen gaan stellen. Ze leren hun kinderen wat wel Agressie bij peuters neemt toe tussen het eerste en tweede levensjaar. foto Bert Spiertz/GPD/HH en niet acceptabel is. Het is aan nemelijk dat juist kinderen die dat thuis niet leren, meer agres sief gedrag laten zien." Alink verlegt haar onderzoek sterrein tijdelijk naar de Vere nigde Staten. Met een Rubicon- beurs van NWO (Nederlandse Organisatie voor Wetenschappe lijk Onderzoek) vertrekt ze over een paar weken voor een jaar naar Minneapolis. Aan het voor aanstaande Institute of Child Development wil ze zich onder andere verdiepen in nieuwe ob servatiemethoden en biologi sche metingen. „Daar loopt bij voorbeeld al dertig jaar een on derzoek naar de ontwikkeling van psychopathologie (ernstige emotionele en gedragsproble men). Veel van de deelnemers hebben intussen zelf kinderen en die worden ook weer ge volgd. Er is veel kennis op aller lei gebied. Interessant om daar te werken omdat elk onderzoeks instituut weer een eigen invals hoek heeft." GPD VLISSINGEN - Medisch psycho loog M. van Mourik van Zieken huis Walcheren geeft twee lezin gen over angst bij kanker. Zij gaat in op de manier waarop mensen de diagnose kanker ont vangen en de angst die zij voe len voor terugkeer van de ziek te. De lezing op woensdag 29 no vember is in het ROC aan de Bessestraat in Goes. Het Palaz- zolihuis Goes neemt aanmeldin gen aan: 0113 - 212936 of palazzoli@zeelandnet.nl. Donderdag 30 november spreekt Van Mourik in de aula (route 7) van Ziekenhuis Walche ren in Vlissingen. Aanmelden kan via het patiëntenservicebu reau: 0118- 425850 of psb@zwv.nl. Beide lezingen du ren van 19.30 tot 21.30 uur. Toe gang is g door Jacqueline van den Hil De afgelopen weken wor den we er dagelijks mee geconfronteerd: Peilingen! In dit geval betreft het de ze telaantallen van de verschil lende partijen voor de verkie zingen van 22 november. Peilingen schieten van links naar rechts, zetelaantallen van boven naar beneden en vice versa. Maar, behalve deze verkie zingspeilingen zijn er meer peilingen waar we mee te ma ken hebben. Lijsten met de beste restau rants, waarbij we als Zeeuw overigens zeer trots kunnen constateren dat we dat daar bij goed doen, maar ook bin nen de gezondheidszorg heb ben we er regelmatig mee te maken. Soms zijn het peilingen op een bepaald deelgebied van de zorg, soms zijn het algemer ne peilingen over de zieken huiszorg in het algemeen. De ene keer doen we het goed, de andere keer wat min der. In beide gevallen blijft het be langrijk om met beide benen op de grond te blijven staan, de kwaliteit hoog te houden en verbeterplanten vast te stel len en 'gratis adviezen' te ge bruiken. Uiteraard zijn niet alle facto ren binnen een peiling of me ting rechtstreeks beïnvloed baar. Zo zijn we als zieken huizen in Zeeland 'relatief kleine' streekziekenhuizen en kunnen we niet elke zorg bie den. Scoren Op dat deelgebied valt er dus weinig te scoren en blijven we automatisch laag in de peilingen. Maar, ook het niet bieden van bepaalde specifie ke zorg is een keuze en kan kwalitatief juist zeer verant woord zijn! Als je ergens weinig ervaring in op kunt bouwen is het naar mijn idee beter dit toe te geven en de klant door te stu ren naar een ziekenhuis waar die zorg wel optimaal gele verd kan worden. Gelukkig zullen we de komen de jaren door de verdergaan de samenwerking een aantal zaken door bijvoorbeeld schaalvergroting en aanschaf van bijzondere apparatuur wel op kunnen pakken. Maar realistisch blijven en altijd voor ogen houden wat het beste is voor de klant blijft bovenaan staan! Natuurlijk is het vervelend voor alle betrokkenen als be paalde onderzoeken minder goede, of zelfs slechte, resul taten opleveren. Dit levert binnen onze organi saties geen vrolijke gezichten op en behoorlijk wat zorgen. Iedereen doet immers binnen zijn eigen mogelijkheden en randvoorwaarden zijn uiter ste best om optimale kwali teit te leveren. Het blijft een schok om dan op zaterdagmorgen bij het nieuws van Sky Radio te ho- ren dat jouw ziekenhuis als laatste van de top 100 de rij afsluit. Voor mij leidde dit bericht tot vluchtgedrag, koop- en snoepdrang. Aan een heleboel zaken kun nen we niet direct iets veran deren en hiervoor zijn grote re plannen en meer samen werking noodzakelijk. Maar een aantal zaken kun nen we wel veranderen. Het begint namelijk altijd met een glimlach aan de ba lie, een vriendelijk woord aan de telefoon en optimale serviceverlening binnen de mogelijkheden. Ik weet zeker dat dit ook bij onze cliënten (patiënten) za ken zijn die zeker scoren en meer zetels (in ons geval bed den!) opleveren. Beginnend met goede service, juiste bejegening en daar naast hard werken aan de wat ingewikkeldere zaken geeft voor onze ziekenhuizen vast en zeker een hogere sco re in de landelijke peilingen. Jacqueline van den Hil is iverkplekmanager beeldvorm ende technieken SOZ en ZW door Claudia Sondervan Alsof je in een reeks uitzen dingen van 'Friends' bent beland. Zo leest het boek van de geboren Middelburger Jan Wil lem van der Windt aanvanke lijk. Tot het verhaal omslaat als een blad aan een boom. Van der Windt verliest zijn vrouw Marie ke en hun ongeboren kind door een longembolie. Dat gebeurde in februari dit jaar. Dit najaar publiceert hij het boek waarin hij zijn verlies beschrijft. Om de verbijstering en stuurloosheid in zijn bestaan te bevechten en het nut te ge ven. De opbrengst van zijn boek gaat naar onderzoek naar de ziekte trombose: bloed met over matige neiging tot klonteren. Die ziekte had Marieke al par ten gespeeld op haar achttiende, dat was metterjaren op de ach tergrond geraakt. Alsof Van der Windt de lezer wil inpeperen hoe groot zijn verlies is, neemt hij de ruimte om hun laatste ne gen maanden te schetsen. 'Ik was één met een engel' heet dat eerste deel van het boek. Met alle romantiek, gekissebis en gebabbel met vrienden en exotische vakanties vol verza ligd gemijmer maakt hij het plaatje meer dan duidelijk: jong succesvol stel, gelukkig ge trouwd, met een fantastische carrière en dito vrienden en ook nog hooggewenst zwanger. Tot en met pagina 107 zijn ze zó ge lukkig dat je er wee van wordt. Dan begint deel 2, 'Zolang het V Oud-Middelburger Jan Willem van der Windt verloor plots zijn vrouw Marieke en hun ongeboren kind. Hij schreef een boek dat lezers die schok doet meebeleven. Foto van omslag. mocht'Plots ligt de lezer op de knieën naast de schrijver die pa niekerig en onbeholpen zijn le venloze vrouw probeert te reani meren. Het precieze hoe en waarom sij pelt pas verder in het verhaal door, als Van der Windt de ge beurtenissen steeds doorloopt om te laten doordringen dat hij geen aanstaand vader meer is maar weduwnaar. Hij neemt de lezer zo een eindje mee in de schok en hij doet dat knap. Van der Windt lijdt aan chroni sche zelfrelativering en dat redt zijn boek van een overdosis emo tionaliteit. De dramatischer pas sages winnen kracht door zijn galgenhumor,en zelfspot. Hij is er duidelijk over: dit boek is in de eerste plaats voor hem zelf, deel van zijn zelfbedachte therapie. Hij noemde het 'Drie, door Claudia Sondervan GOES - Nostalgie, wrok, schuld gevoel en knagende vragen de den Cornélie van de Reepe uit Dishoek tien jaar na dato schrij ven over het overlijden van haar demente moeder. Ze had behoef te aan ordening en uitsluitsels, vertelt ze in de epiloog van haar boek. De gezochte uitsluitsels ontgaan haar alsnog, maar de behoefte aan ordening zal bij de schrijf ster althans ruimschoots vol daan zijn met dit boek. Het gaat over het ontluisterende levens einde van haar moeder, een Zeeuwse boerendochter van stand die na eervol moeder- en weduwschap haar waardigheid en weerbaarheid verliest aan de mentie. Centraal staat hoe de schrijfster dat beleeft. Van de Reepe neemt een lange aanloop met al haar herinneringen aan moeder en het gezinsleven. Dat heeft voor de lezer in zoverre zin dat de gezinsverhoudingen en de spelers in het verhaal hun plek krijgen. Als de ziektege schiedenis dan traag op gang komt, houdt Van de Reepe zich letterlijk en figuurlijk maar na drukkelijk aan de zijlijn. Dat weerhoudt haar niet van kritiek op haar twee jongere zusters die - ook wonend 'aan de overzijde van de rivier' - de zorg voor 'mam' op zich nemen. Dat maakt het geen gemakkelijk boek. Hoe Van de Reepe haar versie ten beste geeft van de werkwijze van de meisjes, zoals zij haar zusters in navolging van haar moeder noemt, daar zullen de zussen geen afsluiting in vinden. Haar eigen optreden en houding neemt ze bij tijd en wijle ook op de korrel, maar meer als terzij de en obligaat mea culpa. Op het laatste moment ontwik kelt het boek zich als een regel rechte whodunnit, met versluier de verdachtmakingen rond de verdwijning van de trouwring en kritiek op het politieonder zoek rondom de onnatuurlijke dood van mam. De vrouw sterft doordat ze, vastgebonden in een stoel, opzij valt en met haar hoofd een radiator raakt. Zelfs als ze in coma raakt blijft de ver- pleeghuisarts uit het zicht. De beschreven verpleeghuiszorg is inderdaad weinig verheffend, maar dat was schrijfsters oor deel over de omstandigheden waarin mam met haar meisjes het thuis probeerde te rooien ook al niet. Misschien dat het boek daardoor nooit aangrij pend is, terwijl dementie juist zo kan ontroeren. Dit boek gaat over gezichtsverlies. 'In de schemer van het avond land' door Cornélie van de Reepe. Uitgeverij elfproducties, Boxtel. €14,94. LEUVEN - Nederlandse moeders met een kans op eet vroeggeboren kind van jonger dan 26 weken wijken steeds vaker uit naar België om te bevallen. Belgische art: sen helpen de zogeheten prematuurtjes namelijk wel. „Nederlandse kinderartsen mogen geen intensieve verstrekken aan kinderen die voor 26 weken zwanger^ schap geboren worden en moeten ze dus uiteindelijk lat® sterven", zegt professor Hugo Devlieger, diensthoofdneo- natologie van de KU Leuven. „In België worden soepeler toegepast." ANP LEIDEN - Mensen met de slaapziekte narcolepsie hebbes baat bij een pak dat de temperatuur van hun huid beïn vloedt. Dat blijkt uit een studie van onderzoeker Rol; Fronczek van het Leids Universitair Medisch Centrum Patiënten met narcolepsie vallen overdag in slaap, maar kunnen 's nachts niet goed doorslapen. Dit komt dooidag ze de neurotransmitter hypocretine in hun brein missen Dat is een stof die het slaap- en waakritme regelt. Fronc zek ontdekte dat narcolepsiepatiënten ook continu me handen en voeten hebben. Bij gezonde mensen neem: de temperatuur van handen en voeten toe als ze zijn. Uit de studie van Fronczek blijkt nu dat manipulatie van de temperatuur van hun huid zowel overdag als 's nachts verbetering oplevert. ANP WASHINGTON - Jongere vrouwen (tot 45 jaar) die dage lijks rood vlees consumeren hebben een grotere kans op het krijgen van borstkanker. Dat blijkt uit een onderzoek van de Harvard-universiteit onder meer dan 90.000 Ame rikaanse vrouwen. De onderzoekers benadrukken dat e; nog nader onderzoek nodig is, maar dat nu al geadviseeii kan worden om de consumptie van rood vlees te bep ken. ANP LEUVEN - Gekookte aardappelen kunnen bij kleine kin deren allergische reacties veroorzaken en zelfs leiden tot tragere groei. Leuvense onderzoekers vermoeden dat e iets is gewijzigd in de samenstelling van de aardappelea „Het heeft me verbaasd", zegt dokter Liliane De Swert van het universitair ziekenhuis Leuven. Ze sluit niet uit moet dat de allergie vroeger niet bestond. De allergie voor rau- ren. 1 we aardappel was,al wel bekend. Dokter De Swert onder- 'covei zocht acht kinderen jonger dan twee jaar van wie wen vermoed dat ze eczeem kregen door gekookte aardappels Zodra ze op een aardappelvrij dieet werden gezet, vermin derden hun allergische reacties. ANP AUCKLAND - Puistjes zijn een reden voor zelfmoord bii sischi jongeren. Van tieners met ernstige acne heeft een derde Gref. overwogen zichzelf te doden, 13 procent deed daadwerke- lijk een poging. Dat blijkt uit Nieuw-Zeelands onder- vc zoek. Aandoeningen van de huid kunnen de geestelijke ge- in i zondheid beïnvloeden in een fase waarin jongeren op Gref. zoek zijn naar een eigen identiteit en zelfwaarde, aldus wetenschappers van de universiteit van Auckland. ANP OLIE - De Belgische regering heeft besloten dat komend weekeinde alleen in buitenge wone gevallen autoreizen ge maakt mogen worden. De maatregel houdt verband met de vrees voor olieschaarste door de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. VLUCHTELINGEN - Neder land is bereid tweeduizend vluchtelingen uit Hongerije op te nemen. In totaal hebben 34.000 Hongaren hun vader land ontvlucht na de inval van de Sovjet Unie. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties eist dat de Sovjet Unie stopt met het deporteren van Hongaren naar Rusland, gens Cuba zouden inmiddels 75.000 Hongaren door de Sov jets zijn 'afgeslacht'. GERED - Een driejarig knaap je is uit de Schelde gered na dat hij bij de Oranjemolen in Vlissingen van een hoge muur het water was ingevallen. Een moedige Vlissinger ging, een touw om zijn middel te hebben gebonden, het water in en wist het kind te grijpen en aan de kant te brengen. Het jongetje heeft alleen een op zijn hoofd overgehouden aan het avontuur. gewoon geluk', naar het getal dat Marieke koos als symbool voor ultiem geluk. Dat soms heel onverwacht en definitief af gelopen kan zijn. Een doos tissues is voor de licht geraakte lezers aan te raden. 'Drie, gewoon geluk', door Jan Willem van der Windt. Uitgeve rij GigaBoek te Heerhugo- waard. €15 euro. Hoofdredactie: Peter Jansen Arie Leen Kroon (adjunct) Centrale redactie: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315500 Fax:(0113)315669 E-mail: redactie a p nl Lezersredacteur: A. J. Snel Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel: (0113)315660 Fax:(0113)315609 E-mail: lezersredacteur@pzc.nl Middelburg: Buitenruststraat18 Postbus 8070 4330 EB Middelburg Tel: (0118)493000 Fax- (0118)493009 E-mail: redwalch@pzc.nl Goes: Stationspark 28 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113)315670 Fax. (0113)315669 E-mail: redgoes@pzc.nl Terneuzen: Willem Alexanderlaan 45 Postbus 145 4530 AC Terneuzen Tel. (0115)645769 Fax. (0115)645742 E-mail: redtern@pzc.nl Hulst: Het 's-Landshuis Steenstraat 37, 4561 AR Hulst Tel: (0114)371379 Fax:(0114)371380 E-mail: redhulst@pzc.nl Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80. 4300 AB Zierikzee Tel: (0111 (454647 Fax:(0111)454657 E-mail: redzzee@pzc.nl Opening kantoren Goes, Zierikzee en Hulst: Maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur Internetredactie: Postbus 31 4460 AA Goes E-mail: web@pzc.nl Bezorgklachten: 0800-0231231 Maandag t/m vrijdag vóór 15.00 uur gebeld, nog dezelfde dag nabezorgd, saterdag vóór 12 uur. E-mail: lezersservice@pzc.nl Fax: (076)5312330 Abonnementen: 0800-0231231 aulom. afschrijving acceptgiro per maand. 21.50 n.v.t per kwartaal: 61,50 64,50 per jaar: €236.00 239.00 Voor toezending per post geldt een toeslag. E-mail: lezersservice@pzc.nt Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. U ontvangt een schriftelijke bevestiging. PZC, t.a.v. lezersservice. Postbus 314460 AA Goes Losse nummers per stuk: maandag t/m vrijdag: 1,30 zaterdag: 1,85 Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties: ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties: Alle advertentie-orders worden uitgevoerd overeenkomstig de Algemene Voorwaarden van Wegener NV en volgen de Regelen voor het Advertentiewezen. Overlijdensadvertenties: maandag t/m vrijdag' tijdens kantooruren zondag, van 16.00 tot 18.00 uur Tel. (076)5312550 Fax. (076)5312340 Personeelsadvertenties: Tel: (076)5312240 Fax: (076)5312340 Rubrieksadvertenties (kleintjes): Tel. (076)5312104 Fax. (076)5312340 Voor gewone advertenties: Noord- en Midden-Zeeland Tel. (0113)315520 Fax. (0113)315529 Zeeuws-Vlaanderen Tel: (0113)315570 Fax:(0113)315571 Business to Business/Onroerend goed Tel: (076)5312277 Fax: (076)5312274 Internet: www.pzc.nl/service/adverteren t voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van het Wegener-concern De door" aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt vooroni* (abonnementen)administratie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en F"" ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geseledeS' de derden. Als u op deze Informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij PZC. e, Postbus 31. 4460 AA Goes. Behoort tot WGGGNGR dat vai MOG organ hulpa \an.4 slach ie red Grote mide biede Iritre tigste lig nu 'a So: Bensi k 2 cierei in de De k coorl gereg Door Oost- den n kli ler ei «gg< voor 'awoi aan h -Dit: iiooi politi ijkt lenoj De Si 4. Gi gemei •And *nh lene gens Child behoe joenl

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2006 | | pagina 4