iPZC
Te veel vrijheid
schrikt mensen
af
Met boerenbont
de wereld rond
Koudekerkseweg
in Vlissingen
itedactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E.maii:redactie@ pzc.nl
postbus 314460 AA Goes
J Advertentie-exploitatie:
Noord- en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0113-315570;
i Nationaal: 020-4562500.
k
iaterdag 18 november 2006
Consument gericht bou
wen: het is eën term
waar projectontwikkelaars
de mond van vol hebben.
Van kopers wordt een flin
ke dosis eigen inbreng ver
wacht, maar zitten zij daar
ook altijd op te wachten? In
het project aan de Koude
kerkseweg in Vlissingen
sloeg het idee in elk geval
niet aan.
Een afwisselend straatbeeld
moest het worden. Naar het
voorbeeld van de grachtenpan
den op het Java-eiland in Am
sterdam. Daar konden kopers
hun eigen gevel en het casco er
achter volledig naar eigen
smaak invullen. Het resultaat:
een kleurrijke buurt met gevels
die een afspiegeling zijn van de
bewoners die erachter schuil
gaan.
Het project aan de Koudekerkse
weg in Vlissingen bood kopers
op zo'n zelfde manier alle ruim
te om hun fantasie de yrije loop
te laten. Alleen de plaats van de
voorgevel stond vast. Binnen de
grenzen van het spel kregen de
toekomstige bewoners alle vrij
heid. Het zou voor Zeeland een
uniek project worden, maar het
pakte anders uit. De Zeeuwse
markt liep niet warm voor het
idee. Ook stonden enkele aspec
ten uit het milieurapport de uit
werking van de plannen in de
weg. De architect bedacht daar
om een nieuwe variant met
meer gedefinieerde spelregels,
zoals: een geaccentueerde schei
dingsmuur tussen de woningen,
een garage in de plint en boven
elke voordeur een verticale glas-
strook. De omlijsting van het
schilderij stond bij wijze van
spreken al vast, de invulling er
van was aan de kopers. Een
voorgevel van titanium? Van
glas of toch van koper? Alles
mocht.
„Was het te gedurfd?" vraagt ar
chitect Glenn de Groot van
WTS Architecten zich nu af.
„Mensen hebben toch de behoef
te om hun eigen identiteit uit te
stralen via hun woning, zoals ze
dat ook met hun kleding en met
hun auto doen. Met dit project
wilden wij hen die vrijheid ge
ven."
Conclusie
Na maanden van moeizame ver
kooponderhandelingen was de
conclusie onvermijdelijk: die
vrijheid wilden de kopers hele
maal niet. Belangstellenden
haakten één voor één af. Daar
om werd in augustus besloten
om het over een andere boeg te
gooien. De architect boog zich
nog eens diep over zijn tekenta
fel en ontwierp een totaalpro
ject met alles erop en eraan. Een
straatbeeld waaruit kopers hun
huis kant en klaar kunnen kie
zen. En wat blijkt? De brochu
res vliegen ineens de deur uit,
bij de makelaar staat de tele
foon roodgloeiend. De verkoop
onderhandelingen zijn inmid
dels in volle gang.
„Mensen willen blijkbaar zien
wat ze kopen. Ze willen weten
waar ze aan toe zijn, vooral wat
het kostenplaatje betreft." Een
project waarbij de koper veel
vrijheid krijgt, brengt namelijk
onzekerheden met zich mee. Ma
teriaalkeuzes zijn bepalend
voor de uiteindelijke prijs. „Het
probleem is dat potentiële ko
pers vaak tegen hun financiële
grenzen zitten. Ze moeten van
tevoren precies de kosten en ba
ten kunnen overzien, anders krij
gen ze problemen met hun geld-
verstrekker." In een project met
veel particulier opdrachtgever
schap - vakterm voor maatwerk
in opdracht van de koper - is
flexibiliteit een belangrijke ver
eiste. Ook financieel. Alle speci
ficaties bij elkaar bepalen ten
slotte de uiteindelijke prijs van
een woning. Een richtprijs bleek
voor veel kopers niet voldoende.
„Zeeland is geen Amsterdam.
Dat is een tegenstelling waar
van wij ons voortdurend bewust
waren. We hebben hier zoveel
ruimte. Waarom zou je bijna
vier ton uitgeven voor een rijtjes
woning? Voor dat geld woon je
hier in een vrijstaand huis."
Bovendien houden de meeste
Architect Glenn de Groot: „Met dit project wilden wij
mensen de vrijheid geven on hun eigen identiteit uit te
stralen." foto Ruben Oreel
te van 6 tot 7,2 meter. De in
houd van de huizen schommelde
tussen de 700 a 800 kubieke me
ters. Om de prijs van de huizen
te drukken, en dus voor een bre
der publiek toegankelijk te ma
ken, zijn de brede kavels ver
dwenen en is er ruimte ontstaan
voor een extra kavel.
Eigen ontwerp
Al met al zijn er toch twee ko
pers van het eerste uur overge
bleven. Die mogen alsnog hun
eigen voor- en achtergevel ont
werpen. Ine en Rob Boddaert
uit Vlissingen zijn alvast aan
het tekenen geslagen. „Wij wer-
Zeeuwen van traditionele wo
ningen. Moderne bouwstijlen
zijn in Zeeland moeilijker aan
de man te brengen.
„Misschien stond het proces hen
ook wel tegen", zegt De Groot.
„Je moet met een architect rond
de tafel. Je moet een visie heb
ben op wonen; dat was mis
schien te confronterend."
Het project telde in eerste in
stantie 13 kavels met een breed-
den juist aangetrokken door
wat anderen afstootte: het zelf
ontwerpen", vertelt Ine. Een an
der voordeel van de Koudekerk
seweg is voor hen de ligging.
„Net buiten het centrum, maar
toch alles binnen handbereik.
En je bent daar ook zo op de
boulevard."
Maar het feit dat ze zelf het huis
van hun dromen mochten ont
werpen, dat was voor hen door
slaggevend. „We werden geadvi
seerd om zoveel mogelijk voor
beelden te verzamelen van stij
len die we mooi vinden. We ha
len onze inspiratie niet alleen
uit tijdschriften, maar ook uit
voorbeelden die we op straat te
genkomen. Als we iets moois
zien, dan gaat het op de foto."
Inmiddels weet het stel al aar
dig welke kant het op moet met
hun toekomstige huis. „Een don
kere baksteen, gecombineerd
met een ander materiaal. Wat
dat moet zijn, daar moeten we
het nog eens met de architect
over hebben."
Wat Rob en Ine betreft kan het
niet snel genoeg gaan. Ze waren
vanaf het begin enthousiast
over de bouwplannen aan de
Koudekerkseweg, dus hun ge
duld is flink op de proef gesteld.
„Pas wanneer zeventig procent
verkocht is gaan ze beginnen, is
ons verteld. Maar wij hebben zo
langzamerhand wel eens zin om
concrete plannen te maken."
Dat daar ook een architect bij
betrokken is, vinden zij juist
een pluspunt. „Die kan ons voor
veel stommiteiten behoeden. Als
het goed is weten zij onze ideeën
te vertalen naar het beeld dat
wij voor ogen hebben."
Rob en Ine hebben een vinger in
de pap als het gaat om de uit
straling van hun huis! Voor an
dere kopers is die kans verke
ken. Niet dat het straatbeeld nu
minder veelzijdig wordt, daar
heeft de architect wel voor ge
zorgd. „En toch is het jammer",
vindt die. „Je blijft je afvragen
waar het aan ligt. We hebben er
alles aan gedaan om dit project
goed te presenteren. Zijn Zeeuw
en te behoudend of ligt het aan
de omstandigheden? Had dit pro
ject in de binnenstad wel kans
van slagen gehad?"
Het blijft gissen. „Als kopers
straks maar niet komen met de
vraag of ze hun voorgevel nog
mogen veranderen. Dat zul je al
tijd zien..."
Anita Janse
Het project aan de Koudekerksweg in Vlissingen bood kopers aanvankelijk de gelegenheid zelf vorm
en materiaal van de gevel te kiezen. Die aanpak werkte niet, zodat kopers nu kunnen kiezen uit een
vooraf vastgesteld ontwerp. Die aanpak heeft meer succes. illustraties WTS Architecten
Zoals Rietveld
het bedoeld
heeft
foto's GPD
op de onderkant te zetten. Maar
het stuk voor stuk met de hand
schilderen was duur en dus kwa
men er nieuwe decoratietechnie
ken.
Omdat Nederlands-Indië een be
langrijke markt was, waren er
veel oosterse taferelen. Er wer
den in Maastricht zelfs sakefles
jes ontworpen voor de Japanse
markt.
Mythologische figuren, religieu
ze taferelen, kinderprenten en
gedenkborden. Hip of oubollig:
waar vraag naar was, werd ge
maakt.
De techniek verfijnde steeds ver
der en er kwamen zelfs meer-
kleurige gravures. Een enorm
precisiewerk, want voor elke
kleur moest elk stuk aardewerk
opnieuw bedrukt worden.
In de jaren twintig en dertig van
de vorige eeuw werden art-deco
kunstenaars in dienst genomen
om een nieuw marktsegment
aan te boren. Het volksaarde
werk moest ook als decoratieob
ject en zelfs kunstvoorwerp ge
zien worden. Nieuwe zeefdruk
technieken zorgden - tot het ein
de van de productie in 1969 -
voor het beste resultaat.
Boerenbont is altijd met de
hand geschilderd, al is w.el eens
geprobeerd om het machinaal
en dus goedkoper te maken. Ser
ge Langeweg: „.Boerenbont is
een 'slag'. Je kunt de persoonlij
ke toets van de'schilder blijven
zien. Als je dat gaat drukken,
gaat de levendigheid er uit. Dan
is het geen boerenbont meer."
Vikkie Bartholomew
Maastrichts Aardewerk, Arno
Weltens. ISBN 90-4009-145-5.
Uitgeverij Waanders, 96 bladzij
den, 17,95.
De 18.000 decors van de Maas
trichtse aardewerkindustrie zijn
te zien op de site www.geheu-
genvannederland.nl
Boerenbont. Het ontwerp is
in Nederland minstens zo
bekend als Donald Duck of het
Coca Cola-logo. Iedereen heeft
ooit wel eens een eierdop, saus
kom of beschuitbus in de keu
kenkast gehad met het oubollige
bloem- en bladmotief. Of een Bo-
na-kuipje op de ontbijttafel.
Boerenbont is het grote succes
nummer van de Maastrichtse
aardewerkfabrieken van Petrus
Regout en Société Céramique,
die onder de naam Sphinx, een
van de grootste aardewerk-pro
ducenten ter wereld werd.
Al bij de start van de aardewerk-
productie in 1836 waren de flo
rale dessins razend populair. Ze
overleefden alle modes en wor
den nog steeds geproduceerd in
België.
Sphinx
Serge Langeweg van het Sociaal
Historisch Centrum voor Lim
burg deed onderzoek naar de
Maastrichtse aardewerk decora
ties.
Het bekende Sphinx boeren
bont is een van de 18.000 ont
werpen van het Maastrichtse
aardewerk. De dessins staan
weer in de belangstelling omdat
de Sphinx-fabriek dit najaar uit
de Maastrichtse binnenstad ver
trekt. De plakboeken vol des
sins - van 1836 tot 1969 - zijn re
centelijk gearchiveerd en op in
ternet gezet.
De Maastrichtse aardewerkhan-
del ging net van start in een pe
riode dat glas en keramiek tin
nen borden en bekers vervingen.
Alles werd handgeschilderd. Ge
oefende 'biscuit schilders' kon
den honderden stuks per dag
verwerken, maar de zuigende,
ongeglazuurde ondergrond verg
de behoorlijk vakmanschap.
Het decorschilderen werd voor
al door vrouwen gedaan. Soms
mochten ze hun eigen finishing
touch geven, door hun initialen
