Maar wie controleert de AIVD?
PZC
Buschauffeurs voeren kansloos
achterhoedegevecht in Utrecht
PZC
Referendum toont
uitzichtloosheid
positie Zuid-Ossetië
Arme landen zijn
het afvalputje van
klimaatproblemen
Advocaten Piranha-proces klagen over ondoorzichtigheid bewijsmateriaal
14 november 1956
dinsdag 14 november 2006
Geheime informatie van de in
lichtingendienst AIVD speelde
de afgelopen weken een grote
rol in het Piranha-proces tegen
Samir A. en zijn medeverdach
ten. De verdediging heeft het na
kijken, klagen advocaten. „Dit
zit tegen een oneerlijk proces
door Jan Salden
Advocaat Victor Koppe
schetste het kleurrijk in
zijn pleidooi tijdens de Piran
ha-zaak tegen terreurverdachte
Samir A. Er moest, zo stelde hij
zich voor, op 7 oktober 2005
een luid gejuich zijn opgestegen
in het kantoor van de Nationale
Recherche in Driebergen.
Maandenlang gingen recher
cheurs de gangen na van A., die
een jaar eerder was vrijgespro
ken van het voorbereiden van
aanslagen. En dat alles, aldus
Koppe. met slechts één doel: Sa
mir A. dit keer wél achter de tra
lies krijgen. Maar hoe ze hem
ook observeerden en afluister
den: een bewijs dat de 20-jarige
scholier bezig was met terroris
tische activiteiten ontbrak.
Totdat de inlichtingendienst AI
VD justitie op 7 oktober in di
verse ambtsberichten waar
schuwde dat Samir wapens en
explosieven probeerde te be
machtigen. Een nieuwe verden
king was geboren. Een week la
ter werden Samir en vijf mede
verdachten opgepakt.
De afgelopen vier weken ston
den A. en zijn handlangers' te
recht in de streng beveiligde
rechtbank in Amsterdam. Justi
tie eiste celstraffen tot vijftien
jaar.
Oncontroleerbaar
Maar volgens de advocaten had
den hun cliënten nooit mogen
worden vervolgd. De ambtsbe
richten op basis waarvan het Pi
ranha-onderzoek werd uitge
voerd, zijn immers volstrekt on
controleerbaar. Van wie komt
de informatie dat Samir A. be
zig was aanslagen voor te berei
den? En hoe geloofwaardig is
die bewering? „Het gewroet van
de AIVD onttrekt zich aan iede
re rechterlijke toetsing", aldus
Koppe. „Geheime informatie
wordt gebruikt om onderzoe
ken in te stellen en verdachten
aan te houden. Maar hoe be
trouwbaar die informatie is,
kunnen wij niet controleren."
Dat is inderdaad een probleem,
erkent de Nijmeegse strafrecht-
geleerde Ybo Buruma. Eerder al
verzetten advocaten in de zaak
rond de Hofstadgroep zich te
gen het gebruik van geheime in
lichtingen. En in het proces te
gen een tolk van de AIVD die
werd veroordeeld wegens het
lekken van staatsgeheimen,
mochten raadslieden de gelekte
stukken niet zelf inzien. Hoe
valt dan te controleren, stelden
ze, of het wel om staatsgehei
men ging? „Eigenlijk moet de
rechter ambtsberichten zelf
kunnen beoordelen", zegt Buru
ma.
„Maar het geheime karakter
van de dienst maakt dat onmo
gelijk. Dat is de eeuwige spa
gaat van de AIVD." De dienst
verdedigt zich door te verwij
zen naar een rapport van de
commissie van toezicht. Die oor
deelde onlangs dat de ambtsbe
richten over het algemeen 'zorg
vuldig tot stand komen'.
De verdediging in het Piran
ha-proces betwijfelt of dat
klopt. Advocaat Michiel Pest
man, kantoorgenoot van Victor
Koppe, verwees vorige week
naar een recente uitspraak van
de rechtbank in Den Haag. Die
bepaalde dat de imam van de
omstreden Al-Fourqaan-mos-
kee in Eindhoven ten onrechte
het land is uitgezet op basis van
een AIVD-ambstbericht. De be
stuursrechter, die in tegenstel
ling tot de strafrechter wél ge
heime stukken mag inzien; con
cludeerde dat die geen aanlei
ding gaven de imam over de
grens te zetten.
„De rechter trok hier dus een
andere conclusie dan de AIVD",
aldus Pestman. „Waarom zou
den de ambtsberichten over Sa
mir A. dan wel kloppen?" Er is
meer waar de advocaten zich
druk om maken. Zo is een tele
foongesprek waarin een ver
door Remco Reidinq
In een referendum dat nie
mand erkent en dat niets
verandert, hebben de
Zuid-Ossetiërs zondag laten
weten wat de hele wereld al
wist: dat ze onafhankelijk
willen zijn van Georgië. Ook
de uitslag, 99 procent stemde
voor, en de herverkiezing van
Eduard Kokoity als presi
dent wekten geen verbazing.
Zuid-Ossetië, een gebied klei
ner dan Gelderland, leeft al
vijftien jaar op voet van oor
log met Georgië, het land
waartoe het volgens de inter
nationale gemeenschap be
hoort.
Het conflict leidt nog gere
geld tot beschietingen en inci
denten met dodelijke afloop.
Zuid-Ossetië wil onafhanke
lijkheid en bij voorkeur toe-
treding tot de Russische Fede
ratie. Georgië wil de opstan
dige regio in het gareel bren
gen.
Onnodig
Van de stembusgang ging
dan ook een provocerende
werking uit. De Raad van Eu
ropa noemde het referendum
'onnodig, niet behulpzaam en
oneerlijk', omdat etnische Ge-
orgiërs niet mochten stem
men. Het belangrijkste
nieuws was dat ernstige inci
denten uitbleven.
Het referendum illustreerde
bovenal de uitzichtloze situa
tie van de Zuid-Ossetiërs.
Geen land ter wereld is be
reid de onafhankelijkheid te
erkennen. Rusland heeft de
regio jarenlang heimelijk ge
steund door Russische pas
poorten uit te delen en wa
pens te leveren, maar houdt
zich op de vlakte als het the
ma onafhankelijkheid ter
sprake komt. Mocht de Servi
sche provincie Kosovo zich
met internationale goedkeu
ring afscheiden, dan - vindt
het Kremlin - heeft Zuid-Os
setië hetzelfde recht. Het is
de enige ontsnappingsclausu
le voor een klein volk dat in
armoede en geïsoleerd van de
buitenwereld leeft.
Zuid-Ossetië wordt omsin
geld door opgewonden man
nen met kalasjnikovs en bi
vakmutsen, die de grensover
gangen controleren. Gebou
wen liggen er vervallen bij,
vol littekens van een oorlog
tussen Georgiërs en Ossetiërs
die vijftien jaar geleden aan
duizend mensen het leven
kostte. Velen - vooral jonge
ren - zijn vertrokken naar
Rusland om werk te zoeken.
Zo'n 70.000 mensen zijn ach
tergebleven. Ze betalen met
Russische roebels, voor zover
ze überhaupt wat te besteden
hebben.
Provocaties behoren tot het
dagelijkse leven. De Georgi
sche minister van Defensie
Irakli Okroeasjvili zei on
langs dat hij nieuwjaar in de
Zuid-Ossetische hoofdstad
Tschinvali zou vieren. Afgelo
pen weekeinde kreeg de hard
liner een nieuwe post: die
van minister van Economi
sche Ontwikkeling. Het was
een teken dat de Georgische
president Michail Saakasjvili
wellicht wat minder de con
frontatie wil zoeken in het
conflict met Zuid-Ossetië en
die andere opstandige regio,
Abchazië.
Een détente, een periode van
ontspanning, is nodig om tot
een oplossing te komen, zegt
Georgi Chaindrava in de Ge
orgische hoofdstad Tbilisi.
„Eerst de agressieve toon in
slikken, daarna geduld uitoe
fenen. Maar Saakasjvili wil
alles snel."
Verzoenende taal
Chaindrava werd in juli ont
slagen als minister van Con
flictsituaties, vermoedelijk
vanwege zijn verzoenende
taal. „We moeten samenwer
ken, de deur openen en verge
ten dat er oorlog tussen ons is
geweest. De Nederlanders
hebben de Duitsers ook de
bombardementen op Rotter
dam vergeven. Dat is moei
lijk, maar het is de enige ma
nier." In Zuid-Ossetië den
ken ze daar anders over.
Maar hoe groot de steun voor
onafhankelijkheid ook moge
zijn, is er weinig perspectief
op verwerkelijking van die
wens. GPD
dachte in de Piranha-zaak zegt
geen aanslagen te willen plegen
uit het dossier gehouden, bewe
ren de raadslieden. Koppe: „De
AIVD zit op de stoel van justi
tie. Het houdt ontlastende infor
matie achter."
Kantoorgenoot Britta Böhler:
„Een 'audiobewerker' bepaalt
wat wel en niet in een dossier
komt. Maar dat is een veredelde
tolk zonder juridische oplei
ding."
De rechter noch het OM kunnen
de dienst dwingen informatie af
te staan. De enige persoon die
inzage krijgt in geheime stuk
ken is de zogeheten ATVD-offi-
cier. Hij onderhoudt namens
het OM contact met de dienst
en speelt informatie door aan
de officier van justitie die het
onderzoek leidt.
Het is slechts een 'beperkte
waarborg', meent Ybo Buruma.
„Een terreurofficier kan de AI
VD niet opdragen ontlastende
informatie in een dossier op te
nemen. De dienst wil zo min mo
gelijk openbaar maken. Daar
verandert zo'n officier niets
aan."
Buruma kan zich voorstellen
dat de advocaten moeite heb
ben met het verloop van de Pi
ranha-zaak. „Dit zit tegen een
oneerlijk proces aan. Als de
rechter dat wil compenseren,
zou ik zeggen: vrijspraak."
GPD
De buschauffeurs die morgen
naar Utrecht trekken voor hun
landelijke demonstratie voeren
een kansloos achterhoedege
vecht. Want de concurrentie op
de bus blijkt een zegen voor de
reiziger en de belastingbetaler.
door Jan Trommelen
De herfstwind jaagt de blade
ren over het busstation van
Purmerend, maar binnen in de
ouderwets mooie wachtruimte
is het knus. Mevrouw Geerlings
is een trouwe busklant en ze is
zeer te spreken over de verande
ringen in het vervoer in en rond
de Noord-Hollandse plaats.
Sinds december rijdt hier de
commerciële vervoerder Arriva,
daarvoor was het Connexxion.
„Die had lijn 2 geschrapt op
zondag. Maar Arriva rijdt weer
op zondag." Purmerend maakt
deel uit van de concessie Water
land. Voor de opdrachtgever
stadsregio Amsterdam was de
aanbesteding van Waterland
een ongekend succes. Hoofd
openbaar vervoer Nico van Pari
don: „We hadden tien procent
minder overheidsgeld te beste
den. Toch biedt Arriva voor dat
bedrag de helft meer busuren
en belooft het meer passagiers
te trekken. Bovendien kreeg de
reiziger nieuwe bussen met een
lage instap. Zo'n aanbesteding
is dus fantastisch voor de reizi
ger en de belastingbetaler.
Dat vindt ook Rikus Spithorst
van de reizigersvereniging
Rover. „De marktwerking pakt
heel goed uit voor de passa
giers. Ondanks bezuinigingen
door de overheid krijgen we
meer vervoer voor ons geld."
Te mooi
Maar de helft meer vervoer
voor minder geld zoals in
Purmerend, dat klinkt te mooi
om waar te zijn. „Wij snappen
ook niet hoe Arriva dat denkt te
doen", vertelt een chauffeur op
het Purmerendse station. „Ze
kunnen toch niet jaren met ver
lies gaan rijden." De overgang
naar de nieuwe baas, van Con
nexxion naar Arriva, is hem en
zijn collega's erg meegevallen.
„Ik ben over de vijftig en dan
ben je toch bang dat ze jou eruit
werken. Maar niks ervan. Arri
va heeft juist extra chauffeurs
in dienst genomen en is nog
Stakende chauffeurs vorige maand bijeen in Rotterdam. Ze verwachten dat door de concurrentie de
roosterregels overal worden aangepast. foto David van Dam/GPD
steeds op zoek." De Purmerend
se chauffeurs hebben nog niets
gemerkt van bezuinigingen.
„Het eerste jaar mag Arriva
niet morrelen aan de bedrijfsre-
gels, maar wij vernachten alle
maal dat ze straks het mes gaan
zetten in onze roosters. We den
ken dat we minder en kortere
pauzes krijgen en dat het alle
maal strakker wordt."
Reken maar dat Arriva ook in
Purmerend de chauffeursroos-
ters gaat aanpakken, zegt
FNV-bestuurder Janny Kop
pens. „Over het hele land gaan
de conflicten hier steeds over.
Elke werkgever stelt voortdu
rend de huisregels ter discussie.
Dat zijn de roosterregels die elk
bedrijf heeft bovenop wat er in
de CAO staat." Volgens Kop
pens schrijven de ondernemin
gen veel te laag in bij de aanbe
stedingsprocedures, om maar te
winnen. En vervolgens moeten
ze zich in allerlei bochten wrin
gen om uit de rode cijfers te blij
ven. „Ten eerste gaan de kan
toormensen eruit. De vervoers-
kundigen, planners, opleiders
enzovoort. Maar deden die men
sen voorheen geen nuttig werk?
Dat lijkt me toch sterk."
Ook worden uitzendkrachten in
gehuurd en wordt werk uitbe
steed aan touringcarbedrijven
en taxiondernemingen. Uitzend
krachten verdienen hetzelfde sa
laris, maar de werkgeversbij dra-
ge voor het pensioenfonds is
veel lager. De touringcarchauf
feurs zitten in een minder goede
CAO, waardoor bedrijven veel
minder geld kwijt zijn aan onre
gelmatigheidstoeslagen.
Toch moeten de mensen in het
openbaar vervoer niet zeuren,
stelt directeur Pedro Peters van
het Rotterdamse stadsvervoer
bedrijf RET. „Het openbaar ver
voer was te duur en wij hebben
in het verleden de efficiency te
weinig verbeterd. Pas onder
druk van de marktwerking zijn
we in beweging gekomen. In de
laatste vijf jaar is er meer veran
derd in het openbaar vervoer
dan in de honderd jaar daar
voor."
De kostprijs van een dienstrege
lingsuur bij RET lag in 2005
meer dan 40 procent hoger dan
de marktprijs in het stadsver
voer.
Onderzoeksbureau McKinsey
becijferde dat zonder het pro
duct aan te tasten de kosten in
Rotterdam met 30 tot 60 mil
joen euro omlaag konden op
een budget van 300 miljoen. In
middels heeft RET 30 miljoen
aan bezuinigingen doorgevoerd
en de komende twee jaar komen
daar nog eens 14 miljoen euro
bij. Ook de productiviteit van
de chauffeurs moet fors om
hoog. Volgens Peters gaat het
mes in de roosterregels. „Het op
geven van verworven rechten
doet pijn." GPD
door Karen Zandbergen
De verwarming twee gra
den lager en een wollen
trui aan. Met dat soort achter
haalde ideeën om het klimaat
te verbeteren moet je bij Pie-
ter van Geel niet aankomen.
„De meeste mensen hebben
meer aan hun hoofd dan het
milieu alleen", meent de
staatssecretaris van Milieu.
Hij vertrekt vandaag naar Ke
nia om met bijna tweehon
derd Milieuministers afspra
ken te maken over het indam
men van de gevolgen van de
klimaatverandering.
De afgelopen jaren maakten
regeringsleiders afspraken
over de reductie van de uit
stoot van het broeikasgas
CO,, zodat de aarde minder
snel opwarmt. Amerika on
dertekende de afspraken
niet. Landen van de Europe
se Unie deden wel mee aan
dit Kyoto-protocol en zij ha
len naar verwachting de af
spraken ruimschoots, hoewel
sommige alleen maar meer
vervuilen.
Ook Nederland draagt zijn
steentje bij, vooral door mi
lieuvriendelijke projecten in
ontwikkelingslanden te beta
len. Van Geel heeft er geen
moeite mee dat Nederland zo
zijn CO,-vermindering elders
'koopt'. „Het maakt niet uit
waar op de wereld minder
CO. de lucht in gaat."
Die armere landen lijden uit
eindelijk het meest van de kli
maatverandering. Wij kun
nen de dure technieken die
nodig zijn om overtollig wa
ter buiten de deur te houden
wel betalen, maar een arm
land als Bangladesh heeft
geen geld voor dure dammen
en dijken.
Dus praten de ministers en
ambtenaren in Nairobi ook
over een fonds voor arme lan
den, waarmee ze projecten
kunnen bekostigen die hen
beschermen tegen de gevol
gen van de klimaatverande
ring. Heel belangrijk, vindt
Van Geel. Want arme landen
zijn nu vaak het afvalputje
waar de milieuproblemen die
wij veroorzaken naar toe stro- 1
men.
Voor de Nederlandse bedrij
ven kan zo'n internationaal
milieubeleid ook een en an
der opleveren,. „Alles wat
met milieutechnologie te ma
ken heeft, is een grote
markt", weet de staatssecre
taris. CO., (koolstofdioxide)
warmt cle aarde op, maar als
we het in de grond stoppen is
het een veel minder groot pro
bleem. „Wij weten erg veel
van gaswinning üit de grond,
Om koolstofdioxide in de
grond op te slaan, is een zelf
de soort kennis nodig." Ne
derlandse bedrijven zijn hard
bezig die technologie te ont
wikkelen, en als die klaar is
kan die overal op de wereld
worden verkocht.
Kunnen we het klimaat red
den met alleen maai- technolo
gie? „Het water en de lucht
zijn al stukken schoner door
de uitvindingen. Maar tech
niek kan niet alles oplossen.
We moeten mensen op hun ge
drag aanspreken", vindt Van
Geel. Mensen dwingen om
dingen op te geven helpt met.
„De meeste mensen hebben
wel meer aan hun hoofd. Die
moet je duidelijk maken hoe
veel het kost als je apparaten
aan laat staan. Dat helpt."
Roetfilter
En de overheid kan af en toe
een handje helpen.
Daarom verschijnen er vanaf
deze week spotjes op de tele
visie om automobilisten aan
te zetten een roetfilter te ko
pen. Zo'n filter zorgt voor
minder vieze uitlaatgassen.
„Wij geven 500 euro subsidie,
dat is 80 procent van de aan
koopprijs. De overheid doet
dus al veel, nu moeten men
sen zelf ook nog iets bijdra
gen." GPD
ISRAËL - De regering van
Irak heeft geëist dat Israël
wordt opgeheven. In een com
muniqué wordt opgeroepen tot
eenheid om het Midden-Oos
ten van de 'voortdurende be
dreiging van de vrede' - de
joodse staat - af te helpen. De
joodse immigranten zouden
naar hun vaderlanden moeten
terugkeren, de staat Israël zou
moeten worden opgeheven en
het land zou door Arabieren in
bezit moeten worden geno
men.
WOONOORDEN - In Zeeland
zijn woonoorden gereed ge
maakt om Hongaarse vluchte
lingen te ontvangen. In Burgh-
sluis en Bruinisse is hard ge
werkt om de onderkomens
klaar te maken. De verwach
ting is dat Nederland 1300
vluchtelingen ontvangt. Dat ge
beurt in Utrecht. Wanneer ze
naar Zeeland komen is nog
niet bekend.
STRAF - De rechtbank in Alk
maar heeft een man uit Wemel-
dinge veroordeeld tot 229 da
gen celstraf en ontzegging van
de rijbevoegdheid voor vijf
jaar. De man negeerde een half
jaar terug vele stopbevelen
van de politie terwijl hij me!
drank op achter het stuur zat.
Hoofdredactie:
Peter Jansen
Arie Leen Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315500
Fax:(0113)315669
E-mail: redactie@pzc.nl
Lezersredacteur: A. J. Snel
Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel: (0113)315660
Fax: (0113)315609
E-mail: lezersredac.teur@pzc-.nl
Middelburg:
Buitenruststraat18
Postbus 8070
4330 EB Middelburg
Tel: (0118)493000
Fax: (0118)493009
E-mail: redwalch@pzc.nl
Goes: Stationspark 28
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113)315670
Fax. (0113)315669
E-mail: redgoes@pzc.nl
Terneuzen:
Willem Alexanderlaan 45
Postbus 145
4530 AC Terneuzen
Tel. (0115)645769
Fax. (0115)645742
E-mail: redtern@pzc.nl
Hulst: Het 's-Landshuis
Steenstraat il
4561 AR Hulst
Tel: (0114)371379
Fax:(0114)371380
E-mail: redhulst@pzc.nl
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel: (01111454647
Fax: (0111 )454657
E-mail: redzzee@pzc.nl
Opening kantoren
Goes, Zierikzee
en Hulst:
Maandag t/m vrijdag
van 8.30 tot 17.00 uur
Internetredactie:
Postbus 31
4460 AA Goes
E-mail: web@pzc.nl
Bezorgklachten: 0800-0231231
Maandag t/m vrijdag vóór 15.00 uur
gebeld, nog dezelfde dag nabezorgd;
zaterdag vóór 12 uur.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Fax:(076)5312330
Abonnementen: 0800-0231231
autom. afschrijving acceptgiro
per maand: 21,50 n.v.t
per kwartaal: 61,50 64,50
per jaar: €236.00 239,00
Voor toezending per post geldt een
toeslag.
E-mail: lezersservice@pzc.nl
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het
einde van de betaalperiode. U ontvangt
een schriftelijke bevestiging.
PZC, t.a.v. lezersservice,
Postbus 31, 4460 AA Goes
Losse nummers per stuk:
maandag t/m vrijdag: 1,30
zaterdag: 1,85
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties:
ABN AMRO 47.70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties:
Alle advertentie-orders worden uitgevoetd
overeenkomstig de Algemene
Voorwaarden van Wegener NV en volgens
de Regelen voor het Advertentiewezen
Overlijdensadvertenties:
maandag t/m vrijdag: tijdens kantooruren
zondag: van 16.00 tol 18.00 uur
Tel. (076)5312550
Fax. (076)5312340
Personeelsadvertenties:
Tel: (076)5312240
Fax:(076)5312340
Rubrieksadvertenties (kleintjes):
Tel. (076)5312104
Fax (076)5312340
Voor gewone advertenties:
Noord- en Midden-Zeeland
Tel. (0113)315520
Fax. (0113)315529
Zeeuws-Vlaanderen
Tel: (0113)315570
Fax. (0113)315571
Business to Business/Onroerend goed
Tel: (076)5312277
Fax: (076)5312274
Internet: v
iv.pzc nl/service/adverteren
Auteursrechten
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV is een onderdeel van liet Wegener-concern. De door u
aan ons verstrekte gegevens hebben wij opgenomen in een bestand dat wordt gebruikt voorcn®
(abonnementen)admimstralie en om u te (laten) informeren over voor u relevante diensten en pre
ducten van de titels en de werkmaatschappijen van Wegener of door ons zorgvuldig geselectea
de derden. Als u op deze informatie geen prijs stelt dan kunt u dit schriftelijk melden bij: PZC,*
Postbus 314460 AA Goes.
Behoort tot WGGGNGR
