PZC
Straks oefent
de Parij se politie
in een Zeeuwse
spoortunnel
Zeeland wordt mogelijk centrum
voor ondergrondse veiligheid
Redactie bijlagen: 0113-315680
www.pzc.nl
E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Noord-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0113-315570;
Nationaal: 020-4562500.
zaterdag 11 november 2006
Mr. Kees Galama stopt ermee 23
Enig gegniffel klonk eind januari in de aula van de Hogeschool Zee
land in Vlissingen toen commissaris van de koningin Wim van Gel
der pleitte voor het opzetten van een speciaal oefencentrum voor calami
teiten in tunnels. Zo'n centrum hoort thuis in Zeeland, zei hij tijdens de
inauguratie van twee lectoren. Het denken over veiligheid in en rond
tunnels zal de komende tijd steeds meer kennis en ervaring opleveren,
voorspelde hij. In een typische Calimero-reactie werd het idee door en
kele aanwezigen afgedaan als luchtfietserij, te groot voor Zeeland.
spoortunnel
hoofdgebouw
met onder meer
leslokalen en restaurant
oefenobject
met woningen
oefenobject
met kantoren en
parkeerkelder
garage voor
ambulances en
brandweerwagens
autotunnel
met twee
afzonderlijke buizen
Plattegrond van het oefencentrum voor onder meer ondergrondse calamiteiten dat mogelijk bij Terneuzen aangelegd gaat worden. illustratie Ricas
Nog geen jaar later is er van geg
niffel niets meer te horen in een
kleine kring van bestuurders, ambte
naren en ondernemers. De kans dat er
daadwerkelijk zo'n oefencentrum
komt in Zeeland, lijkt zelfs hoog tot
zeer hoog. En dan gaat het niet alleen
om een oefencentrum, maar om een
combinatie met een kennis- en onder
zoekscentrum op het gebied van on
dergrondse calamiteiten.
Als de plannen doorgaan, oefent over
twee jaar het arrestatieteam van de
Parijse politie in het aanhouden van
verdachten op het metrostation Ter-
neuzen-West, testen een tiental me
ters verderop Duitse wetenschappers
en studenten van de Hogeschool Zee
land een nieuwe betonnen schil voor
een treintunnel, leren Brusselse brand
weerlieden hoe ze op moeten treden
bij een brand in een parkeergarage,
oefenen Zeeuwse ambulanciers hoe ze
veilig in en uit de Westerscheldetun-
nel kunnen rijden en leren brandweer,
politie en bestuurders van Arnhem sa
menwerken bij een calamiteit in een
tunnelbuis van de Betuweroute. En
dat allemaal op een terrein van vijf
tot tien hectare in de Koegorspolder
of op de Axelse Vlakte.
Samen oefenen
Het veiligheidsbedrijf Ricas wil sa
men met bouwconsortium Heijmans
bij Terneuzen een groot oefen- en ken
niscentrum voor brandweer, politie,
geneeskundige diensten en onderzoe
kers van allerlei disciplines opzetten.
Op Underground (werktitel) kunnen
die diensten zowel afzonderlijk als sa
men oefenen en kunnen allerlei bedrij
ven en instellingen testen doen.
De nadruk bij dat oefenen ligt volgens
Ricasdirecteur Erwin Reijnders uit
Goes op het gezamenlijk optreden. Tij
dens tal van oefeningen en daadwerke
lijke calamiteiten blijkt keer op keer
dat gezamenlijk optreden van de ver
schillende veiligheidsdiensten vaak
moeizaam verloopt. Dat komt vooral
omdat elke dienst zijn eigen manier
van werken heeft en weinig oefent
met andere hulpdiensten.
Reijnders hoort bij zijn bezoeken aan
symposia vaak van veiligheidsfunctio
narissen dat ze ook veel te weinig oefe
nen in ondergrondse ruimtes. De
brandweerkorpsen van Terneuzen en
Borsele bijvoorbeeld mogen maar
eens per jaar oefenen in de Wester-
scheldetunnel en gaan eens in de twee
jaar een aantal dagen naar Zwitser
land om daar te oefenen in een tunnel.
Van medewerkers van TNO hoort hij
ook dat ze nauwelijks de kans krijgen
daadwerkelijk in tunnels te testen. Ze
moeten genoegen nemen met compu
tersimulaties en maquettes. Soms,
heel soms, mogen ze op een stil uurtje
heel snel even iets uitproberen in een
echte tunnel. Maar dan krijgen ze wel
werken met het centrum. Daartoe is
Buis direct bereid, onder andere op
het gebied van verkeersveiligheid.
Lonink weet dat het plan van Ricas en
Heijmans op steun kan rekenen van
de ministeries van Binnenlandse Za
ken en Verkeer en Waterstaat. „Het
past in het beleid om in Nederland zes
gespecialiseerde oefenlocaties voor
veiligheidsdiensten op te zetten."
Reijnders is van die steun op de hoog
te. Uit gesprekken met vertegenwoor
digers van zowel Binnenlandse Zaken
als de Bouwdienst van Rijkswater
staat blijkt volgens hem dat er een
enorme behoefte bestaat aan een der
gelijk centrum. „Rijkswaterstaat ver
wacht dat we de komende decennia in
Nederland meer ondergronds gaan
bouwen, gezien het toenemende aan
tal inwoners, de wens naar mobiliteit
en de beperking in ruimte." Reijnders
hoopt dan ook dat het ministerie korp
sen straks aanraadt om voor het oefe
nen in ondergrondse ruimtes niet uit
te wijken naar het buitenland. Lonink
archieffoto Dirk-Jan Gjeltema
vernacht dat het ministerie dat zeker
zal doen. „Voor elk Nederlands korps
zal het straks goedkoper zijn om te oe
fenen in een modern centrum in Ter
neuzen dan in bijvoorbeeld Engeland,
Zweden of Zwitserland."
Leidende rol
Van Gelder is onder de indruk van de
plannen van het consortium. Zo'n oe
fen- en kenniscentrum past volgens
hem in Zeeland. „Op die manier
wordt op een positieve manier ge
bruik gemaakt van de mogelijkheden
van de regio."
Hij voorziet zelfs dat met de komst
van zo'n centrum Zeeland een leiden
de rol gaat spelen op het gebied van
veiligheid in ondergrondse ruimten.
„Zo'n centrum in combinatie met de
Westerscheldetunnel, het lectoraat On
dergronds Bouwen van de Hogeschool
Zeeland en Roosevelt Academy moet
tot iets moois leiden."
Emile Calon
op het hart gedrukt toch vooral geen
roetsporen of erger achter te laten.
Dat is volgens Reijnders geen manier
om echt iets uit te proberen. „Je moet
de werkelijkheid zo dicht mogelijk
zien te benaderen. Dat is de manier
om je voor te bereiden op een echte ca
lamiteit. En niet een keer oefenen per
jaar maar herhalen, herhalen en nog
eens herhalen onder de meest realis
tische omstandigheden. Dan pas leer
je hoe te handelen als het echt nodig
is."
Vluchtwegen
Aannemersbedrijf Heijmans, betrok
ken bij de bouw van de Westerschelde
tunnel, hoort ook tot de initiatiefne
mers van het centrum. Het bedrijf is
tot nu toe alleen als ontwikkelaar be
trokken bij het plan. Het is echter ook
geïnteresseerd omdat het voorziet dat
er steeds meer tunnels gebouwd gaan
worden. Het bedrijf kan dan straks in
Terneuzen als medeparticipant kennis
opdoen met nieuwe technieken, bouw
methodes en producten, bijvoorbeeld
twee verkeerstunnels boven elkaar.
Tot nu toe wordt die bouwmethode
nog nergens toegepast. Het is echter
goed denkbaar dat over een tiental
jaar sommige bestaande tunnels ver
dubbeld worden om zo iets te doen
aan de verkeersdruk. In Terneuzen
kan de aannemer uitproberen hoe in
zo'n geval bijvoorbeeld de vluchtwe
gen moeten worden aangelegd.
De aanleg van Underground wordt
door Reijnders begroot op zo'n 25 tot
30 miljoen euro. In dat bedrag is geen
hotel meegenomen. De cursisten kun
nen straks slapen in een hotel dat toch
wordt gebouwd nabij het toekomstige
Terneuzense skicentrum bij de brug
van Sluiskil of in de marinekazerne in
Vlissingen.
Op het eerste gezicht lijkt Vlissingen
niet de meest logische keus omdat er
dan toch gereisd moet worden tussen
het centrum en de slaapverblijven van
de cursisten. Dat moet echter sowieso
omdat het centrum straks in de zwaar-
Rampenoefening in de Westerscheldetunnel.
in Terneuzen klaar is, kan ik tegen
veel minder kosten veel meer oefe
nen." Daarnaast ontstaat daar een
kenniscentrum waar hij van kan profi
teren. Daar worden straks immers de
nieuwste ontwikkelingen op het ge-
ste milieuklasse valt en er dus niet in
de directe omgeving geslapen mag
worden.
De Terneuzense brandweercomman
dant Jeroen Meijering hoopt dat het
centrum zo snel als mogelijk wordt ge
bouwd. Nu reist hij voor een bedrag
van zo'n 200.000 euro eens in de twee
jaar met honderd brandweerlieden
van zijn korps naar Zwitserland om te
oefenen in tunnels. „Als het centrum
bied van tunnelveiligheid getest. Me
ijering hoeft dan maar even de kanti
ne van het oefencentrum in te lopen
om te horen hoe calamiteiten in tun
nels en andere ondergrondse ruimten
beter bestreden kunnen worden.
Burgemeester Jan Lonink van Terneu
zen is mogelijk nog enthousiaster dan
zijn brandweercommandant. Hij ziet
ook de economische kansen die zo'n
centrum biedt. Honderd man direct
aan het werk en twee- tot driehon
derd indirect. Dat kan zijn regio goed
gebruiken.
Lonink hamert er op dat Zeeland nu
moet tonen dat het niet verdeeld is.
De verschillende regio's moeten de
plannen van Ricas en Heijmans niet
aangrijpen om eigen problemen op te
lossen of afgunstig te zijn. „Laten we
deze kans nu samen grijpen." Bij mo
gelijke problemen doelt hij onder
meer op het oefencentrum van de
stadsgewestelijke brandweer in Vlis
singen. Dat centrum zal op zijn minst
zware concurrentie van het Terneuzen
se ondervinden. Om die reden moet
volgens Lonink gezocht worden naar
een oplossing voor het Vlissingse cen
trum. Misschien, zo oppert hij, kun
nen de medewerkers van dat centrum
straks aan de slag in Terneuzen.
Directeur Tin Buis van de NV Wester
scheldetunnel ziet grote kansen voor
zo'n centrum. Het is volgens hem een
ambitieus maar ook 'best haalbaar'
plan. Hem'is gevraagd om samen te
