Eigenzinnig over Zeeland
De troost van een
vlucht regenwulpen
PZC
5,95
15 KOPSTUKKEN UIT DE NEDERLANDSE
LITERATUUR IN ÉÉN MEESTERLIJKE SERIE
bruna
22
ctie
AU
GENIET VAN 15 KOPSTUKKEN
UIT DE NEDERLANDSE
LITERATUUR!
KORTINGSBON
vrijdag 10 november 2006
Lezersredacteur A. J. Snel is
bereikbaar per post op het
adres van de
Centrale Redactie van de PZC,
Stationspark 28,
Postbus 31,
4460 AA Goes.
Telefonisch: 0113 - 315660.
E-mail:Lezersredacteur@pzc.nl
Het forum waarop lezers zich
kunnen uiten over actuele
zaken is bereikbaar via
internet: www.pzc.nl.
Lezers die actief bezig zijn met
de krant, die hebben een warm
plekje in ons hart. Het duidt er
op dat ze betrokken zijn bij de
PZC en daar zijn wij op uit.
Met plezier geven we daarom
een brief door van de hand van
Martha Vergouwe uit Vrouwen
polder. Ze combineerde twee be
richten uit de Provinciale
Zeeuwse Courant en dat leverde
het volgende overzicht op:
'Hoog bezoek!
9 november Wilders
11 november Balkenende (carna
valesk eigenlijk
13 november de Geus van Geel
16 november Verdonk Van Ar-
denne
18 november Sinterklaas
Wedden dat volgend jaar alleen
Sinterklaas nog komt?'
Martha Vergouwe is iemand
met een mooi, onwankelbaar
vertrouwen in Sinterklaas.
En ze heeft een vooruitziende
blik. Voordat wie dan ook er
maar over gerept had, wist zij
blijkbaar al dat de Alexander
Pechtold, leider van haast alle
D66'ers, Zeeland links zou laten
liggen.
Uit haar overzicht valt voor de
oplettende lezer ook nog af te lei
den dat er geen redenen zullen
zijn om volgend jaar rond deze
tijd verkiezingen te houden.
Onder passagiers van het fietsvoetveer van Vlissingen naar Bres-
kens ontstond onlangs beroering. Ze werden in opdracht van de
BBA door een bijzondere opsporingsambtenaar gecontroleerd en
moesten een identiteitskaart of legitimatie tonen. Volgens de kwade
passagiers gebeurde dat zonder opgave van reden.
Ook het Sluise PvdA-raadslid L. Wille werd gecontroleerd. „Het is
gewoon belachelijk. We schieten echt door in Nederland. Een ty
pisch geval van overijverige dienstkloppenj. Zo langzamerhand
krijg ik de indruk dat we in Nederland bij geboorte maar een brand
merk op het voorhoofd moeten branden."
Op het forum van de PZC haalden we de kwestie dezer dagen nog
een terug om de mening te wagen van de bezoekers van het digitale
praathuis. Het aantal reacties was zeer groot, uiteenlopend van
kalm tot furieus.
Sjonnie kwam met een plan dat al een beetje naar Sinterklaas doet
verlangen. „Verplicht legitimeren lijkt me een goed plan. Misschien
is het een idee dat de mensen die dagelijks met de boot over moeten
een afbeelding van een stoombootje op hun kleding zetten. Dan zijn
ze tenminste duidelijk zichtbaar."
Zo kort als het maar kon was de reactie van Willem: „Emigreren!"
„Als oud- kapitein, die nog een half jaar te heeft gewerkt bij de
BBA toen de grote schepen er nog waren, werd mij door de beman
ning verteld dat er bijzondere opsporingsambtenaren aan boord wa
ren zonder mijn medeweten", schreef Kees Lems. „Ik heb deze per
sonen naar het stuurhuis laten komen en hun gewaagd naar hun le
gitimatie en werkwijze, zodat ze niet zonder medeweten van de ka
pitein konden lopen te controleren. Deze twee personen waren zeer
verontwaardigd en ik heb ze ook direct van boord gestuurd. Nulo
pen deze gesubsidieerde personen zonder opgaaf van reden mensen
te controleren die al jaren overkomen. Belachelijk dat de BBA zo
reageert."
Pesten
Maja Westveer vindt de controle heel normaal: „Regels zijn regels.
Het is al lange tijd bekend dat deze plicht er is. De betrokken con
troleur had moeten aangeven waarom de controle plaats vond. Dat
is helaas niet (duidelijk) gebeurd. Ik vind de reactie van het raad£
lid Wille vreemd. Hij zou toch de geldende regels moeten kennen,"
Een tikkeltje pesterig is de bijdrage die Jos aan de discussie levert:
„Weer typisch zo'n geval van een boa, bijzonder onkundige ambte
naar. Kan iemand me vertellen wat het nut van die lui is behalve
burgers pesten?"
F. Hinse begrijpt alle drukte niet: „Er is nu eenmaal identificatie
plicht in Nederland. Overigens niet uniek, in elk Europees land
geldt iets dergelijks. Dus waarom die ophef? Als je de juiste papie
ren op zak hebt, is er toch niets aan de hancl? Gewoon de wetten ge
hoorzamen. Als je dat te veel vindt, moet je maar emigreren naar
een bananenrepubliek, in plaats van 'schande' te roepen".
Bert Stuit heeft een schrikbeeld: „Dit land gaat onder J.P. Balken
ende met zijn zogenaamde christenvrienden kapot aan regelgeving
en zal ten onder gaan aan Amerikanisering. Het wordt tijd vooreen
beleid waar het (sociale) leven centraal staat. We koersen anders af
op een technocratische politiestaat."
Citaat
Ik ben tégen de doodstraf, zelfs voor hen die vóór zijn.
Woody Allen
door A.J. Snel
Het ging, in het begin van de jaren
zestig, bij de krant om feiten, fei
ten en nog eens feiten. De krant liet veel
autoriteiten aan het woord en streefde
naar volledigheid. Twee mensen wisten
daarin enige verandering te brengen: re
dacteur William Rothuizen en, van bui
ten de redactie, de tekenaar Jac. Prince.
Zij introduceerden een nieuwe vorm
van journalistiek, waarbij ruimte was
voor eigen waarneming, interpretatie
en vooral ook verbeeldingskracht. Sa
men trokken ze door dit gewest, op
zoek naar mensen die niet uit hun doen
raakten door de veranderingen om hen
heen, die hun gang bleven gaan op een
manier die paste bij de Zeeuwse geaard
heid.
Toenmalig hoofdredacteur G.A. de Kok
keek kritisch naar de uitkomsten van
hun inspanningen en kwam tot de slot
som dat hun journalistieke benadering
van het leven van alledag de Provincia
le Zeeuwse Courant goed deed.
Zo kreeg deze krant er een component
bij dat in de regionale journalistiek als
ongebruikelijk gold. De eigenzinnig
heid werd, zoals zo vaak, beloond. De
lezers moesten wennen aan de beelden
de, associatieve manier van werken van
Rothuizen en Prince, maar de waarde
ring groeide gestaag. De PZC kreeg er
meer eigenheid en cachet door; dat ont
ging vrijwel niemand. De twee mannen
die in die jaren een nieuwe toon zetten,
wiedden daarmee een bed voor journa
listieke plantertjes die na hen kwamen.
De PZC bleef een regionale krant met
nieuws van de vierkante meter, maar
daaraan werd iets van waarde toege
voegd.
Verrassing
Ik was aangenaam verrast toen dezer
dagen op mijn bureau een boek landde
dat de tijd van weleer deed herleven.
'Sporen van het oude Zeeland in de luw
te van een nieuwe tijd', is het getiteld.
Gisteren werd het ten doop gehouden in
de Drukkerij in Middelburg.
William Rothuizen haalde zijn verhalen
uit de archieven, zocht er de tekeningen
van Jac. Prince bij en stelde een bundel
samen met dicht op de huid geschreven
reportages uit de tijd dat bestuurlijk
Zeeland zich tot het hogere geroepen
voelde en dat gevonden meende te heb
ben in grote industrie, die zich moest
vestigen aan de boorden van de Wester-
Rothuizen baalde een kleinood uit de archieven.
foto Lex de Meester
over de journalistieke vorm die hij voor
stond, lieten varen. Zij, met name De
Kok, namen risico's. Bovendien, ze zorg
den voor een klimaat waarin redactione
le medewerkers het gevoel hadden te be
horen tot een groepje uitverkorenen dat
bij een krant mocht werken die de mid
delmaat ontsteeg.
De nu gebundelde verhalen zijn heel
herkenbaar: het Schouwse Serooskerke
waar de laatste school verdween; de
scheepstimmerlieden van de werf van
Meerman op Arnemuiden, de zagerspit-
ter Frans de Kubber, die weinig begrip
van de dienaren van de wet mocht on
dervinden. Ze zijn tot in hun vezels
Zeeuws, de mensen op hun zo vertrouw
de plekken. En ze ontroeren. De archie
ven hebben een kleinood prijsgegeven.
Sporen van het oude Zeeland, door
William Rothuizen, met tekeningen van
Jac.Prince, is een uitgave van Aprilis bv
te Zaltbommel. Prijs 17,50 euro.
schelde. De verhalen en beelden liepen
langs een ander spoor. Rothuizen vond
dat er wel genoeg geschreven werd over
de zegeningen van de nieuwe tijd. Hij
liet zien hoe het leven op enige afstand
van bulldozer en heimachine gewoon
doorging.
De verhalen blijken niet gedateerd. Wel
licht ligt de verklaring daarvoor in het
feit dat in de jaren zestig noch later een
duidelijke cesuur is aan te wijzen als
het gaat om de plaats van de Zeeuwse
mens binnen zijn land van zeeën. De
vernieuwing raakte niet de Zeeuwse
ziel. Jawel; de zoon van de kastelein
heeft zijn keuken wel gemoderniseerd
en weet iets van wijnen, de kleinzoon
van de smid staat niet meer aan het ster-
valje maar repareert in een verwarmde
werkplaats rijwielen. Maar in wezen is
er niet zo veel veranderd. Ze staan in
hun tijd zoals hun vaders en grootva
ders decennia geleden stonden; onver
stoorbaar, met een sterk vermogen tot
relativeren, naar het innerlijk robuust.
Jac. Prince, in wiens moeilijk te defi
niëren karakter een inktzwart gevoel
voor humor werd verenigd met een gro
te gevoeligheid, tekende Zeeland en wie
daar woonden in zijn geheel eigen stijl,
rekening houdend met de grafische mo
gelijkheden die de krant in die tijd
bood. Hij was een meester in licht en
donker en hij drong door tot de kern.
Zijn dood, Prince stierf in 1973 op de
leeftijd van 45 jaar, bracht louter ver
lies.
Bewondering
Bij de aanbieding van zijn boek aan de
lezersredacteur van de PZC, aan mij
dus, toonde oud-PZC-redacteur Willi
am Rothuizen op afstand in de tijd zijn
waardering voor de mensen die destijds
de redactie van de krant leidden en die
hun aanvankelijke terughoudendheid
Onder de naam
Kopstukken
presenteert de PZC
een 15-delige serie
uitgaven van
literaire boeken.
Vandaag: de roman
'Een vlucht
regenwulpen' van
Maarten 't Hart
Maarten 't Hart
foto Bert Nienhuis/GPD
door Theo Hakkert
Zeven jaar hield Maarten
't Hart (61) het manuscript
van zijn roman Een vlucht
regemoulpen in portefeuille.
'Leiden, voorjaar en zomer
1971', zo luidt de datering.
Het boek verscheen in sep
tember 1978 en werd 't Harts
doorbraak naar het grote
leespubliek.
Het was ook in 1971 dat hij
debuteerde. Onder het nau
welijks verhullende pseudo
niem Martin Hart publiceer
de hij de roman Stenen voor
een ransuil. Het pseudoniem
legde hij een paar jaar later
af, en zo werd stapje voor
stapje de weg geplaveid voor
Een vlucht regenwulpen, een
zeer persoonlijk boek.
Veel in Maarten, de hoofdper-
soonn, is terug te leiden tot
de biografie van de auteur.
Afkomstig uit een streng ge
reformeerd milieu. Grote lief
de voor de natuur. Als bio
loog werkzaam op de univer
siteit.
Maarten is eenzaam en on
handig in persoonlijke con
tacten. Op de middelbare
school wordt hij verliefd op
Martha. Ze is onbereikbaar,
maar zijn liefde is eeuwig. In
de laatste pagina's van de ro
man, waarin Maarten lijkt te
sterven, verschijnt haar beel
tenis aan hem. Maarten en
Martha: de overeenkomst in
hun namen wijst erop dat we
Martha kunnen beschouwen
als Maartens vrouwelijke
kant, die voor hem onbereik
baar is.
De andere vrouw in zijn le
ven is zijn moeder, met wie
hij een goede band heeft. Bij
haar sterfbed delen ouderlin
gen haar mee dat ze niet
naar de hemel zal gaan,
waarop Maarten ze het huis
uitsmijt. De beroemde scène
volgt waarin de moeder
sterft. Precies op dat mo
ment ziet hij een vlucht re
genwulpen over het donkere
riet vliegen. Twee unieke mo
menten vallen samen. Het
biedt hem troost.
De roman heeft in al die ja
ren niets aan kracht inge
boet. Een vlucht regenwul
pen is de titel waar Maarten
't Hart het eerst mee wordt
geassocieerd, zoals Wolkers
met Turks fruit, Hermans
met De donkere kamer van
Damocles ën Reve met De
avonden.
Een vlucht regenwulpen is
vanaf vandaag verkrijgbaar
in de boekhandel en Free
Record Shop.
Lezers van de PZC krijgen
korting tegen inlevering van
de bon uit de krant.
KOPSTUKKEN TITELS:
1.
Hella 5. Haasse
Heren van de thee
21 oktober
2.
Joost Zwagerman
Gimmick!
28 oktober
3.
J. Bemlef
Eclips
4 november
4.
Maarten 't Hart
Een vlucht regenwulpen
11 november
5.
Geerten Meijsing
Veranderlijk en wisselvallig
18 november
6.
Mensje van Keulen
Van lieverlede
25 november
7.
Amon Grunberg
Fantoompijn
2 december
8.
Harry Mulisch
De aanslag
9 december
9.
Doeschka Meijsing
Robinson
16 december
10.
Robert Anker
Een soort Engeland
23 december
11.
Jeroen Brouwers
Bezonken rood
30 december
12.
Jan Wolkers
Brandende liefde
6 januari
13.
Cees Nooteboom
Rituelen
13 januari
14.
Hugo Claus
De Metsiers
20 januari
15.
Willem Elsschot
Lijmen Het Been
27 januari
De boekenredactie van de PZC
selecteerde voor u 15 kopstukken
uit de Nederlandse literatuur.
Meesterlijke boeken van schrijvers
die nationaal en internationaal
hun sporen meer dan verdiend
hebben. Kortom, de Kopstukken Collectie mag niet in uw
boekenkast ontbreken! Daarom is er exclusief voor
abonnees een éénmalige korting van 3,00 per
titel (normale prijs 8,95). Vanaf 21 oktober
verschijnt er gedurende 15 weken elke week een nieuw
Kopstuk. U kunt de boeken los kopen bij Bruna, Free
Record Shop, The Read Shop of één van de deelnemen
de boekhandels met de bon in deze advertentie. Kijk
voor online bestellingen of een distributiepunt bij u in de
buurt op www.15kopstukken.nl.
Verkrijgbaar bij:
en alle deelnemende boekhandels
Winkelprijs 8,95
Actieprijs voor abonnees
slechts PQC per deel
r
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
