PZC
Trek iets warms aan voor het klimaat
Met recht een havenstad
Dikke traiendag
namen
weerwoord
Aanmeren
Redactie bijlagen: 0113-315680
vvww.pzc.nl
E-mail:redactie@pzc.nl
Postbus 314460 AA Goes
Advertentie-exploitatie:
Moord-en Midden-Zeeland: 0113-315520;
Zeeuws-Vlaanderen: 0113-315570;
Nationaal: 020-4562500.
dinsdag 7 november 2006
November heeft
maar 30 dagen,
maar dubbel
wind en
regenvlagen
dat betekent dat er wel drie
honderd mensen in Zee
land Versprille heten. In
Zuid-Beveland wonen er
ook veel, vooral tussen
Goes en Rrabbendijke. Me
neer de redacteur, is dat
niet genoeg om dit stukje in
buitengebied te zetten? Bij
voorkeur op de eerste pagi
na rechts.
Meneer Versprille had on
dertussen helemaal verge
ten om te vertellen waar
zijn naam vandaan kwam.
Toevallig had hij dat er
gens gelezen. Dus ging hij
verder:
Versprille is eigenlijk een
verspreking: er is een r inge
voegd, wat vaak gebeurt.
De naam luidt in oorsprong
Verspille. Dat komt van
Verspeel(t), Verspel(t). Let
terlijk is dat 'van de
Speelt': de plaats waar spil-
doorn groeit, witte haag
doorn. Meneer de lezersre
dacteur, mag ik U erop wij
zen, dat zowel Spildoom
als Hagedoom als familie
namen voorkomen. Trou
wens Verdoom bestaat
ook.
Dank U. O ja, ik vergat nog
te zeggen dat meidoorn de
gewone naam voor die
struik is. Daarom heten wij
eigenlijk Van de Meidoorn.
Met vriendelijke groeten
van
Lo van Driel
wilde ook eens in de krant.
Met zijn verhaal. Hij had al
een paar keer een brief ge
schreven maar de krant
vond die te lang en te wei
nig compact. Hij begreep
het niet.
Nu zou hij dan maar een
stukje over zijn naam opstu
ren. Misschien kwam het er
dan in. Zo begon hij:
Onze familie komt uit
Zeeuws-Vlaanderen. Daar
wonen de meeste Verspril-
les. In heel Nederland zo'n
kleine honderd, in onze
mooie provincie heten onge
veer zestig families en be
drijven Vesprille. Getrouw
de Versprille-vrouwen heb
ik niet allemaal meegeteld,
want dat zie je niet aan hun
neus. Dat laatste streepte
hij door. Toen ging hij ver
der:
foto Lex de Meester
Bijna dagelijks komt te
genwoordig het onder
werp klimaatverandering
voorbij. Of we het leuk vin
den of niet, zeker in een op
het water veroverde provin
cie als Zeeland zijn de gevol
gen merkbaar. Dat moet tij
dens de eerste Zeeuwse Kli
maatdag duidelijk worden.
Geniet of huiver: dinsdag 28
november is het 'dikke
truiendag'Thuis, op het werk,
op school, in de auto - kortom
overal de verwarming een tand
je lager en een dikke trui aan.
Om zo eens bewust stil te staan
bij klimaatverandering.
Het Zeeuws Platform Duurza
me Ontwikkeling, het centrum
voor internationale samenwer
king COS en de Zeeuwse Milieu
Federatie slaan hiervoor de han
den ineen. Ze nodigen overhe
den, bedrijven, organisaties en
scholen uit om op de 28e iets
speciaals te doen en aandacht
te besteden aan de klimaatver
andering.
Dat kan in elk geval makkelijk
door de verwarming van gebou
wen en kantoren tijdens de
Zeeuwse Klimaatdag in te stel
len op 18 graden Celsius, zegt
Ad Phernambucq van het
Zeeuws Platform. Hij vindt het
uitroepen van een dikke truien
dag een aardige vondst.
„Het is zeker niet flauw. Kli
maatverandering is een akelig
zwaar thema. Het wordt al ge
noeg vanuit de zware hoek be
licht. Natuurlijk, het is een se
rieus thema, maar je kunt het
ook op een wat leukere manier
aan de orde stellen."
van de aarde) versterkt. Onder
meer door het gebruik van fos
siele brandstoffen (olie, kolen,
gas). Daardoor wordt het gehal
te aan kooldioxide (C02) en an
dere broeikasgassen steeds ho
ger. Hierdoor warmt de aarde
extra op.
De belangrijkste gevolgen zijn
stijging van de zeespiegel en ver-
ruwwing van het klimaat, waar
door extremere weersituaties
(droogte, regenval, stormen) toe
nemen of sterker worden. De
kans op overstromingen, schade
Hij hoopt dat door de actie de
ontwikkeling van het klimaat
'een beetje het gesprek van de
dag' wordt. Dat is het onder
werp volgens hem alleszins
waard. Want de klimaatveran
dering is misschien wel hét
grootste wereldwijde milieu
vraagstuk.
Phernambucq is ervan over
tuigd dat de mens het natuurlij
ke broeikaseffect (opwarming
en slachtoffers neemt toe. Erbij
komt dat de natuur - planten en
dieren - in de war raakt. Niet
voor niets worden in Zeeland
steeds meer zuidelijke soorten
waargenomen.
De initiatiefnemers voor de dik
ke truiendag gaan de instellin
gen oproepen om mee te doen.
Onder meer door ze te vragen
een berekening te maken van de
energiebesparing en de verme-
Voorspelling tot 2050: 's winters meer, 's zomers minder neerslag.
den uitstoot van C02 als één
dag minder gestookt wordt. „Je
kunt ook wat vertellen over in
terne milieuzorg, een film verto
nen, een tentoonstelling opzet
ten of de verkiezing van de
mooiste dikke trui organise
ren", oppert Phernambucq.
Tweede activiteit tijdens de eer
ste Zeeuwse Klimaatdag (het
moet een jaarlijks terugkerend
evenement worden) is een Kli
maatcafé. In het Schuttershof
te Middelburg vinden discus
sies en muzikale optredens
plaats. Half december wordt de
film An Inconvenient Truth van
de Amerikaanse ex-presidents-
kandidaat Al Gore vertoond.
Rinus Antonisse
Droogte in natuurgebied De Braakman, afgelopen zomer
foto Willem Woznitza
Zeeland grossierde vroeger in
haventjes. Veel zijn er verdwe
nen, in onbruik geraakt of
hebben een andere bestem
ming gekregen. In de serie
Aanmeren aandacht voor dit
maritiem erfgoed, met illus
traties van Adri Karman. De
ze week: de havens van Vlis-
singen.
Nieuwe Haven, 1443, later En
gelse Kaai, thans Vissershaven;
Pottekaai, 1581, ook Rommel-
haven genoemd, gedempt in
1909;
Dokhaven, 1614, door de
Leeuwensluis verbonden met
de Pottekaai, de sluis werd afge
sloten door een stenen beer;
Oosterhavcn, 1614, later
schutkolk voor de Marinesluis,
in 1893 afgedamd;
Binnenhavens, le en 2e, 1873,
aangelegd bij het graven van
het Kanaal door Walcheren;
Buitenhaven, 1873, ook aan
gelegd bij graven van het ka
naal;
Vlissingen-Oost, vanaf 1964,
diverse havens in het Sloege-
bied.
Dat begin 20e eeuw verschillen
de havens zijn gedempt, had
vooral te maken met de waters
nood die in 1906 de stad teister
de.
Voor velen is de oude Voorha
ven uit 1308 - dus over twee
jaar het 700-jarig bestaan - dé
Vlissingse haven. Dankzij de
aanwezigheid van het ongenaak
bare Keizersbolwerk (uit 1548,
onder Napoleon in 1811 ver
sterkt, in 1989 gerestaureerd) is
met een beetje fantasie makke
lijk voor te stellen dat hier de
trotse schepen van zeehelden
als De Ruyter, Bankert en de
Evertsen uitgewuifd en verwel
komd zijn.
Waar nu het Bellamypark ligt,
meerden handelsschepen af, de
Voorhaven was bestemd voor
de oorlogsschepen. Die moesten
snel het zeegat uit kunnen. De
oorlogs- en handelsschepen uit
Neerlands gloriejaren zijn nu
vervangen door pleziervaartui
gen. De Visserhaven opzij van
de Voorhaven (nu Koopmansha
ven) is omgedoopt tot De Ruy
ter jachthaven.
Voor een beetje sfeer is het goed
eerst een rondje door de gangen
van het bolwerk te maken. En
snuif daarna op de gerestau
reerde loodsensteiger de zilte
zeelucht op. Het standbeeld van
De Ruyter, dat sinds 1894 fier
boven op het bolwerk prijkt,
maakt de nostalgische ervarin
gen compleet. Een perfecte plek
om in 2007 stil te staan bij het
feit dat de zeeheld 400 jaar gele
den in de Scheldestad werd ge
boren.
Rinus Antonisse
Om het verhaal van de Vlis
singse havens te kunnen
begrijpen, is een duik in het ver
leden nodig. Sommige geschied
schrijvers beweren dat Vlissin-
gen al vóór 1300 over een haven
beschikte. Die lag tussen het
Bellamypark en de Boulevard.
Er is in elk geval in 1247 sprake
van een (oud-)Vlissingen, dus
het kan wel.
Vast staat dat graaf Willem III
van Henegouwen tussen 1304
en 1308 een nieuwe haven liet
graven, de Westerhaven. Ver
deeld in een voor-, midden- en
achterhaven. Rondom ontstond
Nieuw-Vlissingen. De huidige
stad. Oud-Vlissingen verdween
bij de verbetering van de ves
tingwerken in 1810 van de
kaart.
Vlissingen kan men met recht
een havenstad noemen",
schrijft M. H. Wilderom in zijn
standaardwerk Tussen Afsluit-
dammen en Deltadijken (deel
3). Hij is er trots op zijn woon
plaats dat stempel te kunnen ge
ven. Om dat te onderstrepen zet
hij de havens op een rij:
Westerhaven, 1308, bestaan
de uit Voorhaven tegenwoordig
Koopmanshaven genaamd, de
Koopmanshaven of Bierkaai in
1909 gedempt en nu Bel
lamypark, de Achterhaven in
1909 gedempt en nu Spuistraat;
