Rusland zet Georgië onder druk
PZC
Britse pensionado's in Spanje
mogen hun buren verklikken
Iran vuurt ballistische Shahab-raketten af
Oproep tot bouw van meer kerncentrales
Clusterbom treft vooral kinderen
Antwerpse verdachte
racistische moorden
toerekeningsvatbaar
IGazprom verdubbelt vraagprijs voor gas aan buurland
Schrijver van
«Sophie's Choice
™;is overleden
Honden in China
«zijn vogelvrij
J
Duits eurobiljet verkruimelt
Na oorlog nog doden door wapens
Casinopersoneel ontvangt toch fooi
Toeristen keren IJsland de rug toe
China verliest bijna duizend meren
Tien jaar cel voor besnijdenis
Arrestatiegolf
Barrière Rif in
Australië gebaat
bij zonnescherm
vrijdag 3 november 2006
floor Maurice Wilbrink
SDEN HAAG - Overheden moe
ten hun plannen voor nucleaire
energie versnellen. Die oproep
doet het Internationaal Energie
Agentschap (IEA).
da bverheden zouden hun twijfe-
t dl
lende kiezers ervan moeten over
tuigen dat kernenergie veilig en
noodzakelijk is. Het is voor het
eerst sinds de oprichting van
het IEA in 1974 dat het aan
spoort om meer te investeren in
kernenergie. Het agentschap
werd opgericht in reactie op de
eerste oliecrisis, en het berekent
periodiek de toekomstige we
reldwijde vraag naar energie.
IEA-hoofdeconoom Fatih Birol
zegt: „Wij hebben in feite mor
gen al een beslissing nodig, om
te voorkomen dat er onomkeer
bare dingen gebeuren op het ge
bied van klimaat en leveringsze
kerheid."
Het IEA-advies komt nadat de
G-8 (groep van acht grote indus
trielanden) had gevraagd hoe
overheden moeten omgaan met
de opwarming van de aarde en
energieveiligheid. Olie en gas ko
men veelal uit instabiele delen
van de wereld. Klimaatverande
ring wordt toegeschreven aan
het verbruik van fossiele brand
stoffen. GPD
joor Remco Reidinq
MOSKOU - Rusland heeft de
vraagprijs voor gas aan Georgië
Verdubbeld, nadat topoverleg
"^Tussen beide landen was mis
lukt. Met de prijsverhoging
1 maait het Kremlin het buurland
^pog steviger de duimschroeven
aan.
^everancier Gazprom maakte
Propekend dat Georgië volgend
i jaar 230 dollar (190 euro) per
^'duizend kubieke meter aardgas
enamoet betalen. Die prijs is verge
lijkbaar met wat rijke Europese
"eei landen neerleggen voor Rus-
sisch gas. Eerder op de dag was
Ie Georgische minister van Bui-
tenlandse Zaken, Bezjoeasjvili,
f ;r niet in geslaagd de hoogopge-
lopen spanningen tussen beide
landen te verminderen en de
Russische blokkade van Georgië
te beëindigen. Hij sprak met
zijn Russische collega Lavrov.
Het was de eerste ontmoeting
van toppolitici uit beide landen
sinds de diplomatieke crisis
eind september escaleerde.
Na de arrestatie van vier Russi
sche officieren op verdenking
van spionage kondigde Rusland
een economisch embargo af. Eer
der waren landbouwproducten,
wijn en water uit Georgië al ver
boden. Alle verbindingen (lucht
vaart, grenzen en post) werden
verbroken. Een klopjacht leidde
tot de uitzetting van honderden
'illegale' immigranten uit Geor
gië.
Geweld
Het Kremlin beschuldigt de re
gering in Tbilisi ervan met ge
weld de controle over twee sepa
ratistische regio's te willen her
stellen. De Georgische regering
verwijt Rusland op zijn beurt
Abchazië en Zuid-Ossetië te
steunen en ontkent dat het plan
nen heeft voor militair ingrij
pen. Bezjoeasjvili kreeg slechts
een lijst met eisen mee waaraan
zijn regering volgens Moskou
moet voldoen. De minister sloot
vervolgens niet uit dat Tbilisi de
Russische toetreding tot de We
reldhandelsorganisatie (WTO)
zal blokkeren. Dreigementen,
provocaties en intimidaties vlie
gen al maanden over en weer
tussen beide landen.
Oekraïne
Bezjoeasjvili zei dat hij wel ga
ranties had gekregen dat Rus
land deze winter gas en elektrici
teit niet zal afsluiten ondanks
de crisis en onenigheid over de
gasprijs. Op 1 januari had Ga
zprom de gaskraan voor Oekraï
ne dichtgedraaid, nadat beide
landen niet tot prijsafspraken
waren gekomen. Het leidde tot
stokkende leveranties aan en
grote verontwaardiging in Euro
pa.
De Georgische minister van Eco
nomische Hervormingen, Ben-
doekidze, noemde de prijsverho
ging 'een politieke beslissing'.
Die zou het land moeten dwin
gen op de knieën te gaan. Geor
gië haalt driekwart van zijn gas
uit Rusland. „Ik weet niet of de
ze prijs vaststaat, maar het is
duidelijk dat dit geen markt
prijs is", zei Bendoekidze.
Gazprom heeft de afgelopen ja
ren de prijzen voor gasleveran-
ties aan buurlanden fors ver
hoogd.
Rusland wil subsidies die date
ren uit de Sovjettijd beëindigen
en vindt dat ook de voormalige
Sovjetstaten marktprijzen moe
ten betalen. Analisten menen
dat het Kremlin buurlanden
met een pro-westerse koers zo
ook wil laten voelen dat zij af
hankelijk blijven van Rusland.
GPD
Zie ook: www.ruslandblog.nl
erk-
pro-
mecNEW YORK - De Amerikaanse
lu,r"schrijver William Styron is
^'woensdag op 81-jarige leeftijd
overleden, zo is gisteren bekend
gemaakt. Styron, in Nederland
^vooral bekend van het verfilmde
taii
boek Sophie's Choice, gold in de
Verenigde Staten als een van de
;beste naoorlogse schrijvers.
?10'De in Virginia geboren auteur
Afwacht als 26-jarige zijn eerste
boek op de markt, Lie Down in
IDarknessThe Long March
5.1(1957) en Set this House on Fire
.'(I960) trokken al snel de aan-
e11 dacht van het grote publiek.
A flijn doorbraak kwam in 1967
pet The Confessions of Nat Tur-
aanWr. Een jaar later kreeg hij er
■de Pulitzer-prijs voor. ANP
n tePEKING - Een campagne tegen
hondsdolheid brengt veel Chine-
se hondeneigenaars en -liefheb-
rallbers tot wanhoop.
i ee
:SC|pe hond als huisdier in plaats
^„wan lekkernij is in opmars in
China, waar veel leden van de
^middenklasse een hond aan
schaffen. Maar velen vrezen nu
voor hun metgezel door een bru-
ia E|e campagne tegen honden in
het kader van de strijd tegen
°!e hondsdolheid. Honden die zijn
|ingeënt worden net zo goed mee
gevoerd of doodgeknuppeld
{door de ambtenaren, die wille-
•keurig jacht maken. ANP
TEHERAN - Iran heeft gisteren tijdens een militaire oefening Shahab-3 raketten afgevuurd die een clusterlading kunnen dragen. De oefening neemt tien dagen in beslag
en moet een presentatie zijn van 'de defensieve krachten van het land', meldde de staatstelevisie. Een Shahab-raket met een clusterkop zou een reikwijdte van 2000
kilometer hebben. De oefening onder de naam Grote Profeet II heeft plaats 120 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Teheran. foto RTR
'door Henk van den Boom
BARCELONA - Britse gepensio
neerden aan de Spaanse Costa
del Sol worden door de Britse
en Spaanse politie aangespoord,
el -mee te helpen met de opsporing
jt pan criminelen, afkomstig uit
het Verenigd Koninkrijk. Wie
denkt een verdachte buurman te
hebben, kan anoniem naar een
nummer in Londen bellen.
[De kliktelefoon werd deze week
■gepresenteerd aan de 350.000
Britten, veelal ouderen, die aan
oeidj de Spaanse zuidkust wonen. Op
jen.| de website 'most wanted' zijn de
foto's te zien van de tien meest
tgezochte misdadigers die zich
ren i.volgens de politie ergens aan de
fiCosta del Sol hebben verstopt.
jDe Spaanse kuststreken zijn in
jltoenemencle mate een toe-
fyluchtsoord voor misdadigers
luit de hele wereld. Het is makke-
jlijk om je te verbergen tussen de
tienduizenden buitenlanders die
/dagelijks in- en uitreizen naar
ihun tweede woning aan de kust.
fiNet als de Nederlanders en ande
re nationaliteiten, wonen de
rBritten vaak in afgesloten kolo-
,ed nies bij elkaar.
Onderduiken
iVoor iemand die aan de aan-
Idacht van de politie wil ontsnap
pen zijn het ideale onderduika
dressen. De luxe chalets zijn
door hoge schuttingen aan het
•zicht onttrokken. Zij worden be-
fwaakt door camera's, honden en
lijfwachten. Hierdoor is het
voor de Spaanse politie moeilijk
om een beeld te krijgen van wie
zich ophouden in deze 'urbanisa
ties'. Daar komt bij dat veel van
deze wijken geheel of deels ille
gaal zijn, waardoor de bewoners
nergens staan geregistreerd.
De kliktelefoon is een initiatief
van 'Crimestoppers', een Engel
se particuliere organisatie die
nauw samenwerkt met de poli
tie. De directeur van Crimestop
pers, Dave Cording, zegt dat de
kliktelefoon eerst drie maanden
op proef draait. Als het project
een succes wordt, dan krijgen
mogelijk ook de andere costa's
een kliktelefoon. Het gaat vol
gens Cording vooral om het op
sporen van zware criminelen, zo
als moordenaars, leden van de
drugsmaffia en gewelddadige
roofovervallers. Volgens gege
vens van het Spaanse ministerie
van Binnenlandse Zaken zijn
aan de costa's bijna tweehon
derd criminele organisaties ge
vestigd. Vorig jaar zomer heeft
de Spaanse politie aan de Costa
del Sol in één keer dertien Brit
se criminelen opgepakt. Drie
van hen waren ook betrokken
geweest bij een criminele afreke
ning in Nederland. De Spaanse
justitie heeft toegegeven dat zij
over onvoldoende mankracht en
middelen beschikt om de toene
mende internationale misdaad
het hoofd te bieden. GPD
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Kinderen zijn we
reldwijd de voornaamste slacht
offers van clusterbommen. Om
dat het in 98 procent om burger
slachtoffers gaat, hoort cluster
munitie in het wapenarsenaal
van een beschaafd land niet
thuis en dient daarom zo snel
mogelijk verboden te worden.
Bovendien zijn deze bommen
veel te onnauwkeurig en ineffec-
tief op het slagveld.
Dat is de conclusie van de giste
ren gepubliceerde studie van
Handicap International, een in
Brussel gevestigde organisatie
die zich het lot van gehandicap
ten in derdewereldlanden aan
trekt. De organisatie publiceer
de gisteren de uitkomst van een
onderzoek naar het wereldwijd
gebruik van clusterbommen.
Een clusterbom spuwt bij ont
ploffing zo'n tweehonderd klei
ne bommetjes uit, tot een kilo
meter ver. De oudere typen ko
men vaak niet meteen tot ont
ploffing, wat na afloop van een
gewapend conflict fatale gevol
gen kan hebben voor burgers.
Vierentwintig landen in de we
reld zijn 'vervuild' met cluster
bommen die soms tientallen ja
ren blijven liggen, schat Handi
cap International. Omdat in lan
den als Afghanistan, Irak en
Cambodja jongens en mannen
het meest buiten de deur ko
men, vormen zij de grootste
groep slachtoffers: ruim 84 pro
cent, onder wie 40 procent jon
gens onder 18 jaar.
De studie spreekt van 11.044 ge
registreerde burgerslachtoffers
van clustermunitie wereldwijd,
maar de organisatie schat dat
de werkelijke aantallen doden
en gewonden vele malen hoger
liggen. „Alle aandacht gaat nu
uit naar de anderhalf miljoen
clusterbommen die na de strijd
in augustus zijn achtergebleven
in Libanon, maar de omvang
van het probleem is veel gro
ter", zegt Maes van Handicap In
ternational.
Landmijnen
In Vietnam zijn, in de dertig
jaar na de Vietnamoorlog, tus
sen de 34.000 en 52.000 slachtof
fers gevallen, van wie er slechts
1275 zijn bevestigd.
Handicap International noemt
het 'een gebrek aan politieke
wil' dat er geen wereldwijd ver
bod bestaat op het gebruik van
clusterbommen, zoals er ook een
verbod voor landmijnen be
staat.
België is tot nu toe het enige
land waar de productie, de ver
koop, het transport, en de uit
voer van clusterbommen bij wet
is verboden. GPD
FRANKFURT - Vijftienhonderd eurobiljetten zijn de afgelo
pen maanden in Duitsland verkruimeld kort nadat het geld
uit een geldautomaat was getrokken. Dat heeft de Duitse cen
trale bank gisteren gemeld. Volgens de politie van de Duitse
hoofdstad Berlijn is zwavelzuur (vitriool) de oorzaak. De bil
jetten vallen bij aanraking uiteen. Het gaat om biljetten tot
100 euro. De eerste keer dat een biljet in snippers veranderde,
was in juni in Berlijn. Volgens een woordvoerder van de cen
trale bank is het probleem niet veroorzaakt tijdens het druk
ken. Het is nog onduidelijk of er opzet in het spel is. De geld
automaten waaruit de biljetten kwamen, worden vervangen.
foto RTR
SARAJEVO - Ook na het einde van de oorlog in Bosnië in
1995 zijn er nog vele duizenden doden gevallen door de ve
le wapens die in omloop zijn gebleven. Dit zegt Adem Hus-
kic, een lid van de parlementaire commissie voor defensie
en veiligheid, gisteren in Bosnische kranten.
„Ongeveer tienduizend mensen zijn de afgelopen tien jaar
door lichte wapens gedood of hebben ermee zelfmoord ge
pleegd", aldus Huskic. Toen de oorlog in 1995 eindigde,
waren er driehonderdduizend Bosniërs met wapens in le
gers en milities. De meesten hebben een wapen gehouden,
uit vrees dat een nieuwe oorlog kon uitbreken. ANP/AFP
GENEVE - Een casino in de Zwiterse stad Luzern moet
1,5 miljoen euro overdragen aan zijn personeel, omdat het
de fooienpot in 2002 en 2003 had achtergehouden.
Een plaatselijke rechtbank oordeelde dat het tipgeld voor
het personeel is, nadat twee werknemers hadden ge
klaagd dat de goktent met de fooien zijn rekeningen be
taalde. De ongeveer tweehonderd werknemers van het
gokpaleis kunnen door het vonnis bij hun kerstpakket
een extraatje verwachten dat kan oplopen tot ruim 9000
euro. ANP/AFP
LONDEN - De hervatting van de commerciële walvis
vangst door IJsland heeft flinke gevolgen voor het toeris
me naar het land.
Het aantal internationale boekingen is met 25 procent te
ruggelopen, een miljoenenstrop. IJsland was juist in de
lift als vakantieland, uitgerekend onder meer voor 'whale
watching', het kijken naar walvissen in het wild. Dit jaar
komt een recordaantal van vierhonderdduizend toeristen
naar IJsland. ANP
PEKING - China heeft de afgelopen vijftig jaar zeker dui
zend meren verloren. Zij droogden vooral op door overma
tig watergebruik in de landbouw en doordat milieuvervui
ling hele ecologische systemen verwoestte.
Dat heeft de Chinese staatssecretaris van Milieu, Zhu Gu-
angyao, gezegd tijdens een conferentie in Peking.
China telt nu nog twintigduizend natuurlijke meren.
Daarvan is ongeveer driekwart vervuild door landbouw
en industrie. De Chinese regering heeft naar eigen zeggen
strenge maatregelen genomen om verdere milieuschade te
voorkomen. Milieuorganisaties roepen China al jaren op
meer te doen. ANP
WASHINGTON-Een rechtbank in de Amerikaanse staat
Georgia heeft een Ethiopische immigrant veroordeeld tot
tien jaar cel wegens het besnijden van zijn dochtertje. De
man gebruikte volgens Amerikaanse media een schaar
om de daad bij zijn dochter uit te voeren in 2001. Het
meisje was destijds twee jaar.
De man ontkende, maar de jury achtte uiteindelijk bewe
zen dat de 31-jarige verdachte schuldig is. Het was zover
bekend de eerste strafrechtzaak in de VS over vrouwenbe
snijdenis. ANP
door Pascale Thewissen
ANTWERPEN - De 18-jarige
Hans van Themsche, die op 11
mei in Antwerpen een Malinese
vrouw en een Vlaamse peuter
doodschoot en een Turkse
zwaar verwondde, is volledig
toerekeningsvatbaar. Dat blijkt
uit de voorlopige conclusies van
het psychiatrisch onderzoek.
Uit de verhoren blijkt dat Van
Themsche nog veel meer slacht
offers had kunnen maken als hij
- zoals hij aanvankelijk van
plan was - het vuur had ge
opend op de Groenplaats, één
van de drukste pleinen van Ant
werpen. Hij zag daarvan af om
dat er die dag niet genoeg al
lochtonen rondliepen.
Opmerkelijk is ook dat Van
Themsche vlak voordat hij het
vuur opende, twee hulpagenten
passeerde. Die sloegen echter
geen acht op hem.
Van Themsche trok op 11 mei
een spoor van dood en verderf
door de Antwerpse binnenstad.
Nadat hij van school was ge
stuurd, omdat hij was betrapt
op roken en alcoholgebruik,
kocht hij een geweer en schoot
hij drie mensen neer.
Slachtoffers waren de Malinese
au pair Oulemata Niangadou en
de tweejarige peuter Luna Dro-
wart. De Turkse Songul Koe
raakte zwaargewond. Luna zou
hij hebben gedood om het kind
'een trauma te besparen'.
Hij rekende er niet op zelf het
bloedbad te overleven. Hij
dacht 'vechtend ten onder te
kunnen gaan'. Bij zijn arrestatie
richtte Van Themsche doelbe-
WASHINGTON - Bij een groot
scheepse actie in het oosten van
de Verenigde Staten zijn 10.700
voortvluchtige criminelen opge
pakt.
Onder de arrestanten zijn zes
tienhonderd zedendelinquenten
en 360 bendeleden. De politie
nam 230 schietwapens in be
slag. Aan de actie, die een week
duurde, deden drieduizend agen
ten in 24 Amerikaanse staten
mee. De meeste criminelen wer
den gezocht wegens ontvoering,
roof en diefstal. ANP/DP A
wust zijn wapen op een politie
agent, in de hoop dat die hem
zou doden. „Schiet me dood",
riep hij tot drie keer toe. Hij
kreeg uiteindelijk een kogel in
de buik en raakte lichtgewond.
Videogames
Inspiratie vond Van Themsche
in gewelddadige videogames.
Het lijkt erop dat hij zijn uiter
lijk baseerde op dat van de
hoofdpersonen uit die computer
spelletjes: lange leren jas, com-
batschoenen en een hanenkam.
De basis voor zijn racistische
denkbeelden zou zijn gelegd op
de middelbare school. Van
Themsche werd gepest door al
lochtone medeleerlingen, die
hem op een bepaald moment op
sloten in het schoolgebouw, de
ultieme vernedering.
Bij zijn arrestatie had Van
Themsche een mes op zak waar
in de leuze van de 'Hitlerju-
gend', de nazi-jeugdbeweging,
stond gegraveerd, geërfd van
zijn grootvader, een oud-Oost-
fronter. Op zijn kamer werd ook
een exemplaar van Adolf Hit
lers Mein Kampf aangetroffen,
een ander erfstuk van zijn opa.
SYDNEY - Het Groot Barrière
Rif in Australië is volgens weten
schappers in gevaar door opwar
ming van de aarde. Minister Bai
ley van Toerisme heeft een idee
om het rif, een van de lucratief
ste toeristische attracties van
het land, van de ondergang te
redden. Zij wil een gigantisch
zonnescherm op pontons boven
het rif plaatsen zodat het niet
meer in de zon ligt.
Bailey zegt op het idee te zijn ge
komen toen een Britse weten
schapper zei dat koraal in de
schaduw beter af is dan in di
rect zonlicht. Of haar plan haal
baar en betaalbaar is, is nog
maar de vraag. Het Groot Bar
rière Rif is het grootste koraal
rif ter wereld. Het strekt zich
uit over een afstand van 2600 ki
lometer en is wat oppervlakte
betreft meer dan acht keer zo
groot als Nederland. ANP
