iuJttü
Samenwerking voor zeereservaat
Veelheid aan genres, eenheid in kwaliteit
PZC
Vlissingen-Oost
jaar vertraagd
Fanatisme ontbreekt
bij jonge sporters
Vijfhonderdnegentig griepprikken
Zeeuwse Boekenprijs
Natuur en recreatie werken aan regels voor rust en gebruik BOUW biocentrale
kunst
j Waarom een reservaat?
dinsdag 31 oktober 2006
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - De bouw van
een biocentrale in Vlissin
gen-Oost loopt minstens een
jaar vertraging op. Lange proce
dures en bezwaren tegen emis
sies en het gebruik van palmolie
als brandstof zijn de oorzaken.
Het Nederlandse Biox wil in
Vlissingen-Oost (naast fosforfa-
briek Thermphos) een bio-ener-
giecentrale bouwen.
Door palmolie als brandstof te
gebruiken, werkt de centrale
koolstofdioxide-neutraal, aldus
Biox. De centrale stoot webs
waar koolstofdioxide uit, maar
daar staat tegenover dat de olie-
palmen eenzelfde hoeveelheid
van het broeikasgas uit de lucht
halen om te kunnen groeien. De
palmolie wordt opgeslagen in
een tankterminal met honderd
kleine en grote tanks naast de
centi'ale.
De bio-centrale zou aanvanke
lijk op 1 januari operationeel
zijn. Dat wordt nu 2008, aldus
A. Hendriks van Biox. Een da
tum noemt het bedrijf niet.
Er zijn twee oorzaken. „De pro
vincie heeft er lang over gedaan
om een vergunning te verlenen",
vertelt A. van de Kreeke van Bi
ox. „Als het gaat om de bouw
van kolen- en gasceiitrale.s weet
de overheid precies aan welke
normen die moeten voldoen.
Welke regels gelden voor palm-
obecentrales was lang onduide
lijk."
In dezelfde periode dat Biox een
vergunning aanvroeg voor de
centrale in Vlissingen (2005),
heeft het dat ook gedaan in Delf
zijl en Rotterdam. „We bouwen
drie centrales. Delfzijl gaf de
vergunning af in mei, Rotter
dam een paar weken geleden",
zegt Van de Kreeke. „Zeeland
heeft de normen die in die twee
vergunningen gelden overgeno
men."
Het is dat het bedrijf nog subsi
die krijgt voor dit project.
„Voor nieuwe locaties krijgen
we dat niet meer. Anders had
den we naar een andere vesti
gingsplaats uitgekeken."
Een tweede oorzaak van de ver-,
traging is dat de stichting Na-,
tuur en Milieu bezwaar heeft
aangetekend. „Dat heeft ze ook
gedaan in Delfzijl en Rotter-,
dam. Dat heeft te maken met de
uitstoot van stikstofoxiden en
het gebruik van palmolie. We ga
randeren nu het gebruik vam
duurzame palmolie."
Biox verwacht dat de bezwaar
maker naar de Raad van State
zal stappen, „Dat is in Delfzijl
en Rotterdam ook gebeurt. Dei
zaak van Delfzijl dient op 30 no
vember. De uitspraak van de.
Raad van State heeft een prece-v
dèntwei'king."
Het dagelijks provinciebestuur
van Zeeland beslist vandaag of
het bedrijf definitief een vergun-
ning krijgt. Het voorstel is om
de vergunning te verlenen.
Kan Biox eenmaal gaan bou
wen, dan heeft het 18 maanden,
nodig. Naar verwachting levert
het totale project tussen de dex--
tig en vijftig banen op.
Film Babel als
voorpremière
in Vlissingen
VLISSINGEN - In het kader
van 'Film by the Sea door het
Jaar' is vanavond in bioscoop
CineCity in Vlissingen de voor
première van de film Babel. Er
zijn voorstellingen om 19.00 en
21.30 uur.
Babel is de nieuwe film van rer,
gisseur Alejandro Gonzalez Inar-
ritu, met hoofdrollen van onder
anderen Brad Pitt en Cate.
Blanchett. De film was genomi-
neerd voor een Gouden Palm
voor beste film en winnaar van
de Palm voor beste regisseur op
het festival in Cannes. De film
verbindt de levens van een aan
tal mensen op diverse continen
ten: een Amerikaans stel dat
door Marokko reist, een rebelse,
dove Japanse tiener met haar va
der en een au-pair die zonder
toestemming twee kinderen mee
neemt de grens over.
In de aanloop naar de Kamerver
kiezingen op 22 november
vraagt de PZC mensen naar de
belangrijkste problemen op ver
schillende beleidsterreinen. Wie
moeten we minister makexx als
we voor die problemen een op
lossing willen. Ronald Vanhijfte
is voorzitter van voetbalvereni
ging Cadzand.
door Martijn de Koning
Wat is het grootste probleem in
Zeelarid op het gebied van
sport?
„Plet teruglopende ledenaantal.
Dat geldt vooral, voor kleine
clubs. Daarvan zijn er in Zee
land nogal wat. Voor onze vere
niging gaat dat ook op. Twee
jaar geleden hadden we nog drie
seniorenteams. Nu moeten we
schrapen om twee elftallen op
het veld te krijgen. Plet pro
bleem is het gebrek aan door
stroming van jeugd. Kindex-en
haken rond hun zestiende af.
Soms gaan ze werken of stude-
Het Zeeuwse schaduwkabinet
ren. Maar vaker is het een ge
brek aan mentaliteit. Ze worden
steeds minder fanatiek, zowel
op als buiten het veld. Een deel
wil alleen voor een club spelen
als ze betaald krijgt. En dat op
ons niveau... Daar beginnen we
in Cadzand niet aan. Het bete
kent wel dat veel jongeren voor
grotere vex-enigingen kiezen.
Daaxmaast wordt sporten steeds
duui'der. Sommige gezinnen ko
men financieel in de problemen
als hun kinderen lid van een
club willen worden. Met de con
tributie en voetbalschoenen ben
je er nog niet. Na de wedstrijd
een drankje en een zakje chips
in de kantine wordt steeds nor
maler."
Hoe moet dat probleem worden
opgelost?
„Dat is lastig. Het zou geen
kwaad kunnen als de overheid
een landelijk strijdplan maakt
dat sporten in clubverband sti
muleert. Daai'bij kunnen ook
scholen een rol spelen. Want
veel meer dan bij individuele
sporten leren kinderen in een
team rekening met elkaar te hou
den. Verder zouden partijen ge
zinnen die het niet zo breed heb
ben, financieel kunnen onder-
steunen als hun kinderen willen
sporten."
Welke partij zou dat het beste
kunnen?
„Het CDA. Daar heb ik gewoon
het meeste vertrouwen in. Zeker
wat betx'eft sport voor kinderen
van armere gezinnen."
Wie moet de volgende staatsse*
Cretans van sport roorden?
„Van mij mag Ex-ica Terpstra te
rugkomen. Als ex-topspoxter
weet ze waarover ze praat. Boven
dien vindt ze elke sport even be
langrijk. Je ziet haar overal. Echt
een mens met een gouden hart."
Avond over
agressie in zorg
MIDDELBURG - Artsen, juris
ten en bestuurders praten van
avond in het Provinciehuis in
Middelburg over agressie tegen
hulpverleners.
De afdeling Zeeland van axtsen-
organisatie KNMG laat de spre
kers hun visie geven over het
probleem. Tot de sprekers beho
ren onder andex*en Zeeuws gede
puteerde voor de ziekenhuis
zorg M. Ie Roy, directeur volwas-,
senenzorg bij Emergis P. Rijn-
ders, ziekenhuisdirecteur H.
Simons, officier van justitie L.
Boogert. Het symposium is be
doeld voor zorg- en hulpverle
ners.
Middelburg
toneel van
debatten
GOES - PvdA-Kamerlid Luuk
Blom en kandidaat-Kamerlid
Ad Koppejan van het CDA gaan
vanavond met elkaar in debat in
Club Divine op de Markt in Mid
delburg.
Het Zeeuwse verkiezingsdebat,
waarbij het publiek ook onder
werpen mag aandragen, begint
om 20.00 uur. Dondex'dag gaat
de gemeenteraadsfractie van de
WD om 20.00 uur in debat met
bewoners van de stad. De discus
sie wordt gehouden in café Desa-
finado. Plet debat wordt geleid
door André Bosman, kandi-
daat-Kamexlid voor de VVD.
Zes titels maken kans op Zeeuwse Boekenprijs 2006
daor Rinus Antonisse
GOES - De organisaties voor na
tuur en recreatie gaan samen
werken bij de ontwikkeling van
tin zeereservaat voor Schou-
«cn-Duiveland en de Zuid-Hol-
littdse eilanden. In dat in te stel-
|«i reservaat moet nadrukkelijk
mimte zijxx voor zowel recreatie-
[t activiteiten als natuurontwik
keling.
liet is beter samen op te trekken
ian elkaar te bestrijden - vatten
f. Wegman (x'eci'eatie) en A. van
Haperen (natuur) samen. „Waar
natuur en recreatie eerst tegen
over elkaar stonden, kijken we
ou gezamenlijk naar de toe
komst", zegt Wegman.
„De Voordelta is één van de
prachtigste gebieden, waar
niimte moet zijn voor zeehond
«n zwarte zeeëend, maar ook
voor de recreatie", vult Van Ha
peren aan. Bedoeling is dat de
wee sectoren uitgangspunten
op een rij zetten voor het toe
komstig gebruik van de Voordel
ta en het als zeereservaat aan te
vijzen watergebied. „We zijn op
zoek gegaan naar wat ons bindt
en gaan daar acties op ontwikke
len", merkt Van Haperen op.
Vertegenwoordigers van natuur
i en recreatie hebben afgelopen
lijd met name naar de Brouwers-
dam gekeken. „Een gebied met
j unieke kwaliteiten voor de re
creatie, met een heel scala aan
uitstekende watersportmogelijk
heden", onderstreept Wegman.
Hij herinnert ook aan het con
cert van Blof en Ilse DeLange,
afgelopen zomer op de dam.
Aan de andere kant zijn platen
in de Voordelta 's zomers een ge
liefde plek voor zeehonden (om
er jongen te baren en op te voe
den) en 's winters voor veel zee
vogels. Door het instellen van
rustige zones en gebieden waar
recreatie ongehinderd mogelijk
is, moeten de belangeix verenigd
kunnen wox'den, stellen Van Ha-
pex'en en Wegman.
Ze wijzen op de praktijk in het
Waddengebied. „Daar heb je bij
voorbeeld een gedragscode voor
plaatbezoek. Watersporters hou
den zich daaraan. Dat moet
toch ook hier kunnen", meent
Wegman.
Hij voegt eraan toe dat een geza
menlijk optrekken van natuur
en recreatie in het Grevelingen-
meer van meet af aan een succes
is gebleken.
Wegman vindt dat een zeereser
vaat ook voordelen kan hebben
als recreatieve attractie. „Je
kunt denken aan een soort zee
park wat extra waarde heeft, bij
voorbeeld voor duikexcursies."
De twee beseffen drommels
goed dat hun nieuwe aanpak
niet een, twee drie overal aan
vaard zal worden. Daarvoor is
het beeld dat van een zeereser
vaat is ontstaan ('de Voordelta
gaat op slot') te negatief. Van
Haperen en Wegman hopen dat
een aantal voorlichtingsbijeen
komsten (eind dit jaar) daarin
verandering kan brengen.
Gedeputeerde W. van Zand-
brink (PvdA, natuur en water)
is zeer blij met de ontwikkeling,
„Dat samenweiiting tussen bei
de sectoren tot stand is geko
men, vind ik zeer belangrijk."
De aanwijzing van een zee
reservaat maakt deel uit van
de aanleg van de Tweede
Maasvlakte ter uitbreiding
van de Rotterdamse haven.
Het reservaat dient ter com
pensatie van het vex'lies aan
natuur door aanleg van de
Tweede Maasvlakte. In dat ka
der is ook voorzien in aaxxleg
van een natuur- en recreatie
gebied van 750 hectare op
land.
Het zeeresex-vaat wordt ont
wikkeld in de Voordelta voor
de kust van Schouwen, Goe-
ree en Voorne-Putten.
De oppervlakte van het re
servaat bedraagt ongeveer
25.000 hectare, wat overeen
komt met bijna honderd keer
diergaarde Blijdorp.
In het reservaat wordt door
beheersmaatregelen de natuur
extx'a beschermd, zo zal onder
meer bodemberoerende visse
rij niet overal mogelijk zijn,
evenals lawaaisporten en acti
viteiten als kitesuxf en.
Door zonering hoeven na
tuur en recreatie elkaar ixiet
in de wielen te rijden.
GOES - Gelukkig was het aangenaam in de zon, want op de griep
prik moest gistermiddag, op de eerste dag van de landelijke griep-
campagne, in Goes nog even gewacht worden. Het vaccintransport
was vertraagd en kwam pas op het uur dat de eerste mensen uit
Goes-Zuid al geprikt hadden moeten zijn. Het leidde tot vele onder
onsjes op de stoep aan het Stationspark. Praktijkassistente Linda
Kloet en haar twee collega's prikten in de huisartspraktijk daar 590
mensen, 65-plussers en chronisch zieken van jong tot oud. Vrijdag
verwerkt de praktijk van dokters Schmeitz en Van der Stoep er nog
eens ruim vijfhonderd prikken. Mevrouw Dijkema is blij met de
prik: „Ik lag vroeger elk jaar een week op bed. Ik ben ermee begon
nen toen ik nog in de thuiszorg werkte. Nee, ik kreeg de prik niet
van mijn werkgever. Daar was te weinig belangstelling voor, zeiden
ze." Het schrikbericht vorige week over de Israëlische doden na vac
cinatie weerhoudt niet, zegt wijkgenoot meneer Schrier. „Ik krijg
nu al twintig jaar een griepprik, sinds mijn hartinfarct op mij 47ste.
Ik hen wel eens een dag niet lekker, maar de griep krijg ik nooit."
Pas na volgende week komen de mensen buiten de risicogroepen,
jonger dan 65 en niet chronisch ziek, aan de beiut. Zij kunnen bij
de apotheek een enting bestellen ad 15,45 euro, om die tegen con
sulttarief (24,80 euro) bij de huisarts te laten toedienen. GGD Zee
land vraagt 25 euro all-in. foto Dirk-Jan Gjeltema
In de Zeeuwse Bibliotheek in
Middelburg wordt vrijdag de
minnaar van de Zeeuwse Boe-
kenprijs 2006 bekendgemaakt.
De PZC vergelijkt de zes geno
mineerde boeken.
door Rolf Bosboom
MIDDELBURG - Een dichtbun-
del, een dagboek, een naslag-
werk, een biografie, een bimdel
f levensverhalen en een documen-
taire in boekvorm maken dit
jaar kans op de Zeeuwse Boe
kenprijs.
De grote variatie aan genres ge
ven al aan hoe ruim de criteria
r zijn voor de prijs. Alle boeken
J waarvan de auteur en/of de in-
r houd een band - hoe dun ook -
hebben met Zeeland, komen er-
voor in aanmerking. Dat maakt
i het vergelijken van de kandida-
ten lastig. Hoewel daar de afge
lopen jaren al herhaaldelijk kri
tiek op was te horen, gaan de ini
tiatiefnemers onverdroten voort
op de ingeslagen weg.
De zes genomineerden van dit
jaar lopen ophieuw zeer uiteen.
Wat ze echter gemeen hebben is
dat het zonder Uitzondering goe
de kandidaten zijn, die elk om ei
gen redenen als prijs- en prij
zenswaardig kunnen worden be
schouwd. De zes, in willekeuri
ge volgorde, op een rij:
Carolijn Visser: Miss Concordia.
Vrouwen in den vreemde, 222
blz., uitgeverij Augustus, 2006.
Inhoud: Zeven portretten van
Carolijn Visser
bijzondere vrouwen die Visser
tijdens haar omzwervingen over
de wereld heeft ontmoet.
Zeeuws gehalte: Minimaal. Vis
ser, geboren in Leiden, groeide
op in Middelburg en vertrok la
ter naar Amsterdam en het bui
tenland. Het boek zelf verraadt
haar Zeeuwse achtergrond niet.
Voor: Het boek schetst mooi en
op indringende wijze de levens
van op zich alledaagse vrouwen
die door het lot 'in den vreemde'
zijn beland en daar op hun ei
gen wijze overeind weten te blij
ven. Het zijn levensverhalen die
je stuk voor stuk bijblijven.
Tegen: Miss Concordia is het
minst Zeeuwse boek van de zes.
André van der Veeke: Moeras
beest Verdriet, 88 blz., uitgeverij
Wagner Van Santen, 2006.
Inhoud: Derde bundel van Ter-
neuzense dichter in drie jaar,
met diens confrontatie met de
Initiatiefnemer: Zeeuws Tijd-
schrift in samenwerking met de
j Zeeuwse Bibliotheek,
li Eerdere winnaars: Annejet van
I*. der Zijl met Anna. Het leven
van Annie M.G. Schmidt (2003),
Francisca van Vloten met Moen.
Tussen Toorop en Mondriaan.
(2004) en Jan J.B. Kuipers
Robbert Jan Swiers met Het ver
haal van Zeeland (2005).
Aantal inzendingen: 32 (2005:
43; 2004: 38; 2003: 20).
Jury: Mineke van Gelder-Wig-
gers (echtgenote commissaris
van de koningin), Diny Schou
ten (publiciste en recensente),
Ton Brandenbarg (directeur
Zeeuwse Bibliotheek), Jaap Wa
genaar (hoofd redactie Amster
dam University Press) en Paul
van der Velde (hoofdredacteur
Zeeuws Tijdschrift).
Prijs: Winnaar ontvangt naast
een bedrag het beeldje Zeeuws
Meisje in goud, gemaakt door
kunstenares Eva Crebolder. De
andere genomineerden krijgen
een bronzen variant.
Publieksprijs: Voor het eerst
wordt ook een publieksprijs uit
gereikt: de Jan Brnijns Prijs.
Stemmen kan nog tot en met
vandaag op www.zeeuwstijd-
schrift.nl. Dankzij een intensie
ve lobby gaat de prijs waar
schijnlijk naar Duiven op Bou-
vet, over Boudewijn Büch en
Hans Warren van Ronny Boo-
gaart en Eric de Rooij.
Jan J.B. Kuipers
is ook om te zien hoe het ver
haal de schrijver de baas is.
Tegen: Het begin is wat moei
zaam. Veel schijnbaar overbodi
ge elementen blijken pas latex-
betekenis te krijgen.
Jan J.B. KuipersBrommers, gi
taren en spandoeken. Vijftig
jaar jong in Zeeland, 144 blz.,
Uitgeverij Aprilis, 2005.
Inhoud: Beschrijving van de ont
wikkeling van de Zeeuwse
jeugd- en popcultuur vanaf me
dio jaren vijftig.
Zeeuws gehalte: Onversneden.
Voor: Rijk boek, aantrekkelijk
vormgegeven, met mooie anek
dotes, waardevol beeldmate
riaal en informatieve poi'tretjes
van inmiddels niet zelden legen
darische bands.
Tegen: Jeugdcultuur is bij Kui
pers wel erg één met popcul
tuur, terwijl die ook breder kan
worden opgevat. De kans is bo
vendien klein dat de jury, na vo
rig jaar, wederom voor Kuipers
kiest.
Jeanine Dekker, Katie Heyning
e.a. (red.): De Zeeuwse streek
drachten 1800-2000, 336 blz.,
Waanders Uitgevers, 2005.
Inhoud: Gedetailleerde beschrij
ving van de ontwikkeling van
de streekdrachten gedurende
twee eeuwen.
Zeeuws gehalte: Honderd pro
cent.
Voor: Een onbetwist standaard
werk, waaraan merkbaar veel
zorg en aandacht is besteed en
dat op het juiste moment tot
stand gebracht. Een boek dat er
móest komen. Prachtige vormge
geven en geïllustreerd ook. Voor
name kandidaat voor de prijs.
Tegen: Weinig. Misschien iets te
weiixig een leesboek.
André van der Veeke
dood - hij overleefde enkele ja
ren geleden ternauwernood een
hartstilstand - als voornaamste
aanleiding.
Zeeuws gehalte: Soms verwijst
de dichter rechtstx-eeks naar Zee
land, zoals met 'Fort Ramme-
kens'. De reeks 'Tekens in het
land' gaat over Aardenbxxrg en
omgeving.
Voor: Oprechte, intense poëzie
over zaken die er werkelijk toe
doen. Humor en ironie zorgen ex-
voor dat Van der Veeke nooit te
zwaar op de hand wordt.
Tegen: Poëzie legt het door
gaans af tegen proza en rijk geïl
lustreerde boeken. Of de jury
moet heel moedig zijn.
Cornells A. van Minnen: Ameri
ka's beroemdste Nederlander.
Het boek De Zeeuwse streekdrachten 1800-2000, grote kanshebber voor de Zeeuwse Boekenprijs, werd
vorig jaar met veel vertoon gepresenteerd in de Grote Kerk in Goes. foto Mechteld Jansen.
Oek de Jong Cornelis A. van Minnen
Een biografie van Hendrik Wil
lem van Loon, 448 blz., uitgeve
rij Boom, 2005.
Inhoud: Levensbeschrijving van
Van Loon (1882-1944), die in
1921 naar Amerika vertrok en
daar beroemd werd als schrij
ver, historicus, journalist, radio
commentator en illustrator.
Zeeuws gehalte: Van Loon week
van 1928 tot 1931 uit naar
Veere, waar bij diverse memora
bele initiatieven ontwikkelde.
Van Minnen, directeur van het
Roosevelt Study Center in Mid
delburg, wijdt één van de zes
tien hoofdstukken aan de Veer-
se periode.
Voor: Boeiende biografie over
een boeiende man, met een niet
alledaagse levenswandel. Lees
baar en onderhoudend.
Tegen: Niets, afgezien van het
beperkte Zeeuwse belang.
Oek de Jong: De wonderen van
de heilbot. Dagboek 1997-2002,
256 blz., uitgeverij Augustus,
2006.
Inhoud: Verzamelde aantekenin
gen uit de periode waarin gelei
delijk Hokwerda's kind (2002)
ontstond, De Jongs eerste ro
man sinds zeventien jaar.
Zeeuws gehalte: De Jong bracht
zijn schooljaren door in Goes. In
het dagboek verwijst hij diverse
malen naar die periode en naar
Zeeland.
Voor: Zelden is de worsteling
van een schrijver, die mex-kt dat
hij zichzelf opnieuw moet uitvin
den om tot een roman te komen,
zo uitputtend beschx'even. Mooi
