Cartoons waren niet beledigend
1
Vliegramp Tenerife na dertig
jaar herdacht met monument
Toedracht ramp
Prijs voor beste
president Afrika
Kernproef stimuleert
condoomgebruik
Druppels op gloeiende plaat
7
Rel in Australië rond moslimgeestelijke
Deense rechter spreekt publicisten van Mohammed-spotprenten vrij
Spionnen azen op Prodi
jpnrRobert Bloemen
sJDNEY - Een hoge moslira-
istelijke heeft in Australië
j(n rel veroorzaakt door 'onge
past' geklede vrouwen te verge
lijken met vlees als lokaas.
ge Australische premier John
Howard noemde de opmerkin-
vrijdag 27 oktober 2006
gen laakbaar, omdat ze een ex
cuses lijken voor verkrachting.
Het is belachelijk vrouwen te
verwijten dat ze worden ver
kracht, stelde de regeringslei
der. De commissie tegen sekse
discriminatie riep op de geeste
lijke het land uit te zetten, meld
den Australische media giste
ren. Volgens een woordvoerder
van de in opspraak geraakte
sjeik Taj al Hilali zouden de
woorden van de geestelijke uit
hun verband zijn gerukt. Al Ha-
lali zelf verklaarde dat het nooit
zijn bedoeling was geweest ver
krachting te vergoelijken. De
sjeik van Egyptische komaf ver
geleek tijdens een preek vrou
wen zonder hoofddoek met onbe
dekt vlees. Als je onbedekt vlees
ergens buiten neerlegt en katten
komen erop af om het op te
eten, 'wiens schuld is het, die
van de katten of van het onbe
dekte vlees', vroeg Al Halali
zich af. Hij noemde het onbedek
te vlees het probleem. Als de
vrouw thuis was gebleven en
zich had bedekt, was het pro
bleem niet opgedoken, stelde de
moefti. Al Halali geldt als een
van de hoogste geestelijke mos
limleiders in Australië. Hij advi
seerde de Australische regering
over moslimzaken. Hij bestem
pelde de aanslagen in 2001 op
de VS als Werk van God. ANP
kirLiesbeth Buitink
KOPENHAGEN- Een Deense
techtbank heeft gisteren de ba
len vrijgesproken van een Deen-
je krant die in september 2005
lartoons van de islamitische pro
leet Mohammed afdrukte. De
ipotprenten in de Jyllands-Pos-
len leidden tot een wereldwijde
(ontroverse over de vrijheid van
ueningsuiting.
;ens de rechtbank in Arhus
rijn de spotprenten niet beledi
gd. Ook waren zij niet be
koeld om moslims te kleineren.
„Zelfs als de begeleidende tek
sten kunnen worden gelezen als
minachtend en bespottend, wa
ren de cartoons niet beledi
gend", oordeelde de rechtbank.
De zaak was aangespannen
door zeven Deense moslimorga
nisaties.
Zij vonden dat de profeet Mo
hammed in de spotprenten werd
afgeschilderd als een oorlogs
zuchtige crimineel en dat een
duidelijk verband werd gelegd
tussen Mohammed en terroris
me.
Jyllands-Posten drukte de spot
prenten in september af in de
krant. Dit leidde niet tot veel
reacties. Vier maanden na publi
catie barstte met name in het
Midden-Oosten en Verre Oosten
de bom. Moslims vonden de
prenten godslasterlijk en von
den dat de Westerse bladen, die
zé na de Deense hadden afge
drukt, bezig waren met een sa
menzwering tegen hun geloof.
De ruzie tussen diverse islamiti
sche landen en Denemarken es
caleerde toen diplomatie niet
het middel bleek om de menings
verschillen te sussen. Premier
Rasmussen van Denemarken
weigerde excuses aan te bieden
voor de publicatie van de pren
ten, omdat dit volgens hem een
inbreuk zou betekenen op de
vrijheid van meningsuiting. Ras-
mussens opstelling leidde vervol
gens weer tot een boycot van
Deense producten in het Mid
den-Oosten, betogingen, rellen
en zelfs ontvoeringen.
Bij de incidenten vielen verschil
lende doden en honderden ge
wonden te betreuren. Het Deen
se bedrijfsleven leed door de
boycot tientallen miljoenen eu
ro's verlies.
Tweedeling
doorErwin Tuil
SEOUL - Condoomfabrikanten
tn hotels in Zuid-Korea hebben
de afgelopen weken hun omzet -
len sterk zien stijgen dankzij de
kernproef van hun noorderbu
ien op 9 oktober. Zuid-Korea-
nen blijken de nervositeit en
(panning over de gevolgen van
die proef af te reageren met seks
hotels. Dat meldt de krant
Chosun Ilbo in Seoul.
Meteen na de test schoot de con
doomverkoop al met twintig pro-
isnt omhoog en sindsdien zakt
die niet meer in. Online reserve-
ringssites voor hotels en resorts
meldden tot eind oktober en de
srste week van november bijna
pn kamer meer te hebben.
Niet alleen goedkopere hotels
ai slonzige motelletjes, maar
ook luxere oorden op romanti
sche plekken doen uitstekende
zaken.
Uit cijfers van het permanente
consumentenonderzoek blijkt
dat de Noord-Koreaanse test
zelfs betere condoomverkopen
heeft veroorzaakt dan de wed
strijden van het nationale team
tijdens het laatste WKvoetbal,
normalitair een hoogtepunt
voor de producenten van preser
vatieven.
Fenomeen
Deskundigen in Zuid-Korea
zijn minder verbaasd over het fe
nomeen. Tijden van crisis en gro
te spanning zorgen altijd voor
een' gepassioneerde!' leven. De
statistieken melden niet of die
passie blijft bij de vaste partner
of dat er ook meer slippertjes en
kortstondige relaties zijn. GPD
-
door Merel van Leeuwen
AMSTERDAM - Op 27 maart
1977 botste op het Spaanse ei
land Tenerife een KLM-
Boeing 747 op eenzelfde type
loestel van de Amerikaanse
luchtvaartmaatschappij Pan-
Am. Alle 234 passagiers en 14
bemanningsleden van de
KLM 4805, alsmede 335 inzit
tenden van het PanAm-toe-
stel kwamen om het leven.
Van dit toestel overleefden 61
mensen het ongeluk.
Amerikaanse en
Spaanse deskundigen lag de
schuld van het ongeval bij de
KLM-gezagvoerder, die te
vroeg en zonder toestemming
van de verkeersleiding was
vertrokken.
Volgens de Raad voor de
Luchtvaart was het ongeluk
echter te wijten aan een sa
menloop van Omstandigheden
en is er geen' hoofdoorzaak
aan te wijzen.
De twee Boeings zaten die
zondag vol vakantiegangers
op weg naar Gran Canaria.
Door een bommelding op het
vliegveld van Las Palmas
moesten de toestellen uitwij
ken naar de luchthaven Los
Rodeos op Tenerife. Dit gold
ook voor tientallen andere
vliegtuigen. In de loop van de
middag ging Las Palmas weer
open, waarna alle toestellen
zo snel mogelijk weg wilden.
Het weer speelde ook een gro
te rol. Er was sprake van mist
en laaghangende bewolking.
Een botsing tussen de twee
Boeings was onvermijdelijk
toen het net volgetankte
KLM-toestel op de startbaan
- waar het PanAm-vliegtuig
nog taxiede - gas gaf om op te
stijgen. ANP
joor Merel van Leeuwen
Volgens de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken Ri
ce hebben landen als Iran en Sy
rië de kwestie van de spotpren
ten gebruikt om de tweedeling
tussen het westen en de islamwe-
reld te versterken. De Taliban
in Afghanistan het zich ook niet
onbedeeld en zette een prijs op
het hoofd van de tekenaar van
de prenten. Wie hem vermoordt
kan een beloning van honderd
kilo goud tegemoet zien zei mul
lah Dadullah, een leider van de
Taliban
De Deense rechtbank had niet
te oordelen over de internationa
le gevolgen van de prenten,
maar alleen over de klacht van
zeven Deense moslimsorganisa
ties, die van mening waren dat
de prenten beledigend waren en
een verband legden tussen de
profeet en terrorisme.
De rechter hield er een andere
mening na en sprak de publicis
ten op alle fronten vrij.
ANP/AFP
JAKARTA - Een helikopter van de Indonesische
brandweer laat een lading water los boven een
brandhaard in het Ogan Kemiring-district op
Zuid-Sumatra. Op het eiland woeden de bosbran
den al ettelijke weken. Hetzelfde is het geval op
het eiland Borneo. De rook van de branden heeft
zich inmiddels verspreid over grote delen van
Zuidoost-Azië.
Met name in de stadstaat Singapore, nota bene de
schoonste stad van Azië, is de luchtkwaliteit erg
slecht. Meteorologen en milieudeskundigen vre
zen dat dit jaar- net zo rampzalig dreigt uit te val
len als 1998. Toen zorgden langdurige branden -
ook nog eens aangewakkerd door gewijzigde weer-
patronen door de golfstroom El Nino - voor een
economische schade van negen miljard dollar in
de regio. De schade aan het milieu in de Pacific
Rim was zeker zo groot. De regering van Singapo
re heeft die van het buurland nadrukkelijk ver
zocht een eind te maken aan de branden, maar In
donesië is daar nog niet in geslaagd.
foto Crack Palinggi/RTR
TVertig jaar na de vliegramp
fop Tenerife vindt voor het
ffrst een internationale herden-
ting plaats van het grootste on-
jsluk uit de geschiedenis van
fc burgerluchtvaart. Op 27
Mart 2007 wordt op het Spaan-
je eiland herdacht dat dertig
jaar eerder 583 mensen om het
leven kwamen. Ook wordt een
Monument onthuld.
Ook vijf Zeeuwen, een gezin
"to vier uit Middelburg en een
J-jarige vrouw uit Schore,
hvamen bij het ongeluk om het
isven.
Oe stuwende kracht achter de
herdenking is het driekoppige
èestuur van de Stichting Nabe
staanden Slachtoffers Tenerife.
ja 2002 organiseerde het een
eerdenkingsbij eenkomst in de
ÜAI in Amsterdam waar ruim
Achthonderd nabestaanden, be
trokkenen en hulpverleners bij
fear kwamen. Het was voor
'den de eerste keer dat ze el-
aar troffen.
'to Groenewoud verloor in
'877 als 20 -jarige zeven familie-
*den bij de vliegtuigramp. Hij
achtte in 2001 de stichting op
met het doel contact te leggen
tussen de nabestaanden en be
trokkenen en kreeg steun van
zijn vrienden Martin Noordzij
en Victor de Pous. Groenewoud:
„Als alles gaat volgens plan
ning en het monument op 27
maart wordt onthuld, zit onze
taak erop. Het monument sluit
ook iets af en geeft voor het na
geslacht een plek om te herden
ken." De drie zijn een aantal ke
ren op Tenerife geweest om te
lobbyen voor het monument en
een herdenkingsbijeenkomst.
Ze waren ven-ast door de 'over
weldigende medewerking' van
het eilandbestuur. „Al die jaren
heeft Tenerife niets gedaan aan
een herdenking van de vli eg-
ramp. Ook is er op het eiland
geen enkele verwijzing te vim-
den en dat is pijnlijk", meent
De Pous. Volgens hem is nu, der
tig jaar na dato, het moment ge
komen voor het eilandbestuur.
De stichting verwachtte dat de
autoriteiten op Tenerife zouden
kiezen voor een Spaanse ontwer
per en dat ze het monument zou
den schenken aan de nabestaan
den. Maar het eilandbestuur wil
de een gedenkteken van een Ne
derlandse kunstenaar van naam
en faam. Het bestuur kwam uit
bij beeldend kunstenaar Rudi
van de Wint, die onder meer
schilderingen voor de vergader
zaal van de Tweede Kamer
maakte en een plafondschilde
ring voor Paleis Noórdeinde in
Den Haag'. Van de Wint over
leed eind mei echter onver
wacht. Het ontwerp voor het
monument was al wel klaar en
zijn zonen hebben toestemming
gegeven het alsnog te vervaardi
gen. Het gaat om een sculptuur
van staal van 24 meter hoog,
met een doorsnede van twee me
ter en staat symbool voor onein
digheid. Plet lijkt een wentel
trap, maar dat is het niet. De
spiraalbeweging van treden
houdt plotseling op.
Tafelberg
Het monument komt op een ta
felberg te staan en kijkt uit op
de luchthaven. „Maar het is wel
zo ver weg dat je het lawaai van
vliegtuigen niet hoort", aldus
Noordzij. Bij de sculptuur komt
een plakkaat met een verwij
zing naar de vliegramp. De
stichting heeft nog niet al het
geld bij elkaar dat nodig is voor
het monument. „We worden on
der meer gesteund door het mi
nisterie van Buitenlandse Za
ken en financieel door een aan
tal sponsors. De planning is
rond, maar het monument moet
nog worden gebouwd."
Groenewoud verwacht veel be
langstelling voor de herden
king. Samen met een reisorgani
sator stellen ze een speciale reis
samen voor Nederlandse betrok
kenen. Ook gaan ze in de Vere
nigde Staten op zoek naar nabe
staanden en overlevenden.
Geen eenvoudige klus, mede om
dat luchtvaartmaatschappij
PanAm drie jaar na de vlie
gramp in het Schotse Lockerbie
in 1988 failliet ging en er in de
VS geen stichting is die de be
trokkenen verbindt.
Onder de belangstellenden zul
len ook veel inwoners van Tene
rife zijn, die als hulpverlener
bij de ramp betrokken waren.
Groenewoud, De Pous en Noord
zij verzorgen het programma op
27 maart, dat begint met een
herdenkingsbijeenkomst. Een
paar minuten over vijf 's mid
dags lokale tijd (het is er een
uur vroeger dan in Nederland),
wordt het monument onthuld.
Precies op het moment dat der
tig jaar eerder de vliegtuigen op
elkaar botsten. ANP
www.herdenking-tenerife.org.
Het ontwerp voor het monument is een 24 meter hoge sculptuur van
staal met een doorsnede van twee meter en staat symbool voor on
eindigheid. Het lijkt een wenteltrap, maar is het niet. De spiraalbe
weging van treden houdt plotseling op. foto ANP
Michael J. Fox in verkiezingsspot
NEW YORK - De Amerikaanse acteur Michael J. Fox, die
aan de ziekte van Parkinson lijdt, heeft zich in dé Ameri
kaanse verkiezingsstrijd voor de Senaat geworpen. Fox is
te zien in een verkiezingsspotje voor een Democratische
kandidaat voor de staat Missouri, omdat die kandidaat
onderzoek naar stamcellen steunt.
Fox zou volgens een radiopresentator de verschijnselen
van de aandoening aan het zenuwstelsel hebben overdre
ven. De presentator, Rush Limbaugh, zei dat Fox 'ofwel
van zijn medicatie was, of acteerde.' Fox heeft geëist dat
de presentator zijn excuses aanbiedt. ANP
Postume eer soldaat Krimoorlog
LONDEN - Een overlevende van een van de meest roem
ruchte aanvallen uit de Britse militaire geschiedenis is ne
gentig jaar na zijn dood alsnog geëerd.
De soldaat Thomas Warr nam 152 jaar geleden deel aan
de Charge van de Lichte Brigade, waarbij tijdens de Krim
oorlog 673 cavaleristen in de vuurlinie van de Russen wer
den geleid. Een groot deel van de militairen en zeker de
helft van de paarden sneuvelden. De charge staat in
Groot-Brittannië nog altijd symbool voor heldenmoed en
tragiek tijdens een veldslag. Warr raakte na zijn dienst in
de Krimoorlog aan de bedelstaf en overleed in 1916 op ho
ge leeftijd. ANP
Wachtlijst Britse terreurzaken
LONDEN - De Britse rechtbanken worden overspoeld
door een grote hoeveelheid terreurzaken, waardoor een
forse achterstand in de afhandeling is ontstaan.
Het hoofd van de antiterreurafdeling van het Britse Open
baar Ministerie zei gisteren tegen The Times dat er een
achterstand van 34 zaken is, waarbij 99 verdachten zijn
betrokken. Het OM wil een netwerk van zwaarbeveiligde
rechtbanken opzetten, waarin twintig speciale rechters
de achterstand moeten inhalen. ANP
Oeroude voetafdrukken ontdekt
MEXICO-STAD - Wetenschappers hebben in Mexico ver
steende voetafdrukken gevonden van meer dan 10.000
jaar oud. Volgens de deskundigen behoren ze waarschijn
lijk tot de oudste voetafdrukken die tot dusver zijn gevon
den op Amerikaanse bodem. Het gaat om dertien afdruk
ken die zijn gevonden in de woestijn bij Cuatro Cienegas
in de staat Coahuila. „We denken dat ze tussen de 10.000
en 15.000 jaar oud zijn", aldus een archeoloog. ANP/RTR
Onderzoek naar seks tijdens slaap
LONDEN - Wetenschappers proberen een verklaring te
vinden voor sekssomnambulisme, een kwaal waaraan een
onbekend aantal mensen lijdt, waarbij in de slaap seks
wordt bedreven met een ander. Dat blijkt uit een publica
tie in New Scientist.
Sekssomnambulisme lijkt op slaapwandelen. Maar in
plaats van uit bed te stappen, probeert de persoon seks te
hebben met de partner zonder dat hij dat zelf weet. Maar
sekssomnambulisme doet zich ook voor in situaties waar
bij twee mensen toevallig het bed delen. Dan kan een per
soon die lijdt aan 'slaapvrijen' geconfronteerd worden
met een aanklacht van aanranding. ANP/RTR
Weer Chinese
leiders op korrel in
corruptieonderzoek
PEKING- Het grootschalige on
derzoek naar corruptie binnen
de regerende communistische
partij in China dreigt nu ook ho
ge leiders in Peking onderuit te
gaan halen. Volgens The New
York Times zijn driehonderd on
derzoekers bezig om de partij
top te controleren.
Twee leden van het politbureau,
het hoogste politieke orgaan,
zijn zo verdacht dat ze mogelijk
uit hun functie worden gezet.
Volgens de krant gaat het om
Jia Qïnlin, voormalig partijse
cretaris in Peking, en de huidige
partijsecretaris in de hoofdstad
Liu Qi.
In september verloor al een lid
van het politbureau zijn baan.
Het ging toen om de partijleider
in Shanghai, de metropool waar
al tientallen functionarissen
zijn aangepakt wegens corrup
tie. ANP
door llona Eveleens
NAIROBI - In Londen is giste
ren de prijs voor de beste presi
dent van Afrika geïntroduceerd.
Mo Ibrahim, een mobiele tele
foonondernemer uit Soedan,
looft daarvoor jaarlijks vijf mil
joen dollar in prijzengeld uit.
De zakenman hoopt hiermee in
Afrika beter bestuur te stimule
ren en corruptie te bestrijden.
„Dan hebben we geen donor
hulp meer nodig. Dat zou de
mooiste dag van mijn leven
zijn", aldus de multimiljonair.
De Amerikaanse Harvard-uni-
versiteit onderzoekt wie zich de
beste Afrikaanse president mag
noemen, tiet staatshoofd dat in
de prijzen wil vallen, moet aan
een aantal basisvoorwaarden
voldoen. Allereerst moet een pre
sident zijn of haar macht vrijwil
lig en democratisch overdragen
aan een opvolger. Ook moeten
hun ambtstermijnen in het ka
der hebben gestaan van opbouw
van het land, steun aan het volk
en vooral bestrijding van de al
om verbreide corruptie op het
53 landen tellende continent.
Zakken vullen
De keuze wordt lastig. De mees
te Afrikaanse staatslieden ver
rijkten zich ten koste van hun
volk. Niet alleen om hun eigen
zakken te vullen, maar ook die
van de familie, de clan, het dorp
en de stam. De directe omgeving
van leiders verwacht nu een
maal dat zij een deel van de
koek krijgen waar één van hen
tijdelijk zo makkelijk bij kan.
Nelson Mandela, ex-president
van Zuid-Afrika, maakt kans de
prijs te winnen, evenals zijn op
volger Thabo Mbeki. Ook Ketu-
mile Masire, voormalig staats
hoofd van Botswana behoort tot
de kanshebbers, net als de vorig
jaar gekozen Liberiaanse presi
dent Ellen Johnson-Sirleaf. De
hoogste geldprijs ter wereld was
met 1,3 miljoen dollar tot nu toe
de Nobelprijs, maar wordt nu
voorbijgestreefd door de prijs
voor 'Roemrijke daden in Afri
kaans leiderschap'. Overigens
wordt het prijzengeld van vijf
miljoen niet in een klap uitge
reikt, maar uitgesmeerd over
tien jaar. Daarna ontvangt de
winnaar tot aan de dood jaar
lijks 200.000 dollar.
Veel presidenten in Afrika sta
len miljarden uit de staatskas,
hielpen hun landen economisch
naar de knoppen en waren ver
antwoordelijk voor burgeroorlo
gen. Staatsheden zoals Omar al
Bashïr van Soedan, die met zijn
leger probeert een deel van de
bevolking in Darfoer uit te
roeien, zal niet in de prijzen val
len. Evenmin zijn collega Ro
bert Mugabe, die zijn redelijk
welvarende Zimbabwe aan de
bedelstaf bracht. Ook Rwanda's
president Paul Kagame, die rust
in zijn land bracht met een ijze
ren, onderdrukkende vuist en
andersdenkenden op de vlucht
joeg, is geen kandidaat.
Patrick Smith, hoofdredacteur
van Africa Confidential, gelooft
niet in een positief effect van de
prijs. „Mensen die weten wat no
dig is en hun best doen, doen
dat ook zonder prijs. Mensen
die slecht willen, hun eigen men
sen doden en uit de staatkas ste
len, zullen daarmee gewoon
doorgaan." Mo Ibrahim en Pa
trick Smith zijn beide Afrika-
kenners. Vraag is wie gelijk
krijgt: de positieve ondernemer
of de cynische journalist. GPD
van onze redactie buitenland
ROME - De Italiaanse overheid
heeft de belastinggegevens van
de Italiaanse premier Romano
Prodi illegaal gecontroleerd. De
afgelopen twee jaar bekeken me
dewerkers van de douane en de
Italiaanse FIOD zijn data bij de
belastingdienst zeker 128 keer
zonder toestemming.
Na aangifte van het ministerie
van Financiën begon het Open
baar Ministerie een onderzoek,
meldden Italiaanse media don
derdag. Prodi is geschokt en
zwaar aangedaan, aldus zijn
woordvoerder. Ook de vrouw
van de premier en andere per
soonlijkheden zouden zijn be
spioneerd toen Prodi's voorgan
ger Silvio Berlusconi nog regeer
de. De linkse Prodi, die in mei
aan de macht kwam, kondigde
onlangs hardere maatregelen
aan tegen belastingontduiking.
ANP/RTR/DPA
